Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mirzə Mahmud Məhəmmədsadıq oğlu Avşar Yəzdi (1893, Yəzd – 1983, Tehran) — Paniranizmin banilərindən biri, şair, jurnalist.
| Mahmud Avşar-Yəzdi | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | 1893 |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 1983 |
| Vəfat yeri | |
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | yazıçı, şair, jurnalist, siyasətçi, xeyriyyəçi, vəkil, hakim |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
M. Avşar İsveçrədə siyasi elmlər sahəsində təhsil almışdır. 1921-ci ilə qədər İngiltərə və Hindistanda yaşamışdır.
Mahmud Avşar Hindistan ingilislərin müstəmləkəsi olan vaxt burada təhsil almış və siyasət üzrə doktor olmuşdu. Əslən Qızılbaş türklərinin altı tayfasından (boyundan) biri olan və Yəzd bölgəsində yaşayan avşarlar tayfasından olan Mahmud Avşar öncə paniranizmə aid nəzəri biliklərini təkmilləşdirmiş, Rza şahın hakimiyyəti dövründə isə bu bilikləri həyata keçirməyə başlamışdı. Bu məqsədlə Mahmud Avşar 1921-ci ildə “Əncuməni İrani cəvan” dərgisini təsis etdi, 1925-ci ildə isə “Ayənde” dərgisini yayımlamağa başladı. O, İranın milli birliyini farslaşdırma siyasətinin həyata keçirilməsində görürdü. Buna görə də fars dilinin bütün ölkə üzrə rəsmi dil olmasına və məhəlli dillərin yerini tutmasına çalışırdı. M. Avşarın fikrincə, İran bölgəsində yaşayan qeyri-fars millətlərinin dilləri yabancı dillərdir və o, bu dilləri ortadan qaldırmaq üçün texniki metodlar da təkif edirdi.
Dr. Mahmud Avşar və «Ayəndə» jurnalı ilə yeni mərhələyə qədəm qoymuşdur. Mahmud Avşar müasir fars millətçiliyi nəzəriyyəsini təkmilləşdirmiş və sistematik hala gətirmişdir.
M. Avşar məqsədi İran milli birliyini təşkil etmək olan «Əncümən-e İran Cəvan» adlı dərnək qurmuş və 1923-cü ildə «Ayəndə» jurnalını nəşr etməyə başlamışdı. Bu jurnal İranda fars millətçiliyi fikrini yayan və qoruyan mətbu orqana çevrilmişdi. Burada nəşr olunan yazıların əsas mövzusunu «mərkəziyyətçi dövlət və vahid milli kimlik» təşkil edirdi.
Mahmud Avşar «Ayəndə» jurnalının birinci sayındakı bir yazısında belə deyirdi: «İranın milli birliyini qorumaq və mükəmməlləşdirmək cəmiyyətimizin tələbi və idealımızdır. İranın milli birliyi nə deməkdir? İranın milli birliyi ölkə sərhədləri daxilində yaşayan insanların əxlaqi, ictimayi və siyasi birliyidir. İranın milli birliyi siyasi istiqlaliyyət və torpaq bütünlüyünü vacib qılır. Milli birliyi necə əldə edə bilərik? Fars dili bütün ölkə çapında yayılmalıdır. Regional müxtəliflik, məsələn geyim və əxlaq müxtəlifliyi aradan qaldırılmalıdır. İranda yaşayan etniklərin hər biri ayrı bir dildə danışmamalıdır. Dil, əxlaq, geyim və ənənə birliyi mövcud olmadııı müddətcə, siyasi istiqlalımız və torpaq bütünlüyümüz daim təhlükə altında olacaqdır. İranda yaşayan müxtəlif qəbilə və etnikləri bənzərləşdirmədiyimiz, yəni iranlılaşdırmadııımız müddətcə gələcəyimiz təhlükə altında qalacaqdır. İranın bütün bölgələrində, xüsusən Azərbaycanda fars dili yayılmalıdır, farsca olmayan coırafi adlar dəyişdirilməlidir”.
Mahmud Avşar İranlılaşmanı tərəqqi və müstəqilliyin təməli olaraq qəbul edirdi. Müxtəliflik və çeşidliliyi isə ziddiyət və geriliyin səbəbi hesab edirdi. Onun tarix anlayışı, təhlükələr üzərində qurulmuş təfəkkür tərzinin məhsulu idi. M. Avşara görə İran tarix boyu müxtəlif təhlükələrdən keçmişdi və indi də bu təhlükələrlə üz-üzədir. O, bu təhlükələri belə sadalayırdı:
- Qırmızı təhlükə: Kommunizm təhlükəsi.
- Yaşıl təhlükə: Ərəb və İslam təhlükəsi.
- Sarı təhlükə: Türk və Türkiyə təhlükəsi.
- Qara təhlükə: Cəhalət və mollaların təhlükəsi.
