Lehvaz — Yelizavetpol quberniyasının Zəngəzur qəzasında, indiki Meğri rayonunda kənd.
Kənd | |
Lehvaz | |
---|---|
Ölkə | Ermənistan |
Region | Zəngəzur mahalı |
Rayon | Meğri rayonu |
Tarixi və coğrafiyası | |
Sahəsi |
|
Mərkəzin hündürlüyü | 930 m |
Saat qurşağı | |
Əhalisi | |
Əhalisi |
|
Rəsmi dili | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
Rayon mərkəzindən 6 km şimal-qərbdə, Meğri çayının sol sahilində yerləşir. Qafqazın 5 verstlik xəritəsində qeyd edilmişdir.
Meğri rayonunda Lehvaz adlı iki kənd olunmuşdur: Birinci Lehvaz, İkinci Lehvaz. Sonralar bu kəndlər birləşdirilərək Levaz adlı kənd yaranmışdır.
Toponimi
Toponim Strabonun "Coğrafiya" əsərində göstərilən skif tayfalarından olan leh etnonimi ilə türk dilində "sıldırım qaya, şiş qaya ətəyində dar dərədə axan çay yanında dağ" mənasında işlənən bayz//bays sözündən əmələ gəlmişdir. Bu söz Azərbaycan toponomiyasında "düzən yerdə tirə, təpəcik, hündür yer" mənasında işlənən bazı formasında da işlənir. Etnotoponimdir. Quruluşca mürəkkəb toponimdir.
XX əsrin əvvəllərinə aid mənbədə kəndin adı Leqvaz kimidir (yenə orada). Toponim "lək" (bir hörgüclü erkək dəvə, burada dağın kənardan lökün hörgücü formasında olmasını ifadə edir) və qədim türk dillərində bays (vayz) "sıldırım" (bax: Bozabdal) sözlərindən ibarətdir. Deməli, toponim lök dəvə belinə oxşadığına görə "hörgüc formalı sıldırım" mə’nasındadır. Adın "leh" hissəsi Kəlbəcər r-nunda Lök (yerli əhali içərisində Leh və Lev kimi də adlanır) kəndinin və oradakı sıldırım qaya üzərində Alban çarı Artnerseh oğlu Qriqori tərəfindən (IX) əsr tikilmiş Levqala qalasının adında da vardır. Meğriçayın bir qolu da Lehvaz adlanırdı
Əhalisi
Kənddə 1831-ci ildə 15 nəfər, 1873-cü ildə 172 nəfər, 1886-cı ildə 375 nəfər, 1897-ci ildə 346 nəfər, 1904-cü ildə 525 nəfər, 1914-cü ildə 836 nəfər yalnız azərbaycanlı yaşamışdır.
1918-ci ildən kənd erməni təcavüzünə məruz qalmış, sakinləri qırğınlarla deportasiya olunmuşdur.
İndiki Ermənistanda sovet hökuməti qurulandan sonra kəndi tərk edənlər tarixi-etnik torpaqlarına dönə bilmişdir. Burada 1922-ci ildə 189 nəfər, 1926-cı ildə 145 nəfər, 1931-ci ildə 171 nəfər, 1987-ci ildə 1002 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır. 1988-ci ilin noyabr ayında kənddə yaşayan azərbaycanlılar Ermənistan dövləti tərəfindən tarixi-etnik torpaqlarından deportasiya olunmuşdur. İndi ermənilər yaşayır.
İstinadlar
- Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքները (erm.).
- İbrahim Bayramov, "Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri" 2015-07-21 at the Wayback Machine, Bakı, "Elm", 2002.
- Пагирев Д.Д. Алфавитный указатель к пятиверстной карте Кавказа. Тифлис. 1913.
- Шавров И.И. Новая угроза русскому делу в Закавказье: предстоящая распро-дажа Мугани инородцам. Спб.,. 1911.
