Laçın Tarix və Diyarşünaslıq Muzeyi – Azərbaycan Respublikasının Laçın rayonunda 1974-ci ilidən 1992ci ilin may ayına qədər fəaliyyət göstərmiş, işğal olunmuş muzeylər siyahısına daxil olan yüksək bədii və tarixi səciyyə daşıyan eksponatlarla zəngin olan ən əhəmiyyətli muzeylərdən biri.
Laçın Tarix və Diyarşünaslıq Muzeyi | |
---|---|
Laçın Tarix və Diyarşünaslıq Muzeyi | |
Əsası qoyulub | 1974-cü il |
Yerləşir | Laçın şəhəri, Azərbaycan |
Kolleksiyası | 5000 ədəd |
Direktor | Solmaz Məhərrəmova |
Memarlıq quruluşu
Muzeyin yerləşdiyi bina tarix və mədəniyyət abidəsi kimi qiymətləndirilirdi. Bu biina Sovet Hakimiyyətinin ilk illərində Pedoqoji Texnikom üçün nəzərdə tutulsada sonralar burada şəhər VIII illik məktəb kimi də fəaliyyət göstərmişdir.
Müzeyin ümumi sahəsi 1200 kv/metr-dən çox idi. Müzey bir dəhlizdən, 24 otaqdan, 1 nümayiş salonundan və 72kv/metrlik bir fonddan ibarət idi. Muzeyin həyətində müxtəlif əsrlərdə hazırlanmış bədii daş nümunələri, sujetli oymalar, at və qoç heykəlləri və bir çox məişət əşyalar açıq havada nümayiş etdirilirdi.
1983-cü ildən 1992-ci ilə qədər muzey tərəfindən geniş şəkildə ekspoziyalar təşkil olundu. Muzeyin əsas fondunda 5 mindən artıq eksponatlar toplandı. Yardımçı fondla birlikdə muzeydə ümumilikdə 10 minə yaxın əşya olmuşdur. 1989-cu ildə Laçın Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi Ümumittifaq Muzeylərə baxış müsabiqəsində qalib seçilmiş və direktoru ilə birgə xüsusi medalla təltif olunub. 1992-ci ildə Laçın rayonu işğal olunarkən muzeyin eksponatlarını çıxarmaq mümkün olmayıb.
Statusu
Laçın Muzeyi 1974-1992-ci illərdə Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət Nazirliyi nəzdində fəaliyyət göstərirdi.
Muzey işğal altında
Ermənistan Respublikası Silahlı Qüvvələri tərəfindən 1992-1994-cü illardə Azərbaycan ərazilərini işğal etdikdən sonra Laçın muzeyi tamamilə dağıdıldı, eksponatları talan edilərək Ermənistan Respublikasının İrəvan şəhərinə aparıldı. Muzeyin ərazisində arxeoloji qazıntılara start verildi.
Muzey 1992-ci ildən Bakı şəhərində məskunlaşib və yenidən eksponatların toplanması işi aparır. Muzey rəhbərliyinin verdiyi məlumata görə, xalqımızın maddi mədəniyyətinə dair çox qiymətli əşyalar olub. Eyni zamanda bu eksponatlar bölgənin özünəməxsus xüsusiyyətlərini özündə əks etidirib. Muzeydə müharibə, əmək veteranları ilə görüşlər keçirilib. Hələ o dövrdə muzeyin fəaliyyəti geniş şəkildə işiqlandirilib. Laçın rayonu işgal olunduqdan sonra muzey ermənilər tərəfindən dağıdılıb və eksponatlar erməniləşdirilərək turistlərə nümayiş etdirlir. Mövcud vəziyyətlə bağlı muzey rəhbərliyinin bu faktla bağlı abidələrin qorunması ilə bağlı beynəlxalq təşkilatlara müraciət etməsinə baxmayaraq, bu günədək məsləyə aydınlıq gətirilməyib.
