Mahmızlı yemişan (lat. Crataegus crus-galli) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin yemişan cinsinə aid bitki növü.
Mahmızlı yemişan | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Yarımtriba: Cins: Növ: Mahmızlı yemişan | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Təbii yayılması
Vətəni Şimali Amerikanın Şərq hissəsidir. Yemişanın bu növü 1656-cı ildən Rusiyada mədəni halda becərilir.
Botaniki təsviri
Hündürlüyü 6-10 m-ə, eni 6-8 m-ə çatan, sallaq budaqlı, xoruzun mahmızına bənzər tikanları, enli-yumru, əyri, şaxəli çətiri olan kol və ya balaca ağacdır. Yarpaqları uzunsov, yumurtaşəkilli, uzunluğu 8-10 sm, eni 4-5 sm-ə qədərdir, ayanın üst səthi parlaq tünd-yaşıl, alt səthi açıq-yaşıl, kənarı sivridişlidir.
Çiçəkləri ağ, diametri 2 sm-ə qədərdir, 15-20 ədəd olmaqla qalxan çiçək qrupuna yığılmışdır. Meyvələri al-qırmızı, çəyirdək meyvədir, sentyabrın üçüncü ongünlüyündə yetişir, bütün qış dövründə budaqların üzərində qalır. Payızda al-qırmızı şarşəkilli meyvələri və qırmızı, sarı yarpaqları bitkiyə çox dekorativ görünüş verir.
Ekologiyası
Bitki quraqlığa, şəhər şəraitinə yaxşı dözür, soyuğa davamlı deyil.
Azərbaycanda yayılması
Böyük Qafqazda təbii halda rast gəlinir.
İstifadəsi
Digər növlərə nisbətən budanması bitkinin dekorativ görünüşünü itirir. Dekorativ formaları vardır: iynəsiz (f.inermis); ensiz yarpaqlı (f.salicifolia) – xətvari-lansetvari yarpaqlı (f.lanciofolia); parlaq (f.splendens). Mahmızlı yemişan hündür, keçilməz canlı hasarların salınması üçün yararlıdır.
İstinadlar
- Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 476.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mahmizli yemisan lat Crataegus crus galli bitkiler aleminin gulcicekliler destesinin gulciceyikimiler fesilesinin yemisan cinsine aid bitki novu Mahmizli yemisanElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad RosidsKlad Deste GulciceklilerFesile GulciceyikimilerYarimfesile GavalikimilerTriba Yarimtriba Cins YemisanNov Mahmizli yemisanBeynelxalq elmi adiCrataegus crus galli L 1753Sekil axtarisiITIS 24552NCBI 216036EOL 637026Tebii yayilmasiVeteni Simali Amerikanin Serq hissesidir Yemisanin bu novu 1656 ci ilden Rusiyada medeni halda becerilir Botaniki tesviriHundurluyu 6 10 m e eni 6 8 m e catan sallaq budaqli xoruzun mahmizina benzer tikanlari enli yumru eyri saxeli cetiri olan kol ve ya balaca agacdir Yarpaqlari uzunsov yumurtasekilli uzunlugu 8 10 sm eni 4 5 sm e qederdir ayanin ust sethi parlaq tund yasil alt sethi aciq yasil kenari sivridislidir Cicekleri ag diametri 2 sm e qederdir 15 20 eded olmaqla qalxan cicek qrupuna yigilmisdir Meyveleri al qirmizi ceyirdek meyvedir sentyabrin ucuncu ongunluyunde yetisir butun qis dovrunde budaqlarin uzerinde qalir Payizda al qirmizi sarsekilli meyveleri ve qirmizi sari yarpaqlari bitkiye cox dekorativ gorunus verir EkologiyasiBitki quraqliga seher seraitine yaxsi dozur soyuga davamli deyil Azerbaycanda yayilmasiBoyuk Qafqazda tebii halda rast gelinir IstifadesiDiger novlere nisbeten budanmasi bitkinin dekorativ gorunusunu itirir Dekorativ formalari vardir iynesiz f inermis ensiz yarpaqli f salicifolia xetvari lansetvari yarpaqli f lanciofolia parlaq f splendens Mahmizli yemisan hundur kecilmez canli hasarlarin salinmasi ucun yararlidir IstinadlarLinnaeus C Species Plantarum lat Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas 1753 C 1 S 476 Hemcinin bax