Kəpəz — Kiçik Qafqazda, Göygöl rayonu ərazisində, Murovdağ silsiləsinin şimal yamacında yerləşən dağ.
Kəpəz | |
---|---|
Ümumi məlumatlar | |
Dağ sistemi | Kiçik Qafqaz |
Dağ silsiləsi | Göydağ |
Mütləq hündürlüyü | 3066 m |
Yerləşməsi | |
Ölkə | Azərbaycan |
Vilayət |
|
| |
|
Azərbaycan Respublikasının Göygöl rayonu ərazisində, Ağsu çayının mənbəyindədir. Hündürlüyü 3066 m-dir. Cənub yamacı nisbətən meylli, şimal yamacı dik və uçurumludur. Yuranın əhənkdaşılarından təşkil olunmuşdur. Güclü zəlzələlər nəticəsində Kəpəzdə bir neçə dəfə uçqunlar olmuşdur. Son uçqun 2016-cu ildə baş vermişdir. Uçqun materialları Ağsu çayının məcrasını kəsərək dağ gölləri olan Göygöl, Maralgölü əmələ gətirmişdir.
Tarixi
Kəpəz dağı Göygöl rayonu ərazisində, Murovdağ silsiləsinin şimal yamacındadır. 1139-cu il sentyabrın 30-da baş vermiş zəlzələ nəticəsində bu dağdan böyük qaya parçaları qoparaq Ağsu çayının dərəsinə tökülmüş və çayın qabağını kəsmişdir. Nəticədə çayın yatağında Göygöl, Maralgöl və b. göllər əmələ gəlmişdir. Bəzi tədqiqatçılara görə, kəpəz sözü türk dillərində "qaya" və ya "su kənarında qaya" mənasındadır. Bir qrup tədqiqatçılar isə oronimin kəp (Azərbaycan dilinin bəzi dialektlərində "pillə", "pilləli qaya") və kəz/gəz (dağ başında batıq, çökək) komponentlərindən ibarət olub, "zirvəsi çökəkli, pilləli, qayalı dağ" mənasını bildirdiyini göstərirlər. Dağın bu adı alması, görünür, onun zəlzələdən sonra pilləli, qayalı şəklə düşməsi ilə əlaqədardır. XII-XIII əsr müəllifləri (N.Gəncəvi, Zəkəriyyə əl-Qəzvini və b.) dağın adını Hərək kimi qeydə almışlar. Türkmənistan ərazisində də Hərəkdağ adlı dağ mövcuddur. Dağın zəlzələdən əvvəlki adı olan Hərək türk dillərində "ikihürgüclü dəvə" mənasında izah edilir. Belə güman edilir ki, zəlzələdən əvvəl bu dağın görünüşü ikihürgüclü dəvəyə bənzədiyinə görə belə adlandırılmışdır.
Xarici keçidlər
- Каково древнее название горы Кяпяз, которую армяне пытаются переименовать в Алхарак?
- Памятник природы "Гора Кяпаз"
- С. А. гызы Мамиева. Воздействие количественных показателей рельефа на особенности гемодинамической напряженности горных территорий Азербайджанской части Малого Кавказа (на примере Северо-восточного склона)//Естественные науки. Геология, № 2 (10), 2015, с. 120-135
Həmçinin bax
İstinadlar
- Гиясаддин Аскер оглы Гейбуллаев. Топонимия Азербайджана: историко-этнографическое исследование. Баку: Элм, 1986, с. 131-133
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kepez Kicik Qafqazda Goygol rayonu erazisinde Murovdag silsilesinin simal yamacinda yerlesen dag KepezUmumi melumatlarDag sistemi Kicik QafqazDag silsilesi GoydagMutleq hundurluyu 3066 mYerlesmesi40 21 06 sm e 46 20 44 s u Olke AzerbaycanVilayet GoygolKepezKepez Azerbaycan Respublikasinin Goygol rayonu erazisinde Agsu cayinin menbeyindedir Hundurluyu 3066 m dir Cenub yamaci nisbeten meylli simal yamaci dik ve ucurumludur Yuranin ehenkdasilarindan teskil olunmusdur Guclu zelzeleler neticesinde Kepezde bir nece defe ucqunlar olmusdur Son ucqun 2016 cu ilde bas vermisdir Ucqun materiallari Agsu cayinin mecrasini keserek dag golleri olan Goygol Maralgolu emele getirmisdir TarixiKepez dagi uzaqdan Kepez dagi Goygol rayonu erazisinde Murovdag silsilesinin simal yamacindadir 1139 cu il sentyabrin 30 da bas vermis zelzele neticesinde bu dagdan boyuk qaya parcalari qoparaq Agsu cayinin deresine tokulmus ve cayin qabagini kesmisdir Neticede cayin yataginda Goygol Maralgol ve b goller emele gelmisdir Bezi tedqiqatcilara gore kepez sozu turk dillerinde qaya ve ya su kenarinda qaya menasindadir Bir qrup tedqiqatcilar ise oronimin kep Azerbaycan dilinin bezi dialektlerinde pille pilleli qaya ve kez gez dag basinda batiq cokek komponentlerinden ibaret olub zirvesi cokekli pilleli qayali dag menasini bildirdiyini gosterirler Dagin bu adi almasi gorunur onun zelzeleden sonra pilleli qayali sekle dusmesi ile elaqedardir XII XIII esr muellifleri N Gencevi Zekeriyye el Qezvini ve b dagin adini Herek kimi qeyde almislar Turkmenistan erazisinde de Herekdag adli dag movcuddur Dagin zelzeleden evvelki adi olan Herek turk dillerinde ikihurguclu deve menasinda izah edilir Bele guman edilir ki zelzeleden evvel bu dagin gorunusu ikihurguclu deveye benzediyine gore bele adlandirilmisdir Xarici kecidlerKakovo drevnee nazvanie gory Kyapyaz kotoruyu armyane pytayutsya pereimenovat v Alharak Pamyatnik prirody Gora Kyapaz S A gyzy Mamieva Vozdejstvie kolichestvennyh pokazatelej relefa na osobennosti gemodinamicheskoj napryazhennosti gornyh territorij Azerbajdzhanskoj chasti Malogo Kavkaza na primere Severo vostochnogo sklona Estestvennye nauki Geologiya 2 10 2015 s 120 135Hemcinin baxBazarduzu Bazaryurd Xinaliq Sahdag zirve Azerbaycan Respublikasinda en yuksek dag zirveleri IstinadlarGiyasaddin Asker ogly Gejbullaev Toponimiya Azerbajdzhana istoriko etnograficheskoe issledovanie Baku Elm 1986 s 131 133