İşğalın fəsadları
- Muzey kompleksi tamamilə dağıdılaraq yerlə yeksan edildi.
- Beş mindən çox qiymətli eksponat, talan edilərək Ermənistan Respublikasına aparıldı.
- Muzeyin həyətində müxtəlif əsrlərdə hazırlanmış bədii daş nümunələri, sujetli oymalar, kənd təsərrüfatı alətləri, müxtəlif heyvan fiqurları, at və qoç heykəlləri, nehrə, qazan, tuluq və bir çox digər məişət əşyalar sındırılaraq məhv edildi.
- 2009-cu ildən muzeyin ərazisində arxeoloji qazıntı işlərinə başlandı, hal-hazırda da davam etdirilir.
- İşğal sizin vicdanınızı da apardı qeyrətiniz kimi. Yoxsa heç əvvəldən yox idi?
- Mənbəni silmək və dəyişmək haqqınız yoxdur.
Milli-mədəni dəyərlərin qorunmasını və mühafizəsini təmin edən hüquqi sənədlər
- "Silahlı münaqişə baş verdikdə mədəni dəyərlərin qorunması haqqında" 1954-cü il Haaqa Konvensiyası.
- "Ümumdünya mədəni və təbii irsin mühafizəsi haqqında" YUNESKO-nun 1972-ci il konvensiyası.
- YUNESKO-nun Ali Konvensiyası tərkibinə daxil olan ölkələrə mədəni tarixi dəyərlərin qorunması haqqında tövsiyələri. 1972-ci il.
- "Arxeoloji irsin mühafizəsi haqqında" 1992-ci il Avropa Konvensiyası.
- " Tarix və Mədəniyyət abidələrinin qorunması haqqında" Azərbaycan Respublikasının qanunu Bakı şəhəri, 10 aprel 1998-ci il.
Həmçinin bax
İstinadlar
- . 2011-10-02 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-09-28.
- . 2011-10-02 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-09-28.
- Dağıdılmış abidələr[ölü keçid]
- . 2011-10-02 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-09-28.
Xarici keçidlər
- Maddi və mənəvi ziyan[ölü keçid]
- Təbii ehtiyat potensialı 2011-10-20 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Lacin Tarix ve Diyarsunasliq Muzeyi Azerbaycan Respublikasinin Lacin rayonunda 1974 ci iliden 1992ci ilin may ayina qeder fealiyyet gostermis isgal olunmus muzeyler siyahisina daxil olan yuksek bedii ve tarixi seciyye dasiyan eksponatlarla zengin olan en ehemiyyetli muzeylerden biri Lacin Tarix ve Diyarsunasliq MuzeyiLacin Tarix ve Diyarsunasliq MuzeyiEsasi qoyulub 1974 cu ilYerlesir Lacin seheri AzerbaycanKolleksiyasi 5000 ededDirektor Solmaz MeherremovaMemarliq qurulusuMuzeyin yerlesdiyi bina tarix ve medeniyyet abidesi kimi qiymetlendirilirdi Bu biina Sovet Hakimiyyetinin ilk illerinde Pedoqoji Texnikom ucun nezerde tutulsada sonralar burada seher VIII illik mekteb kimi de fealiyyet gostermisdir Muzeyin umumi sahesi 1200 kv metr den cox idi Muzey bir dehlizden 24 otaqdan 1 numayis salonundan ve 72kv metrlik bir fonddan ibaret idi Muzeyin heyetinde muxtelif esrlerde hazirlanmis bedii das numuneleri sujetli oymalar at ve qoc heykelleri ve bir cox meiset esyalar aciq havada numayis etdirilirdi 1983 cu ilden 1992 ci ile qeder muzey terefinden genis sekilde ekspoziyalar teskil olundu Muzeyin esas fondunda 5 minden artiq eksponatlar toplandi Yardimci fondla birlikde muzeyde umumilikde 10 mine yaxin esya olmusdur 1989 cu ilde Lacin Tarix Diyarsunasliq Muzeyi Umumittifaq Muzeylere baxis