Yüzbaşov Rəmzi Möhsün oğlu — coğrafiya elmləri namizədi, Azərbaycanın toponomikasının, xüsusilə coğrafi obyektlərin adlarının mənşəyinin öyrənilməsində gərgin əmək sərf edən alim.
Rəmzi Yüzbaşov | |
---|---|
Rəmzi Möhsün oğlu Yüzbaşov | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Şamaxı, Azərbaycan |
Vəfat tarixi | (84 yaşında) |
Vəfat yeri | Bakı, Azərbaycan SSR |
Vəfat səbəbi | yol-nəqliyyat hadisəsi |
Elm sahəsi | toponimika |
Elmi dərəcəsi | coğrafiya elmləri namizədi |
Həyatı
Rəmzi Yüzbaşov 5 may 1906-cı ildə Şamaxı şəhərində anadan olmuşdur. Kiçik yaşlarında atası və anası öldüyündən, xalasının himayəsində böyümüşdür. 1913-cü ildə rus-tatar məktəbinə daxil olmuş, məktəbi 1917-ci ildə bitirmişdi. Həmin il Şamaxı realnı məktəbinə qəbul olunmuşdur. O, 1919-cu ildə Bakıya köçüb, Bakıda Birinci realnı məktəbində təşkil edilmiş milli (3-cü) sinfə daxil olmuş və Sovet vaxtı 1924-cü ildə ikinci dərəcəli məktəbi bitirmişdi.
1927-ci ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin şərq fakültəsinə daxil olub, 1931-ci ildə Ali Pedaqoji İnstitutu (1930-cu ildə universitet ayrı-ayrı institutlara ayrılmışdı) bitirdikdən sonra, qısa müddət Gədəbəydə məktəb müdiri vəzifəsində, 1931-1933-cü illərdə Azərbaycan SSR Maarif Komissarlığında təlimatçı, 1933-1938-ci illərdə Bakıda Xalq Maarif Komissarlığında inspektor vəzifəsində, daha sonra isə məktəbdə müəllim vəzifəsində çalışmışdır. Eyni zamanda 1935-1936-cı illərdə Azərbaycan Şura Ensiklopediyası idarəsində elmi işçi vəzifəsində də işləmişdir. 1938-ci ildə Akademiyanın Azərbaycan filialının fiziki-coğrafiya ixtisası üzrə aspiranturasına daxil olaraq oranı 1941-ci ildə bitirmişdi. Dissertasiya müdafiəsinə bir-iki ay qalmış Böyük Vətən müharibəsi başlamış və 1941-1945-ci illərdə o, Böyük Vətən müharibəsində iştirak etmişdir. Bu dövrdə o bir dəfə kontuziya almış, bir dəfə də yaralanaraq əsir düşmüşdür.
1945-1948-ci illərdə AEA-nın Nizami adına Azərbaycan ədəbiyyat muzeyində elmi hissə üzrə direktor müavini və elmi işçi vəzifələrində çalışmışdır. Müharibə zamanı əsir düşdüyü üçün 1948-1951-ci illərdə 3 il işsiz olub.
1951-1953-cü illərdə EA nəşriyyatında redaktor, 1953-1958-ci illərdə Nizami adına Ədəbiyyat və Dil İnstitutunda elmi işçi vəzifələrində çalışmışdır.
1958-ci ildə AMEA Coğrafiya İnstitutunda əvvəl kiçik elmi işçi, sonra isə baş elmi işçi vəzifələrində işləmişdir.
1962-ci ildə coğrafiya elmləri üzrə namizədlik dissertasiyası müdafiə etmişdir.
1973-cü ildən həmin institutun coğrafi adlar (toponimika) şöbəsində müdir vəzifəsində çalışmışdır.
1988-ci ildə təqaüdə çıxarılmışdır.
Tale ilahinin verdiyi ömrü 31 oktyabr 1990-cı ildə avtomobil qəzası vasitəsi ilə ondan aldı.
Yaradıcılığı
Rəmzi Yüzbaşov Azərbaycan dilinin təmizliyi, onu dövlət dili səviyyəsinə yüksəldilməsi, hökumət idarələrində işlədilməsi uğrunda daim çalışmışdır. O, qorxmadan dəfələrlə bu məsələlər üzrə respublikanın və SSRİ-nin dövlət və partiya başçılarına, əlaqədar hökumət idarələrinə, yerli və ittifaq əhəmiyyətli qəzet, jurnal redaksiyalarına, radio və televiziya redaksiyalarına, görkəmli ziyalılara müraciət etmişdir. Bu fəaliyyətinə görə o çox məhrumiyyətlərə məruz qalmış və uzun müddət DTK (KQB) tərəfindən təqib olunmuşdur.
