Macarıstan Konstitusiyası (mac. Magyarország Alaptörvénye, əvvəl — mac. A Magyar Köztársaság alkotmánya) — Macarıstanın əsas qanunu, 18 aprel 2011-ci ildə ölkənin Parlamenti tərəfindən qəbul edildi. Ölkə prezidenti tərəfindən 25 aprel 2011-ci ildə imzalanmış və 1 yanvar 2012-ci ildə qüvvəyə minmişdir.
Macarıstanın əsas qanunu | |
---|---|
mac. Magyarország Alaptörvénye | |
Hüquqi sahə | Konstitusiya hüququ |
Növ | Konstitusiya |
Ölkə | Macarıstan |
Aşağı palataların səsverməsi | Lehinə: 262 Əleyhinə: 44 |
İmzalanıb | tərəfindən |
Qüvvəyə minib | 1 yanvar 2012 |
İlk nəşr | 25 aprel 2011 |
Cari nəşr | 16 iyun 2016 |
Tarixi
2012-ci ilə qədər Macarıstanın əsas qanunu 1989-cu ildən radikal dəyişikliklər edildiyi 1949-cu ildəki konstitusiyadır.
2010-cu il parlament seçkilərində, Fides Mühafizəkar Siyahısı - Xristian Demokratik Xalq Partiyası mandatların üçdə birini — Konstitusiya əksəriyyətini qazanıb.
Əsas müddəalar
Hökumətin forması respublika olaraq qalırsa da, ölkənin adı "Macarıstan Respublikasından" sadəcə "Macarıstan"a dəyişir. Xüsusilə, dəyişiklik bir ölkənin mövcud sərhədlərinə diqqət etmədən qəbul edilməsinə ehtiyac olduğunu göstərir: xarici Macarlar hüquqlardakı bərabər hüquqlar sayılırlar.
Tənqid
Yeni Macarıstan konstitusiyası Macarıstan xalqının "Allah və xristianlıq" ilə birləşdiyini bildirir. Dövlətə həyatın qorunması vəzifəsi verilir və həyatın anlayış anından başlayır. Əslində, konstitusiyanın bu maddəsi abort qadağası olaraq şərh edilə bilər. Həmçinin, yeni konstitusiyada nikah "bir kişi və bir qadın birliyi" kimi təfsir edilir və bununla bağlı sənədin bəzi tənqidçiləri konstitusiyanın homoseksuallara və xristian olmayan ölkələrin sakinlərinə qarşı ayrı-seçkiliyə səbəb yaratdığını hesab edirlər.
15 - 17 aprel 2011-ci ildə Macarıstanda yeni bir konstitusiyanın qəbul edilməsinə qarşı minlərlə etiraz aksiyası keçirildi. Bu baxımdan, hökumət qəbul edilmiş sənədin lehinə beynəlxalq dəstəyi (dini təşkilatlar da daxil olmaqla) əldə etmək üçün addımlar atır.
2013-cü il dəyişiklikləri
2013-cü ilin mart ayında, parlament Konstitusiyaya düzəlişlər paketini təsdiqlədi və bu, həm ölkə daxilində, həm də xaricində tənqidlərə səbəb oldu.
2013-cü ilin mart ayında Macarıstan Parlamenti 265 əleyhinə 11 səs Macarıstan Konstitusiyasına bir sıra dəyişiklikləri qəbul etdi. Dəyişikliklər Konstitusiyanın aşağıdakı müddəalarına təsir etdi:
- Macarıstan Konstitusiya Məhkəməsinin 2011-ci il Konstitusiyasının qüvvəyə minməsindən əvvəl qəbul edilmiş bütün qərarlar (bu cür qərarların hüquqi nəticələrinin qorunması ilə) ləğv edildi.
- Kürə Prezidentinə və Baş Prokurorluğa qanunların konstitusiya nəzərdən keçirilməsini təşviq etmək hüququ verildi.
- Konstitusiya Məhkəməsi tərəfindən qanunların konstitusiya baxımından müstəqil olaraq təşviq edilməsi haqqını təmin etmişdir. Konstitusiya Məhkəməsinin 2/3 millət vəkillərinin əksəriyyətinin qəbul etdiyi qanunları ləğv etmək hüququ məhduddur.
- Hakimlər və prokurorlar (müvafiq sistem rəhbərlərinin istisna olmaqla) əvvəlcədən müəyyən edilmiş bir dövrdən (Konstitusiyada müəyyənləşdirilməmiş) əvvəllər təqaüdə çıxmalıdırlar.
- Dini etiqad azadlığı, dini hüquqların həyata keçirilməsi ilə bağlı "konstitusiya şikayətləri" də daxil edilmək hüququ.
