Kinzelyuk şəlaləsi — Rusiyanın Krasnoyarsk diyarında şəlalə. Kinzelyuk Talnikovıy şəlaləsindən sonra hündürlüyünə görə ikinci şəlalədir. Kinzelyuk şəlaləsi ilin bütün aylarında bol suludur. Şəlalənin hündürlüyü haqqında tam dəqiq məlumat yoxdur. Buna səbəb şəlalənin çətin gedilən məkanda yerləşməsidir. Kinzelyuk şəlaləsini bəzən Fedosev şəlaləsi adlandırırlar. 40-cı illərdə ilk dəfə olaraq bioloq A.A. Fedorov, sonra isə geodeziyaçı Q.A.Fedosev atların köməyi ilə şəlaləyə gəlib çata bilmiş. «Kinzelyuk» isə yerli əhalinin dilində «göydən düşən» deməkdir. Bölgə bitki və heyvanat aləmi baxımdan çox zəngindir.
Kinzelyuk | |
---|---|
rus. Кинзелюкский | |
Ümumi məlumatlar | |
Hündürlüyü | 328 m |
Yerləşməsi | |
Ölkə | Rusiya |
Region | |
| |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Ümumi məlumat
Şəlalə Krasoyarsk diyarının Kuraqin rayonu ərazisində, İrkutsk vilayəti ilə sərhəddə yerləşir. Şəlalənin yerləşdiyi bölgə relyef baxımdan çox mürəkkəb və çətin kiçiləndir. Şərqi Sayan dağlarının qərb qurtaracağında, Kinzelyuk silsiləsinin şimal-şərqində yerləşən bu bölgə Tofalarların məskunlaşdığı ərazi hesab olunur.
Şəlalə hündürlüyü 1601 metr olan Kinzelyuk zirvəsindəki (Dvuqlavoqo) göldən, Kinzelyuk gölündən qidalanır. Göl isə zirvədə yerləşən buzlaqdan qidalanır. Ümumi hündürlüyü (kaskad) — 328 metr, suyun sərbəst düşmə hündürlüyü isə — 90 metrdir. Qalan hissə meyyili formada dağ ətəyi boyu axır. Şəlalənin suyu 1144 metr hündürlükdə yerləşən Aşağı Kinzelyuk gölünə tökülür. Sonra isə Kinzelyuk çayına, Kizr çayının qoluna birləşir.
Şəlalənin hündürlüyünü dəqiq ölçmə cihazları ilə (teodolit) ilk dəfə olaraq ölçülməsi ideyyasını ölkəşünas və təbiətşünas Petra Kravçuk irəli sürmüşdür. 1989-cu ildə Dnepropetrovski metallurgiya zavodunun "Stal" idman klubunun su-idman bölməsinin ekspedisiyası və SSRİ idman ustası Boris Babiskinin rəhbərliyi altında ölçmə işləri aparılmış. Ölçmə işlərinin nəticəsində kaskadın ümumi hündürlüyü 328 metr olmuş. Alınan nəticə Petra Kravçukun "Təbiət rekordları" kitabına əlavə edilmiş
Nəqliyyat
Ərazinin yerli əhalisi tofalardır. 21 000 km² sahəyə malik bu ərazidə cəmi əhalisi 1000 nəfər olan üç kənd yerləşir. Mobil şəbəkələrin, avtomobil yollarının olmadığı bölgəyə ancaq vertolyotla gəlmək mümkündür. Ən yaxın yaşayış məntəqəsindən şəlaləyə qədər olan məsafə 140 km-dir. Yolun əksər hissəsi su hövzələrindən keçir. Çaydan şəlaləyə isə 12 km məsafə var. Ümumən bu ərazini yay aylarında ziyarət etmək daha məqsədə uyğundur. Krasnoyarskdan şəlaləyə qədər məsafə 500 km-dir. Vertolyotla şəlaləyə səfərin qiyməti 80 min rubldır (yay aylarında).
Xarici keçidlər
- Природа Байкала. Тофалария. Водопад Кинзелюкский
- Станислав Кузин. Встречи с Кинзелюкским водопадом 2017-12-30 at the Wayback Machine
- Е. Теличко. Быль и мифы Кинзелюка 2017-12-15 at the Wayback Machine
- Фильм о Кинзелюкском водопаде
- Сайт «Кизир — река саянская…»
İstinadlar
- . 2017-06-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-11-29.
