Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Lənkəran hadisələri – 1990-cı ilin yanvarında SSRİ ordusu tərəfindən Azərbaycan SSR-nin Lənkəran rayonunda baş vermiş qırğın.
| Qara Yanvar | |||
|---|---|---|---|
| Tarix | 19–20 yanvar 1990-cı il | ||
| Yeri | Lənkəran, Azərbaycan SSR | ||
| Nəticəsi | 6 nəfər mülki şəxsin qətlə yetirilməsi | ||
| Münaqişə tərəfləri | |||
| |||
| Komandan(lar) | |||
| |||
| Ümumi itkilər | |||
| |||
| | |||
Hadisə nəticəsində Tariyel Abdullayev, Salman Baxşıyev, Rövşən Bədəlov, Vaqif Məmmədov, Rahim Məmmədov və Şahin Məmmədov rus hərbçiləri tərəfindən Lənkəranın Haftoni meşəliyində öldürülmüşdür.
Həmin dövrdə Azərbaycanda müstəqillik hərəkatı güclənmişdi və Cəlilabad ilə Astarada sərhəd zastavalarının nəzarət-keçid məntəqələri dağıdılmışdı. SSRİ hökuməti bunun qarşısını almaq üçün 1990-cı ildə Azərbaycana qoşun yeritmişdir.
Şahidlərin dediyinə görə Lənkərana yeridilən SSRİ hərbçiləri xalq hərəkatı nümayəndələrindən silahları təhvil verməyi tələb edir və hədə-qorxu gəlirdilər. Vəziyyətin gərginləşdiyini görən fəallar dağlıq meşə zolağına çəkilsələr də, Sovet hərbçiləri dərhal meşəliyi mühasirəyə alaraq oradakı adamlara atəş açmağa başlamışdırlar. Baş vermiş hadisə nəticəsində altı lənkəranlı şəxs ölmüşdür. Hazırda həmin şəxslər Lənkəran şəhərindəki Şəhidlər Xiyabanında dəfn olunublar.
Zəmin
Erməni separatçılarının, Azərbaycana qarşı ərazi iddialır və həmsərhəd ərazilərdə törətdikləri təxribatlara qarşı mərkəzi və yerli hakimiyyətə qarşı Lənkəranda etirazlara səbəb olmuşdu. 1990-cı ilin yanvarında əhali tərəfindən, yaranmış gərgin ictimai-siyasi vəziyyətdən çıxmaq üçün yanvarın 10-dan 11-nə keçən gecə Lənkəranda 300 nəfərdən ibarət Müvəqqəti Müdafiə Komitəsi yaradılıb. Güc strukturlarının fəaliyyətinin dayandırılması barədə yerli radio vasitəsilə bəyənat səsləndirilib.
Hadisələrin törədilməsi
Yanvarın 19-dan 20-nə keçən gecə sovet hərbi birləşmələrin Bakıdakı qətliamdan qəzəblənən lənkəranlılar mərkəzi meydanda mitinqləri davam etdirərkən meydanın üzərində hərbi vertalyotlar görünüb.
Bakıda televiziyanın enerji bloku partladıldıqdan və Şuşa televiziyasının da yayımı hərbçilər tərəfindən dayandırıldıqdan sonra insanları məlumatlandırmaq üçün fəaliyyət göstərən Lənkərandakı teleradio ötürücü stansiyasından dünyaya çıxışı olan media qurumlarına 4 dildə məlumatlar çatdırılıb.
Yanvarın 20-dən sonra sovet hərbi rəhbərliyi Astara və Lənkəran komandanlığındakı hərbi hissələrə əlavə qüvvələr gətirilib və müdafiə şurasının ləğv edilməsi, silahların təhvil verilməsi tələb olunub.
Yanvarın 25-də 300 nəfərlik Müvəqqəti Müdafiə Komitəsinə hərbçilər tərəfindən silahı yerə qoymaq tələb olunub və 26-sı saat 17:00-dək vaxt verilib. Şəhər ərazisində qanlı hadisələrin baş verməməsi üçün Komitə üzvlərinin təxminən yarısı gecə ilə Haftoni qəsəbəsi ərazisindəki meşəliyə çəkiliblər. Lakin verilən müddət başa çatmadan xüsusi təyinatlı qoşun hissələri zirehli texnika və hərbi vertalyotlardan istifadə etməklə Haftoni qəsəbəsi istiqamətində hücuma keçiblər. Açılan atəş nəticəsində bir motosikletin yanacaq çəni partlayıb və üç gənc yanaraq həlak olub. Hərbçilər tərəfindən daha iki nəfər güllələnərək qətlə yetirilib, ona yaxın şəxs isə güllə yarası alıb. Bir neçə saatlıq qarşıdurmadan sonra 50 nəfər fədai hərbçilər tərəfindən həbs olunub.
İstinadlar
- "20 YANVAR ŞƏHİDLƏRİNİN XATİRƏSİ LƏNKƏRANDA BÖYÜK EHTİRAMLA ANILIB". lenkeran-ih.gov.az (az.). Lənkəran Şəhər İcra Hakimiyyəti. 2024-07-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 iyl 2024.