- Dövlət şagirdlərinin vəzifəsi universitetdən məzun olduqdan sonra Macarıstanda müəyyən bir dövr hazırlanmaq üçün müəyyən edilir, əks halda öhdəlik, onların təhsilinə görə vəsaitin büdcəsini ödəməkdir.
- Seçki kampaniyasının bir hissəsi olaraq, Macarıstan və Avropa İttifaqının nümayəndə heyətlərinə seçkilərdə namizədlərin reklamını yalnız ictimaiyyətə açıq media tərəfindən icazə verilir.
- Ənənəvi ailənin əhəmiyyəti vurğulanır. Hökumət müəyyən ictimai yerlərdə yaşamaq qadağanına dair qaydaları təsdiqləməyə icazə verilir.
Əsas tənqid Konstitusiya Məhkəməsinin hüquqlarının məhdudlaşdırılması ilə bağlı müddəalara əsaslanırdı. Avropa Komissiyasının sədri və Avropa Şurasının Baş katibi bu düzəlişin qanunun aliliyinə təsirindən narahatlıqlarını ifadə etdilər. Müəlliflər, dəyişikliklərin demokratik olduğunu ifadə edərək, yeni konstitusiyanı əvvəlcədən təyin etmək üçün göstərilən tədbirin zəruri olduğunu söylədi.
İstinadlar
- "В Венгрии принята Конституция, закрепляющая право на жизнь с момента зачатия". 2012-07-29 tarixində arxivləşdirilib.
- «Hungarian president signs new constitution despite human rights concerns» 2012-01-24 at the Wayback Machine, Deutsche Welle от 25 апреля 2011 года
- "Венгрия: новая конституция запрещает аборты и «однополый брак»". 2012-01-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-04-20.
- "Состоялась встреча председателя ОВЦС с Государственным секретарем Министерства государственного управления и юстиции Венгерской Республики". 2012-01-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-05-31.
- Fourth Amendment to Hungary’s Fundamental Law 2013-03-09 at the Wayback Machine (ing.)
- Q&A: Hungary’s controversial constitutional changes 2014-03-12 at the Wayback Machine (ing.)
- «Parliament passes constitutional amendments that critics call undemocratic» 2014-12-22 at the Wayback Machine, politics.hu, 11 March 2013; accessed March 21, 2013
- «Hungary defies critics over change to constitution» 2014-12-12 at the Wayback Machine, BBC News, 11 March 2013; accessed March 21, 2013
Xarici keçidlər
- 2011-ci ilin konstitusiyası (ing.)
- (ing.)
- Yeni konstitusiya
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Macaristan Konstitusiyasi mac Magyarorszag Alaptorvenye evvel mac A Magyar Koztarsasag alkotmanya Macaristanin esas qanunu 18 aprel 2011 ci ilde olkenin Parlamenti terefinden qebul edildi Olke prezidenti terefinden 25 aprel 2011 ci ilde imzalanmis ve 1 yanvar 2012 ci ilde quvveye minmisdir Macaristanin esas qanunumac Magyarorszag AlaptorvenyeHuquqi sahe Konstitusiya huququNov KonstitusiyaOlke MacaristanAsagi palatalarin sesvermesi Lehine 262 Eleyhine 44Imzalanib terefindenQuvveye minib 1 yanvar 2012Ilk nesr 25 aprel 2011Cari nesr 16 iyun 2016Tarixi2012 ci ile qeder Macaristanin esas qanunu 1989 cu ilden radikal deyisiklikler edildiyi 1949 cu ildeki konstitusiyadir 2010 cu il parlament seckilerinde Fides Muhafizekar Siyahisi Xristian Demokratik Xalq Partiyasi mandatlarin ucde birini Konstitusiya ekseriyyetini qazanib Esas muddealarHokumetin formasi respublika olaraq qalirsa da olkenin adi Macaristan Respublikasindan sadece Macaristan a deyisir Xususile deyisiklik bir olkenin movcud serhedlerine diqqet etmeden qebul edilmesine ehtiyac oldugunu gosterir xarici Macarlar huquqlardaki beraber huquqlar sayilirlar TenqidYeni Macaristan konstitusiyasi Macaristan xalqinin Allah ve xristianliq ile birlesdiyini bildirir Dovlete heyatin qorunmasi vezifesi verilir ve heyatin anlayis anindan baslayir Eslinde konstitusiyanin bu maddesi abort qadagasi olaraq serh edile biler Hemcinin yeni konstitusiyada nikah bir kisi ve bir qadin birliyi kimi tefsir edilir ve bununla bagli senedin