O, yaşadığı mühitdə baş verən olaylara vaxtında reaksiya verən, yaxşını qiymətləndirən, pisi qorxmadan ifşa edən, xalqın, millətin maraqlarını öz şəxsi maraqlarından üstün tutan bir şəxs idi.
Rəmzi Yüzbaşov, 12 yaşında ikən, 1918-ci ildə ermənilərin Şamaxı şəhəri əhalisinə tutduğu divanın, törətdikləri qırğının və zorakılıqlarının canlı şahidi olmuşdur. İstənilən üsullarla azərbaycanlılara, türklərə hər zaman zərər, zərbə vurmaq istəyən, tarixi saxtalaşdıran erməni şovinistlərinin məkrli hərəkətlərinə qarşı Rəmzi Yüzbaşov daim mübarizə aparmış və ali orqanlara göndərdiyi məktublarla onlara tutarlı cavablar vermişdir. Hələ Sovet dövründə o, ermənilərin Azərbaycan ərazisində azərbaycanlılara qarşı törətdiyi qırğını soyqırım adlandırmış və onun rəsmən belə qəbul olunmasına dair yazılar yazmışdır. Zaman-zaman rusdilli ədəbiyyatda ermənilərin və yaxud erməni əli ilə yazdırılmış "günahsız" yazılara və ya "təsadüfü səhvlərə" qarşı vaxtında reaksiya vermiş, onların ardan qaldırılmasına çalışmışdır.
1988-ci ildə Qarabağ məsələsinin başlanğıc mərhələsində o, S.M.Qorbaçova, DTK-nın sədrinə, bütün İttifaq respublikalarının KP MK-larına, "Pravda" və digər mərkəzi qəzet redaksiyalarına təcili məktublar yazaraq ermənilərin hərəkətlərini faşizmlə müqayisə etmiş və "ERMƏNİ FAŞİZMİNƏ SİPƏR" şüarını irəli sürmüşdü.
Əsas əsərləri
- Azərbaycan coğrafiya terminləri (tədqiqlər), Bakı 1966;
- Məşhur coğrafiyaşünas Qafur Rəşad Mirzəzadə, Bakı 1968;
- Azərbaycanın coğrafi adları, Bakı 1972 (şərikli);
- Coğrafiya terminləri lüğəti, Bakı (şərikli);
- Rəmz. Bakı, "Azərbaycan Universiteti", 2006 (ölümündən sonra çap olunub).
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yuzbasov Remzi Mohsun oglu cografiya elmleri namizedi Azerbaycanin toponomikasinin xususile cografi obyektlerin adlarinin menseyinin oyrenilmesinde gergin emek serf eden alim Remzi YuzbasovRemzi Mohsun oglu YuzbasovDogum tarixi 5 may 1906Dogum yeri Samaxi AzerbaycanVefat tarixi 31 oktyabr 1990 84 yasinda Vefat yeri Baki Azerbaycan SSRVefat sebebi yol neqliyyat hadisesiElm sahesi toponimikaElmi derecesi cografiya elmleri namizediHeyatiRemzi Yuzbasov 5 may 1906 ci ilde Samaxi seherinde anadan olmusdur Kicik yaslarinda atasi ve anasi olduyunden xalasinin himayesinde boyumusdur 1913 cu ilde rus tatar mektebine daxil olmus mektebi 1917 ci ilde bitirmisdi Hemin il Samaxi realni mektebine qebul olunmusdur O 1919 cu ilde Bakiya kocub Bakida Birinci realni mektebinde teskil edilmis milli 3 cu sinfe daxil olmus ve Sovet vaxti 1924 cu ilde ikinci dereceli mektebi bitirmisdi 1927 ci ilde Azerbaycan Dovlet Universitetinin serq fakultesine daxil olub 1931 ci ilde Ali Pedaqoji Institutu 1930 cu ilde universitet ayri ayri institutlara ayrilmisdi bitirdikden sonra qisa muddet Gedebeyde mekteb mudiri vezifesinde 1931 1933 cu illerde Azerbaycan SSR Maarif Komissarliginda telimatci 1933 1938 ci illerde Bakida Xalq Maarif Komissarliginda inspektor vezifesinde daha sonra ise mektebde muellim vezifesinde calismisdir Eyni zamanda 1935 1936 ci illerde Azerbaycan Sura Ensiklopediyasi idaresinde elmi isci vezifesinde de islemisdir 1938 ci ilde Akademiyanin Azerbaycan filialinin fiziki