Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ladin dili — Avropanın Alp bölgəsində danışılan Roman dillərindən biri. Latın dilindən təkamül edən və Roman dilləri ailəsinə daxil olan Ladin dili əsasən İtaliyanın şimalında, xüsusilə Dolomit dağları ətrafında danışılır. Ladin dili Retoroman dilləri alt qrupuna daxildir və ən yaxın qohumları Furlan dili ilə Romanş dilidir.
| Ladin dili | |
|---|---|
 | |
| Orijinal adı | ladin |
| Ölkə | |
| Danışanların ümumi sayı |
|
| Təsnifatı | |
| |
| Yazı | latın əlifbası |
| Dil kodları | |
| ISO 639-1 | — |
| ISO 639-2 | — |
| ISO 639-3 | lld |
| Dilin strukturlarının dünya atlası | ldn |
| 565 | |
| Ethnologue | lld |
| ELCat | 3392 |
| IETF | lld |
| Glottolog | ladi1250 |
 Bu dildə olan Vikipediya | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Coğrafi mövqeyi
Ladin dili 54-cü ildə azlıq dili kimi tanınır İtaliyanın şimalında, Dolomit dağlarının yerləşdiyi ərazilərdə danışılan bir Retoroman dilidir. Bu dil əsasən Alp dağlarının bəzi vadilərində yayılmışdır və məhdud bir coğrafi sahədə istifadə olunur. Ladin dili Latın dilindən təkamül etmiş və öz unikal xüsusiyyətlərini qorumuşdur. Ladin dili əsasən İtaliyanın şimal-şərqində, Trentino-Alto Adige, Veneto və Friuli-Venesiya-Culiya bölgələrinin Dolomit dağları ətrafındakı vadilərində danışılır. Bu vadilər aşağıdakılardır: Bolzano əyalətində yerləşən Badia vadisi, Bolzano əyalətində Qardena vadisi, Trento əyalətində yerləşən Fassa vadisi, Belluno əyalətində yerləşən Livinallonqo vadisi, Belluno əyalətində yerləşən Ampezzo vadisi. Ladin dili Alp dağlarının bir neçə kiçik və izolə olunmuş vadisində danışıldığı üçün dil coğrafi məhdudiyyətlər səbəbindən müxtəlif dialektlərə bölünmüşdür. Bu vadilərin coğrafi izolə olunması dilin qorunmasına və digər Roman dillərindən fərqli şəkildə inkişaf etməsinə imkan vermişdir. Ladin dilinin danışıldığı ərazilər çox vaxt üçdilli olur: burada həm İtalyanca, həm də Alman dili ilə yanaşı Ladin dilində danışılır. Xüsusilə Trentino-Alto Adiqe bölgəsində Ladin dili rəsmi olaraq tanınır və bu ərazidəki mədəni müxtəlifliyin mühüm bir hissəsidir. Ladin dili coğrafi olaraq Romanş dilinin danışıldığı İsveçrə ərazisindən və Furlan dilinin danışıldığı İtaliyanın şimal-şərqindən fərqlənir. Dolomitlərin dağlıq təbiəti bu dilin digər Retoroman dillərindən fərqli bir inkişaf yoluna malik olmasına səbəb olmuşdur.
Həmçinin bax
İstinadlar
- ScriptSource - Italy.
- http://www.unesco.org/languages-atlas/en/atlasmap/language-id-565.html.
- Ladin // Lexico UK English Dictionary. Oxford University Press. 2020-03-22 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
- İKİNCİ HESABAT MİLLİ AZLIQLARIN MÜDAFİƏSİ ÜÇÜN ÇƏRÇİCƏ KONVENSİYASININ 25-ci MADDƏSİNİN 2-ci bəndinə əsasən (14 may 2004-cü ildə alınmışdır) İTALİYA TƏRƏFİNDƏN TƏQDİM EDİLMİŞDİR. şuralar Arxiv surəti 4 mart 2016 tarixindən (Wayback Machine) saytında, Avropa Şurası; Calalzo di Kadore Bələdiyyəsi Belluno əyalət şurası tərəfindən 25 iyun 2003-cü ildə qəbul edilmiş qərara əsasən tanındı.
- Statuto Speciale Per Il Trentono-Alto Adige Arxiv surəti 26 noyabr 2018 tarixindən (Wayback Machine) saytında Arxivləşdirilib 26 noyabr 2018 at the Wayback Machine (1972), Art. 102.
- "La pruma valutazions del diretor de l'Istitut Cultural Ladin Fabio Ciocchetti". La Usc di Ladins, nr. 26 /06 de messel 2012, p. 25 (italyan). 2012.
- Paul Videsott, Chiara Marcocci, Bibliografia retoromanza 1729–2010 Arxiv surəti 16 avqust 2014 tarixindən (Wayback Machine) saytında Arxivləşdirilib 16 avqust 2014 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ladin dili Avropanin Alp bolgesinde danisilan Roman dillerinden biri Latin dilinden tekamul eden ve Roman dilleri ailesine daxil olan Ladin dili esasen Italiyanin simalinda xususile Dolomit daglari etrafinda danisilir Ladin dili Retoroman dilleri alt qrupuna daxildir ve en yaxin qohumlari Furlan dili ile Romans dilidir Ladin diliOrijinal adi ladinOlke ItaliyaDanisanlarin umumi sayi 30 000 nef TesnifatiAvrasiya dilleriHind Avropa dilleriItalik dilleriRoman dilleri vd vd vd vd vd Ladin dili dd dd dd dd dd dd dd dd dd Yazi latin elifbasiDil kodlariISO 639 1 ISO 639 2 ISO 639 3 lldDilin strukturlarinin dunya atlasi ldn565Ethnologue lldELCat 3392IETF lldGlottolog ladi1250Bu dilde olan Vikipediya Vikianbarda elaqeli mediafayllarCografi movqeyiReto Roman dillerinin erazisinin daralmasi Ladin dili 54 cu ilde azliq dili kimi taninir Italiyanin simalinda Dolomit daglarinin yerlesdiyi erazilerde danisilan bir Retoroman dilidir Bu dil esasen Alp daglarinin bezi vadilerinde yayilmisdir ve mehdud bir cografi sahede istifade olunur Ladin dili Latin dilinden tekamul etmis ve oz unikal xususiyyetlerini qorumusdur Ladin dili esasen Italiyanin simal serqinde Trentino Alto Adige Veneto ve Friuli Venesiya Culiya bolgelerinin Dolomit daglari etrafindaki vadilerinde danisilir Bu vadiler asagidakilardir Bolzano eyaletinde yerlesen Badia vadisi Bolzano eyaletinde Qardena vadisi Trento eyaletinde yerlesen Fassa vadisi Belluno eyaletinde yerlesen Livinallonqo vadisi Belluno eyaletinde yerlesen Ampezzo vadisi Ladin dili Alp daglarinin bir nece kicik ve izole olunmus vadisinde danisildigi ucun dil cografi mehdudiyyetler sebebinden muxtelif dialektlere bolunmusdur Bu vadilerin cografi izole olunmasi dilin qorunmasina ve diger Roman dillerinden ferqli sekilde inkisaf etmesine imkan vermisdir Ladin dilinin danisildigi eraziler cox vaxt ucdilli olur burada hem Italyanca hem de Alman dili ile yanasi Ladin dilinde danisilir Xususile Trentino Alto Adiqe bolgesinde Ladin dili resmi olaraq taninir ve bu erazideki medeni muxtelifliyin muhum bir hissesidir Ladin dili cografi olaraq Romans dilinin danisildigi Isvecre erazisinden ve Furlan dilinin danisildigi Italiyanin simal serqinden ferqlenir Dolomitlerin dagliq tebieti bu dilin diger Retoroman dillerinden ferqli bir inkisaf yoluna malik olmasina sebeb olmusdur Hemcinin baxRoman dilleriIstinadlarScriptSource Italy http www unesco org languages atlas en atlasmap language id 565 html Ladin Lexico UK English Dictionary Oxford University Press 2020 03 22 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib IKINCI HESABAT MILLI AZLIQLARIN MUDAFIESI UCUN CERCICE KONVENSIYASININ 25 ci MADDESININ 2 ci bendine esasen 14 may 2004 cu ilde alinmisdir ITALIYA TEREFINDEN TEQDIM EDILMISDIR suralar Arxiv sureti 4 mart 2016 tarixinden Wayback Machine saytinda Avropa Surasi Calalzo di Kadore Belediyyesi Belluno eyalet surasi terefinden 25 iyun 2003 cu ilde qebul edilmis qerara esasen tanindi Statuto Speciale Per Il Trentono Alto Adige Arxiv sureti 26 noyabr 2018 tarixinden Wayback Machine saytinda Arxivlesdirilib 26 noyabr 2018 at the Wayback Machine 1972 Art 102 La pruma valutazions del diretor de l Istitut Cultural Ladin Fabio Ciocchetti La Usc di Ladins nr 26 06 de messel 2012 p 25 italyan 2012 Paul Videsott Chiara Marcocci Bibliografia retoromanza 1729 2010 Arxiv sureti 16 avqust 2014 tarixinden Wayback Machine saytinda Arxivlesdirilib 16 avqust 2014 at the Wayback Machine