Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mövlud Visaitov — Böyük Vətən müharibəsi iştirakçısı, ilk 255-ci ayrı Çeçen-İnquş süvari alayının komandiri, sonra 28-ci Qvardiya Süvari Alayı (6-cı Qvardiya Süvari Diviziyası, 3-cü Qvardiya Süvari Korpusu, 2-ci Belarus Cəbhəsi) komandiri, qvardiya polkovnik-leytenantı, Sovet İttifaqı Qəhrəmanı (1990).
| Mövlud Visaitov | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | 13 may 1913 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 23 may 1986(73 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | hərbi qulluqçu |
| Partiyası | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Bioqrafiyası
Laxa Nevre kəndində (və ya Nijni Naur, indiki Çeçenistanın Nadterek rayonu), kəndli ailəsində anadan olub. Milliyətinə görə çeçendir. 1942-ci ildən Sov. İKP üzvü. 1932-ci ildə kooperativ texniki məktəbi bitirib, mağaza müdiri işləyib.
1932-ci ildən Qızıl Orduda xidmət edir. 1935-ci ildə Ordjonikidze piyada məktəbini və 1941-ci ildə süvari komandir heyəti üçün təkmilləşdirmə kurslarını bitirir. Müharibənin əvvəlində general-mayor M. Maleevin komandanlığı altında 3-cü Süvari Diviziyasının 34-cü Süvari Alayında kapitan olur.
1941-ci ilin iyunundan kapitan rütbəsi alır. İlk döyüşlərdə fərqlənir. 18–22 iyul 1941-ci ildə Kirdanı (Qərbi Ukrayna) yaxınlığındakı döyüşdə eskadra hücum əmri alır. Güclü atəşə baxmayaraq, eskadron komandiri Visaitov şəxsi heyətini hücuma qaldırir, hərmi qorumaları vurur və düşmənin müdafiəsinə hücum çəkir. Sonrakı günlərdə eskadra almanların hücumlarını üç dəfə dəf edir. Bu döyüşlərdə kapitan Visaitov şəxsi cəsarət göstərir və yaralanır. Cəsarətinə görə ilə təltif edilir.
Yaralandıqdan sonra xidmətə qayıdaraq, polkovnik S. Qorşkovun rəhbərlik etdiyi atıcı diviziyasının ayrı bir kəşfiyyat batalyonunun komandiri təyin edilir.
Müharibədən sonra
1945-ci ilin iyununda Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adına təqdim edilir, lakin ilə təltif edilir. Ümumilikdə üç dəfə Qəhrəman adına təqdim edilir.
Müharibədən sonra 2-ci Belorus Cəbhəsi komandanlığının qərarı ilə M. Frunze Hərbi Akademiyasına oxumağa göndərilir, ancaq bir neçə ay sonra ehtiyata buraxılır və Qazaxıstana sürgün edilir. Deportasiyadan qayıtdıqdan sonra Qroznı şəhərində yaşayır. "Terekdən Elbaya qədər, Qvardiya Alayının keçmiş komandirinin xatirələri Böyük Vətən müharibəsi illərində döyüş yolu" kitabının müəllifidir. Kitab 1966-cı ildə Qroznıda nəşr edilmişdir. 2013-cü ildə kitab yenidən çap edilir.
23 may 1986-cı ildə vəfat edir. Nadterek kəndində dəfn edilir. 5 may 1990-cı ildə Visaitov Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adına layiq görülür (ölümündən sonra).
Maraqlı fakt
Visaitov bir dəfə Terek sahilində həmkəndlilərinin yanında oturmuşdu. Yoldaşları Böyük Vətən müharibəsi hadisələrindən danışmağa başlayırlar. Söhbət tədricən mükafatların cəsarətə görə verilmədiyini, ancaq səlahiyyətlilərə yaxınlığından asılı olaraq verildiyi, əsgərlərin həmişə yalnız öz xilasını fikirləşdiyi iddiasına yönəlir.
Visaitov ocağın yanında durub sadəcə deyilənlərə qulaq asır. Sonra TT tapançasını çıxardır, içindəki patronları ocağın içərisinə atır. Həmsöhbətlər dərhal susdular və qısa bir qarışıqlıqdan sonra oddan uzaqlaşmağa başladılar. Patronlar bir-birinin ardınca partlayır. Kişilər hər partlayışdan sonra yerə yıxılaraq sahil boyunca qaçırlar. Yalnız Visaitov duruşunu dəyişmir. Son partlayış baş verdikdən sonra, yoldaşlar odun ətrafına toplaşır. Sükut içində Visaitov qısaca bunu deyir: "Bax cəbhədə də eyni ilə belə idi".
Mükafatlar və titullar
Sovet İttifaqı Qəhrəmanı (05.05.1990).
İki Lenin ordeni (29.06.1945; 05.05.1990);
Qırmızı Bayraq ordeni (29.12.1941);
3-cü dərəcəli Suvorov ordeni (17.02.1945);
1 dərəcəli Vətən Müharibəsi ordeni (18.03.1985);
Qırmızı Ulduz ordeni (06.11.1943). o cümlədən: (03.11.1944);
;
;
;
;
;
, 2-ci dərəcə.
Digər dövlətlər
Şərəf Legionu ordeni (ABŞ, may 1945).
İstinadlar
- Movlid Visaitov // TracesOfWar.
- "Электронный банк документов «Подвиг народа в Великой Отечественной войне 1941—1945 гг.». Лист дела 13". 2014-03-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-02.
- Хамид Ауховский. "Как два чеченца, два Героя, на берегу одной реки, защищали Родину свою". bukanovskay.ru. 2012-02-03. 2016-03-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-06-02.
- Мовлид Висаитов. "От Терека до Эльбы". Российская государственная библиотека (rus). 2021-10-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-02-18.
- Эдильбек Хасмагомадов. "Чеченские исторические анекдоты". Информационное агентство «Чечен-Инфо». 2015-10-24. 2016-10-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-10-12.
- "Указ Президиума Верховного Совета". Подвиг народа. 1945-06-27. 2010-04-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-02-04.
- "Фронтовой приказ". Подвиг народа. 1941-11-17. 2010-04-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-02-04.
- "Наградной лист". Подвиг народа. 1945-02-09. 2010-04-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-02-04.
- "Висаитов Мавлид Алероевич". Подвиг народа. 1986-08-01. 2010-04-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-02-04.
- "Наградной лист". Подвиг народа. 1943-10-04. 2010-04-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-02-04.
- "Представление на награждение". Подвиг народа. 1943-05-10. 2010-04-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-02-04.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Movlud Visaitov Boyuk Veten muharibesi istirakcisi ilk 255 ci ayri Cecen Inqus suvari alayinin komandiri sonra 28 ci Qvardiya Suvari Alayi 6 ci Qvardiya Suvari Diviziyasi 3 cu Qvardiya Suvari Korpusu 2 ci Belarus Cebhesi komandiri qvardiya polkovnik leytenanti Sovet Ittifaqi Qehremani 1990 Movlud VisaitovDogum tarixi 13 may 1913 1913 05 13 Dogum yeri Nadterecnoye Terek vilayeti Rusiya imperiyasiVefat tarixi 23 may 1986 1986 05 23 73 yasinda Vefat yeri Qrozni Cecen Inqus MSSR RSFSR SSRIFealiyyeti herbi qulluqcuPartiyasi Sovet Ittifaqi Kommunist Partiyasi Vikianbarda elaqeli mediafayllarBioqrafiyasiLaxa Nevre kendinde ve ya Nijni Naur indiki Cecenistanin Nadterek rayonu kendli ailesinde anadan olub Milliyetine gore cecendir 1942 ci ilden Sov IKP uzvu 1932 ci ilde kooperativ texniki mektebi bitirib magaza mudiri isleyib 1932 ci ilden Qizil Orduda xidmet edir 1935 ci ilde Ordjonikidze piyada mektebini ve 1941 ci ilde suvari komandir heyeti ucun tekmillesdirme kurslarini bitirir Muharibenin evvelinde general mayor M Maleevin komandanligi altinda 3 cu Suvari Diviziyasinin 34 cu Suvari Alayinda kapitan olur 1941 ci ilin iyunundan kapitan rutbesi alir Ilk doyuslerde ferqlenir 18 22 iyul 1941 ci ilde Kirdani Qerbi Ukrayna yaxinligindaki doyusde eskadra hucum emri alir Guclu atese baxmayaraq eskadron komandiri Visaitov sexsi heyetini hucuma qaldirir hermi qorumalari vurur ve dusmenin mudafiesine hucum cekir Sonraki gunlerde eskadra almanlarin hucumlarini uc defe def edir Bu doyuslerde kapitan Visaitov sexsi cesaret gosterir ve yaralanir Cesaretine gore Qirmizi Bayraq ordeni ile teltif edilir Yaralandiqdan sonra xidmete qayidaraq polkovnik S Qorskovun rehberlik etdiyi atici diviziyasinin ayri bir kesfiyyat batalyonunun komandiri teyin edilir Muharibeden sonra 1945 ci ilin iyununda Sovet Ittifaqi Qehremani adina teqdim edilir lakin Lenin ordeni ile teltif edilir Umumilikde uc defe Qehreman adina teqdim edilir Muharibeden sonra 2 ci Belorus Cebhesi komandanliginin qerari ile M Frunze Herbi Akademiyasina oxumaga gonderilir ancaq bir nece ay sonra ehtiyata buraxilir ve Qazaxistana surgun edilir Deportasiyadan qayitdiqdan sonra Qrozni seherinde yasayir Terekden Elbaya qeder Qvardiya Alayinin kecmis komandirinin xatireleri Boyuk Veten muharibesi illerinde doyus yolu kitabinin muellifidir Kitab 1966 ci ilde Qroznida nesr edilmisdir 2013 cu ilde kitab yeniden cap edilir 23 may 1986 ci ilde vefat edir Nadterek kendinde defn edilir 5 may 1990 ci ilde Visaitov Sovet Ittifaqi Qehremani adina layiq gorulur olumunden sonra Maraqli faktVisaitov bir defe Terek sahilinde hemkendlilerinin yaninda oturmusdu Yoldaslari Boyuk Veten muharibesi hadiselerinden danismaga baslayirlar Sohbet tedricen mukafatlarin cesarete gore verilmediyini ancaq selahiyyetlilere yaxinligindan asili olaraq verildiyi esgerlerin hemise yalniz oz xilasini fikirlesdiyi iddiasina yonelir Visaitov ocagin yaninda durub sadece deyilenlere qulaq asir Sonra TT tapancasini cixardir icindeki patronlari ocagin icerisine atir Hemsohbetler derhal susdular ve qisa bir qarisiqliqdan sonra oddan uzaqlasmaga basladilar Patronlar bir birinin ardinca partlayir Kisiler her partlayisdan sonra yere yixilaraq sahil boyunca qacirlar Yalniz Visaitov durusunu deyismir Son partlayis bas verdikden sonra yoldaslar odun etrafina toplasir Sukut icinde Visaitov qisaca bunu deyir Bax cebhede de eyni ile bele idi Mukafatlar ve titullarSovet Ittifaqi Qehremani 05 05 1990 Iki Lenin ordeni 29 06 1945 05 05 1990 Qirmizi Bayraq ordeni 29 12 1941 3 cu dereceli Suvorov ordeni 17 02 1945 1 dereceli Veten Muharibesi ordeni 18 03 1985 Qirmizi Ulduz ordeni 06 11 1943 o cumleden Doyus xidmetlerine gore medali 03 11 1944 Stalinqradin mudafiesine gore medali Kiyevin mudafiesine gore medali 1941 1945 ci iller Boyuk Veten muharibesinde Almaniya uzerinde qelebeye gore medali Koniqsberqin alinmasina gore medali Emek veterani medali Qusursuz xidmete gore medali SSRI 2 ci derece Diger dovletler Seref Legionu ordeni ABS may 1945 IstinadlarMovlid Visaitov TracesOfWar Elektronnyj bank dokumentov Podvig naroda v Velikoj Otechestvennoj vojne 1941 1945 gg List dela 13 2014 03 22 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 10 02 Hamid Auhovskij Kak dva chechenca dva Geroya na beregu odnoj reki zashishali Rodinu svoyu bukanovskay ru 2012 02 03 2016 03 04 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 06 02 Movlid Visaitov Ot Tereka do Elby Rossijskaya gosudarstvennaya biblioteka rus 2021 10 02 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 02 18 Edilbek Hasmagomadov Chechenskie istoricheskie anekdoty Informacionnoe agentstvo Chechen Info 2015 10 24 2016 10 22 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 10 12 Ukaz Prezidiuma Verhovnogo Soveta Podvig naroda 1945 06 27 2010 04 14 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 02 04 Frontovoj prikaz Podvig naroda 1941 11 17 2010 04 14 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 02 04 Nagradnoj list Podvig naroda 1945 02 09 2010 04 14 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 02 04 Visaitov Mavlid Aleroevich Podvig naroda 1986 08 01 2010 04 14 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 02 04 Nagradnoj list Podvig naroda 1943 10 04 2010 04 14 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 02 04 Predstavlenie na nagrazhdenie Podvig naroda 1943 05 10 2010 04 14 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 02 04