Kəllə-beyin zədələnməsi, Kəllə-beyin travması (qısaca KBT, yun. τραύμα — zədə), adından göründüyü kimi hər hansı bir zərbə nəticəsində kəllə və baş beyinin müştərək zədələnməsi deməkdir. Kəllə-beyin zədələnməsi açıq və qapalı olmaqla iki yerə bölünür. Zərbə nəticəsində kəllə qapağının tamlığının pozulması ilə müşayət olunarsa onda bu açıq kəllə-beyin zədələnməsi, əks təqdirdə isə qapalı kəllə-beyin zədələnməsi adlanır. Kəllə-beyin zədəsi almış hər bir kəs nevroloji simptomların meydana çıxıb — çıxmamasından asılı olmayaraq beyin qanaxması kimi fəsadlaşmanı vaxtında müəyən etmək üçün hospitalizə olunmalı və daimi nəzarətə götürülməlidir. Adından göründüyü kimi nəqliyyat və iş qəzaları, idman travmaları nəticəsində kəllənin almış olduğu zədələr nəticəsində baş verir.
Kəllə-beyin zədələnməsi | |
---|---|
| |
XBT-10 | S |
XBT-9 | - , - , - |
DiseasesDB | 5671 |
MedlinePlus | 000028 |
eMedicine | med/2820 |
MeSH | D001930 |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Qiymətləndirilməsi:
Kəllə-beyin zədələnməsinin ağırlıq dərəcəsi Qlasqo-Koma şkalası üzrə təyin edilir.
< 4 bal = 85% dəyişkən vegetativ status
< 8 bal = ağır beyin funksional pozğunluq
> 11 bal = 5–10% dəyişkən vegetativ status, 85% bərpa olunan zəif funksional pozğunluq
Klinik formaları
- Beyin silkələnməsi — bu zaman beyinin funksiyasına təsir edəbiləcək pozğunluq aşkar edilmir. Meydana çıxmış simptomlar bir neçə gün ərzində itib getmiş olurlar.
- Beyin zədələnməsi: yüngül, orta və ağır dərəcəli olur.
- Beynin sıxılması
- Kəllədaxili qanaxmalar: Kəllə boşluğu qanaxmalar (subaraxnoidal, subdural, epidural hematomalar); beyindaxili qanaxmalar ya qansızmalar (parenximatoz və mədəciklərdaxili qansızmalar)
Simptomlar
- Huşun pozulması: yaddaşın itməsi — amneziya, sopor, koma
- Anizokoriya, — lat.
- Kəllə sinirlərinin zədələnməsini göstərən simptomlar beyinin sıxılması və zədələnməsinə işarədir.
- Ocaqlı beyin zədələnməsini göstərən simptomlar beyinin sıxılması və zədələnməsinə ışarədir.
- Beyin kötüyü simptomları beyinin sıxılması və zədələnməsinə ışarədir.
- Meningial simptomlar beyinin zədələnməsinə ya da subaraxnoidal qanaxmaya işarədir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Rehman T, Ali R, Tawil I, Yonas H (2008). "Rapid progression of traumatic bifrontal contusions to transtentorial herniation: A case report". Cases journal 1 (1): 203. doi:10.1186/1757-1626-1-203. PMC 2566562. PMID 18831756.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kelle beyin zedelenmesi Kelle beyin travmasi qisaca KBT yun trayma zede adindan gorunduyu kimi her hansi bir zerbe neticesinde kelle ve bas beyinin musterek zedelenmesi demekdir Kelle beyin zedelenmesi aciq ve qapali olmaqla iki yere bolunur Zerbe neticesinde kelle qapaginin tamliginin pozulmasi ile musayet olunarsa onda bu aciq kelle beyin zedelenmesi eks teqdirde ise qapali kelle beyin zedelenmesi adlanir Kelle beyin zedesi almis her bir kes nevroloji simptomlarin meydana cixib cixmamasindan asili olmayaraq beyin qanaxmasi kimi fesadlasmani vaxtinda mueyen etmek ucun hospitalize olunmali ve daimi nezarete goturulmelidir Adindan gorunduyu kimi neqliyyat ve is qezalari idman travmalari neticesinde kellenin almis oldugu zedeler neticesinde bas verir Kelle beyin zedelenmesiKomputer tomoqrafiyasi muayinesi beyin kontuziyasi beyindaxili qansizma subdural hematoma ve kelle sumuyunun sinigiXBT 10 S06 XBT 9 800 0 801 9 803 0 804 9 850 0 854 1DiseasesDB 5671MedlinePlus 000028eMedicine med 2820 neuro 153 ped 929MeSH D001930 Vikianbarda elaqeli mediafayllarSimptomlar Kelle beyin zedelenmesi simptomlarindan biri sag terefli Kelle beyin zedelenmesi simptomlarindan biri lat Beyin silkelenmesiKelledaxili qanaxma Qiymetlendirilmesi Kelle beyin zedelenmesinin agirliq derecesi Qlasqo Koma skalasi uzre teyin edilir lt 4 bal 85 deyisken vegetativ status lt 8 bal agir beyin funksional pozgunluq gt 11 bal 5 10 deyisken vegetativ status 85 berpa olunan zeif funksional pozgunluqKlinik formalariBeyin silkelenmesi bu zaman beyinin funksiyasina tesir edebilecek pozgunluq askar edilmir Meydana cixmis simptomlar bir nece gun erzinde itib getmis olurlar Beyin zedelenmesi yungul orta ve agir dereceli olur Beynin sixilmasi Kelledaxili qanaxmalar Kelle boslugu qanaxmalar subaraxnoidal subdural epidural hematomalar beyindaxili qanaxmalar ya qansizmalar parenximatoz ve medeciklerdaxili qansizmalar SimptomlarHusun pozulmasi yaddasin itmesi amneziya sopor koma Anizokoriya lat Kelle sinirlerinin zedelenmesini gosteren simptomlar beyinin sixilmasi ve zedelenmesine isaredir Ocaqli beyin zedelenmesini gosteren simptomlar beyinin sixilmasi ve zedelenmesine isaredir Beyin kotuyu simptomlari beyinin sixilmasi ve zedelenmesine isaredir Meningial simptomlar beyinin zedelenmesine ya da subaraxnoidal qanaxmaya isaredir Hemcinin baxXarici aksent sindromuIstinadlarRehman T Ali R Tawil I Yonas H 2008 Rapid progression of traumatic bifrontal contusions to transtentorial herniation A case report Cases journal 1 1 203 doi 10 1186 1757 1626 1 203 PMC 2566562 PMID 18831756