Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Levktra döyüşü — gedişində 11 km. məsafədə, Mərkəzi Yunanıstanın Beotiya əyalətinin Levktra şəhərinin yaxınlığında e.ə 371-ci il 5 avqustda spartalılarla fivalıların arasında baş verən döyüş.
Çar başçılığı altında 10 min hoplit və min süvaridən ibarət spartalı qoşunu, çarın bilavasitə idarə etdiyi qoşunun ən yaxşı hissəsinin sağ cinahda olması ilə, 12 sıraya düzüldülər. Epaminondun başçılıq etdiyi fivalı qoşunu sayca daha az idi (6 min hoplit və 1500 süvari). Epaminond qoşununu o dövr üçün qeyri-adi formada düzdü: spartalıların qoşunlarının sol cinahına və mərkəzinə qarşı - 8 sıralı falanqa, spartalıların güclü sağ cinahına qarşı isə - 50 sıralıq dərin kolonna şəklində. Bu kolonnanı fivalıların 300 nəfərlik seçmə "müqəddəs dəstəsi" qapadırdı. Spartalıların say üstünlüyü şəraitində, belə düzülüş Epaminonda sol cinahda həlledici üstünlk təmin edirdi. Spartalıların güclü sağ cinahının fivalıların sol cinahına və arxalarına manevr etməsi imkansız olurdu. Döyüş süvarilərin toqquşması ilə başladı. Sparta süvarilərinin həmləsini dəf edən Fiva süvariləri, onların ardınca isə piyadaları hucuma keçdi. Fivalıların zərbə kolonnu, nəzərdə tutulduğu kimi, onların sol cinahını almağa çalışan Kleombrotun falanqasını vurub keçdi. Spartalıların falanqasının monolitliyi pozuldu, Kleombrot öldürüldü, onun qoşunu isə min nəfər ölü və yaralı itkisi ilə düşərgələrinə sığındılar və fivalılara sülh təklifi ilə müraciət etdilər.
Spartanın Levktra döyüşündəki məğlubiyyəti onun hegemonluğunun taleyini həll etdi. Onun e.ə VI-IV əsrdə başçılıq etdiyi dağılmasını şərtləndirdi. Bu Yunanıstanda, Fivanın qısamüddətli (e.ə 362-ci ilə qədər) başçılığı ilə geniş demokratik hərəkata, eləcə də hərb sənətində yeni mərhələnin başlanmasına yol açdı. Əvvəllər qəbul olunmuş qaydaya görə falanqada qoşunlar cəbhə boyu bərabər bölüşdürülürdü. Epaminond ilk dəfə, əsas sahələrdə qüvvələrin üstünlüyünü təmin etmə prinsipi əsasında, yeni taktika tətbiq etdi. Sağ cinahdan endirilən yardımçı zərbənin qənaəti nəticəsində, o, sol cinahdan əsas zərbənin endirilməsi üçün əlavə qüvvələr cəmləşdirdi. Epaminond ilk olaraq, indiki günə qədər bütün həlledici döyüşlərin nəticələrini müəyyən edən, dahi taktiki prinsip kəşf elədi: həlledici sahədə zərbəni cəmləşdirmək məqsədi ilə qüvvələrin cəbhə böyu qeyri-bərabər bölüşdürülməsi. Fivalıların qələbəsini həm də süvarilərin daha yaxşı hazırlanması, onların və piyadaların hərəkətlərinin uzlaşdırılması və öz ölkəsini müdafiə edən fivalıların mənəvi üstünlüyü təmin etdi.
İstinadlar
- Маркс К., Энгельс Ф. Соч. Изд. 2-е. Т. 14, с.355 Tərcümə
Mənbə
- Советская военная энциклопедия. Том 4. Москва: Военное издательство министерства обороны СССР, 1980, стр.581-582
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Levktra doyusu gedisinde 11 km mesafede Merkezi Yunanistanin Beotiya eyaletinin Levktra seherinin yaxinliginda e e 371 ci il 5 avqustda spartalilarla fivalilarin arasinda bas veren doyus Doyusun baslangici Car basciligi altinda 10 min hoplit ve min suvariden ibaret spartali qosunu carin bilavasite idare etdiyi qosunun en yaxsi hissesinin sag cinahda olmasi ile 12 siraya duzulduler Epaminondun basciliq etdiyi fivali qosunu sayca daha az idi 6 min hoplit ve 1500 suvari Epaminond qosununu o dovr ucun qeyri adi formada duzdu spartalilarin qosunlarinin sol cinahina ve merkezine qarsi 8 sirali falanqa spartalilarin guclu sag cinahina qarsi ise 50 siraliq derin kolonna seklinde Bu kolonnani fivalilarin 300 neferlik secme muqeddes destesi qapadirdi Spartalilarin say ustunluyu seraitinde bele duzulus Epaminonda sol cinahda helledici ustunlk temin edirdi Spartalilarin guclu sag cinahinin fivalilarin sol cinahina ve arxalarina manevr etmesi imkansiz olurdu Doyus suvarilerin toqqusmasi ile basladi Sparta suvarilerinin hemlesini def eden Fiva suvarileri onlarin ardinca ise piyadalari hucuma kecdi Fivalilarin zerbe kolonnu nezerde tutuldugu kimi onlarin sol cinahini almaga calisan Kleombrotun falanqasini vurub kecdi Spartalilarin falanqasinin monolitliyi pozuldu Kleombrot olduruldu onun qosunu ise min nefer olu ve yarali itkisi ile dusergelerine sigindilar ve fivalilara sulh teklifi ile muraciet etdiler Doyusun son merhelesi Spartanin Levktra doyusundeki meglubiyyeti onun hegemonlugunun taleyini hell etdi Onun e e VI IV esrde basciliq etdiyi dagilmasini sertlendirdi Bu Yunanistanda Fivanin qisamuddetli e e 362 ci ile qeder basciligi ile genis demokratik herekata elece de herb senetinde yeni merhelenin baslanmasina yol acdi Evveller qebul olunmus qaydaya gore falanqada qosunlar cebhe boyu beraber bolusdurulurdu Epaminond ilk defe esas sahelerde quvvelerin ustunluyunu temin etme prinsipi esasinda yeni taktika tetbiq etdi Sag cinahdan endirilen yardimci zerbenin qenaeti neticesinde o sol cinahdan esas zerbenin endirilmesi ucun elave quvveler cemlesdirdi Epaminond ilk olaraq indiki gune qeder butun helledici doyuslerin neticelerini mueyyen eden dahi taktiki prinsip kesf eledi helledici sahede zerbeni cemlesdirmek meqsedi ile quvvelerin cebhe boyu qeyri beraber bolusdurulmesi Fivalilarin qelebesini hem de suvarilerin daha yaxsi hazirlanmasi onlarin ve piyadalarin hereketlerinin uzlasdirilmasi ve oz olkesini mudafie eden fivalilarin menevi ustunluyu temin etdi IstinadlarMarks K Engels F Soch Izd 2 e T 14 s 355 TercumeMenbeSovetskaya voennaya enciklopediya Tom 4 Moskva Voennoe izdatelstvo ministerstva oborony SSSR 1980 str 581 582