- Asəf Əhmədov. "20 Yanvar faciəsi: Lənkəran azadlıq mübarizəsində 11 şəhid verib - FAKT". report.az (az.). 20 yanvar 2024. 2024-07-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 iyl 2024.
Xarici keçidlər
- Anl.az Lənkəran hadisələri
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Lenkeran hadiseleri 1990 ci ilin yanvarinda SSRI ordusu terefinden Azerbaycan SSR nin Lenkeran rayonunda bas vermis qirgin Qara YanvarTarix 19 20 yanvar 1990 ci ilYeri Lenkeran Azerbaycan SSRNeticesi 6 nefer mulki sexsin qetle yetirilmesiMunaqise terefleriAzerbaycan Xalq Cebhesi Zaqafqaziya herbi dairesi Sovet Ordusu KQB Azerbaycan SSRKomandan lar Ebulfez Elcibey Mixail Qorbacov Vladimir Kryuckov Yevgeni Primakov Dmitri YazovUmumi itkiler6 nefer olu Hadise neticesinde Tariyel Abdullayev Salman Baxsiyev Rovsen Bedelov Vaqif Memmedov Rahim Memmedov ve Sahin Memmedov rus herbcileri terefinden Lenkeranin Haftoni meseliyinde oldurulmusdur Hemin dovrde Azerbaycanda musteqillik herekati guclenmisdi ve Celilabad ile Astarada serhed zastavalarinin nezaret kecid menteqeleri dagidilmisdi SSRI hokumeti bunun qarsisini almaq ucun 1990 ci ilde Azerbaycana qosun yeritmisdir Sahidlerin dediyine gore Lenkerana yeridilen SSRI herbcileri xalq herekati numayendelerinden silahlari tehvil vermeyi teleb edir ve hede qorxu gelirdiler Veziyyetin gerginlesdiyini goren feallar dagliq mese zolagina cekilseler de Sovet herbcileri derhal meseliyi muhasireye alaraq oradaki adamlara ates acmaga baslamisdirlar Bas vermis hadise neticesinde alti lenkeranli sexs olmusdur Hazirda hemin sexsler Lenkeran seherindeki Sehidler Xiyabaninda defn olunublar ZeminErmeni separatcilarinin Azerbaycana qarsi erazi iddialir ve hemserhed erazilerde toretdikleri texribatlara qarsi merkezi ve yerli hakimiyyete qarsi Lenkeranda etirazlara sebeb olmusdu 1990 ci ilin yanvarinda ehali terefinden yaranmis gergin ictimai siyasi veziyyetden cixmaq ucun yanvarin 10 dan 11 ne kecen gece Lenkeranda 300 neferden ibaret Muveqqeti Mudafie Komitesi yaradilib Guc strukturlarinin fealiyyetinin dayandirilmasi barede yerli radio vasitesile beyenat seslendirilib Hadiselerin toredilmesiYanvarin 19 dan 20 ne kecen gece sovet herbi birlesmelerin Bakidaki qetliamdan qezeblenen lenkeranlilar merkezi meydanda mitinqleri davam etdirerken meydanin uzerinde herbi vertalyotlar gorunub Bakida televiziyanin enerji bloku partladildiqdan ve Susa televiziyasinin da yayimi herbciler terefinden dayandirildiqdan sonra insanlari melumatlandirmaq ucun fealiyyet gosteren Lenkerandaki teleradio oturucu stansiyasindan dunyaya cixisi olan media qurumlarina 4 dilde melumatlar catdirilib Yanvarin 20 den sonra sovet herbi rehberliyi Astara ve Lenkeran komandanligindaki herbi hisselere elave quvveler getirilib ve mudafie surasinin legv edilmesi silahlarin tehvil verilmesi teleb olunub Yanvarin 25 de 300 neferlik Muveqqeti Mudafie Komitesine herbciler terefinden silahi yere qoymaq teleb olunub ve 26 si saat 17 00 dek vaxt verilib Seher erazisinde qanli hadiselerin bas vermemesi ucun Komite uzvlerinin texminen yarisi gece ile Haftoni qesebesi erazisindeki meseliye cekilibler Lakin verilen muddet basa catmadan xususi teyinatli qosun hisseleri zirehli texnika ve herbi vertalyotlardan istifade etmekle Haftoni qesebesi istiqametinde hucuma kecibler Acilan ates neticesinde bir motosikletin yanacaq ceni partlayib ve uc genc yanaraq helak olub Herbciler terefinden daha iki nefer gullelenerek qetle yetirilib ona yaxin sexs ise gulle yarasi alib Bir nece saatliq qarsidurmadan sonra 50 nefer fedai herbciler terefinden hebs olunub Istinadlar 20 YANVAR SEHIDLERININ XATIRESI LENKERANDA BOYUK EHTIRAMLA ANILIB lenkeran ih gov az az Lenkeran Seher Icra Hakimiyyeti 2024 07 13 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 13 iyl 2024 Asef Ehmedov 20 Yanvar faciesi Lenkeran azadliq mubarizesinde 11 sehid verib FAKT report az az 20 yanvar 2024 2024 07 13 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 13 iyl 2024 Xarici kecidlerAnl az Lenkeran hadiseleri