Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kota Kinabalu (malay Kota Kinabalu, keçmiş adı Cesselton) — Malayziyanın ştatının inzibati mərkəzi. Bu şəhər həmçinin Sabah ştatının inzibati mərkəzidir. Şəhər Kalimantan adasının şimal-şərqində yerləşir. Kota Kinabalunun əhalisi 2010-cu il siyahıyaalmasına əsasən 628,725 nəfərdir.
| Kota Kinabalu | |||
|---|---|---|---|
| Kota Kinabalu | |||
 | |||
| |||
| Ölkə | |||
| Tarixi və coğrafiyası | |||
| Əsası qoyulub | 1882 | ||
| İlk məlumat | 1931 | ||
| Sahəsi |
| ||
| Mərkəzin hündürlüyü | 5 ± 1 m | ||
| Saat qurşağı | | ||
| Əhalisi | |||
| Əhalisi |
| ||
| Rəqəmsal identifikatorlar | |||
| Telefon kodu | +60 088 | ||
| Poçt indeksi | 88000–89999 | ||
| Digər | |||
| dbkk.sabah.gov.my | |||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||
Kota Kinabalu həm Malayziyada , həm də beynəlxalq miqyasda KK kimi tanınır. Şəhər böyük balıq ovu yeri olmaqla yanaşı, Sabah və Kalimantana səyahət edən turistlər üçün populyar ərazilərdən biridir.Kinabalu Milli Parkı şəhərdən 90 kilometr aralıda yerləşir və şəhərin ətrafında bir çox digər turizm obyektləri mövcuddur. Kota Kinabalu böyük sənaye və ticarət mərkəzlərindən biridir. Bu iki amil Malayziyada Kota Kinabalunu ən sürətlə inkişaf edən şəhərlərindən birinə çevirib.
Etimologiyası
Kota Kinabalu şəhərin şimal-şərqində təxminən 50 km aralıda yerləşən Kinabalu dağının şərəfinə adlandırılıb. Kinabalu adı "'ölülərin hörmətli yeri" mənasını verən Aki Nabalu adından törəyib. Aki "əcdad" və ya "ulu baba" mənasını verir, Nabalu isə dağ üçün adı bildirir. Bu adın həmçinin Ki Nabalu terminindən meydana gəldiyini iddia edən başqa bir mənbə də var. Bu mənbədə Ki "malik olmaq" və ya "mövcud olmaq", Nabalu isə "ölülərin ruhu mənasını" verir.
Kota "qala", "məhəllə" və "şəhər" mənasını verən Malay sözüdür. Bu söz həmçinin rəsmi olaraq , və kimi digər Malayziya şəhərlərinin adlarında da işlədilir. Bu sözə həmçinin qeyri-rəsmi olaraq digər şəhərlərin adında da rast gəlmək olar. Bu səbəblərə görə Kota Kinabalu adı Azərbaycan dilinə "Kinabalu şəhəri" kimi tərcümə edilə bilər.
İlkin adları
Cesseltondan başqa Kota Kinabalunun ilkin adlarının mənşəyi ilə bağlı bir sıra başqa nəzəriyyələr də var. Bu adların arasında ən məşhuru Api-Api və ya sadəcə Api kimi yazılan və "alov" mənasını verən Malay sözüdür. Bir sıra iddialar var ki, şəhər öz adını həqiqətən yaxınlıqda olan Sunqai Api-Api çayından götürüb.
Api-Apidən başqa digər bir təklif olunan tarixi ad tərcümədə "kakos ağaclarının altında" mənasını verən Deasokadır. Digər bir ad hərfi tərcümədə "tranzit göz" mənasını verən Singgah Matadır. Bu ad həmçinin "göz oxşayan" mənası kimi də tərcümə edilə bilər. Hal-hazırda bütün bu adlar şəhərin bütün küçə və ya binalarının adları kimi əbədiləşdiriliblər. Lintasan Deasoka, Api-Api mərkəzi və Singgah Mata küçəsi bunlara misal ola bilər.
