Laslo Bito (tam adı: Laslo Bito, mac. László Z. Bitó; 7 sentyabr 1934, Budapeşt – 14 noyabr 2021) — Macarıstan fizioloqu və yazıçısı. Tədqiqatçı kimi qlaukoma üçün dərman hazırlamışdır. Yazıçı kimi roman və esselər müəllifidir.
Laslo Bito | |
---|---|
mac. Bitó László | |
Doğum tarixi | 7 sentyabr 1934 |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | 14 noyabr 2021(87 yaşında) |
Təhsili |
|
Fəaliyyəti | yazıçı, həkim, oftalmoloq, fizioloq |
laszlobito.com | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Laslo Bito Macarıstanın paytaxtı Budapeştdə anadan olmuşdur. Onun ailəsi kommunist dövründə Budapeştdən ayrılmaq məcburiyyətində qalmışdır. O, Komlodakı bir mədəndə xidmət etmiş və 1956-cı ildə inqilabın yerli lideri olmuşdur. İnqilab Rus qüvvələri tərəfindən yatırılandan sonra Bito ABŞ-yə qaçdı, burada təqaüd qazandı və fizioloq oldu. ABŞ-də ona sığınacaq verildi və 1956–57-ci ilin qış rübündə təhsil aldı. O, 1960-cı ildə Bard Kollecinin pre-med biologiya fakültəsindən məzun oldu. 1963-cü ildə Kolumbiya Universitetində tibbi hüceyrə biologiyası üzrə fəlsəfə doktoru dərəcəsi almışdır. Onun tədqiqatı qlaukomadan əziyyət çəkən milyonlarla insanın qurtulmasına səbəb olan inkişafına gətirib çıxardı. 150-dən çox elmi məqalə dərc etdirmiş və bir çox mükafatla yanaşı 2000-ci ildə göz tədqiqatı sahəsində ən tanınmış Proktor Medalına və 2013-cü ildə Helen Keller Görmə Araşdırmaları Mükafatına layiq görülmüşdür. Kolumbiya Universitetindən gözün fiziologiyası üzrə emerit professor olaraq təqaüdə çıxdıqdan sonra Macarıstana və ilk nəsr sevgisinə qayıtdı. Onun 14 qeyri-elmi kitabından — romanlar və esselər, eləcə də yüzdən çox qəzet və jurnal məqalələrindən bəzilərinin üç antologiyası onlarla ölkədə tərcümə olunub.
Elmi fəaliyyəti
ABŞ-də Laslo Bito özünə beynəlxalq səviyyəli fiziologiya professoru kimi akademik karyera qurmuşdur. Elmi fəaliyyətinin böyük hissəsi Kolumbiya Universiteti və Puerto-Riko Universiteti ilə bağlıdır. O, Kolumbiya Universitetində gözün fiziologiyası üzrə emerit professor adını almış, Puerto-Rikoda isə yaş artımının meymunların gözünə təsirini tədqiq etmişdir. Bu tədqiqatın nəticəsində — qlaukoma üçün dərman əldə edilmişdir. Xalatanın təkmilləşdirilməsi görmə qabiliyyətinin zəifləməsinin müalicəsində əhəmiyyətli dəyişiklik yaratdı. O, 140-dan çox elmi əsər dərc etdirmiş və Kolumbiya Universitetinin Seçkin Nailiyyət mükafatına layiq görülmüşdür (2004).
Bədii yaradıcılığı
Kommunizmin süqutundan sonra Laslo Bito Macarıstana qayıtmış və yazıçı kimi yeni karyeraya başlamışdır. İlk romanları Macarıstanın tarixi ilə bağlı onun ilk şəxsi xatirələrinə əsaslanırdı. Istenjárás (azərb. Sürətli addım) və Az Ötödik Lovas (azərb. Beşinci atlı) ingilis dilində yazılsa da, macar dilinə tərcümə olunaraq dərc olunmuşdu. Onun üçüncü romanı "İbrahim və İshaq" Bibliya hekayələrinə əsaslanırdı və müəllifə 1998-ci ildə böyük uğur gətirmişdi. Kitab bir neçə dilə tərcümə olunmaqla yanaşı, Budapeşt teatrlarında səhnələşdirilmişdir. "İshaqın təlimləri" və "Nazaretin İshaqı" həmin əsərin məntiqi nəticəsi kimi ordakı ideyaları davam etdirirdi.
