Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Lahıc misgərlik sənəti — Azərbaycanın İsmayıllı rayonunun Lahıc qəsəbəsində ənənəvi xalq sənəti olan, misdən qabların və müxtəlif məhsulların istehsalı.
Lahıc misgərlik sənəti haqqında
Lahıc misgərlik sənəti yalnız Lahıc qəsəbəsində mərkəzləşmişdir (xüsusilə də qəsəbənin "Misgər bazarı" adlandırılan Ağalı rayonunda). Lahıc qəsəbəsi Girdmançay Çayının sol sahilində 1375 metr hündürlükdə İsmayıllı rayonunda yerləşir. Qəsəbə Böyük Qafqazın cənub yamacında yerləşir. İnzibati baxımdan, Lahıc qəsəbəsinin (rəsmi olaraq –"şəhər-tipli qəsəbə") özünüidarə müəssisəsi kimi öz bələdiyyəsi mövcuddur. Gündəlik həyatlarında mis məmulatlardan istifadə edən geniş insan icması Azərbaycan Respublikasının bir çox regionlarında yerləşir. Mis əridən usta tam prosesi kordinasiya edir və ustaya kömək edərək lazımi texnikaları öyrənən usta köməkçisi tərəfindən müşayiət edilir. Misgər-dəmirçi havanı sobalara vurur və nazik lövhələrdə əridilən misi əzir. Sənətkar daha sonra əzilən mis lövhələri cilalayır və hazır mis məmulatları naxışlarla bəzəyir. Prosesin bu son mərhələsi sahibkarın ənənəvi biliyini və mədəni dəyərlərini əks etdirərək ətraf mühitdə diqqət mərkəzi olan istifadə edilmiş dizaynlar kimi vacib olduğu deyilir. Usta mis məmulatların anbarlarda satişına görə və cəlb edilən digər misgərlərin işini qiymətləndirməyə görə məsuliyyət daşıyır. Ənənə ailələrdə atadan oğula ötürülür. Azərbaycanda müxtəlif ailələr mis məmulatlar almaq üçün Lahıca gəlir və onların sağlam qidalanmanın faydalarını artırdığına inanaraq onlardan öz gündəlik həyatlarında istifadə edirlər. Peşəkar ustaların fikrincə, bu ənənə əsas yaşayış mənbəyini təmsil edir və güclü birlik hissini və ictimai fəxr hissini təmin edir. Misgərlik sənəti həmçinin Lahıc icmasında ailə münasibətlərini gücləndirir və Lahıcın milli mənsubiyyətinin şəffaf göstəricisi olaraq başa düşülür.
Tarixi mənbələrdə
Tarixi mənbələrin yazdığına görə, Ağqoyunlu hökmdarı Uzun Həsənin sarayında olan venesiyalı səyyah Kontarin yazırdı ki, burada hər gün hökmdarın ətrafındakı təxminən 400 nəfərə mis qablarda yemək verilir. XX əsrin əvvəllərində Azərbaycan misgərlərinin hazırladığı məmulatlar müxtəlif sərgilərdə nümayiş etdirilərkən yüksək qiymətləndirilib və mükafatlandırılıb. Alimlərin qeydlərinə görə, mis üzərində işləyən sənətkarlar imzalarını onun üzərinə həkk etdikləri üçün dünya muzeylərində saxlanan Azərbaycan mədəniyyətinin bu təkrarolunmaz incilərini başqa xalqların öz adlarına çıxması mümkün deyil. Misdən hazırlanan əl işlərinin 40-dan artıq növü olub və beş qrupda ümumiləşdirilib: xörək, süfrə, su-ağartı qabları və məişət əşyaları.
Azərbaycanda misgərlik sənətinin mərkəzləri
Azərbaycanda misgərlik sənətinin mərkəzlərinin Təbriz, Gəncə, Naxçıvan, Şamaxı, Bakı, Ərdəbil, Lahıc (İsmayıllı) və s. olduğu söylənir. XIX əsrdən başlayaraq Lahıc misgərliyin əsas mərkəzinə çevrilib. Lahıc ustalarının misdən hazırladıqları, mürəkkəb və incə naxışlarla bəzədikləri dolça, satıl, sərnic, sərpuc, güyüm, teşt, məcməi, sini, dolça, aşsüzən, kəfkir, kasa, cam, qazan, çıraq və s. məmulatlar Orta Asiya, Dağıstan, Gürcüstan, İran, Türkiyə və digər yerlərdə tanınıb.