Coğrafiyası
Kota Kinabalu Sabahın qərb sahilində yerləşir. Şəhər qərbə doğru Cənubi Çin dənizi və şərqə doğru Kroker silsiləsi arasında olan dar ərazi boyu uzanır. Şəhərin sahilində altı ada var. Ən böyüyü ilk Britaniya məskunlaşma yeri olan . Bu adada təxminən 8000 nəfər yaşayır. Daha kiçik adalar olan Sapi adası, Manukan adası, Suluq adası, Mamutik adası and Sepanqar adasında məskunlaşma yoxdur. Sepanqar körfəzi ilə üzbəüz olan Sepanqar adası Milli Parkın şimalında yerləşir.
və şəhərlə üzbəüz olan beş ada (Qaya, Sapi, Manukan, Suluq, Mamutik) və onların ətrafındakı su sahəsi qorunub saxlanılır. Park Malayziyanın birinci Baş Naziri Tunku Əbdül Rəhmanın şərəfinə adlandırılıb. Park turistlər və yerli əhali üçün populyar istirahət yeridir. Kota Kinabalu şəhərinin mərkəzi biznes və hökumət müəsisələrindən ibarətdir.
Kota Kinabalu ümumiyyətlə ölkənin qalan hissəsindən təcrid olunub. Şəhər qonşu Saravak ştatında yerləşən Kuçinq şəhərindən 804 km , yerləşən Kuala-Lumpurdan təxminən 1624 km-lik məsafədə yerləşir.
İqtisadiyyatı
Kota Kinabalu inzibati mərkəz olmaqla yanaşı Sabah ştatının əsas sənaye və ticarət mərkəzidir. İqtisadiyyatda ilkin sənaye sektoru üstünlük təşkil edir. Tarixən iqtisadiyyatda ikinci sektor üstünlük təşkil edib, lakin sürətli urbanizasiya və iqtisadi inkişafa görə iqtisadiyyatın bu sektoru yavaş-yavaş zəifləyib. Bir çox dövlət səviyyəli, milli və beynəlxalq kommersiya bankları, eləcə də bəzi sığorta şirkətlərinin burada öz qərargahı və ya filialları mövcuddur.
19-cu əsrin sonralarında Çinlilərin bura immiqrasiyası şəhərin inkişafına öz töhfələrini verib.
Burada sənaye və istehsal şirkətlərinin xüsusilə Likas, Kolombonq və İnanam kimi sənaye bölgələrində zavodları var. Kota Kinabalu həmçinin BMT-nin Ticarət və İnkişaf üzrə Konfransı (ing. United Nations Conference on Trade and Development), ASEAN Avstraliya Mühəndis Konqresi (ing. ASEAN Australian Engineering Congress) və bir çox başqaları ilə yanaşı Asiya Sakit Okean eTurizm Konfransı (ing. Asia Pacific eTourism Conference), ikiillik Sabah Beynəlxalq Ekspo (ing. Sabah International Expo) da daxil olmaqla hər il çoxsaylı milli, regional və beynəlxalq ticarət yarmarkaları və biznes konfranslarına ev sahibliyi edir. Bu tədbirlər bir qayda olaraq, Sutera Liman Kurortunda (ing. Sutera Harbour resort) keçirilir.
Qardaş şəhərlər
Kota Kinabalunun hal-hazırda beş qardaş şəhəri var.
![image]()
, Avstraliya.![image]()
, Çin.![image]()
Vladivostok, Rusiya.
![image]()
, Cənubi Koreya.![image]()
, Tailand.
İstinadlar
- GEOnet Names Server. 2018.