- Кравчук П. А. Рекорды природы. — Любешов: Эрудит, 1993. — С. 65. — 216 с. — .
- "Путешествие на Кинзелюкский водопад. Центральный Саян". 2015-04-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-11-29.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kinzelyuk selalesi Rusiyanin Krasnoyarsk diyarinda selale Kinzelyuk Talnikoviy selalesinden sonra hundurluyune gore ikinci selaledir Kinzelyuk selalesi ilin butun aylarinda bol suludur Selalenin hundurluyu haqqinda tam deqiq melumat yoxdur Buna sebeb selalenin cetin gedilen mekanda yerlesmesidir Kinzelyuk selalesini bezen Fedosev selalesi adlandirirlar 40 ci illerde ilk defe olaraq bioloq A A Fedorov sonra ise geodeziyaci Q A Fedosev atlarin komeyi ile selaleye gelib cata bilmis Kinzelyuk ise yerli ehalinin dilinde goyden dusen demekdir Bolge bitki ve heyvanat alemi baximdan cox zengindir Kinzelyukrus KinzelyukskijUmumi melumatlarHundurluyu 328 mYerlesmesi54 09 33 sm e 95 50 02 s u Olke RusiyaRegion Krasnoyarsk diyariKinzelyukKinzelyuk Vikianbarda elaqeli mediafayllarUmumi melumatSelale Krasoyarsk diyarinin Kuraqin rayonu erazisinde Irkutsk vilayeti ile serhedde yerlesir Selalenin yerlesdiyi bolge relyef baximdan cox murekkeb ve cetin kicilendir Serqi Sayan daglarinin qerb qurtaracaginda Kinzelyuk silsilesinin simal serqinde yerlesen bu bolge Tofalarlarin meskunlasdigi erazi hesab olunur Selale hundurluyu 1601 metr olan Kinzelyuk zirvesindeki Dvuqlavoqo golden Kinzelyuk golunden qidalanir Gol ise zirvede yerlesen buzlaqdan qidalanir Umumi hundurluyu kaskad 328 metr suyun serbest dusme hundurluyu ise 90 metrdir Qalan hisse meyyili formada dag eteyi boyu axir Selalenin suyu 1144 metr hundurlukde yerlesen Asagi Kinzelyuk golune tokulur Sonra ise Kinzelyuk cayina Kizr cayinin qoluna birlesir Selalenin hundurluyunu deqiq olcme cihazlari ile teodolit ilk defe olaraq olculmesi ideyyasini olkesunas ve tebietsunas Petra Kravcuk ireli surmusdur 1989 cu ilde Dnepropetrovski metallurgiya zavodunun Stal idman klubunun su idman bolmesinin ekspedisiyasi ve SSRI idman ustasi Boris Babiskinin rehberliyi altinda olcme isleri aparilmis Olcme islerinin neticesinde kaskadin umumi hundurluyu 328 metr olmus Alinan netice Petra Kravcukun Tebiet rekordlari kitabina elave edilmisNeqliyyatErazinin yerli ehalisi tofalardir 21 000 km saheye malik bu erazide cemi ehalisi 1000 nefer olan uc kend yerlesir Mobil sebekelerin avtomobil yollarinin olmadigi bolgeye ancaq vertolyotla gelmek mumkundur En yaxin yasayis menteqesinden selaleye qeder olan mesafe 140 km dir Yolun ekser hissesi su hovzelerinden kecir Caydan selaleye ise 12 km mesafe var Umumen bu erazini yay aylarinda ziyaret etmek daha meqsede uygundur Krasnoyarskdan selaleye qeder mesafe 500 km dir Vertolyotla selaleye seferin qiymeti 80 min rubldir yay aylarinda Xarici kecidlerPriroda Bajkala Tofalariya Vodopad Kinzelyukskij Stanislav Kuzin Vstrechi s Kinzelyukskim vodopadom 2017 12 30 at the Wayback Machine E Telichko Byl i mify Kinzelyuka 2017 12 15 at the Wayback Machine Film o Kinzelyukskom vodopade Sajt Kizir reka sayanskaya Istinadlar 2017 06 09 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 11 29 Kravchuk P A Rekordy prirody Lyubeshov Erudit 1993 S 65 216 s ISBN 5 7707 2044 1 Puteshestvie na Kinzelyukskij vodopad Centralnyj Sayan 2015 04 26 tarixinde Istifade tarixi 2017 11 29