Misgərlik UNESCO-nun Qeyri-Maddi Mədəni İrs siyahısında
2015-ci il 30 noyabr — 4 dekabr tarixində Namibiyanın paytaxtı Vindhuk şəhərində UNESCO-nun Qeyri-Maddi Mədəni İrsin Qorunması üzrə Hökumətlərarası Komitəsinin 10-cu sessiyası keçirilib. Sessiya çərçivəsində ölkələr tərəfindən Qeyri-maddi mədəni irs üzrə Reprezentativ siyahıya daxil edilməsi üçün təqdim olunan nominasiyalara dekabrın 1-də baxılmasına başlanmışdır. Azərbaycan tərəfindən "Lahıc misgərlik sənəti" nominasiyası təqdim olunub. Komitənin iclasında bununla bağlı müzakirələrdə qeyd olunub ki, bu nominasiya faylı Qeyri-Maddi Mədəni İrsin qorunmasına dair Konvensiyanın bütün kriteriyalarına cavab verməklə yanaşı, nümunəvi bir namizədlik faylı kimi gələcəkdə digər ölkələrin öz fayllarını hazırladıqları zaman bundan istifadə etmələri tövsiyə edilib. "Lahıc misgərlik sənəti" faylı Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, UNESCO-nun və İSESKO-nun Xoşməramlı səfiri dəstəyi ilə, , , Azərbaycan Respublikasının UNESCO yanında Daimi Nümayəndəliyinin və bu sahədə ekspertlərin birgə əməkdaşlığı ilə hazırlanaraq UNESCO-ya təqdim edilib. Beləliklə, Lahıc misgərlik sənəti UNESCO-nun Qeyri-Maddi Mədəni İrs üzrə Reprezentativ siyahısına daxil edilib. Lahıc misgərlik sənətinin UNESCO-nun Qeyri-Maddi Mədəni İrs üzrə Reprezentativ siyahısına daxil edilməsi Azərbaycan xalqının keçmiş dövrlərdən bəri ifadə etdiyi mədəni dəyərlərinə verilən qiymətlə yanaşı, bu sənətin qorunması və gələcək nəsillərə çatdırılması, eyni zamanda Lahıcda yaşayan əhalinin sosial-iqtisadi rifahının artmasına töhfə verəcək.
Poçt markası üzərində
Lahıc misgərlik sənəti 2014-cü ilin dekabr ayında buraxılmış "Azərbaycan — Rumıniya birgə buraxılışı"na aid poçt markalarında təsvir olunmuşdur.
- Azərbaycan – Rumıniya birgə buraxılışı
-
![image]()
2014-cü ildə buraxılmış Azərbaycan poçt markası -
![image]()
2014-cü ildə buraxılmış Rumıniya poçt markası
İstinadlar
- Ənənəvi xalq sənəti. Azərbaycan — Rumıniya birgə buraxılışı. 2017-12-18 at the Wayback Machine azermarka.az, 19. dekabr 2014 (az.)
- Joint Issue Romania — Azerbaidjan — Traditional Folk Art. 2022-06-07 at the Wayback Machine wnsstamps.post, 19. dekabr 2014 (ing.)
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Lahic misgerlik seneti Azerbaycanin Ismayilli rayonunun Lahic qesebesinde enenevi xalq seneti olan misden qablarin ve muxtelif mehsullarin istehsali Lahic misgerlikMisgerlikLahic misgerlik seneti haqqindaLahic misgerlik seneti yalniz Lahic qesebesinde merkezlesmisdir xususile de qesebenin Misger bazari adlandirilan Agali rayonunda Lahic qesebesi Girdmancay Cayinin sol sahilinde 1375 metr hundurlukde Ismayilli rayonunda yerlesir Qesebe Boyuk Qafqazin cenub yamacinda yerlesir Inzibati baximdan Lahic qesebesinin resmi olaraq seher tipli qesebe ozunuidare muessisesi kimi oz belediyyesi movcuddur Gundelik heyatlarinda mis memulatlardan istifade eden genis insan icmasi Azerbaycan Respublikasinin bir cox regionlarinda yerlesir Mis eriden usta tam prosesi kordinasiya edir ve ustaya komek ederek lazimi texnikalari oyrenen usta komekcisi terefinden musayiet edilir Misger demirci havani sobalara vurur ve nazik lovhelerde eridilen misi ezir Senetkar daha sonra ezilen mis lovheleri cilalayir ve hazir mis memulatlari naxislarla bezeyir Prosesin bu son merhelesi sahibkarin enenevi biliyini ve medeni deyerlerini eks etdirerek etraf muhitde diqqet merkezi olan istifade edilmis dizaynlar kimi vacib oldugu deyilir Usta mis memulatlarin anbarlarda satisina gore ve celb edilen diger misgerlerin isini qiymetlendirmeye gore mesuliyyet dasiyir Enene ailelerde atadan ogula oturulur Azerbaycanda muxtelif aileler mis memulatlar almaq ucun Lahica gelir ve onlarin saglam