cografiya ixtisasi uzre aspiranturasina daxil olaraq orani 1941 ci ilde bitirmisdi Dissertasiya mudafiesine bir iki ay qalmis Boyuk Veten muharibesi baslamis ve 1941 1945 ci illerde o Boyuk Veten muharibesinde istirak etmisdir Bu dovrde o bir defe kontuziya almis bir defe de yaralanaraq esir dusmusdur 1945 1948 ci illerde AEA nin Nizami adina Azerbaycan edebiyyat muzeyinde elmi hisse uzre direktor muavini ve elmi isci vezifelerinde calismisdir Muharibe zamani esir dusduyu ucun 1948 1951 ci illerde 3 il issiz olub 1951 1953 cu illerde EA nesriyyatinda redaktor 1953 1958 ci illerde Nizami adina Edebiyyat ve Dil Institutunda elmi isci vezifelerinde calismisdir 1958 ci ilde AMEA Cografiya Institutunda evvel kicik elmi isci sonra ise bas elmi isci vezifelerinde islemisdir 1962 ci ilde cografiya elmleri uzre namizedlik dissertasiyasi mudafie etmisdir 1973 cu ilden hemin institutun cografi adlar toponimika sobesinde mudir vezifesinde calismisdir 1988 ci ilde teqaude cixarilmisdir Tale ilahinin verdiyi omru 31 oktyabr 1990 ci ilde avtomobil qezasi vasitesi ile ondan aldi YaradiciligiRemzi Yuzbasov Azerbaycan dilinin temizliyi onu dovlet dili seviyyesine yukseldilmesi hokumet idarelerinde isledilmesi ugrunda daim calismisdir O qorxmadan defelerle bu meseleler uzre respublikanin ve SSRI nin dovlet ve partiya bascilarina elaqedar hokumet idarelerine yerli ve ittifaq ehemiyyetli qezet jurnal redaksiyalarina radio ve televiziya redaksiyalarina gorkemli ziyalilara muraciet etmisdir Bu fealiyyetine gore o cox mehrumiyyetlere meruz qalmis ve uzun muddet DTK KQB terefinden teqib olunmusdur O yasadigi muhitde bas veren olaylara vaxtinda reaksiya veren yaxsini qiymetlendiren pisi qorxmadan ifsa eden xalqin milletin maraqlarini oz sexsi maraqlarindan ustun tutan bir sexs idi Remzi Yuzbasov 12 yasinda iken 1918 ci ilde ermenilerin Samaxi seheri ehalisine tutdugu divanin toretdikleri qirginin ve zorakiliqlarinin canli sahidi olmusdur Istenilen usullarla azerbaycanlilara turklere her zaman zerer zerbe vurmaq isteyen tarixi saxtalasdiran ermeni sovinistlerinin mekrli hereketlerine qarsi Remzi Yuzbasov daim mubarize aparmis ve ali orqanlara gonderdiyi mektublarla onlara tutarli cavablar vermisdir Hele Sovet dovrunde o ermenilerin Azerbaycan erazisinde azerbaycanlilara qarsi toretdiyi qirgini soyqirim adlandirmis ve onun resmen bele qebul olunmasina dair yazilar yazmisdir Zaman zaman rusdilli edebiyyatda ermenilerin ve yaxud ermeni eli ile yazdirilmis gunahsiz yazilara ve ya tesadufu sehvlere qarsi vaxtinda reaksiya vermis onlarin ardan qaldirilmasina calismisdir 1988 ci ilde Qarabag meselesinin baslangic merhelesinde o S M Qorbacova DTK nin sedrine butun Ittifaq respublikalarinin KP MK larina Pravda ve diger merkezi qezet redaksiyalarina tecili mektublar yazaraq ermenilerin hereketlerini fasizmle muqayise etmis ve ERMENI FASIZMINE SIPER suarini ireli surmusdu Esas eserleriAzerbaycan cografiya terminleri tedqiqler Baki 1966 Meshur cografiyasunas Qafur Resad Mirzezade Baki 1968 Azerbaycanin cografi adlari Baki 1972 serikli Cografiya terminleri lugeti Baki serikli Remz Baki Azerbaycan Universiteti 2006 olumunden sonra cap olunub