Onun ən son kitabı Amerika vətəndaşı və Macarıstan vətənpərvəri haqqındadır. Nekünk kell megváltanunk magunkat (azərb. Özümüzün xilaskarı olmalıyıq) qəzet və jurnal məqalələri və müsahibələrindən seçmələrdir. Eutelia – Euthanasia (azərb. Xoşbəxt həyat və Dinc ölüm) fəlsəfi yazıçının və humanist tibbi tədqiqatçının ləyaqətli həyat və ölüm haqqında fikirlərindən ibarətdir. Macar yazıçı və Macarıstanda hospis xidmətinin əsasını qoyan Aleyn Polçla birlikdə yazdığı Az utolsó mérföld (azərb. Sonuncu mil) kitabı ölümə hazırlaşmaq haqqındadır.
Kitabları
Elmi nəşrləri
- The Ocular and Cerebrospinal Fluids, Academic Press, London, 1977.
- The Ocular Effects of Prostaglandins and Other Eicosanoids, New York, 1989.
- Ocular Effects of Prostaglandins and Other Eicosanoids (Ed), Sessions on Latanoprost (Fort Lauderdale, Florida, 22–23 April 1996). Survey of Ophthalmology Vol. 41, Suppl 2, 1997.
Romanları
- Istenjárás, (Quick Step), Aura, 1994. ISBN
- Az ötödik lovas, (The Fifth Horseman), Aura, 1996. ISBN
- Ábrahám és Izsák,(Abraham and Isaac), Magyar Könyvklub, 1998. ISBN és Argumentum Kiadó, 2000. ISBN
- Izsák tanítása, (The Teachings of Isaac), Argumentum Kiadó, 2000. ISBN
- A Názáreti Izsák, (Isaac of Nazareth), Argumentum Kiadó, 2002. ISBN
Esseləri
- Nekünk kell megváltanunk magunkat, (We must be our own saviors), Argumentum Kiadó, 2004. ISBN .
- Boldogabb élet — Jó halál, (Blissful Life — Peaceful Death), Anthenaeum 2000 Kiadó, 2005. ISBN .
- Gáspár, Menyhért, Boldizsár, Karácsonyi ős-ökuménia, (Caspar, Melchior and Balthazar), Jelenkor Kiadó, 2006. ISBN
- Az utolsó mérföld (The Last Mile), Jelenkor Kiadó, 2007. ISBN (jó halál)
İstinadlar
- Scientist, Novelist, and Philanthropist László Z. Bitó ’60 Is Memorialized in the New York Times. 2021.
- PIM identifier.
- "Laszlo Bito — Helen Keller Foundation". 2018-04-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-04-04.
Xarici keçidlər
- Author's homepage
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Laslo Bito tam adi Laslo Bito mac Laszlo Z Bito 7 sentyabr 1934 Budapest 14 noyabr 2021 Macaristan fizioloqu ve yazicisi Tedqiqatci kimi qlaukoma ucun derman hazirlamisdir Yazici kimi roman ve esseler muellifidir Laslo Bitomac Bito LaszloDogum tarixi 7 sentyabr 1934 1934 09 07 Dogum yeri Budapest Macaristan kralligi d Vefat tarixi 14 noyabr 2021 2021 11 14 87 yasinda Tehsili Bard Kolleci d 1960 Fealiyyeti yazici hekim oftalmoloq fizioloqlaszlobito com Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiLaslo Bito Macaristanin paytaxti Budapestde anadan olmusdur Onun ailesi kommunist dovrunde Budapestden ayrilmaq mecburiyyetinde qalmisdir O Komlodaki bir medende xidmet etmis ve 1956 ci ilde inqilabin yerli lideri olmusdur Inqilab Rus quvveleri terefinden yatirilandan sonra Bito ABS ye qacdi burada teqaud qazandi ve fizioloq oldu ABS de ona siginacaq verildi ve 1956 57 ci ilin qis rubunde tehsil aldi O 1960 ci ilde Bard Kollecinin pre med biologiya fakultesinden mezun oldu 1963 cu ilde Kolumbiya Universitetinde tibbi huceyre biologiyasi uzre felsefe doktoru derecesi almisdir Onun tedqiqati qlaukomadan eziyyet ceken milyonlarla insanin qurtulmasina sebeb olan inkisafina getirib cixardi 150 den cox elmi meqale derc etdirmis ve bir cox mukafatla yanasi 2000 ci ilde goz tedqiqati sahesinde en taninmis Proktor Medalina ve 2013 cu ilde Helen Keller Gorme Arasdirmalari Mukafatina layiq gorulmusdur Kolumbiya Universitetinden gozun fiziologiyasi uzre emerit