qidalanmanin faydalarini artirdigina inanaraq onlardan oz gundelik heyatlarinda istifade edirler Pesekar ustalarin fikrince bu enene esas yasayis menbeyini temsil edir ve guclu birlik hissini ve ictimai fexr hissini temin edir Misgerlik seneti hemcinin Lahic icmasinda aile munasibetlerini guclendirir ve Lahicin milli mensubiyyetinin seffaf gostericisi olaraq basa dusulur Tarixi menbelerdeTarixi menbelerin yazdigina gore Agqoyunlu hokmdari Uzun Hesenin sarayinda olan venesiyali seyyah Kontarin yazirdi ki burada her gun hokmdarin etrafindaki texminen 400 nefere mis qablarda yemek verilir XX esrin evvellerinde Azerbaycan misgerlerinin hazirladigi memulatlar muxtelif sergilerde numayis etdirilerken yuksek qiymetlendirilib ve mukafatlandirilib Alimlerin qeydlerine gore mis uzerinde isleyen senetkarlar imzalarini onun uzerine hekk etdikleri ucun dunya muzeylerinde saxlanan Azerbaycan medeniyyetinin bu tekrarolunmaz incilerini basqa xalqlarin oz adlarina cixmasi mumkun deyil Misden hazirlanan el islerinin 40 dan artiq novu olub ve bes qrupda umumilesdirilib xorek sufre su agarti qablari ve meiset esyalari Azerbaycanda misgerlik senetinin merkezleriAzerbaycanda misgerlik senetinin merkezlerinin Tebriz Gence Naxcivan Samaxi Baki Erdebil Lahic Ismayilli ve s oldugu soylenir XIX esrden baslayaraq Lahic misgerliyin esas merkezine cevrilib Lahic ustalarinin misden hazirladiqlari murekkeb ve ince naxislarla bezedikleri dolca satil sernic serpuc guyum test mecmei sini dolca assuzen kefkir kasa cam qazan ciraq ve s memulatlar Orta Asiya Dagistan Gurcustan Iran Turkiye ve diger yerlerde taninib Misgerlik UNESCO nun Qeyri Maddi Medeni Irs siyahisinda2015 ci il 30 noyabr 4 dekabr tarixinde Namibiyanin paytaxti Vindhuk seherinde UNESCO nun Qeyri Maddi Medeni Irsin Qorunmasi uzre Hokumetlerarasi Komitesinin 10 cu sessiyasi kecirilib Sessiya cercivesinde olkeler terefinden Qeyri maddi medeni irs uzre Reprezentativ siyahiya daxil edilmesi ucun teqdim olunan nominasiyalara dekabrin 1 de baxilmasina baslanmisdir Azerbaycan terefinden Lahic misgerlik seneti nominasiyasi teqdim olunub Komitenin iclasinda bununla bagli muzakirelerde qeyd olunub ki bu nominasiya fayli Qeyri Maddi Medeni Irsin qorunmasina dair Konvensiyanin butun kriteriyalarina cavab vermekle yanasi numunevi bir namizedlik fayli kimi gelecekde diger olkelerin oz fayllarini hazirladiqlari zaman bundan istifade etmeleri tovsiye edilib Lahic misgerlik seneti fayli Heyder Eliyev Fondunun prezidenti UNESCO nun ve ISESKO nun Xosmeramli sefiri desteyi ile Azerbaycan Respublikasinin UNESCO yaninda Daimi Numayendeliyinin ve bu sahede ekspertlerin birge emekdasligi ile hazirlanaraq UNESCO ya teqdim edilib Belelikle Lahic misgerlik seneti UNESCO nun Qeyri Maddi Medeni Irs uzre Reprezentativ siyahisina daxil edilib Lahic misgerlik senetinin UNESCO nun Qeyri Maddi Medeni Irs uzre Reprezentativ siyahisina daxil edilmesi Azerbaycan xalqinin kecmis dovrlerden beri ifade etdiyi medeni deyerlerine verilen qiymetle yanasi bu senetin qorunmasi ve gelecek nesillere catdirilmasi eyni zamanda Lahicda yasayan ehalinin sosial iqtisadi rifahinin artmasina tohfe verecek Poct markasi uzerindeLahic misgerlik seneti 2014 cu ilin dekabr ayinda buraxilmis Azerbaycan Ruminiya birge buraxilisi na aid poct markalarinda tesvir olunmusdur Azerbaycan Ruminiya birge buraxilisi 2014 cu ilde buraxilmis Azerbaycan poct markasi 2014 cu ilde buraxilmis Ruminiya poct markasiIstinadlarEnenevi xalq seneti Azerbaycan Ruminiya birge buraxilisi 2017 12 18 at the Wayback Machine azermarka az 19 dekabr 2014 az Joint Issue Romania Azerbaidjan Traditional Folk Art 2022 06 07 at the Wayback Machine wnsstamps post 19 dekabr 2014 ing Xarici kecidler