- "Kota Kinabalu". ABC Sabah. İstifadə tarixi: 21 noyabr 2015.[ölü keçid]
- "Dari Jesselton ke Kota Kinabalu" (malay). . 25 Fevral 2010. 2013-06-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 noyabr 2015. (#invalid_param_val)
- (PDF). Department of Statistics, Malaysia. 2015-02-05 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 noyabr 2015. (#invalid_param_val)
- "Tourism hub set to lift Sabah real estate". The Star. 11 iyun 2007. 2013-06-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 noyabr 2015. (#invalid_param_val)
- Muguntan Vanar. "Rapid development in Kota Kinabalu has its drawbacks". The Star. 20 Sentyabr 2010. 2013-06-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 noyabr 2015. (#invalid_param_val)
- Tamara Thiessen. Borneo. Bradt Travel Guides. 2008. 155–. ISBN . 2022-05-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-11-21.
- Sorudim, Lesaya. . KDCA Publications. 2 May 2005. 28 September 2007 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 noyabr 2015. (#invalid_param_val)
- Charles De Ledesma; Mark Lewis; Pauline Savage. Malaysia, Singapore & Brunei. Rough Guides. 2003. 508–. ISBN . 2020-08-04 tarixində . İstifadə tarixi: 21 noyabr 2015.
- "NAMA ASAL" (malay). DBKK Official Website. 2013-06-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 noyabr 2015. (#invalid_param_val)
- "Cops storm Pulau Gaya, clash leaves one dead, four injured". The Star. 5 Avqust 2006. 2013-06-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-04-06. (#invalid_param_val)
- "Google Maps". Google Maps. 2023-07-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-11-21.
- . Sabah Parks. 2014-03-13 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 noyabr 2015. (#invalid_param_val)
- "Distance from Kuching, Malaysia to Kota Kinabalu, Malaysia". 2023-07-25 tarixində . İstifadə tarixi: 21 noyabr 2015.
- . 21 May 2009 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 noyabr 2015. (#invalid_param_val)
- Danny Wong Tze-Ken. . Archipel. 1999. 131–158. 2013-10-29 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 noyabr 2015. (#invalid_param_val)
- "Friend and Sister Cities in the Clear". City of Rockingham Website. 21 Mart 2011. 2013-06-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 noyabr 2015. (#invalid_param_val)
- Teh, Michael. "Hakka communities of KK, Heyuan City, China have much in common". New Sabah Times. 2013-06-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 noyabr 2015. (#invalid_param_val)
- . Vladivostok City Council. 2015-07-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 noyabr 2015. (#invalid_param_val)
- "Friendship Visit to Yongin by Kota Kinabalu City". YONGIN City. 18 March 2010. 19 June 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 noyabr 2015. (#invalid_param_val)
- "Another city wants to be KK's sister". Borneo Post. 23 Aprel 2010. 2013-06-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 noyabr 2015. (#invalid_param_val)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kota Kinabalu malay Kota Kinabalu kecmis adi Cesselton Malayziyanin statinin inzibati merkezi Bu seher hemcinin Sabah statinin inzibati merkezidir Seher Kalimantan adasinin simal serqinde yerlesir Kota Kinabalunun ehalisi 2010 cu il siyahiyaalmasina esasen 628 725 neferdir Kota KinabaluKota KinabaluBayraq5 58 30 sm e 116 04 21 s u Olke MalayziyaTarixi ve cografiyasiEsasi qoyulub 1882Ilk melumat 1931Sahesi 352 238 383 m Merkezin hundurluyu 5 1 mSaat qursagi UTC 08 00EhalisiEhalisi 452 058 nef Reqemsal identifikatorlarTelefon kodu 60 088Poct indeksi 88000 89999Digerdbkk sabah gov myKota Kinabalu