professor olaraq teqaude cixdiqdan sonra Macaristana ve ilk nesr sevgisine qayitdi Onun 14 qeyri elmi kitabindan romanlar ve esseler elece de yuzden cox qezet ve jurnal meqalelerinden bezilerinin uc antologiyasi onlarla olkede tercume olunub Elmi fealiyyetiABS de Laslo Bito ozune beynelxalq seviyyeli fiziologiya professoru kimi akademik karyera qurmusdur Elmi fealiyyetinin boyuk hissesi Kolumbiya Universiteti ve Puerto Riko Universiteti ile baglidir O Kolumbiya Universitetinde gozun fiziologiyasi uzre emerit professor adini almis Puerto Rikoda ise yas artiminin meymunlarin gozune tesirini tedqiq etmisdir Bu tedqiqatin neticesinde qlaukoma ucun derman elde edilmisdir Xalatanin tekmillesdirilmesi gorme qabiliyyetinin zeiflemesinin mualicesinde ehemiyyetli deyisiklik yaratdi O 140 dan cox elmi eser derc etdirmis ve Kolumbiya Universitetinin Seckin Nailiyyet mukafatina layiq gorulmusdur 2004 Bedii yaradiciligiKommunizmin suqutundan sonra Laslo Bito Macaristana qayitmis ve yazici kimi yeni karyeraya baslamisdir Ilk romanlari Macaristanin tarixi ile bagli onun ilk sexsi xatirelerine esaslanirdi Istenjaras azerb Suretli addim ve Az Otodik Lovas azerb Besinci atli ingilis dilinde yazilsa da macar diline tercume olunaraq derc olunmusdu Onun ucuncu romani Ibrahim ve Ishaq Bibliya hekayelerine esaslanirdi ve muellife 1998 ci ilde boyuk ugur getirmisdi Kitab bir nece dile tercume olunmaqla yanasi Budapest teatrlarinda sehnelesdirilmisdir Ishaqin telimleri ve Nazaretin Ishaqi hemin eserin mentiqi neticesi kimi ordaki ideyalari davam etdirirdi Onun en son kitabi Amerika vetendasi ve Macaristan vetenperveri haqqindadir Nekunk kell megvaltanunk magunkat azerb Ozumuzun xilaskari olmaliyiq qezet ve jurnal meqaleleri ve musahibelerinden secmelerdir Eutelia Euthanasia azerb Xosbext heyat ve Dinc olum felsefi yazicinin ve humanist tibbi tedqiqatcinin leyaqetli heyat ve olum haqqinda fikirlerinden ibaretdir Macar yazici ve Macaristanda hospis xidmetinin esasini qoyan Aleyn Polcla birlikde yazdigi Az utolso merfold azerb Sonuncu mil kitabi olume hazirlasmaq haqqindadir KitablariElmi nesrleri The Ocular and Cerebrospinal Fluids Academic Press London 1977 The Ocular Effects of Prostaglandins and Other Eicosanoids New York 1989 Ocular Effects of Prostaglandins and Other Eicosanoids Ed Sessions on Latanoprost Fort Lauderdale Florida 22 23 April 1996 Survey of Ophthalmology Vol 41 Suppl 2 1997 Romanlari Istenjaras Quick Step Aura 1994 ISBN 963 7913 15 7 Az otodik lovas The Fifth Horseman Aura 1996 ISBN 963 7913 17 3 Abraham es Izsak Abraham and Isaac Magyar Konyvklub 1998 ISBN 963 548 698 7 es Argumentum Kiado 2000 ISBN 963 446 158 1 Izsak tanitasa The Teachings of Isaac Argumentum Kiado 2000 ISBN 963 446 131 X A Nazareti Izsak Isaac of Nazareth Argumentum Kiado 2002 ISBN 963 446 208 1Esseleri Nekunk kell megvaltanunk magunkat We must be our own saviors Argumentum Kiado 2004 ISBN 963 446 288 X Boldogabb elet Jo halal Blissful Life Peaceful Death Anthenaeum 2000 Kiado 2005 ISBN 963 9471 82 8 Gaspar Menyhert Boldizsar Karacsonyi os okumenia Caspar Melchior and Balthazar Jelenkor Kiado 2006 ISBN 963 676 409 3 Az utolso merfold The Last Mile Jelenkor Kiado 2007 ISBN 978 963 676 418 0 jo halal IstinadlarScientist Novelist and Philanthropist Laszlo Z Bito 60 Is Memorialized in the New York Times 2021 PIM identifier Laszlo Bito Helen Keller Foundation 2018 04 21 tarixinde Istifade tarixi 2019 04 04 Xarici kecidlerAuthor s homepage