Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mahmudavar — Azərbaycan Respublikasının Masallı rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd.
| Mahmudavar | |
|---|---|
| Ölkə |  Azərbaycan |
| Rayon | Masallı rayonu |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Saat qurşağı | |
| Əhalisi | |
| Əhalisi | 7621 (2017) nəfər |
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| Poçt indeksi | AZ4429 |
Mahmudavar toponimi
Mahmudavar toponimində "Mahmud" - şəxs adı, "a" - birləşdirici səs, "var" - isə ünsürdür. "Var" ünsürü ilə bitən respublikamızda 20-dən çox oykonim mövcuddur. Mahmudavar Mahmud adlı şəxsin yurdu, onun kəndi mənasında işlənir. Qədim türk tayfalarından birinin "Avar" adlandığını nəzərə alsaq, Mahmudavar toponimində işlədilən Mahmud şəxs adını Avar tayfasına mənsub olması kimi qəbul etmək olardı. Əgər Mahmudavar "-avar" sonluğu ilə bitən toponimlər arasında yeganə yaşayış yeri olsa idi. "Var" sözü qədim İran dillərində düzəltmə formaları ilə şəhər, qala, divar, yeraltı ev, zirzəmi, qazma mənalarında işlənir. Y.Buşuyev yazır ki, "var" sözü tayfa, nəsil, ailəyə aiddir. O, misal gətirdiyi oykonimlər içərisində Mahmudavarın da adını çəkir. "Var" sözü azərbaycanca "köç yeri", hər hansı bir icmanın yurdu mənasında işlənir. (Tofiq Əhmədov - "Azərbaycan toponimikasının əsasları" səh.179, bur.1991) Mahmudavar kəndində Mahmud şəxs adı ilə bağlı qala, çay və su anbarı vardır. Görünür, bu şəxsin kəndlə sıx bağlılığı olmuşdur. Mahmudavarın əvvəlki adı Mədodur. Bu yaşayış yeri talış dilində olan Mədo adını bugünədək saxlamışdır. Yaşlı nəslin fikrincə, "Mədo" sözünün mənası "muncuq ağacı" deməkdir. Nəql olunur ki, vaxtilə bu ərazidə dənəsindən bəzək şeyləri, muncuq hazırlanan ağaclar bitirmiş. "Mə"- talışca muncuq, "do"- isə ağac deməkdir. Fikrimizcə, Mədo (Mado) sözü Madon sözündən yaranışdır. Bu sözün kökü olan "Mad"- Səid Nəfisinin fikrincə, madlardan (midiyalılardan) yadigar qalmış, -on isə cəm şəkilçisidir. Mad tayfaları ilə bağlı olan toponimlər muasir İranın şimal-qərb hissəsində bu günədək qalır. Belə yaşayış yerlərindən Madoabad, Madi və.s toponimləri göstərə bilərik. (V.İ.Savina - "Onomastika Vostoka" səh.140-141, bur.1980). Yaşadığımız ərazinin vaxtilə qədim Midiya dövlətinin tərkibində olduğunu və talışların isə midyalıların varisi olmasını nəzərə alsaq, Mədo (Mado) toponiminin yaranması ilə bağlı söylədiyimiz mülahizəyə şübhə yeri qalmır. Fikrimizi kəndin ərazisində tapılmış Midmiya dövrünə aid kiçik tunc xəncərlər və digər maddi-mədəniyyət nümunələri bir daha sübut edə bilər. (Bax: Tarix, fəlsəfə, hüquq" jurnalı, N2, 1970). Rus qaynaqlarında da bu toponim "Madjo" şəklində qeyd olunur. Belə bir qənaətə gəlmək olar ki, kəndin qədim adı Mədo (Mado) olmuş, türkdilli tayfaların təxminən XI-XIII əsrlərdə burada məskunlaşması ilə əlaqədar bu yaşayış yeri iki ad daşımağa başlamışdır.
Əhalisi
1886-cı ildə ailələr üzrə aparılmış siyahıyaalmaya əsasən Bakı quberniyası, Lənkəran qəzası, Mahmudavar kənd cəmiyyəti tərkibinə daxil olan Mahmudavar kəndində 115 evdə şiə etiqadlı müsəlman talışlardan ibarət 748 nəfər (426 nəfəri kişilər, 322 nəfəri qadınlar) əhali yaşayırdı.
1981-ci ildə kəndin əhalisi 3228 nəfər olmuşdur.