Vikianbarda elaqeli mediafayllar Kota Kinabalu hem Malayziyada hem de beynelxalq miqyasda KK kimi taninir Seher boyuk baliq ovu yeri olmaqla yanasi Sabah ve Kalimantana seyahet eden turistler ucun populyar erazilerden biridir Kinabalu Milli Parki seherden 90 kilometr aralida yerlesir ve seherin etrafinda bir cox diger turizm obyektleri movcuddur Kota Kinabalu boyuk senaye ve ticaret merkezlerinden biridir Bu iki amil Malayziyada Kota Kinabalunu en suretle inkisaf eden seherlerinden birine cevirib EtimologiyasiKota Kinabalu seherin simal serqinde texminen 50 km aralida yerlesen Kinabalu daginin serefine adlandirilib Kinabalu adi olulerin hormetli yeri menasini veren Aki Nabalu adindan toreyib Aki ecdad ve ya ulu baba menasini verir Nabalu ise dag ucun adi bildirir Bu adin hemcinin Ki Nabalu termininden meydana geldiyini iddia eden basqa bir menbe de var Bu menbede Ki malik olmaq ve ya movcud olmaq Nabalu ise olulerin ruhu menasini verir Kota qala mehelle ve seher menasini veren Malay sozudur Bu soz hemcinin resmi olaraq ve kimi diger Malayziya seherlerinin adlarinda da isledilir Bu soze hemcinin qeyri resmi olaraq diger seherlerin adinda da rast gelmek olar Bu sebeblere gore Kota Kinabalu adi Azerbaycan diline Kinabalu seheri kimi tercume edile biler Ilkin adlari Cesseltondan basqa Kota Kinabalunun ilkin adlarinin menseyi ile bagli bir sira basqa nezeriyyeler de var Bu adlarin arasinda en meshuru Api Api ve ya sadece Api kimi yazilan ve alov menasini veren Malay sozudur Bir sira iddialar var ki seher oz adini heqiqeten yaxinliqda olan Sunqai Api Api cayindan goturub Api Apiden basqa diger bir teklif olunan tarixi ad tercumede kakos agaclarinin altinda menasini veren Deasokadir Diger bir ad herfi tercumede tranzit goz menasini veren Singgah Matadir Bu ad hemcinin goz oxsayan menasi kimi de tercume edile biler Hal hazirda butun bu adlar seherin butun kuce ve ya binalarinin adlari kimi ebedilesdirilibler Lintasan Deasoka Api Api merkezi ve Singgah Mata kucesi bunlara misal ola biler CografiyasiKota Kinabalu Sabahin qerb sahilinde yerlesir Seher qerbe dogru Cenubi Cin denizi ve serqe dogru Kroker silsilesi arasinda olan dar erazi boyu uzanir Seherin sahilinde alti ada var En boyuyu ilk Britaniya meskunlasma yeri olan Bu adada texminen 8000 nefer yasayir Daha kicik adalar olan Sapi adasi Manukan adasi Suluq adasi Mamutik adasi and Sepanqar adasinda meskunlasma yoxdur Sepanqar korfezi ile uzbeuz olan Sepanqar adasi Milli Parkin simalinda yerlesir ve seherle uzbeuz olan bes ada Qaya Sapi Manukan Suluq Mamutik ve onlarin etrafindaki su sahesi qorunub saxlanilir Park Malayziyanin birinci Bas Naziri Tunku Ebdul Rehmanin serefine adlandirilib Park turistler ve yerli ehali ucun populyar istirahet yeridir Kota Kinabalu seherinin merkezi biznes ve hokumet muesiselerinden ibaretdir Kota Kinabalu umumiyyetle olkenin qalan hissesinden tecrid olunub Seher qonsu Saravak statinda yerlesen Kucinq seherinden 804 km yerlesen Kuala Lumpurdan texminen 1624 km lik mesafede yerlesir IqtisadiyyatiKota Kinabalu inzibati merkez olmaqla yanasi Sabah statinin esas senaye ve ticaret merkezidir Iqtisadiyyatda ilkin senaye sektoru ustunluk teskil edir Tarixen iqtisadiyyatda ikinci sektor ustunluk teskil edib lakin suretli urbanizasiya ve iqtisadi inkisafa gore iqtisadiyyatin bu sektoru yavas yavas zeifleyib Bir cox dovlet seviyyeli milli ve beynelxalq kommersiya banklari elece de bezi sigorta sirketlerinin burada oz qerargahi ve ya filiallari movcuddur 19 cu esrin sonralarinda Cinlilerin bura immiqrasiyasi seherin inkisafina oz tohfelerini verib Burada senaye ve istehsal sirketlerinin xususile Likas Kolombonq ve Inanam kimi senaye bolgelerinde zavodlari var Kota Kinabalu hemcinin BMT nin Ticaret ve Inkisaf uzre Konfransi ing United Nations Conference on Trade and Development ASEAN Avstraliya Muhendis Konqresi ing ASEAN Australian Engineering Congress ve bir cox basqalari ile yanasi Asiya Sakit Okean eTurizm Konfransi ing Asia Pacific eTourism Conference ikiillik Sabah Beynelxalq Ekspo ing Sabah International Expo da daxil olmaqla her il coxsayli milli regional ve beynelxalq ticaret yarmarkalari ve biznes konfranslarina ev sahibliyi edir Bu tedbirler bir qayda olaraq Sutera Liman Kurortunda ing Sutera Harbour resort kecirilir Qardas seherlerKota Kinabalunun hal hazirda bes qardas seheri var Avstraliya Cin Vladivostok Rusiya Cenubi Koreya Tailand IstinadlarGEOnet Names Server 2018 Kota Kinabalu ABC Sabah Istifade tarixi 21 noyabr 2015 olu kecid Dari Jesselton ke Kota Kinabalu malay 25 Fevral 2010 2013 06 19 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 21 noyabr 2015 invalid param val PDF Department of Statistics Malaysia 2015 02 05 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 21 noyabr 2015 invalid param val Tourism hub set to lift Sabah real estate The Star 11 iyun 2007 2013 06 19 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 21 noyabr 2015 invalid param val Muguntan Vanar Rapid development in Kota Kinabalu has its drawbacks The Star 20 Sentyabr 2010 2013 06 19 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 21 noyabr 2015 invalid param val Tamara Thiessen Borneo Bradt Travel Guides 2008 155 ISBN 978 1 84162 252 1 2022 05 17 tarixinde Istifade tarixi 2015 11 21 Sorudim Lesaya KDCA Publications 2 May 2005 28 September 2007 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 21 noyabr 2015 invalid param val Charles De Ledesma Mark Lewis Pauline Savage Malaysia Singapore amp Brunei Rough Guides 2003 508 ISBN 978 1 84353 094 7 2020 08 04 tarixinde Istifade tarixi 21 noyabr 2015 NAMA ASAL malay DBKK Official Website 2013 06 19 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 21 noyabr 2015 invalid param val Cops storm Pulau Gaya clash leaves one dead four injured The Star 5 Avqust 2006 2013 06 19 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2022 04 06 invalid param val Google Maps Google Maps 2023 07 25 tarixinde Istifade tarixi 2015 11 21 Sabah Parks 2014 03 13 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 21 noyabr 2015 invalid param val Distance from Kuching Malaysia to Kota Kinabalu Malaysia 2023 07 25 tarixinde Istifade tarixi 21 noyabr 2015 21 May 2009 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 21 noyabr 2015 invalid param val Danny Wong Tze Ken Archipel 1999 131 158 2013 10 29 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 21 noyabr 2015 invalid param val Friend and Sister Cities in the Clear City of Rockingham Website 21 Mart 2011 2013 06 19 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 21 noyabr 2015 invalid param val Teh Michael Hakka communities of KK Heyuan City China have much in common New Sabah Times 2013 06 19 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 21 noyabr 2015 invalid param val Vladivostok City Council 2015 07 27 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 21 noyabr 2015 invalid param val Friendship Visit to Yongin by Kota Kinabalu City YONGIN City 18 March 2010 19 June 2013 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 21 noyabr 2015 invalid param val Another city wants to be KK s sister Borneo Post 23 Aprel 2010 2013 06 19 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 21 noyabr 2015 invalid param val