«Fars millətçiliyini əsas alaraq qurulan dövlət bu təhlükələrin qarşısını almalıdır» deyən M. Avşar bu təhlükələrdən qurtulmanın tək yolu olaraq iranlılaşmanı görürdü. M. Avşara görə fars millətçiliyinin əsas vəzifəsi güclü bir mərkəziyyətçi dövlət qurmaq, fars olmayanlar arasında fars dilini yaymaq, türkləri və ərəbləri sərhədyanı bölgələrdən ölkənin daxilinə köçürmək idi.
Müəllif müasir fars millətçiliyinin təməl prinsiplərini belə açıqlayır: Fars millətçiliyi digər millətləri farslaşdırmaq müddəası üzərində qurulmuşdur, türk düşmənliyi ilə silahlanmışdır, ərəb və islam əleyhdarı olaraq inkişaf etmişdir. İslamın yerinə Zərdüşt dinini qəbul etmişdir. Qərbçi dünya görüşünü mənimsəmişdir. Modernləşmə tərəfdarıdır. Fars millətçiliyi Ari irqini İranın ilk sakinləri və sivilizasiya qurmuş qövm hesab edən tarix tələqqisi üzərinə bina edilmişdir.
“Fars millətçiliyinin nəzəriyyəçisi, paniranizmin banilərindən olan Mahmud Avşarın təklifləri konkret və radikal idi: türk dili qadağan edilməli, onun müstəqil bir dil olmadığı və Azərbaycanda işlədilmədiyi “elmi” şəkildə sübut edilməlidir. əvvəl Güney Azərbaycan ərazisi müxtəlif adlar altında parçalara bölünməli, “Azərbaycan” adı unudulmalı (Azərbaycan fars adı olduğu üçün bunun mənası yoxdur), əhalisi farsdilli bölgələrə köçürülməlidir. ölkə və assimilyasiya olunmuş və s. türkçülüyü “sarı təhlükə” kimi qələmə verən Əfşar yazırdı: “Sarı təhlükə müvəqqəti təhlükə deyil, İran mənşəli bütün millətlər və xalqlar (iranlılar, əfqanlar, kürdlər) üçün bir növ ümummilli və daimi təhlükədir. , tatlar və taciklər)." Mahmud Əfşar tövsiyə edirdi ki, Azərbaycanda fars dilinin yayılması və möhkəmlənməsi üçün bütün vasitələrdən istifadə olunsun - radio, məktəblər, qəzetlər, jurnallar və kitablar burada ucuz qiymətə satılsın, hətta farsca çap məhsulları da satılsın. hava paylanmalıdır. (Bu gün onun adını daşıyan fond həmin tövsiyyəni “uğurla” yerinə yetirir – fondun nəşr etdirdiyi kitablar təkcə Güneydə deyil, Şimali Azərbaycanda da yayılır)... O vaxtdan Güney Azərbaycan ərazisi parçalanıb, parçalanıb. 11 hissəyə bölünür və bu proses indi də davam edir. davam edir".
Həmçinin bax
İstinadlar
 | Şəxs və ya bioqrafiya haqqında olan bu məqalə halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
 | Şair ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mirze Mahmud Mehemmedsadiq oglu Avsar Yezdi 1893 Yezd 1983 Tehran Paniranizmin banilerinden biri sair jurnalist Mahmud Avsar YezdiDogum tarixi 1893Dogum yeri Yezd Merkez bexsi d Yezd sehristani Yezd ostani IranVefat tarixi 1983Vefat yeri Tehran Tehran sehristani Tehran ostani IranTehsili Lozanna UniversitetiFealiyyeti yazici sair jurnalist siyasetci xeyriyyeci vekil hakim Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiM Avsar Isvecrede siyasi elmler sahesinde tehsil almisdir 1921 ci ile qeder Ingiltere ve Hindistanda yasamisdir Mahmud Avsar Hindistan ingilislerin mustemlekesi olan vaxt burada tehsil almis ve siyaset uzre doktor olmusdu Eslen Qizilbas turklerinin alti tayfasindan boyundan biri olan ve Yezd bolgesinde yasayan avsarlar tayfasindan olan Mahmud Avsar once paniranizme aid nezeri biliklerini tekmillesdirmis Rza sahin hakimiyyeti dovrunde ise bu bilikleri heyata kecirmeye baslamisdi Bu meqsedle Mahmud Avsar 1921 ci ilde Encumeni Irani cevan dergisini tesis etdi 1925 ci ilde ise Ayende dergisini yayimlamaga basladi O Iranin milli birliyini farslasdirma siyasetinin heyata kecirilmesinde gorurdu Buna gore de fars dilinin butun olke uzre resmi dil olmasina ve mehelli dillerin yerini tutmasina calisirdi M Avsarin fikrince Iran bolgesinde yasayan qeyri fars milletlerinin dilleri yabanci dillerdir ve o bu dilleri ortadan qaldirmaq ucun texniki metodlar da tekif edirdi Dr Mahmud Avsar ve Ayende jurnali ile yeni merheleye qedem qoymusdur Mahmud Avsar muasir fars milletciliyi nezeriyyesini tekmillesdirmis ve sistematik hala getirmisdir M Avsar meqsedi Iran milli birliyini teskil etmek olan Encumen e Iran Cevan adli dernek qurmus ve 1923 cu