2009-cu il əhalinin siyahıyaalınmasına əsasən Mahmudavar əhalisi 6520 nəfər (3278 nəfəri kişi, 3242 nəfəri qadın) olmuşdur.
2017ci ilə görə əhalisi 7621 nəfərdir. Hazırda 2006 təsərrüfat var.
Coğrafi mövqeyi
Mahmudavar kəndi Masallı rayon mərkəzindən 17 km cənubda, Lənkəran şəhəri ilə həmsərhəddir. Talış dağlarının ətəyində, düzənlik ərazidə yerləşir.
Mahmudavar şimal tərəfdən Hişkədərə, Türkoba və Şatıroba, cənubdan Lənkəran rayonunun Boladi, Zövlə kəndləri ilə, qərbdən Talış dağları, şərqdən Xəzər dənizinə boylanan digər kənd və yaşayış yerləri ilə əhatə olunmuşdur. Ərazisinə və coğrafi mövqeyinə görə Mahmudavar rayonun digər kəndlərindən fərqlənir. Kəndin ərazisindən dənizə tərəf 3 çay - Qamaş, Mahmud və Sığbas çayları axır. Rayonun ərazisində bu qədər çayı olan ikinci bir kənd yoxdur.
Tarixi
Memarlıq abidələri
- Talışxanovların evi, XIX əsr
- Kurqanlar, tunc dövru
- Səbzəpuş təpəsi, dəmir dövrü
- Mahmud qalası, orta əsr
- Mahmudase istili, orta əsr
- Lenəse istili, orta əsr
- Baba Seyidağa türbəsi, XVI əsr
- Pəğədim ocağı, orta əsr
- Kafirlər qəbiristanlığı, IX əsr
- Qədim qəbiristanlıq, ilk orta əsrlər
- Kənd qəbiristanlığında qoç fiquru, orta əsrlər
- Məscid, XIX əsr
- Hamam, XIX əsr
Görkəmli şəxsiyyətləri
Alimləri
- Mehman Ağayev — tibb elmləri doktoru, professor-nefroloq, Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin baş nefroloqu, əməkdar həkim.
- Rəfail Eyvazov — tibb elmləri doktoru, Sumqayıt Tibb Kollecinin direktoru, əməkdar həkim.
- Şahrza Ağayev — pedaqogika üzrə elmlər doktoru, ADPU -nun professoru.
- Rahib Əliyev — biologiya üzrə fəlsəfə doktoru, ATU-nun professoru.
- — kimya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent, Aşqarlar Kimyası İnstitutunda labortoriya müdiri.
- Habil Fəttayev — fizika-Riyaziyyat üzrə fəlsəfə doktoru, BDU -da dosent.
- Mustafa Mustafayev (II) — filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, ADPU-nun professoru.
- Qulam Əzizov — pedaqogika üzrə fəlsəfə doktoru, ADPU -da dosent.
- Əflatun Əzizov — biologiya üzrə fəlsəfə doktoru,ATU -da dosent.
- Alı Ağayev — baytarlıq üzrə fəlsəfə doktoru, Masallıda öz sahəsində ilk alim (vəfat etmişdir).
- Hüseynəli Nəsirov — tibb üzrə fəlsəfə doktoru, Qazaxıstan Respublikasında həkim-ekspert çalışır.
- Telman Səmədov — kənd Təsərrüfatı üzrə fəlsəfə doktoru, Rusiya Federasiyasında yaşayır.
- Adil Həşimov — texnika üzrə fəlsəfə doktoru, Rusiya Federasiyasında yaşayır.
- Billurə Eyvazova — tibb üzrə fəlsəfə doktoru.
- Aybəniz Mustafayeva — filologiya üzrə fəlsəfə doktoru.
- Aidə Mustafayeva — pedaqogika üzrə fəlsəfə doktoru.
- Mahir Talışlı — fəlsəfə üzrə fəlsəfə doktoru.
- Əlirza Əliyev — filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, Lənkəran Dövlət Universitetində işləyir.
- Səidə Xanməmmədova — tibb üzrə fəlsəfə doktoru, ATU-da dosent.
- Günel Səmədova — biologiya üzrə fəlsəfə doktoru.
Görkəmli şəxsləri
- İmran Əbilov - Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetində baş məsləhətçi, əməkdar kənd təsərrüfatı işçisi
- Musarza Mirzəyev - Tarixçi-etnoqraf, toponomist, yazıçı, jurnalist, pedaqoq, əməkdar müəllim.
- Şirvan Əbilov - Prezidentinin fərdi təqaüdçüsü, tərəqqi medallı
- Allahverdi Bayrami - Filoloq, şair, tənqidçi.
- Əbdülrza Əhmədov - Tarixçi-tədqiqatçı, şair
- Sərxan Babayev - Det.Al holdingin direktoru
- Balabacı Əliyeva - Azərbaycan parlamentində təmsil olunmuş, , və layiq görülüb.
- Rövşən Rzayev - Rusiya, Tomsk şəhərində Qazprom rəisi vəzifəsində çalışır.
Fəxri ad alanlar
- Ümmülbanu Cəbiyeva - SSRİ mədəniyyət əlaçısı
- Mehman Ağayev - Əməkdar həkim
- Rəfail Eyvazov - Əməkdar həkim
- Musarza Mirzeyev - Əməkdar müəllim
- İmran Əbilov - Əməkdar kənd təsərrüfatı işçisi
- Ağacəfər Babayev - Əməkdar mühəndis
- Mahmudavar kəndində 150 qadın SSRİ "Qəhrəman Ana" fəxri adına layiq görülmüşlər.
Kəndin şəhidləri
İkinci dünya müharibəsində(1941-1945) 211 mahmudavarlı iştirak etmiş, bunlardan 123-ü həlak olmuşdur.
I Qarabağ müharibəsinin şəhidləri:
- Abbasov Etiram Heybət oğlu
- Babayev Qüdrət Sarıbala oğlu
- Fərəcov Siyasət Hüseyn oğlu
- Ağayev İdris Süleyman oğlu
- Şahbazov Mübariz Tofiq oğlu
- Həşimov Qeysər Əlihəsən oğlu
- L-nt Rəhimov Ramil Güləli oğlu
- Məmmədov Nail Aslan oğlu
- Rəsulov Teymur Vəliağa oğlu
II Qarabağ müharibəsinin şəhidləri:
Kənddə ilklər
- Mahmudavar kəndində ilk məktəb 1930-cu ildə açılmışdır.
- Kəndin ilk qadın müəllimi Layə Əhmədovadır
- Hərbi rütbə daşıyan ilk mahmudavarlı qadın Səkinə Həşimovadır
- İlk mahmudavarlı professor Mehman Ağayevdir
İstinadlar
- Azərpoçt. "İndekslər" (az.). www.azerpost.az. 2016-04-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-04-19.
- Azərbaycan Respublikasının inzibati - erazi bölgüsü. Məlumat toplusu. Bakı - 2013. 488 səh.
- Musarza Mirzəyev - "Masallı Toponimləri" səh.35,36,37; bur.1992
- Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası VI c. səh. 396
- Azərbaycan Respublikası əhalisinin siyahıyaalınması 2009-cu il. I cild. Bakı - 2010.
- Azərbaycan Respublikası əhalisinin siyahıyaalınması 2017-cu il. I cild. Bakı - 2010.
- Musarza Mirzəyev "Mahmudavar" səh.51-52. b. Bakı - 1997
- Musarza Mirzəyev "Mənim Masallım" səh 90-91. Bakı - 1991
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mahmudavar Azerbaycan Respublikasinin Masalli rayonunun inzibati erazi vahidinde kend Mahmudavar38 53 36 sm e 48 42 14 s u Olke AzerbaycanRayon Masalli rayonuTarixi ve cografiyasiSaat qursagi UTC 04 00EhalisiEhalisi 7621 2017 neferReqemsal identifikatorlarPoct indeksi AZ4429MahmudavarMahmudavar toponimiMahmudavar toponiminde Mahmud sexs adi a birlesdirici ses var ise unsurdur Var unsuru ile biten respublikamizda 20 den cox oykonim movcuddur Mahmudavar Mahmud adli sexsin yurdu onun kendi menasinda islenir Qedim turk tayfalarindan birinin Avar adlandigini nezere alsaq Mahmudavar toponiminde isledilen Mahmud sexs adini Avar tayfasina mensub olmasi kimi qebul etmek olardi Eger Mahmudavar avar sonlugu ile biten toponimler arasinda yegane yasayis yeri olsa idi Var sozu qedim Iran dillerinde duzeltme formalari ile seher qala divar yeralti ev zirzemi qazma menalarinda islenir Y Busuyev yazir ki var sozu tayfa nesil aileye aiddir O misal getirdiyi oykonimler icerisinde Mahmudavarin da adini cekir Var sozu azerbaycanca koc yeri her hansi bir icmanin yurdu menasinda islenir Tofiq Ehmedov Azerbaycan toponimikasinin esaslari seh 179 bur 1991 Mahmudavar kendinde Mahmud sexs adi ile bagli qala cay ve su anbari vardir Gorunur bu sexsin kendle six bagliligi olmusdur Mahmudavarin evvelki adi Medodur Bu yasayis yeri talis dilinde olan Medo adini bugunedek saxlamisdir Yasli neslin fikrince Medo sozunun menasi muncuq agaci demekdir Neql olunur ki vaxtile bu erazide denesinden bezek seyleri muncuq hazirlanan agaclar bitirmis Me talisca muncuq do ise agac demekdir Fikrimizce Medo Mado sozu Madon sozunden yaranisdir Bu sozun koku olan Mad Seid Nefisinin fikrince madlardan midiyalilardan yadigar qalmis on ise cem sekilcisidir Mad tayfalari ile bagli olan toponimler muasir Iranin simal qerb hissesinde bu gunedek qalir Bele yasayis yerlerinden Madoabad Madi ve s toponimleri gostere bilerik V I Savina Onomastika Vostoka seh 140 141 bur 1980 Yasadigimiz erazinin vaxtile qedim Midiya dovletinin terkibinde oldugunu ve talislarin ise midyalilarin varisi olmasini nezere alsaq Medo Mado toponiminin yaranmasi ile bagli soylediyimiz mulahizeye subhe yeri qalmir Fikrimizi kendin erazisinde tapilmis Midmiya dovrune aid kicik tunc xencerler ve diger maddi medeniyyet numuneleri bir daha subut ede biler Bax Tarix felsefe huquq jurnali N2 1970 Rus qaynaqlarinda da bu toponim Madjo seklinde qeyd olunur Bele bir qenaete gelmek olar ki kendin qedim adi Medo Mado olmus turkdilli tayfalarin texminen XI XIII esrlerde burada meskunlasmasi ile elaqedar bu yasayis yeri iki ad dasimaga baslamisdir Ehalisi1886 ci ilde aileler uzre aparilmis siyahiyaalmaya esasen Baki quberniyasi Lenkeran qezasi Mahmudavar kend cemiyyeti terkibine daxil olan Mahmudavar kendinde 115 evde sie etiqadli muselman talislardan ibaret 748 nefer 426 neferi kisiler 322 neferi qadinlar ehali yasayirdi 1981 ci ilde kendin ehalisi 3228 nefer olmusdur 2009 cu il ehalinin siyahiyaalinmasina esasen Mahmudavar ehalisi 6520 nefer 3278 neferi kisi 3242 neferi qadin olmusdur 2017ci ile gore ehalisi 7621 neferdir Hazirda 2006 teserrufat var Cografi movqeyiMahmudavar kendi Masalli rayon merkezinden 17 km cenubda Lenkeran seheri ile hemserheddir Talis daglarinin eteyinde duzenlik erazide yerlesir Mahmudavar simal terefden Hiskedere Turkoba ve Satiroba cenubdan Lenkeran rayonunun Boladi Zovle kendleri ile qerbden Talis daglari serqden Xezer denizine boylanan diger kend ve yasayis yerleri ile ehate olunmusdur Erazisine ve cografi movqeyine gore Mahmudavar rayonun diger kendlerinden ferqlenir Kendin erazisinden denize teref 3 cay Qamas Mahmud ve Sigbas caylari axir Rayonun erazisinde bu qeder cayi olan ikinci bir kend yoxdur TarixiMemarliq abideleriTalisxanovlarin evi XIX esr Kurqanlar tunc dovru Sebzepus tepesi demir dovru Mahmud qalasi orta esr Mahmudase istili orta esr Lenese istili orta esr Baba Seyidaga turbesi XVI esr Pegedim ocagi orta esr Kafirler qebiristanligi IX esr Qedim qebiristanliq ilk orta esrler Kend qebiristanliginda qoc fiquru orta esrler Mescid XIX esr Hamam XIX esrGorkemli sexsiyyetleriAlimleri Mehman Agayev tibb elmleri doktoru professor nefroloq Azerbaycan Respublikasi Sehiyye Nazirliyinin bas nefroloqu emekdar hekim Refail Eyvazov tibb elmleri doktoru Sumqayit Tibb Kollecinin direktoru emekdar hekim Sahrza Agayev pedaqogika uzre elmler doktoru ADPU nun professoru Rahib Eliyev biologiya uzre felsefe doktoru ATU nun professoru kimya uzre felsefe doktoru dosent Asqarlar Kimyasi Institutunda labortoriya mudiri Habil Fettayev fizika Riyaziyyat uzre felsefe doktoru BDU da dosent Mustafa Mustafayev II filologiya uzre felsefe doktoru ADPU nun professoru Qulam Ezizov pedaqogika uzre felsefe doktoru ADPU da dosent Eflatun Ezizov biologiya uzre felsefe doktoru ATU da dosent Ali Agayev baytarliq uzre felsefe doktoru Masallida oz sahesinde ilk alim vefat etmisdir Huseyneli Nesirov tibb uzre felsefe doktoru Qazaxistan Respublikasinda hekim ekspert calisir Telman Semedov kend Teserrufati uzre felsefe doktoru Rusiya Federasiyasinda yasayir Adil Hesimov texnika uzre felsefe doktoru Rusiya Federasiyasinda yasayir Billure Eyvazova tibb uzre felsefe doktoru Aybeniz Mustafayeva filologiya uzre felsefe doktoru Aide Mustafayeva pedaqogika uzre felsefe doktoru Mahir Talisli felsefe uzre felsefe doktoru Elirza Eliyev filologiya uzre felsefe doktoru Lenkeran Dovlet Universitetinde isleyir Seide Xanmemmedova tibb uzre felsefe doktoru ATU da dosent Gunel Semedova biologiya uzre felsefe doktoru Gorkemli sexsleri Imran Ebilov Azerbaycan Respublikasinin Nazirler Kabinetinde bas meslehetci emekdar kend teserrufati iscisi Musarza Mirzeyev Tarixci etnoqraf toponomist yazici jurnalist pedaqoq emekdar muellim Sirvan Ebilov Prezidentinin ferdi teqaudcusu tereqqi medalli Allahverdi Bayrami Filoloq sair tenqidci Ebdulrza Ehmedov Tarixci tedqiqatci sair Serxan Babayev Det Al holdingin direktoru Balabaci Eliyeva Azerbaycan parlamentinde temsil olunmus Lenin ordenine Oktyabr Inqilabi ordenine ve Qirmizi Emek Bayragi ordenine layiq gorulub Rovsen Rzayev Rusiya Tomsk seherinde Qazprom reisi vezifesinde calisir Fexri ad alanlar Ummulbanu Cebiyeva SSRI medeniyyet elacisi Mehman Agayev Emekdar hekim Refail Eyvazov Emekdar hekim Musarza Mirzeyev Emekdar muellim Imran Ebilov Emekdar kend teserrufati iscisi Agacefer Babayev Emekdar muhendis Mahmudavar kendinde 150 qadin SSRI Qehreman Ana fexri adina layiq gorulmusler Kendin sehidleriIkinci dunya muharibesinde 1941 1945 211 mahmudavarli istirak etmis bunlardan 123 u helak olmusdur I Qarabag muharibesinin sehidleri Abbasov Etiram Heybet oglu Babayev Qudret Saribala oglu Ferecov Siyaset Huseyn oglu Agayev Idris Suleyman oglu Sahbazov Mubariz Tofiq oglu Hesimov Qeyser Elihesen oglu L nt Rehimov Ramil Guleli oglu Memmedov Nail Aslan oglu Resulov Teymur Veliaga ogluII Qarabag muharibesinin sehidleri Nayib Qasimov Royad MemmedovKendde ilklerMahmudavar kendinde ilk mekteb 1930 cu ilde acilmisdir Kendin ilk qadin muellimi Laye Ehmedovadir Herbi rutbe dasiyan ilk mahmudavarli qadin Sekine Hesimovadir Ilk mahmudavarli professor Mehman AgayevdirIstinadlarAzerpoct Indeksler az www azerpost az 2016 04 19 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 04 19 Azerbaycan Respublikasinin inzibati erazi bolgusu Melumat toplusu Baki 2013 488 seh Musarza Mirzeyev Masalli Toponimleri seh 35 36 37 bur 1992 Azerbaycan Sovet Ensiklopediyasi VI c seh 396 Azerbaycan Respublikasi ehalisinin siyahiyaalinmasi 2009 cu il I cild Baki 2010 Azerbaycan Respublikasi ehalisinin siyahiyaalinmasi 2017 cu il I cild Baki 2010 Musarza Mirzeyev Mahmudavar seh 51 52 b Baki 1997 Musarza Mirzeyev Menim Masallim seh 90 91 Baki 1991Hemcinin baxMahmud qalasi