- Д. Д. Пагиревь. Алфавитный указатель кь пятиверстной картѣ Кавказскаго края, изданiя Кавказскаго Военно–Топографическaго Отдѣла. Записки Кавказскаго отдѣла Императорскаго Русскаго Географическаго общества. Книжка XXX. Тифлись: Типографія К. П. Козловскаго, 1913, стр. 158
- Д. Д. Пагиревь. Алфавитный указатель кь пятиверстной картѣ Кавказскаго края, изданiя Кавказскаго Военно–Топографическaго Отдѣла. Записки Кавказскаго отдѣла Императорскаго Русскаго Географическаго общества. Книжка XXX. Тифлись: Типография К. П. Козловскаго, 1913, стр. 68
- Azərbaycan tarixi üzrə qaynaqlar (tərtibçilər: S. S. Əliyarov, F. R. Mahmudov və b.), Bakı, 1989. s.18
- vaz — İbrahim Bayramova görə
- Мурзаев Э.М. Словарь народных географических терминов, М., "Мысль", 1984. s.65
- Yüzbaşov R. Azərbaycan coğrafiya terminləri (tədqiqlər), Bakı, "Elm", 1966. s.120
- Зелинский С.П. "Материалы для изучения экономического быта гос. крестьян Закавказского края". // Экономический быт государственный крестьян Зангезурского уезда Елизаветпольской губернии. том. IV,. 1886.
- Bayramov A.Ə. Qədim Oğuz еllərinin-Ağbaba, Şərəyəl və Pəmbək bölgələrinin yеr-yurd adları. 1996. Bakı.
- erm. Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831–1931) 2020-09-24 at the Wayback Machine. Հեղինակ: Զավեն Կորկոտյան. Յերեվան: Մելքոնյան ֆոնդի հրատ, 1932.; rus. Население Советской Армении за последние сто лет (1831–1931). Автор: Завен Коркотян. Ереван: Издательство "Мелконян фонд", 1932.; azərb. Son yüzildə Sovet Ermənistanının əhalisi (1831–1931). Müəllif: Zaven Korkotyan. İrəvan: "Melkonyan fond" nəşriyyatı, 1932. s.68–69, 142–143
- История Азербайджана по документам и публикациям, Баку, "Элм", 1990. s.206
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Lehvaz Yelizavetpol quberniyasinin Zengezur qezasinda indiki Megri rayonunda kend KendLehvaz38 56 41 sm e 46 12 37 s u Olke ErmenistanRegion Zengezur mahaliRayon Megri rayonuTarixi ve cografiyasiSahesi 16 87 km Merkezin hundurluyu 930 mSaat qursagi UTC 4EhalisiEhalisi 571 nef 2011 Resmi dili ermeni diliXeriteni goster gizle Lehvaz Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiRayon merkezinden 6 km simal qerbde Megri cayinin sol sahilinde yerlesir Qafqazin 5 verstlik xeritesinde qeyd edilmisdir Megri rayonunda Lehvaz adli iki kend olunmusdur Birinci Lehvaz Ikinci Lehvaz Sonralar bu kendler birlesdirilerek Levaz adli kend yaranmisdir ToponimiToponim Strabonun Cografiya eserinde gosterilen skif tayfalarindan olan leh etnonimi ile turk dilinde sildirim qaya sis qaya eteyinde dar derede axan cay yaninda dag menasinda islenen bayz bays sozunden emele gelmisdir Bu soz Azerbaycan toponomiyasinda duzen yerde tire tepecik hundur yer menasinda islenen bazi formasinda da islenir Etnotoponimdir Qurulusca murekkeb toponimdir XX esrin evvellerine aid menbede kendin adi Leqvaz kimidir yene orada Toponim lek bir horguclu erkek deve burada dagin kenardan lokun horgucu formasinda olmasini ifade edir ve qedim turk dillerinde bays vayz sildirim bax Bozabdal sozlerinden ibaretdir Demeli toponim lok deve beline oxsadigina gore horguc formali sildirim me nasindadir Adin leh hissesi Kelbecer r nunda Lok yerli ehali icerisinde Leh ve Lev kimi de adlanir kendinin ve oradaki sildirim qaya uzerinde Alban cari Artnerseh oglu Qriqori terefinden IX esr tikilmis Levqala qalasinin adinda da vardir Megricayin bir qolu da Lehvaz adlanirdiEhalisiKendde 1831 ci ilde 15 nefer 1873 cu ilde 172 nefer 1886 ci ilde 375 nefer 1897 ci ilde 346 nefer 1904 cu ilde 525 nefer 1914 cu ilde 836 nefer yalniz azerbaycanli yasamisdir 1918 ci ilden kend ermeni tecavuzune meruz qalmis sakinleri qirginlarla deportasiya olunmusdur Indiki Ermenistanda sovet hokumeti qurulandan sonra kendi terk edenler tarixi etnik torpaqlarina done bilmisdir Burada 1922 ci ilde 189 nefer 1926 ci ilde 145 nefer 1931 ci ilde 171 nefer 1987 ci ilde 1002 nefer azerbaycanli yasamisdir 1988 ci ilin noyabr ayinda kendde yasayan azerbaycanlilar Ermenistan dovleti terefinden tarixi etnik torpaqlarindan deportasiya olunmusdur Indi ermeniler yasayir IstinadlarՀայաստանի 2011 թ մարդահամարի արդյունքները erm Ibrahim Bayramov Qerbi Azerbaycanin turk menseli toponimleri 2015 07 21 at the Wayback Machine Baki Elm 2002 ISBN 5 8066 1452 2 Pagirev D D Alfavitnyj ukazatel k pyativerstnoj karte Kavkaza Tiflis 1913 Shavrov I I Novaya ugroza russkomu delu v Zakavkaze predstoyashaya raspro dazha Mugani inorodcam Spb 1911 D D Pagirev Alfavitnyj ukazatel k pyativerstnoj kartѣ Kavkazskago kraya izdaniya Kavkazskago Voenno Topograficheskago Otdѣla Zapiski Kavkazskago otdѣla Imperatorskago Russkago Geograficheskago obshestva Knizhka XXX Tiflis Tipografiya K P Kozlovskago 1913 str 158 D D Pagirev Alfavitnyj ukazatel k pyativerstnoj kartѣ Kavkazskago kraya izdaniya Kavkazskago Voenno Topograficheskago Otdѣla Zapiski Kavkazskago otdѣla Imperatorskago Russkago Geograficheskago obshestva Knizhka XXX Tiflis Tipografiya K P Kozlovskago 1913 str 68 Azerbaycan tarixi uzre qaynaqlar tertibciler S S Eliyarov F R Mahmudov ve b Baki 1989 s 18 vaz Ibrahim Bayramova gore Murzaev E M Slovar narodnyh geograficheskih terminov M Mysl 1984 s 65 Yuzbasov R Azerbaycan cografiya terminleri tedqiqler Baki Elm 1966 s 120 Zelinskij S P Materialy dlya izucheniya ekonomicheskogo byta gos krestyan Zakavkazskogo kraya Ekonomicheskij byt gosudarstvennyj krestyan Zangezurskogo uezda Elizavetpolskoj gubernii tom IV 1886 Bayramov A E Qedim Oguz ellerinin Agbaba Sereyel ve Pembek bolgelerinin yer yurd adlari 1996 Baki erm Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում 1831 1931 2020 09 24 at the Wayback Machine Հեղինակ Զավեն Կորկոտյան Յերեվան Մելքոնյան ֆոնդի հրատ 1932 rus Naselenie Sovetskoj Armenii za poslednie sto let 1831 1931 Avtor Zaven Korkotyan Erevan Izdatelstvo Melkonyan fond 1932 azerb Son yuzilde Sovet Ermenistaninin ehalisi 1831 1931 Muellif Zaven Korkotyan Irevan Melkonyan fond nesriyyati 1932 s 68 69 142 143 Istoriya Azerbajdzhana po dokumentam i publikaciyam Baku Elm 1990 s 206