Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Yuanxay (271, Vey – 19 avqust 310, Xan Çao imperiyası) — hun qəbilə başçısı, Yufuluonun nəvəsi və ilk Xan Çao imperiyası hökmdarı.
| Yuanxay Quanquen | |
|---|---|
| 劉淵 | |
| Sonrakı | Liu He |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | , Çin |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | , Çin |
| Fəaliyyəti | hərbi lider[d] |
| Atası | Bao |
| Anası | |
| Həyat yoldaşları | Huyan Dan Çanq Çuvu |
| Uşağı | (Yuanxay#Ailəsi) |
| Dini | Tenqriçilik |
Arxa plan
Yuanxay hun qəbilə başçısı Baonun oğlu idi. Xan sülaləsi devrildikdən sonra və Çində hakimiyyət uğrunda mübarizəyə başlamışdı. Çoxillik Çin əsarətindən bezən hunlar da hakimiyyət uğrunda mübarizəyə başladılar.
Cin sülaləsi hərbçisi kimi
Yuanxay kiçik vaxtlarından bəri Çində böyümüş və Çin ədəbiyyatında ixtisaslaşmışdı. General Vanq Hun tərəfindən potensiallı olaraq görülən Yuan, Cin sülaləsindən olan tərifləsə və generallığa təklif etsə də onun qohumları bunu istəmədi. Çünki o əslən Hun idi. Yuanxaydan qorxan imperatorun qardaşı da onun edamını istədi. Baonun ölümündən sonra Yuanxay atasının torpaqlarına sahib oldu. Yuanxay imperatorun oğlunun əmri altında bir general oldu.
Müstəqillik
Yuanxay kifayət qədər gücləndikdən sonra qardaşı Hsüan şimalda üsyan etdi. Hsüan qardaşına məktub göndərərək yardım qarşılığında şanyülük təklif etdi. Yuanxay imperatorun oğlundan ona dəstək üçün əsgər yığmaq bəhanəsi ilə şimala qayıtdı və 50.000 Hun əsgəri yığdı. Lişi şəhərini ələ keçirərək özünü Xan imperatoru elan etdi. Çünki Mete xaqanın nəvəsi idi və ana tərəfdən Xan sülaləsi üzvü sayılırdı. Buna görə də yeni dövlətin adını "Xan" qoydu. "Xan Çao" sözü isə daha sonra kəşf olunmuş sözdür.
| Xan Çao Quanquen (漢(趙)光文帝) | |
|---|---|
| Adı: | Liu Yuan (劉淵) |
| Yetkinlik adı: | Yuanxay (元海) |
| Məbəd adı: | Qaoçu (高祖) |
| Ölümdən sonrakı adı: | Quanqvendi (光文帝) Yenidən quran imperator |
| Era adı: | Çzyansin (建興) 304—308 Yunfen (永鳳) 308—309 Xejuy (河瑞) 309—310 |
Hakimiyyəti
İki dəfə paytaxt dəyişən Yuanxay 308-ci ildə tac qoydu. Keçmiş imperiya qüvvələrinə qalib gələn Yuanxay özünə çinli üsyançıları da çəkirdi. Bunlardan biri də gələcəkdə öz imperiyasını quracaq olan Şi Le idi. Qardaşı oğlu Liu Yaonu general edən imperator ilk illərində çox güclü idi. Özünə "Liu" soyadını götürməsinin səbəbi isə keçmiş Xan sülaləsi üzvlərinin soyadının Liu olması idi. İmperatorluğunu elan edəndən 2 il sonra xəstələnən imperatorun yerinə oğlu taxta keçdi.
Ailəsi
Həyat yoldaşları:
- Huyan - Qiyan qəbiləsindən idi. Əsl adı bilinmir.
- Dan - Çinli Di qəbiləsinin başçısı Dan Çenqin qızı idi. Əsl adı bilinmir.
- Çanq Çuvu - imperatorun məşuqəsi idi. Daha sonra imperatriça elan olundu.
Uşaqları:
- Liu He - Lianq knyazı və gələcək imperator.
- Liu Yu - Ki knyazı.
