Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Lenin məqbərəsi (rus. Мавзолей В. И. Ленина, Mavzoley V. İ. Lenina) — Sovet İttifaqının qurucusu Vladimir İliç Leninin mumiyalanmış cəsədinin Rusiyanın paytaxtı Moskvanın mərkəzindəki Qırmızı meydanda yerləşdiyi və ictimaiyyət üçün açıq olan yer.
| Lenin məqbərəsi | |
|---|---|
| Мавзоле́й Ле́нина Mavzoléy Lénina | |
 | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Növü | Abidə |
| Ölkə |  Rusiya |
| Şəhər | Moskva |
| Koordinatlar | |
| Şərəfinə adlandırılıb | Vladimir Lenin İosif Stalin (1961-ci ilə qədər) |
| Tamamlanıb | 1924 |
| Sahibi | Rusiya |
| Texniki detallar | |
| Material | Beton, Mərmər |
| Mərtəbə sayı | 1 |
| Veb-sayt | |
| fso.gov.ru/struct/skmk/p… | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Mavzoley və Leninin cəsədi
Məqbərə memar Aleksey Şusev tərəfindən tikilib. Məqbərədə eni 24 metr, hündürlüyü 12 metr olan qırmızı qranit kommunizmi, qara labrador isə yası təmsil edir. Memar Şusev ölməzlik mesajını çatdırmaq üçün binada kub şəklindən istifadə edib. Binanın interyeri 100 m²-lik foye və yas zalı kimi təşkil olunub. SSRİ gerbi birbaşa əsas girişlə üzbəüz yerləşir.
Məqbərənin içərisində sol tərəfdəki pilləkənlərlə enərək yas salonuna çatmaq olar. Leninin cəsədi bu salonda şüşə sarkofaqdadır. Sarkofaqın yanında iki mühafizəçi keşik çəkir. Leninin cəsədini gördükdən sonra ziyarətçilər məqbərənin sol tərəfindəki qapıdan çıxır və məqbərənin arxasında Stalin, Brejnev və Suslov kimi digər mühüm sovet idarəçilərinin məzarlarını ziyarət edirlər.
Leninin cəsədi hər 18 aydan bir yenidən balzamlanır. Bu proses zamanı məqbərə ziyarətçilər üçün bağlanır və cəsəd məqbərə laboratoriyasına aparılır. Burada mumiya əridilir və yenidən mumiyalama prosesləri aparılır. Leninin kostyumu yeni və təmiz paltarlarla əvəz olunur.
Mavzoleyin tarixçəsi
Sovet rəsmi sənədlərinə görə, Leninin ölümündən dərhal sonra minlərlə fəhlə və kəndli hökumətə teleqramlar və ya məktublar göndərərək, rəhbərin cənazəsinin qorunub saxlanmasını təklif edirdilər. Bu təklifləri nəzərə alan Millətlərin Xalq Komissarı Stalin mərkəzi komitəyə Leninin cənazəsinin saxlanılacağı məqbərənin tikilməsi barədə məlumat verdi. Lakin Leon Trotski bu təklifə qarşı çıxdı. Nadejda Krupskaya isə əri Leninin vəsiyyətində deyildiyi kimi Leninqraddakı ailə qəbiristanlığında dəfn olunmasını istəyirdi. Lakin camaatın intensiv tələbi və Stalinin partiyadakı təsiri səbəbindən məqbərənin tikilməsi qərara alınıb. Professor Moçalovanın sözlərinə görə, Stalinin məqbərəni tikməkdə məqsədi marksizm-leninizmi müqəddəs təlimə çevirmək və Lenin məqbərəsini bu təlimin simvoluna çevirmək olub.
Məqbərənin tikintisinə 1924-cü il yanvarın 27-də, Leninin dəfn günü başlanmışdır. Birincisi, müvəqqəti taxta konstruksiya quruldu. Memar Aleksey Şusev tərəfindən layihələndirilmiş qranit mərmərdən hazırlanmış bugünkü məqbərə 1930-cu ildə açılıb. Cəsədin mumiyalanması Vladimir Vorobyov və Boris Zbarski tərəfindən həyata keçirilib.