musabiqesinde qalib secilmis ve direktoru ile birge xususi medalla teltif olunub 1992 ci ilde Lacin rayonu isgal olunarken muzeyin eksponatlarini cixarmaq mumkun olmayib StatusuLacin Muzeyi 1974 1992 ci illerde Azerbaycan Respublikasinin Medeniyyet Nazirliyi nezdinde fealiyyet gosterirdi Muzey isgal altindaErmenistan Respublikasi Silahli Quvveleri terefinden 1992 1994 cu illarde Azerbaycan erazilerini isgal etdikden sonra Lacin muzeyi tamamile dagidildi eksponatlari talan edilerek Ermenistan Respublikasinin Irevan seherine aparildi Muzeyin erazisinde arxeoloji qazintilara start verildi Muzey 1992 ci ilden Baki seherinde meskunlasib ve yeniden eksponatlarin toplanmasi isi aparir Muzey rehberliyinin verdiyi melumata gore xalqimizin maddi medeniyyetine dair cox qiymetli esyalar olub Eyni zamanda bu eksponatlar bolgenin ozunemexsus xususiyyetlerini ozunde eks etidirib Muzeyde muharibe emek veteranlari ile gorusler kecirilib Hele o dovrde muzeyin fealiyyeti genis sekilde isiqlandirilib Lacin rayonu isgal olunduqdan sonra muzey ermeniler terefinden dagidilib ve eksponatlar ermenilesdirilerek turistlere numayis etdirlir Movcud veziyyetle bagli muzey rehberliyinin bu faktla bagli abidelerin qorunmasi ile bagli beynelxalq teskilatlara muraciet etmesine baxmayaraq bu gunedek mesleye aydinliq getirilmeyib Isgalin fesadlariMuzey kompleksi tamamile dagidilaraq yerle yeksan edildi Bes minden cox qiymetli eksponat talan edilerek Ermenistan Respublikasina aparildi Muzeyin heyetinde muxtelif esrlerde hazirlanmis bedii das numuneleri sujetli oymalar kend teserrufati aletleri muxtelif heyvan fiqurlari at ve qoc heykelleri nehre qazan tuluq ve bir cox diger meiset esyalar sindirilaraq mehv edildi 2009 cu ilden muzeyin erazisinde arxeoloji qazinti islerine baslandi hal hazirda da davam etdirilir Isgal sizin vicdaninizi da apardi qeyretiniz kimi Yoxsa hec evvelden yox idi Menbeni silmek ve deyismek haqqiniz yoxdur Milli medeni deyerlerin qorunmasini ve muhafizesini temin eden huquqi senedler Silahli munaqise bas verdikde medeni deyerlerin qorunmasi haqqinda 1954 cu il Haaqa Konvensiyasi Umumdunya medeni ve tebii irsin muhafizesi haqqinda YUNESKO nun 1972 ci il konvensiyasi YUNESKO nun Ali Konvensiyasi terkibine daxil olan olkelere medeni tarixi deyerlerin qorunmasi haqqinda tovsiyeleri 1972 ci il Arxeoloji irsin muhafizesi haqqinda 1992 ci il Avropa Konvensiyasi Tarix ve Medeniyyet abidelerinin qorunmasi haqqinda Azerbaycan Respublikasinin qanunu Baki seheri 10 aprel 1998 ci il Hemcinin baxAzerbaycan medeniyyeti Baki muzeylerinin siyahisiIstinadlar 2011 10 02 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 09 28 2011 10 02 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 09 28 Dagidilmis abideler olu kecid 2011 10 02 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 09 28 Xarici kecidlerMaddi ve menevi ziyan olu kecid Tebii ehtiyat potensiali 2011 10 20 at the Wayback Machine Muzey ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin