Qacımuqan Munaitpasuly (qazax: Қажымұқан Мұңайтпасов, Qajymuqan Muńaıtpasov; rus: Хаджимукан Мунайтпасов, 7 aprel 1871, Karaotkyel[d], Qərbi Sibir general-qubernatorluğu[d] – 12 avqust 1948, Kajimukan dairəsi[d], Cənubi Qazaxıstan vilayəti) — eyni zamanda Hacımukan Munaytpasov kimi tanınan, bir qazax güləşçisi və yunan-Roma güləşində təkrarən dünya çempionu idi.
Kazımukan Munaytpasov | |
---|---|
Şəxsi məlumatlar | |
Vətəndaşlığı | |
Doğum tarixi | 7 aprel 1871 |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | 12 avqust 1948 (77 yaşında) |
Vəfat yeri |
|
İdman növü | grappling |
Qacımuqan Munaytpasuly 1871-ci ildə, Rusiya İmperatorluğunun Akmola vilayətinin Karaotkyel kəndində anadan olmuşdur. Boyu 194 sm, çəkisi 139 kq idi. 54 ölkədə döyüşdü, 48 medal qazandı. Karyerasında ən vacib məqamlardan biri 1910-cu ildə Buenos-Ayresdə qızıl medala layiq görülməsi və İsveçdə Göteborqda ilk dəfə dünya çempionu olması idi. Tarixdə ilk dəfə bir qazaxın dünya çempionluğu qazandı. Məşhur qələbələrindən biri də döyüş zamanı aldığı onurğa sütununun ölümcül zədəsindən sağ çıxmayan Yapon jiu-citsu ustası Harakiki Jindofunun məğlubiyyəti idi. Bir neçə dəfə Rusiya İmperiyasının ayrı-seçkilik siyasətinə görə Rusiya Milli komandasında olmasına icazə verilmədi, buna görə də Yapon adı Yamagata Makhanura ilə Mançuriya adından beynəlxalq yarışlarda iştirak etdi.
Yalnız güləşçi karyerasına görə populyar olmadı. Həm də güclü bir vətənpərvər idi. Alaş Partiyasının insanları ilə yaxşı əlaqələri var və onlarla 1918-ci ildə Omskda görüşdü. Vətəndaş müharibəsindən sonra 1925-ci ildə Qızılboroda ilk qazax teatrını qurdu. 1940-cı ildə güləşçi karyerasını başa vurduqdan sonra ikinci bir dövrdə xalqa kiçik bir sirk çadırında gücünü və fəndlərini göstərərək SSRİ Müdafiə Fonduna 100.000 rubldan çox pul yığdı. Dünya müharibəsi. Bu pulla Sovet ordusu üçün Po-2 təyyarəsi alındı. Munaytpasov Stalinə teleqram yazaraq təyyarənin əfsanəvi qazax-sovet döyüşçüsü Amangeldy İmanovun adını alacağını bildirdi. Onun arzusu gerçəkləşdi.
12 avqust 1948-ci ildə Lyeninskoe znamya kolxozunda (Cənubi Qazaxıstan vilayətində), heç bir şagird və öyrənən olmadan və dörd arvadını Türküstanda qoyaraq öldü. 1980-ci ildə Çimkentdən 20 kilometr şimalda olan Temirlan (Temirlanovka) kəndində onun şərəfinə bir muzey açıldı. Almatıda, Astana və Semeydə də Qacımuqanın küçələri var. Çimkentdəki futbol stadionu — FC Ordabassy'nin evi — onun adını daşıyır. Stadionun qarşısında da onun üçün bir heykəl var. İki rus filmi onun həyat tarixinə əsaslanır: Hacı-Mukan (1978) və Bizimkini tanıyın! (1985; baş rollarda Baxıtjan Esjanov, Gyeorgiy Xachaturovich və Aleksandr Pankratov-Chorny).
İstinadlar
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qacimuqan Munaitpasuly qazax Қazhymukan Munajtpasov Qajymuqan Munaitpasov rus Hadzhimukan Munajtpasov 7 aprel 1871 Karaotkyel d Qerbi Sibir general qubernatorlugu d 12 avqust 1948 Kajimukan dairesi d Cenubi Qazaxistan vilayeti eyni zamanda Hacimukan Munaytpasov kimi taninan bir qazax gulescisi ve yunan Roma gulesinde tekraren dunya cempionu idi Kazimukan MunaytpasovSexsi melumatlarVetendasligi SSRIDogum tarixi 7 aprel 1871 1871 04 07 Dogum yeri Karaotkyel d Akmola qezasi d Akmola vilayeti Qerbi Sibir general qubernatorlugu d Rusiya imperiyasiVefat tarixi 12 avqust 1948 1948 08 12 77 yasinda Vefat yeri Kajimukan dairesi d Cenubi Qazaxistan vilayeti Qazaxistan SSR SSRIIdman novu grappling Qacimuqan Munaytpasuly 1871 ci ilde Rusiya Imperatorlugunun Akmola vilayetinin Karaotkyel kendinde anadan olmusdur Boyu 194 sm cekisi 139 kq idi 54 olkede doyusdu 48 medal qazandi Karyerasinda en vacib meqamlardan biri 1910 cu ilde Buenos Ayresde qizil medala layiq gorulmesi ve Isvecde Goteborqda ilk defe dunya cempionu olmasi idi Tarixde ilk defe bir qazaxin dunya cempionlugu qazandi Meshur qelebelerinden biri de doyus zamani aldigi onurga sutununun olumcul zedesinden sag cixmayan Yapon jiu citsu ustasi Harakiki Jindofunun meglubiyyeti idi Bir nece defe Rusiya Imperiyasinin ayri seckilik siyasetine gore Rusiya Milli komandasinda olmasina icaze verilmedi buna gore de Yapon adi Yamagata Makhanura ile Mancuriya adindan beynelxalq yarislarda istirak etdi Yalniz gulesci karyerasina gore populyar olmadi Hem de guclu bir vetenperver idi Alas Partiyasinin insanlari ile yaxsi elaqeleri var ve onlarla 1918 ci ilde Omskda gorusdu Vetendas muharibesinden sonra 1925 ci ilde Qizilboroda ilk qazax teatrini qurdu 1940 ci ilde gulesci karyerasini basa vurduqdan sonra ikinci bir dovrde xalqa kicik bir sirk cadirinda gucunu ve fendlerini gostererek SSRI Mudafie Fonduna 100 000 rubldan cox pul yigdi Dunya muharibesi Bu pulla Sovet ordusu ucun Po 2 teyyaresi alindi Munaytpasov Staline teleqram yazaraq teyyarenin efsanevi qazax sovet doyuscusu Amangeldy Imanovun adini alacagini bildirdi Onun arzusu gerceklesdi 12 avqust 1948 ci ilde Lyeninskoe znamya kolxozunda Cenubi Qazaxistan vilayetinde hec bir sagird ve oyrenen olmadan ve dord arvadini Turkustanda qoyaraq oldu 1980 ci ilde Cimkentden 20 kilometr simalda olan Temirlan Temirlanovka kendinde onun serefine bir muzey acildi Almatida Astana ve Semeyde de Qacimuqanin kuceleri var Cimkentdeki futbol stadionu FC Ordabassy nin evi onun adini dasiyir Stadionun qarsisinda da onun ucun bir heykel var Iki rus filmi onun heyat tarixine esaslanir Haci Mukan 1978 ve Bizimkini taniyin 1985 bas rollarda Baxitjan Esjanov Gyeorgiy Xachaturovich ve Aleksandr Pankratov Chorny IstinadlarXarici kecidlerhttps www shymkent info 2021 04 07 kazhymukan munaitpasov a kazakh hero