- Liu Lonq - Lu knyazı.
- Liu Konq - Çu knyazı və gələcək imperator.
- Liu Ay - Beyhay və Beybu knyazı.
- Liu Qonq.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Yuanxay 271 Vey 19 avqust 310 Xan Cao imperiyasi hun qebile bascisi Yufuluonun nevesi ve ilk Xan Cao imperiyasi hokmdari Yuanxay Quanquen劉淵Xan Cao imperiyasi I sanyusuSonrakiLiu HeSexsi melumatlarDogum tarixi 271Dogum yeri CinVefat tarixi 19 avqust 310Vefat yeri CinFealiyyeti herbi lider d Atasi BaoAnasiHeyat yoldaslari Huyan Dan Canq CuvuUsagi Yuanxay AilesiDini TenqricilikArxa planYuanxay hun qebile bascisi Baonun oglu idi Xan sulalesi devrildikden sonra ve Cinde hakimiyyet ugrunda mubarizeye baslamisdi Coxillik Cin esaretinden bezen hunlar da hakimiyyet ugrunda mubarizeye basladilar Cin sulalesi herbcisi kimiYuanxay kicik vaxtlarindan beri Cinde boyumus ve Cin edebiyyatinda ixtisaslasmisdi General Vanq Hun terefinden potensialli olaraq gorulen Yuan Cin sulalesinden olan teriflese ve generalliga teklif etse de onun qohumlari bunu istemedi Cunki o eslen Hun idi Yuanxaydan qorxan imperatorun qardasi da onun edamini istedi Baonun olumunden sonra Yuanxay atasinin torpaqlarina sahib oldu Yuanxay imperatorun oglunun emri altinda bir general oldu MusteqillikYuanxay kifayet qeder guclendikden sonra qardasi Hsuan simalda usyan etdi Hsuan qardasina mektub gondererek yardim qarsiliginda sanyuluk teklif etdi Yuanxay imperatorun oglundan ona destek ucun esger yigmaq behanesi ile simala qayitdi ve 50 000 Hun esgeri yigdi Lisi seherini ele kecirerek ozunu Xan imperatoru elan etdi Cunki Mete xaqanin nevesi idi ve ana terefden Xan sulalesi uzvu sayilirdi Buna gore de yeni dovletin adini Xan qoydu Xan Cao sozu ise daha sonra kesf olunmus sozdur Xan Cao Quanquen 漢 趙 光文帝 Adi Liu Yuan 劉淵 Yetkinlik adi Yuanxay 元海 Mebed adi Qaocu 高祖 Olumden sonraki adi Quanqvendi 光文帝 Yeniden quran imperatorEra adi Czyansin 建興 304 308 Yunfen 永鳳 308 309 Xejuy 河瑞 309 310HakimiyyetiIki defe paytaxt deyisen Yuanxay 308 ci ilde tac qoydu Kecmis imperiya quvvelerine qalib gelen Yuanxay ozune cinli usyancilari da cekirdi Bunlardan biri de gelecekde oz imperiyasini quracaq olan Si Le idi Qardasi oglu Liu Yaonu general eden imperator ilk illerinde cox guclu idi Ozune Liu soyadini goturmesinin sebebi ise kecmis Xan sulalesi uzvlerinin soyadinin Liu olmasi idi Imperatorlugunu elan edenden 2 il sonra xestelenen imperatorun yerine oglu taxta kecdi AilesiHeyat yoldaslari Huyan Qiyan qebilesinden idi Esl adi bilinmir Dan Cinli Di qebilesinin bascisi Dan Cenqin qizi idi Esl adi bilinmir Canq Cuvu imperatorun mesuqesi idi Daha sonra imperatrica elan olundu Usaqlari Liu He Lianq knyazi ve gelecek imperator Liu Yu Ki knyazi Liu Lonq Lu knyazi Liu Konq Cu knyazi ve gelecek imperator Liu Ay Beyhay ve Beybu knyazi Liu Qonq SELEF Yeni dovlet Yuanxay Xan Cao hokmdari ve Cin imperatoru 308 310 XELEF Liu He