1941-ci ilin iyulunda İkinci Dünya Müharibəsi illərində Leninin cəsədi daha təhlükəsiz yer olan Tümenə aparılıb. Bura kiçik, qeyri-strateji şəhər olduğu üçün nasistlərin hədəfi olmayacağı proqnozlaşdırılmışdı. Liderin cəsədi Tümen Dövlət Kənd Təsərrüfatı Akademiyasında mühafizə olunub, lakin diqqəti cəlb etməmək və onu təhlükəsiz saxlamaq üçün cəsədin harada olması barədə mətbuatda heç bir açıqlama verilməyib. 1945-ci ilin aprelində faşistlərin məğlubiyyəti ilə Leninin cənazəsi yenidən Moskvaya gətirildi.
İosif Stalinin cənazəsi də 1953-cü ilin martında məqbərəyə qoyulub. Lakin 1961-ci ildə Sov. İKP baş katibi Nikita Xruşşovun göstərişi ilə Stalinin cənazəsi digər sovet liderləri kimi məqbərədən çıxarılaraq Kreml divarları önündə dəfn edilib. Məqbərədə 2012-ci ilin dekabrından 2013-cü ilin aprel ayına qədər təmir işləri aparılıb.
1991-ci ildə Sovet İttifaqının dağılmasından sonra məqbərənin taleyi ilə bağlı çoxlu müzakirələr aparılıb. Rusiya Federasiyası Kommunist Partiyası ictimaiyyətin dəstəyinə arxalanaraq bu məsələ ilə bağlı referendum keçirilməsini müdafiə etdiyi halda, məqbərənin götürülməsini istəyən partiyalar Leninin referendum keçirilmədən dəfn edilməsini müdafiə ediblər. Rusiya prezidenti Vladimir Putin Leninin Rusiya tarixindəki əhəmiyyətini qeyd edərək, onun dəfninin əleyhinə olduğunu bildirib. Rusiyanın demək olar ki, bütün ictimai rəyi öyrənən şirkətləri məqbərənin Qırmızı Meydanda olmasının dəqiqliyi və onun götürülüb-götürülməməsi ilə bağlı bir sıra sorğular keçirib. VTSIOM araşdırma şirkətinin 2016-cı ildə keçirdiyi sorğunun nəticələrinə görə, ictimaiyyətin 52%-i məqbərənin Qırmızı Meydanda olmasının düzgün olduğunu, 40%-i isə bunun doğru olmadığını bildirib. 8%-i isə bu məsələdə qərarsız olduğunu bildirib. Məqbərənin Qırmızı Meydanda olmasını müdafiə edənlərin əksəriyyəti bir çox ölkələrdə liderlərin məqbərələrinin olduğunu və bu məqbərələri turistlərin ziyarət etdiyini, buna görə də bunun təbii bir vəziyyət olduğunu iddia etsə də, bəziləri Leninin Rusiya lideri kimi buna mütləq layiq olduğunu bildiriblər. Bunun əksini müdafiə edənlərdən bəziləri isə Leninin hörmətli bir insan olduğunu, lakin onun xristian adətlərinə uyğun dəfn edilməsinin etik davranış olacağını bildirdilər. "Levada" tədqiqat şirkətinin 2017-ci ilin martında keçirdiyi sorğunun nəticələrinə görə, əhalinin 63%-i məqbərənin qorunub saxlanmasını dəstəkləyir. Lakin onların bəziləri Leninin məqbərədə dəfn edilməsini təklif edirlər. Sorğunun nəticələrinə görə, ictimaiyyətin 26%-i Leninin Sankt-Peterburqdakı Volkovlar ailəsi qəbiristanlığında dəfn edilməli olduğunu bildirib, 11%-i isə bu məsələdə qərarsız qalıb.
Xüsusilə xarici turistlərin böyük marağına səbəb olması, ictimaiyyətin əksəriyyətinin Leninə rəğbət bəsləməsi, Kommunist Partiyasının referendumda "kozır" irəli sürməsi və Putinin ritorikasına görə məqbərə hakim "Vahid Rusiya" Partiyası tərəfindən götürülə bilmir.
Məqbərə YUNESKO-nun qorunacaq əsərlər siyahısı ilə Ümumdünya İrs siyahısındadır.
Mavzoley ziyarətləri
Məqbərə FSB-nin (Rusiya Federal Təhlükəsizlik Xidməti) mühafizəsi altındadır. Əsgərlər 1993-cü ilə qədər məqbərənin önündə keşik çəkdiyi halda, vəzifə Rusiya polisinə təhvil verilib.
Məqbərə çərşənbə axşamı, çərşənbə, cümə axşamı, şənbə və bazar günləri saat 10.00–13.00 arası ziyarətçilərin üzünə açıqdır. Məqbərəyə giriş pulsuzdur. Ziyarətçilərin məqbərəyə kamera, fotoaparat və ya şəkil çəkdirmə qabiliyyəti olan telefonla daxil olması qadağandır. Ziyarətçilər seyf kimi əşyaları Qızıl Meydanın düz girişindəki Aleksandr muzeyində qoya bilərlər. Məqbərəni ziyarət edərkən sakit olmaq vacibdir. Ziyarətçilərin əlləri cibində olarsa və ya hörmətsiz vəziyyətdə olarsa, işçilər tərəfindən xəbərdarlıq edilir.
Lenin mavzoleyi tədqiqat laboratoriyası
Lenin mavzoleyi laboratoriyasının əməkdaşları dünyanın bir çox başqa liderlərinin də cəsədlərini mumiyalayıblar. Georgi Dimitrov (1949, Bolqarıstan), marşal Xorloogin Çoybalsan (1952, Monqolustan), İosif Stalin (1953, SSRİ), Klement Qotvald (1953, Çexoslovakiya), Ho Şi Min (1969, Vyetnam), Aqostinyo Neto (1979, Anqola), Forbes Bernema Lyndon (1985, Corctaun, Qayana) və Kim İr Sen (1995, Şimali Koreya) kimi mühüm liderlər məqbərə işçiləri tərəfindən mumiyalanıb. Son olaraq Venesuela prezidenti Uqo Çavesin cəsədi rus alimləri tərəfindən mumiyalanıb.
Mavzoley tribunası
Sovet İttifaqı dövründə mavzoley bayramların mərkəzi idi. Məqbərənin üzərində sovet liderlərinin xüsusi günlərdə və şənliklərdə iştirak edəcəyi tribuna tikilmişdi. Oktyabr inqilabı (7 noyabr), 1 May və Qələbə Günü (9 May) qeyd olunan günlərdə sovet rəhbərləri, Politbüro üzvləri, yüksək rütbəli zabitlər bu tribunadan şənliklərə tamaşa edir, xalqı salamlayırdılar.
Həmçinin bax
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Lenin meqberesi rus Mavzolej V I Lenina Mavzoley V I Lenina Sovet Ittifaqinin qurucusu Vladimir Ilic Leninin mumiyalanmis cesedinin Rusiyanin paytaxti Moskvanin merkezindeki Qirmizi meydanda yerlesdiyi ve ictimaiyyet ucun aciq olan yer Lenin meqberesiMavzole j Le nina Mavzoley LeninaUmumi melumatlarNovu AbideOlke RusiyaSeher MoskvaKoordinatlar 55 45 13 sm e 37 37 10 s u Serefine adlandirilib Vladimir Lenin Iosif Stalin 1961 ci ile qeder Tamamlanib 1924Sahibi RusiyaTexniki detallarMaterial Beton MermerMertebe sayi 1Veb saytfso gov ru struct skmk p Vikianbarda elaqeli mediafayllarLenin mavzoleyiMavzoley ve Leninin cesediMeqbere memar Aleksey Susev terefinden tikilib Meqberede eni 24 metr hundurluyu 12 metr olan qirmizi qranit kommunizmi qara labrador ise yasi temsil edir Memar Susev olmezlik mesajini catdirmaq ucun binada kub seklinden istifade edib Binanin interyeri 100 m lik foye ve yas zali kimi teskil olunub SSRI gerbi birbasa esas girisle uzbeuz yerlesir Meqberenin icerisinde sol terefdeki pillekenlerle enerek yas salonuna catmaq olar Leninin cesedi bu salonda suse sarkofaqdadir Sarkofaqin yaninda iki muhafizeci kesik cekir Leninin cesedini gordukden sonra ziyaretciler meqberenin sol terefindeki qapidan cixir ve meqberenin arxasinda Stalin Brejnev ve Suslov kimi diger muhum sovet idarecilerinin mezarlarini ziyaret edirler Leninin cesedi her 18 aydan bir yeniden balzamlanir Bu proses zamani meqbere ziyaretciler ucun baglanir ve cesed meqbere laboratoriyasina aparilir Burada mumiya eridilir ve yeniden mumiyalama prosesleri aparilir Leninin kostyumu yeni ve temiz paltarlarla evez olunur Mavzoleyin tarixcesiSovet resmi senedlerine gore Leninin olumunden derhal sonra minlerle fehle ve kendli hokumete teleqramlar ve ya mektublar gondererek rehberin cenazesinin qorunub saxlanmasini teklif edirdiler Bu teklifleri nezere alan Milletlerin Xalq Komissari Stalin merkezi komiteye Leninin cenazesinin saxlanilacagi meqberenin tikilmesi barede melumat verdi Lakin Leon Trotski bu teklife qarsi cixdi Nadejda Krupskaya ise eri Leninin vesiyyetinde deyildiyi kimi Leninqraddaki aile qebiristanliginda defn olunmasini isteyirdi Lakin camaatin intensiv telebi ve Stalinin partiyadaki tesiri sebebinden meqberenin tikilmesi qerara alinib Professor Mocalovanin sozlerine gore Stalinin meqbereni tikmekde meqsedi marksizm leninizmi muqeddes telime cevirmek ve Lenin meqberesini bu telimin simvoluna cevirmek olub Meqberenin tikintisine 1924 cu il yanvarin 27 de Leninin defn gunu baslanmisdir Birincisi muveqqeti taxta konstruksiya quruldu Memar Aleksey Susev terefinden layihelendirilmis qranit mermerden hazirlanmis bugunku meqbere 1930 cu ilde acilib Cesedin mumiyalanmasi Vladimir Vorobyov ve Boris Zbarski terefinden heyata kecirilib 1941 ci ilin iyulunda Ikinci Dunya Muharibesi illerinde Leninin cesedi daha tehlukesiz yer olan Tumene aparilib Bura kicik qeyri strateji seher oldugu ucun nasistlerin hedefi olmayacagi proqnozlasdirilmisdi Liderin cesedi Tumen Dovlet Kend Teserrufati Akademiyasinda muhafize olunub lakin diqqeti celb etmemek ve onu tehlukesiz saxlamaq ucun cesedin harada olmasi barede metbuatda hec bir aciqlama verilmeyib 1945 ci ilin aprelinde fasistlerin meglubiyyeti ile Leninin cenazesi yeniden Moskvaya getirildi Stalinin cenazesi Lenin meqberesinde olarken ziyaretciler 1957 Iosif Stalinin cenazesi de 1953 cu ilin martinda meqbereye qoyulub Lakin 1961 ci ilde Sov IKP bas katibi Nikita Xrussovun gosterisi ile Stalinin cenazesi diger sovet liderleri kimi meqbereden cixarilaraq Kreml divarlari onunde defn edilib Meqberede 2012 ci ilin dekabrindan 2013 cu ilin aprel ayina qeder temir isleri aparilib 1991 ci ilde Sovet Ittifaqinin dagilmasindan sonra meqberenin taleyi ile bagli coxlu muzakireler aparilib Rusiya Federasiyasi Kommunist Partiyasi ictimaiyyetin desteyine arxalanaraq bu mesele ile bagli referendum kecirilmesini mudafie etdiyi halda meqberenin goturulmesini isteyen partiyalar Leninin referendum kecirilmeden defn edilmesini mudafie edibler Rusiya prezidenti Vladimir Putin Leninin Rusiya tarixindeki ehemiyyetini qeyd ederek onun defninin eleyhine oldugunu bildirib Rusiyanin demek olar ki butun ictimai reyi oyrenen sirketleri meqberenin Qirmizi Meydanda olmasinin deqiqliyi ve onun goturulub goturulmemesi ile bagli bir sira sorgular kecirib VTSIOM arasdirma sirketinin 2016 ci ilde kecirdiyi