Məhəmmədəmin xan mədrəsəsi (özb. Muhammad Aminxon madrasasi) — Xivənin (Özbəkistan) tarixi mərkəzində 1852–1855-ci illərdə Özbək hökmdarı Məhəmmədəmin xanın vəsaiti və sərəncamı ilə ucaldılmış memarlıq abidəsi, mədrəsə binasıdır. İçan-Qalanın qərb hissəsində, Kalta Minara bitişik yerləşir.
![]() | |
Ölkə | Özbəkistan |
Yerləşməsi | Xivə |
Binanın tipi | mədrəsə |
Arxitektura stili | Ortaasiya arxitekturası |
Banisi | Məhəmmədəmin xan |
İnşası | 1852—1855 illər |
Məhəmmədəmin xan mədrəsəsi ən böyüyük mədrəsədir və digər Xivə mədrəsələri ilə müqayisədə ən zəngin kirəmitli üzlüyə malikdir.
Bir çox turizm agentliyinin internet saytında əsassız olaraq Məhəmmədəmin xan mədrəsəsini Orta və ya Mərkəzi Asiyanın "ən böyük" mədrəsəsi hesab edilir, baxmayaraq ki, başqa şəhərlərdə ondan böyük mədrəsələr var: və başqaları. İçan-Qalanın bir hissəsi kimi 1990-cı ildə YUNESKO-nun Ümumdünya irs siyahısına daxil edilmişdir. Hazırda Xivə turizm kompleksinin mehmanxanasının yerləşdiyi, turistlərə xidmət və nümayiş obyektidir.
Tarixi
Xarəzmin keçmiş paytaxtı Xivədə iyirmidən çox mədrəsə salamat qalmış, lakin onlar sayca daha çox idi. Hökmdarlığının dördüncü ilində Xarəzm hökmdarı Məhəmmədəmin xan (1846–1855) hökmdarlar qalasının (Konya-Ark) cənub fasadı ilə üzbəüz İç Qalanın qərb qapısı (İçan-Kala) yanında mədrəsə və minarə tikintisinə başlanılmasını əmr etdi. Mədrəsənin tikintisi üç ildə (1852–1855) başa çatdırıldı..
1852-ci ildə Məhəmmədəmin xanın mədrəsəsində, möhtəşəm minarənin tikintisinə başlanıldı. Xanın planına görə, bu minarə hündürlüyünə görə Orta Asiyada mövcud olanların hamısını üstələməli idi. Lakin o, yarımçıq qalmışdır (buna görə də "qısa minarə" adı verilmişdir) və indi Kalta-Minar adlanır.
Mədrəsədə dövrün bir sıra məşhur şəxsiyyətləri, o cümlədən Ləffasi, Mütrib Xonaxarobi, Sufi və başqaları təhsil alıblar.
1979-cu ildən Məhəmmədəmin xan mədrəsəsi Matniyaz divanbəyi mədrəsəsi ilə birlikdə yerli və xarici turistlərə xidmət üçün uyğunlaşdırılmış Xivə turizm kompleksini formalaşdırmışdır. Əvvəlki binada otel, ikincisində isə restoran yerləşir.
1990-cı ildə mədrəsə, İçan-Qalanın digər abidələri ilə birlikdə YUNESKO-nun Ümumdünya İrs Siyahısına daxil edilmişdir.
İstinadlar
- НЭУ: Муҳаммад Аминхон мадрасаси, 2000—2005. səh. 917
- Пугаченкова, 1978. səh. 145
- Архитектурная эпиграфика Узбекистана, 2015. səh. 43—70
- Всеобщая история архитектуры в 12 томах, 1969. səh. 341—342
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mehemmedemin xan medresesi ozb Muhammad Aminxon madrasasi Xivenin Ozbekistan tarixi merkezinde 1852 1855 ci illerde Ozbek hokmdari Mehemmedemin xanin vesaiti ve serencami ile ucaldilmis memarliq abidesi medrese binasidir Ican Qalanin qerb hissesinde Kalta Minara bitisik yerlesir Mehemmedemin xan medresesi ozb Muhammad Aminxon madrasasiMehemmedemin xanin medresesi ve minaresiMehemmedemin xanin medresesi ve minaresiOlke OzbekistanYerlesmesi XiveBinanin tipi medreseArxitektura stili Ortaasiya arxitekturasiBanisi Mehemmedemin xanInsasi 1852 1855 iller Mehemmedemin xan medresesi en boyuyuk medresedir ve diger Xive medreseleri ile muqayisede en zengin kiremitli uzluye malikdir Bir cox turizm agentliyinin internet saytinda esassiz olaraq Mehemmedemin xan medresesini Orta ve ya Merkezi Asiyanin en boyuk medresesi hesab edilir baxmayaraq ki basqa seherlerde ondan boyuk medreseler var ve basqalari Ican Qalanin bir hissesi kimi 1990 ci ilde YUNESKO nun Umumdunya irs siyahisina daxil edilmisdir Hazirda Xive turizm kompleksinin mehmanxanasinin yerlesdiyi turistlere xidmet ve numayis obyektidir TarixiXarezmin kecmis paytaxti Xivede iyirmiden cox medrese salamat qalmis lakin onlar sayca daha cox idi Hokmdarliginin dorduncu ilinde Xarezm hokmdari Mehemmedemin xan 1846 1855 hokmdarlar qalasinin Konya Ark cenub fasadi ile uzbeuz Ic Qalanin qerb qapisi Ican Kala yaninda medrese ve minare tikintisine baslanilmasini emr etdi Medresenin tikintisi uc ilde 1852 1855 basa catdirildi 1852 ci ilde Mehemmedemin xanin medresesinde mohtesem minarenin tikintisine baslanildi Xanin planina gore bu minare hundurluyune gore Orta Asiyada movcud olanlarin hamisini ustelemeli idi Lakin o yarimciq qalmisdir buna gore de qisa minare adi verilmisdir ve indi Kalta Minar adlanir Medresede dovrun bir sira meshur sexsiyyetleri o cumleden Leffasi Mutrib Xonaxarobi Sufi ve basqalari tehsil aliblar 1979 cu ilden Mehemmedemin xan medresesi Matniyaz divanbeyi medresesi ile birlikde yerli ve xarici turistlere xidmet ucun uygunlasdirilmis Xive turizm kompleksini formalasdirmisdir Evvelki binada otel ikincisinde ise restoran yerlesir 1990 ci ilde medrese Ican Qalanin diger abideleri ile birlikde YUNESKO nun Umumdunya Irs Siyahisina daxil edilmisdir IstinadlarNEU Muҳammad Aminhon madrasasi 2000 2005 seh 917 Pugachenkova 1978 seh 145 Arhitekturnaya epigrafika Uzbekistana 2015 seh 43 70 Vseobshaya istoriya arhitektury v 12 tomah 1969 seh 341 342