bezi tenqidcileri konstitusiyanin homoseksuallara ve xristian olmayan olkelerin sakinlerine qarsi ayri seckiliye sebeb yaratdigini hesab edirler 15 17 aprel 2011 ci ilde Macaristanda yeni bir konstitusiyanin qebul edilmesine qarsi minlerle etiraz aksiyasi kecirildi Bu baximdan hokumet qebul edilmis senedin lehine beynelxalq desteyi dini teskilatlar da daxil olmaqla elde etmek ucun addimlar atir 2013 cu il deyisiklikleri2013 cu ilin mart ayinda parlament Konstitusiyaya duzelisler paketini tesdiqledi ve bu hem olke daxilinde hem de xaricinde tenqidlere sebeb oldu 2013 cu ilin mart ayinda Macaristan Parlamenti 265 eleyhine 11 ses Macaristan Konstitusiyasina bir sira deyisiklikleri qebul etdi Deyisiklikler Konstitusiyanin asagidaki muddealarina tesir etdi Macaristan Konstitusiya Mehkemesinin 2011 ci il Konstitusiyasinin quvveye minmesinden evvel qebul edilmis butun qerarlar bu cur qerarlarin huquqi neticelerinin qorunmasi ile legv edildi Kure Prezidentine ve Bas Prokurorluga qanunlarin konstitusiya nezerden kecirilmesini tesviq etmek huququ verildi Konstitusiya Mehkemesi terefinden qanunlarin konstitusiya baximindan musteqil olaraq tesviq edilmesi haqqini temin etmisdir Konstitusiya Mehkemesinin 2 3 millet vekillerinin ekseriyyetinin qebul etdiyi qanunlari legv etmek huququ mehduddur Hakimler ve prokurorlar muvafiq sistem rehberlerinin istisna olmaqla evvelceden mueyyen edilmis bir dovrden Konstitusiyada mueyyenlesdirilmemis evveller teqaude cixmalidirlar Dini etiqad azadligi dini huquqlarin heyata kecirilmesi ile bagli konstitusiya sikayetleri de daxil edilmek huququ Dovlet sagirdlerinin vezifesi universitetden mezun olduqdan sonra Macaristanda mueyyen bir dovr hazirlanmaq ucun mueyyen edilir eks halda ohdelik onlarin tehsiline gore vesaitin budcesini odemekdir Secki kampaniyasinin bir hissesi olaraq Macaristan ve Avropa Ittifaqinin numayende heyetlerine seckilerde namizedlerin reklamini yalniz ictimaiyyete aciq media terefinden icaze verilir Enenevi ailenin ehemiyyeti vurgulanir Hokumet mueyyen ictimai yerlerde yasamaq qadaganina dair qaydalari tesdiqlemeye icaze verilir Esas tenqid Konstitusiya Mehkemesinin huquqlarinin mehdudlasdirilmasi ile bagli muddealara esaslanirdi Avropa Komissiyasinin sedri ve Avropa Surasinin Bas katibi bu duzelisin qanunun aliliyine tesirinden narahatliqlarini ifade etdiler Muellifler deyisikliklerin demokratik oldugunu ifade ederek yeni konstitusiyani evvelceden teyin etmek ucun gosterilen tedbirin zeruri oldugunu soyledi Istinadlar V Vengrii prinyata Konstituciya zakreplyayushaya pravo na zhizn s momenta zachatiya 2012 07 29 tarixinde arxivlesdirilib Hungarian president signs new constitution despite human rights concerns 2012 01 24 at the Wayback Machine Deutsche Welle ot 25 aprelya 2011 goda Vengriya novaya konstituciya zapreshaet aborty i odnopolyj brak 2012 01 19 tarixinde Istifade tarixi 2011 04 20 Sostoyalas vstrecha predsedatelya OVCS s Gosudarstvennym sekretarem Ministerstva gosudarstvennogo upravleniya i yusticii Vengerskoj Respubliki 2012 01 11 tarixinde Istifade tarixi 2019 05 31 Fourth Amendment to Hungary s Fundamental Law 2013 03 09 at the Wayback Machine ing Q amp A Hungary s controversial constitutional changes 2014 03 12 at the Wayback Machine ing Parliament passes constitutional amendments that critics call undemocratic 2014 12 22 at the Wayback Machine politics hu 11 March 2013 accessed March 21 2013 Hungary defies critics over change to constitution 2014 12 12 at the Wayback Machine BBC News 11 March 2013 accessed March 21 2013Xarici kecidlerVikimenbede bu metnin orijinali var Bax Konstitusiyanin metni 2011 ci ilin konstitusiyasi ing ing Yeni konstitusiya