sorgunun neticelerine gore ictimaiyyetin 52 i meqberenin Qirmizi Meydanda olmasinin duzgun oldugunu 40 i ise bunun dogru olmadigini bildirib 8 i ise bu meselede qerarsiz oldugunu bildirib Meqberenin Qirmizi Meydanda olmasini mudafie edenlerin ekseriyyeti bir cox olkelerde liderlerin meqberelerinin oldugunu ve bu meqbereleri turistlerin ziyaret etdiyini buna gore de bunun tebii bir veziyyet oldugunu iddia etse de bezileri Leninin Rusiya lideri kimi buna mutleq layiq oldugunu bildiribler Bunun eksini mudafie edenlerden bezileri ise Leninin hormetli bir insan oldugunu lakin onun xristian adetlerine uygun defn edilmesinin etik davranis olacagini bildirdiler Levada tedqiqat sirketinin 2017 ci ilin martinda kecirdiyi sorgunun neticelerine gore ehalinin 63 i meqberenin qorunub saxlanmasini destekleyir Lakin onlarin bezileri Leninin meqberede defn edilmesini teklif edirler Sorgunun neticelerine gore ictimaiyyetin 26 i Leninin Sankt Peterburqdaki Volkovlar ailesi qebiristanliginda defn edilmeli oldugunu bildirib 11 i ise bu meselede qerarsiz qalib Xususile xarici turistlerin boyuk maragina sebeb olmasi ictimaiyyetin ekseriyyetinin Lenine regbet beslemesi Kommunist Partiyasinin referendumda kozir ireli surmesi ve Putinin ritorikasina gore meqbere hakim Vahid Rusiya Partiyasi terefinden goturule bilmir Meqbere YUNESKO nun qorunacaq eserler siyahisi ile Umumdunya Irs siyahisindadir Mavzoley ziyaretleriMeqbere FSB nin Rusiya Federal Tehlukesizlik Xidmeti muhafizesi altindadir Esgerler 1993 cu ile qeder meqberenin onunde kesik cekdiyi halda vezife Rusiya polisine tehvil verilib Meqbere cersenbe axsami cersenbe cume axsami senbe ve bazar gunleri saat 10 00 13 00 arasi ziyaretcilerin uzune aciqdir Meqbereye giris pulsuzdur Ziyaretcilerin meqbereye kamera fotoaparat ve ya sekil cekdirme qabiliyyeti olan telefonla daxil olmasi qadagandir Ziyaretciler seyf kimi esyalari Qizil Meydanin duz girisindeki Aleksandr muzeyinde qoya bilerler Meqbereni ziyaret ederken sakit olmaq vacibdir Ziyaretcilerin elleri cibinde olarsa ve ya hormetsiz veziyyetde olarsa isciler terefinden xeberdarliq edilir Lenin mavzoleyi tedqiqat laboratoriyasiLenin mavzoleyi laboratoriyasinin emekdaslari dunyanin bir cox basqa liderlerinin de cesedlerini mumiyalayiblar Georgi Dimitrov 1949 Bolqaristan marsal Xorloogin Coybalsan 1952 Monqolustan Iosif Stalin 1953 SSRI Klement Qotvald 1953 Cexoslovakiya Ho Si Min 1969 Vyetnam Aqostinyo Neto 1979 Anqola Forbes Bernema Lyndon 1985 Corctaun Qayana ve Kim Ir Sen 1995 Simali Koreya kimi muhum liderler meqbere iscileri terefinden mumiyalanib Son olaraq Venesuela prezidenti Uqo Cavesin cesedi rus alimleri terefinden mumiyalanib Mavzoley tribunasiSovet Ittifaqi dovrunde mavzoley bayramlarin merkezi idi Meqberenin uzerinde sovet liderlerinin xususi gunlerde ve senliklerde istirak edeceyi tribuna tikilmisdi Oktyabr inqilabi 7 noyabr 1 May ve Qelebe Gunu 9 May qeyd olunan gunlerde sovet rehberleri Politburo uzvleri yuksek rutbeli zabitler bu tribunadan senliklere tamasa edir xalqi salamlayirdilar Hemcinin baxVladimir LeninIstinadlar