ilde Ayende jurnalini nesr etmeye baslamisdi Bu jurnal Iranda fars milletciliyi fikrini yayan ve qoruyan metbu orqana cevrilmisdi Burada nesr olunan yazilarin esas movzusunu merkeziyyetci dovlet ve vahid milli kimlik teskil edirdi Mahmud Avsar Ayende jurnalinin birinci sayindaki bir yazisinda bele deyirdi Iranin milli birliyini qorumaq ve mukemmellesdirmek cemiyyetimizin telebi ve idealimizdir Iranin milli birliyi ne demekdir Iranin milli birliyi olke serhedleri daxilinde yasayan insanlarin exlaqi ictimayi ve siyasi birliyidir Iranin milli birliyi siyasi istiqlaliyyet ve torpaq butunluyunu vacib qilir Milli birliyi nece elde ede bilerik Fars dili butun olke capinda yayilmalidir Regional muxteliflik meselen geyim ve exlaq muxtelifliyi aradan qaldirilmalidir Iranda yasayan etniklerin her biri ayri bir dilde danismamalidir Dil exlaq geyim ve enene birliyi movcud olmadiii muddetce siyasi istiqlalimiz ve torpaq butunluyumuz daim tehluke altinda olacaqdir Iranda yasayan muxtelif qebile ve etnikleri benzerlesdirmediyimiz yeni iranlilasdirmadiiimiz muddetce geleceyimiz tehluke altinda qalacaqdir Iranin butun bolgelerinde xususen Azerbaycanda fars dili yayilmalidir farsca olmayan coirafi adlar deyisdirilmelidir Mahmud Avsar Iranlilasmani tereqqi ve musteqilliyin temeli olaraq qebul edirdi Muxteliflik ve cesidliliyi ise ziddiyet ve geriliyin sebebi hesab edirdi Onun tarix anlayisi tehlukeler uzerinde qurulmus tefekkur terzinin mehsulu idi M Avsara gore Iran tarix boyu muxtelif tehlukelerden kecmisdi ve indi de bu tehlukelerle uz uzedir O bu tehlukeleri bele sadalayirdi Qirmizi tehluke Kommunizm tehlukesi Yasil tehluke Ereb ve Islam tehlukesi Sari tehluke Turk ve Turkiye tehlukesi Qara tehluke Cehalet ve mollalarin tehlukesi Fars milletciliyini esas alaraq qurulan dovlet bu tehlukelerin qarsisini almalidir deyen M Avsar bu tehlukelerden qurtulmanin tek yolu olaraq iranlilasmani gorurdu M Avsara gore fars milletciliyinin esas vezifesi guclu bir merkeziyyetci dovlet qurmaq fars olmayanlar arasinda fars dilini yaymaq turkleri ve erebleri serhedyani bolgelerden olkenin daxiline kocurmek idi Muellif muasir fars milletciliyinin temel prinsiplerini bele aciqlayir Fars milletciliyi diger milletleri farslasdirmaq muddeasi uzerinde qurulmusdur turk dusmenliyi ile silahlanmisdir ereb ve islam eleyhdari olaraq inkisaf etmisdir Islamin yerine Zerdust dinini qebul etmisdir Qerbci dunya gorusunu menimsemisdir Modernlesme terefdaridir Fars milletciliyi Ari irqini Iranin ilk sakinleri ve sivilizasiya qurmus qovm hesab eden tarix teleqqisi uzerine bina edilmisdir Fars milletciliyinin nezeriyyecisi paniranizmin banilerinden olan Mahmud Avsarin teklifleri konkret ve radikal idi turk dili qadagan edilmeli onun musteqil bir dil olmadigi ve Azerbaycanda isledilmediyi elmi sekilde subut edilmelidir evvel Guney Azerbaycan erazisi muxtelif adlar altinda parcalara bolunmeli Azerbaycan adi unudulmali Azerbaycan fars adi oldugu ucun bunun menasi yoxdur ehalisi farsdilli bolgelere kocurulmelidir olke ve assimilyasiya olunmus ve s turkculuyu sari tehluke kimi qeleme veren Efsar yazirdi Sari tehluke muveqqeti tehluke deyil Iran menseli butun milletler ve xalqlar iranlilar efqanlar kurdler ucun bir nov umummilli ve daimi tehlukedir tatlar ve tacikler Mahmud Efsar tovsiye edirdi ki Azerbaycanda fars dilinin yayilmasi ve mohkemlenmesi ucun butun vasitelerden istifade olunsun radio mektebler qezetler jurnallar ve kitablar burada ucuz qiymete satilsin hetta farsca cap mehsullari da satilsin hava paylanmalidir Bu gun onun adini dasiyan fond hemin tovsiyyeni ugurla yerine yetirir fondun nesr etdirdiyi kitablar tekce Guneyde deyil Simali Azerbaycanda da yayilir O vaxtdan Guney Azerbaycan erazisi parcalanib parcalanib 11 hisseye bolunur ve bu proses indi de davam edir davam edir Hemcinin baxPaniranizm Irec EfsarIstinadlar Sexs ve ya bioqrafiya haqqinda olan bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Sair ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin