Məhəmmədəmin Həbibulla oğlu Şahtaxtinski (10 iyul 1932, Bakı – 23 aprel, Bakı) — fizik, fizika elmləri doktoru (1968), professor (1971), Azərbaycan Milli Elmlər Akademiaysının həqiqi üzvü (1989), Azərbaycan Respublikasının Əməkdar elm xadimi.
Məhəmməd Şahtaxtinski | |
---|---|
Məhəmməd Həbibulla oğlu Şahtaxtinski | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Bakı, Azərbaycan SSR, ZSFSR, SSRİ |
Vəfat tarixi | (78 yaşında) |
Vətəndaşlığı | SSRİ→ Azərbaycan |
Atası | Həbibulla bəy Şahtaxtinski |
Milliyyəti | azərbaycanlı |
Təhsili | Moskva Energetika İnstitutu |
Mükafatları |
Həyatı
Məhəmmədəmin Şaxtaxtinski 10 iyul 1932-ci ildə Bakı şəhərində anadan olub. Kimya elmləri doktoru, Azərbaycan SSR Milli EA-nın akademiki Həbibulla bəy Şahtaxtinskinin oğludur. 1950-ci ildə orta məktəbi bitirdikdən sonra o, Moskva Energetika İnstitutunda Radiotexnika fakültəsində təhsil alıb və 1956-cı ildə ali təhsilini tamamlayıb.
Əmək fəaliyyəti
Məhəmmədəmin Şaxtaxtinski əmək fəaliyyətinə 1956-ci ildə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Fizika İnstitutu ilə başlayıb və ömrünün sonunadək burada müxtəlif vəzifələrdə çalışıb. O, 1961-ci ildə kiçik elmi işçi, 1968-ci ildə böyük elmi işçi kimi fəaliyyət göstərib. 1968-1987-ci illərdə laboratoriya müdiri, 1987-ci ildən isə institutun Bərk cisimlər elektronikası şöbəsində şöbə müdiri vəzifəsini icra edib.
Son illər Fizika İnstitutunun problem rəhbəri olmaqla bərabər, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Fizika-Riyaziyyat və Texnika Elmlər Bölməsi bürosunun üzvü kimi də fəaliyyət göstərib. Bununla yanaşı, Məhəmmədəmin Şaxtaxtinski Azərbaycan Fizika Cəmiyyətinin prezidenti (1991), Avroasiya Fizika Cəmiyyətinin vitse-prezidenti vəzifələrini icra edib (1991).
Akademik fəaliyyəti
Məhəmmədəmin Şaxtaxtınski 1960-cı ildə fizika üzrə fəlsəfə doktoru, 1968-ci ildə fizika üzrə elmlər doktoru elmi dərəcəsini, 1971-ci ildə isə professor elmi adını alıb. O, 1981-ci ildə AMEA-nın müxbir üzvü, 1989-cu ildə həqiqi üzvü seçilib. Alimin fizika sahəsində qazandığı elmi nailiyyətlərinə görə onlarla patent və müəlliflik şəhadətnamələri alıb. Belə ki, o, 250-dən artıq elmi məqalənin, 60 ixtiranın müəllifidir. Rəhbərliyi altında 2 elmlər doktoru və 12 fəlsəfə doktoru yetişdirilib.
Məhəmmədəmin Şaxtaxtinskinin tədqiqatları bərk cisimlər fizikasına aiddir. O, bu sahədə yeni elmi istiqamətin əsasını qoyub. Yarımkeçirici və yarımmetalların bərk məhlullarında yük daşıyıcıların enerji spektri və elektron xassələri arasında ümumi qanunauyğunluğu müəyyən edib, onların qalğanomaqnit və termoelektik xassələrində bir sıra anomaliyanın, maqnitoplazma dalğalarının dispersiyasının miqdarı cəhətdən şərhinin mümkünlüyünü, aşkar halların bərk məhlulun tərkibindən asılı olmayaraq dəyişməsini göstərib. Yarımkeçiricilərin termodinamikasının tədqiqində, bir sıra orijinal metodika və qurğuların yaradılmasında yaxından iştirak edib. Şaxtaxtinskinin rəhbərliyi ilə yüksək keyfiyyətli iqtisadi cəhətdən sərfəli poladlar yaradılıb, böyük sürətlə işləyən etibarlı və sərfəli, sağlamlıq üçün zərərsiz çapetmə metodikası işlənib hazırlanıb. O, Fransada kristalların yetişdirilməsi üzrə beynəlxalq konfransda məruzə edib.
Vəfatı
Məhəmmədəmin Şaxtaxtinski 23 aprel 2011-ci ildə Bakı şəhərində vəfat edib.
Mükafatları
Məhəmmədəmin Şaxtaxtınski "Əməkdar elm xadimi" fəxri adına layiq görülüb və Azərbaycan Respublikasının "Şöhrət" ordeni ilə təltif olunub.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Məhəmmədəmin Həbibulla oğlu şahtaxtinskilər nəslindən idi.
- Mübariz insanların həyat yolunu əks etdirən ünvan: Şahtaxtinskilər Muzeyi
İstinadlar
- "Məhəmmədəmin Həbibulla oğlu Şaxtaxtinski" (PDF). science.naa.edu.az. 2021-10-28 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 28.02.2024.
- "Məhəmmədəmin Həbibulla oğlu Şahtaxtinski". azertag.az. 23.04.2011. 2024-02-28 tarixində . İstifadə tarixi: 28.02.2024.
- "ŞAHTAXTİNSKİ MƏHƏMMƏDƏMİN HƏBİBULLA OĞLU". www.nkpi.az. 2016-08-15. 2024-02-28 tarixində . İstifadə tarixi: 28.02.2024.
- "Şahtaxtinski Məhəmmədəmin Həbibulla oğlu". www.physics.gov.az. 2023-06-03 tarixində . İstifadə tarixi: 28.02.2024.
- "Məhəmməd Şahtaxtinski Həbibulla oğlu". 2022-01-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-05-31.
- "Məhəmmədəmin Həbibulla oğlu Şahtaxtinski". 2023-05-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-01-08.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mehemmedemin Hebibul la oglu Sahtaxtinski 10 iyul 1932 Baki 23 aprel Baki fizik fizika elmleri dok toru 1968 professor 1971 Azerbaycan Milli Elmler Akademiaysinin heqiqi uzvu 1989 Azerbaycan Respublikasinin Emekdar elm xadimi Mehemmed SahtaxtinskiMehemmed Hebibulla oglu SahtaxtinskiDogum tarixi 10 iyul 1932Dogum yeri Baki Azerbaycan SSR ZSFSR SSRIVefat tarixi 23 aprel 2011 78 yasinda Vetendasligi SSRI AzerbaycanAtasi Hebibulla bey SahtaxtinskiMilliyyeti azerbaycanliTehsili Moskva Energetika InstitutuMukafatlari 2004 1991HeyatiMehemmedemin Saxtaxtinski 10 iyul 1932 ci ilde Baki seherinde anadan olub Kimya elmleri doktoru Azerbaycan SSR Milli EA nin akademiki Hebibulla bey Sahtaxtinskinin ogludur 1950 ci ilde orta mektebi bitirdikden sonra o Moskva Energetika Institutunda Radiotexnika fakultesinde tehsil alib ve 1956 ci ilde ali tehsilini tamamlayib Emek fealiyyetiMehemmedemin Saxtaxtinski emek fealiyyetine 1956 ci ilde Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasinin Fizika Institutu ile baslayib ve omrunun sonunadek burada muxtelif vezifelerde calisib O 1961 ci ilde kicik elmi isci 1968 ci ilde boyuk elmi isci kimi fealiyyet gosterib 1968 1987 ci illerde laboratoriya mudiri 1987 ci ilden ise institutun Berk cisimler elektronikasi sobesinde sobe mudiri vezifesini icra edib Son iller Fizika Institutunun problem rehberi olmaqla beraber Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasinin Fizika Riyaziyyat ve Texnika Elmler Bolmesi burosunun uzvu kimi de fealiyyet gosterib Bununla yanasi Mehemmedemin Saxtaxtinski Azerbaycan Fizika Cemiyyetinin prezidenti 1991 Avroasiya Fizika Cemiyyetinin vitse prezidenti vezifelerini icra edib 1991 Akademik fealiyyetiMehemmedemin Saxtaxtinski 1960 ci ilde fizika uzre felsefe doktoru 1968 ci ilde fizika uzre elmler dok toru elmi derecesini 1971 ci ilde ise professor elmi adini alib O 1981 ci ilde AMEA nin muxbir uzvu 1989 cu ilde heqiqi uzvu secilib Alimin fizika sahesinde qazandigi elmi nailiyyetlerine gore onlarla patent ve muelliflik sehadetnameleri alib Bele ki o 250 den artiq elmi meqalenin 60 ixtiranin muellifidir Reh berliyi altinda 2 elmler doktoru ve 12 felsefe doktoru yetisdirilib Mehemmedemin Saxtaxtinskinin tedqiqatlari berk cisimler fizikasina aiddir O bu sahede yeni elmi istiqametin esasini qoyub Yarimkecirici ve yarimmetallarin berk mehlullarinda yuk dasiyicilarin enerji spektri ve elektron xasseleri arasinda umumi qanunauygunlugu mueyyen edib onlarin qalganomaqnit ve termoelektik xasselerinde bir sira anomaliyanin maqnitoplazma dalgalarinin dispersiyasinin miqdari cehetden serhinin mumkunluyunu askar hallarin berk mehlulun terkibinden asili olmayaraq deyismesini gosterib Yarimkeciricilerin termodinamikasinin tedqiqinde bir sira orijinal metodika ve qurgularin yaradilmasinda yaxindan istirak edib Saxtaxtinskinin rehberliyi ile yuksek keyfiyyetli iqtisadi cehetden serfeli poladlar yaradilib boyuk suretle isleyen etibarli ve serfeli saglamliq ucun zerersiz capetme metodikasi islenib hazirlanib O Fransada kristallarin yetisdirilmesi uzre beynelxalq konfransda meruze edib VefatiMehemmedemin Saxtaxtinski 23 aprel 2011 ci ilde Baki seherinde vefat edib MukafatlariMehemmedemin Saxtaxtinski Emekdar elm xadimi fexri adina layiq gorulub ve Azerbaycan Respublikasinin Sohret ordeni ile teltif olunub Hemcinin baxSahtaxtinskilerXarici kecidlerMehemmedemin Hebibulla oglu sahtaxtinskiler neslinden idi Mubariz insanlarin heyat yolunu eks etdiren unvan Sahtaxtinskiler MuzeyiIstinadlar Mehemmedemin Hebibulla oglu Saxtaxtinski PDF science naa edu az 2021 10 28 tarixinde PDF Istifade tarixi 28 02 2024 Mehemmedemin Hebibulla oglu Sahtaxtinski azertag az 23 04 2011 2024 02 28 tarixinde Istifade tarixi 28 02 2024 SAHTAXTINSKI MEHEMMEDEMIN HEBIBULLA OGLU www nkpi az 2016 08 15 2024 02 28 tarixinde Istifade tarixi 28 02 2024 Sahtaxtinski Mehemmedemin Hebibulla oglu www physics gov az 2023 06 03 tarixinde Istifade tarixi 28 02 2024 Mehemmed Sahtaxtinski Hebibulla oglu 2022 01 18 tarixinde Istifade tarixi 2011 05 31 Mehemmedemin Hebibulla oglu Sahtaxtinski 2023 05 06 tarixinde Istifade tarixi 2024 01 08