Kilibi xaqan (əsl adı: Aşina Simo (阿史那思摩), Çin titulu: Yiminişukilibi xaqan (乙彌泥孰俟力苾可汗)) — 630-cu ildə Tan sülaləsi tərəfindən xaqan olaraq vəzifələndirilmişdi. 639-cu ildəki üsyanı imperatoru qorxutduğu üçün xaqanlığı yenidən qurmaq qərarına gəldi.
Kilibi xaqan | |
---|---|
俟力苾可汗 | |
Şərqi Göytürk xaqanlığının V xanı, Heşun və Xuayxuay knyazı | |
13 avqust 639 – 16 aprel 647 | |
Əvvəlki | İllig xaqan |
Sonrakı | Çebi xaqan |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | |
Vəfat tarixi | |
Vəfat yeri | |
Fəaliyyəti | hərbi lider[d] |
Atası | Tuğruq Şad |
Dini | Tenqriçilik |
Öncəki xaqanlar dövründə
583-cü ildə doğulub. Atası Taspar xaqanın oğlu idi.Şibi xaqan və Çula xaqan onu çox sevməzdi. Çünki o türkdən çox soğda bənzəyirdi. Onların dövründə sərkərdə ola bilməmişdi. İllig xaqan onu imperatorla danışıq aparmağa göndərəndə imperator tərəfindən knyazı titulu ilə mükafatlandırılmışdı. Bütün bunlara baxmayaraq Şərqi Göytürk xaqanlığının zəiflədiyi dövrdə imperatora yox xaqana sadiq qalmışdı. İmperator onun sədaqətindən ruhlanaraq 23 iyul 630-cu ildə knyazı titulu vermişdi.
Çin dövründə
13 avqust 639-cu ildə üsyanının yatırılmasından sonra Aşina Simoya Kilibi xan adı ilə xaqanlıq titulu verildi. Ona həm də imperiya soyadı olan Li soyadı da verildi. Beləliklə o imperiya ailəsindən sayılırdı. İmperator ona köməkçi olaraq Bağa xaqanın nəvəsi olan Aşina Çonqu təyin etdi. 641-ci ildə Seyanto xanlığının hökmdarı olan İncu xanın güclü hücumu qarşısında tab gətirməyərək Çinə qayıtdı. İncu xan imperatora göndərdiyi məktubda yazırdı:
Türklər xəyanətkardırlar və güvənilməməlidirlər. Onlar məğlub ediləndən sonra belə sizə zərər verməyə davam etdilər. Onları məğlub edəndən sonra qul edib Çinlilərə mükafat vermək yerinə onlara öz övladlarınız kimi davranırsınız. Buna baxmayaraq Aşina Cieşeşuay yenə də üsyan etdi. Onlar insana bənzəyir amma qurd kimi ürəkləri var, onlara insan kimi davranmayın. Mən istərdim kimi bütün Türkləri Çin üçün öldürüm.
Ölümü
645-ci ildə Türklər xaqanı tək qoyaraq Çinin dərinliklərinə köçdülər. Kilibi xaqan isə imperatorla birlikdə Koreyalılara qarşı müharibədə qolundan yaralandı. 16 aprel 647-ci ildə vəfat etdi, 18 may 647-ci ildə isə xaqan Çanqan şəhərində basdırıldı.
Mənbə
- Tan sülaləsi tarixi
İstinadlar
- Suzuki, Kosetsu. (PDF). The Toyo Gakuho. 2018-07-28 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-07-28. (#invalid_param_val)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kilibi xaqan esl adi Asina Simo 阿史那思摩 Cin titulu Yiminisukilibi xaqan 乙彌泥孰俟力苾可汗 630 cu ilde Tan sulalesi terefinden xaqan olaraq vezifelendirilmisdi 639 cu ildeki usyani imperatoru qorxutdugu ucun xaqanligi yeniden qurmaq qerarina geldi Kilibi xaqan俟力苾可汗Serqi Goyturk xaqanliginin V xani Hesun ve Xuayxuay knyazi13 avqust 639 16 aprel 647EvvelkiIllig xaqanSonrakiCebi xaqanSexsi melumatlarDogum tarixi 583Vefat tarixi 16 aprel 647Vefat yeri CanqanFealiyyeti herbi lider d Atasi Tugruq SadDini TenqricilikOnceki xaqanlar dovrunde583 cu ilde dogulub Atasi Taspar xaqanin oglu idi Sibi xaqan ve Cula xaqan onu cox sevmezdi Cunki o turkden cox sogda benzeyirdi Onlarin dovrunde serkerde ola bilmemisdi Illig xaqan onu imperatorla danisiq aparmaga gonderende imperator terefinden knyazi titulu ile mukafatlandirilmisdi Butun bunlara baxmayaraq Serqi Goyturk xaqanliginin zeiflediyi dovrde imperatora yox xaqana sadiq qalmisdi Imperator onun sedaqetinden ruhlanaraq 23 iyul 630 cu ilde knyazi titulu vermisdi Cin dovrunde13 avqust 639 cu ilde usyaninin yatirilmasindan sonra Asina Simoya Kilibi xan adi ile xaqanliq titulu verildi Ona hem de imperiya soyadi olan Li soyadi da verildi Belelikle o imperiya ailesinden sayilirdi Imperator ona komekci olaraq Baga xaqanin nevesi olan Asina Conqu teyin etdi 641 ci ilde Seyanto xanliginin hokmdari olan Incu xanin guclu hucumu qarsisinda tab getirmeyerek Cine qayitdi Incu xan imperatora gonderdiyi mektubda yazirdi Turkler xeyanetkardirlar ve guvenilmemelidirler Onlar meglub edilenden sonra bele size zerer vermeye davam etdiler Onlari meglub edenden sonra qul edib Cinlilere mukafat vermek yerine onlara oz ovladlariniz kimi davranirsiniz Buna baxmayaraq Asina Ciesesuay yene de usyan etdi Onlar insana benzeyir amma qurd kimi urekleri var onlara insan kimi davranmayin Men isterdim kimi butun Turkleri Cin ucun oldurum Olumu645 ci ilde Turkler xaqani tek qoyaraq Cinin derinliklerine kocduler Kilibi xaqan ise imperatorla birlikde Koreyalilara qarsi muharibede qolundan yaralandi 16 aprel 647 ci ilde vefat etdi 18 may 647 ci ilde ise xaqan Canqan seherinde basdirildi MenbeTan sulalesi tarixiIstinadlarSuzuki Kosetsu PDF The Toyo Gakuho 2018 07 28 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 07 28 invalid param val