Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kartvel dilləri (gür.: g.ə. ქართველური ენები, l.ə. kartveluri enebi) — Cənubi Qafqazın qərbində əsasən Gürcüstanda yayılmş dil ailəsi. Əvvəllər elmi ədəbiyyatda səhvən Qafqaz dil ailəsinin tərkibinə daxil edilmişdir, hazırda özlüyündə müstəqil dil ailəsi olduğu linqvistiklər tərəfindən təsdiqlənmişdir. Bu dil ailəsinin tərkibinə gürcü (və ya kart dili), meqrel (laz və meqrel dilləri birlikdə zan və ya kolx dili adlanır), laz (və ya çan) və svan dilləri daxildir. Qrammatik yaxınlıqlarına və leksik fərqliliklərinə görə bu dillərin dördü də qohum hesab olunsa da üç əsas qrupa ayrılırlar: şimali kartvel qrupu-svan dili, zan qrupu-meqrel və laz dilləri və cənubi kartvel qrupu-gürcü dili. Gürcü dili onlarla ləhcəyə və yüzlərlə şivəyə sahibdir. Zan qrupu bəzən bir dil, lazca və meqrelcə isə onun ləhçələri hesab edilirlər. Şimali kartvel qrupunu təşkil edən svan dili özlüyündə dörd ləhcəni ehtiva edir: yuxarıbal, aşağıbal, laşx və lentex ləhcələri hazırkı Gürcüstan Respublikasının şimalında dağlıq bölgədə dar ərazidə İnqura və Tsxenis-Tsxali yüksəklikləri arasında yayılmışdır, bütün ləhcələri bir-birindən xeyli ölçüdə fərqlənir. Yalnız gürcü dilinin yazısı vardır. Kartvel dil ailəsinə aid dillərin ən qədim yazı nümunəsi V əsrdə Qüdsdə inşa edilmiş kilsənin üzərində tapılmışdır. Bu yazı qədim gürcü dilində yazılmışdır. Bu dildə olan yazılara V–XI əsrlərdə inşa edilmiş abidələrin üzərində təsadüf edilir. Fonoloji sistemində 6–7 sait və 28–30 samit fonemin olduğu göstərilir. SSRİ–də 1970-ci il siyahıyaalınması zamanı kartvel dillərində danışan bütün əhali "gürcü" adıyla siyahıya alınmışdı, qeydə alınmış 3.245.300 nəfər etnik "gürcü"dən 3.193.491 nəfəri öz millətinin dilini ana dili olaraq göstərmişdi.
| Kartvel dilləri | |
|---|---|
| — | |
| Areal | — |
| Təsnifat | |
| Kateqoriya | ??? |
| |
| Tərkib | |
| — | |
| Dil qrupunun kodları | |
| (ISO 639-2) | — |
| (ISO 639-5) | ccs |
Xarici keçidlər
- Подробная характеристика картвельских языков
- Внутренняя классификация картвельских языков
İstinadlar
- Общая характеристика картвельских языков: введение 2022-01-25 at the Wayback Machine
- I. Introduction. — 3. Langues dans le Caucasie, de l'Asie centrale soviétique et de la Sibérie. — 3.1. Liste des langues, page 52 2023-07-24 at the Wayback Machine. // Composition linguistique des nations du monde. 5. L'Europe et l'URSS. Directeurs de l'edition: Heinz Kloss et Grant D. McConnell. Centre international de recherches sur le bilinguisme. Québec: Les Presses de l'Université Laval, 1984, 862 pages.
 | Dil ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kartvel dilleri gur g e ქართველური ენები l e kartveluri enebi Cenubi Qafqazin qerbinde esasen Gurcustanda yayilms dil ailesi Evveller elmi edebiyyatda sehven Qafqaz dil ailesinin terkibine daxil edilmisdir hazirda ozluyunde musteqil dil ailesi oldugu linqvistikler terefinden tesdiqlenmisdir Bu dil ailesinin terkibine gurcu ve ya kart dili meqrel laz ve meqrel dilleri birlikde zan ve ya kolx dili adlanir laz ve ya can ve svan dilleri daxildir Qrammatik yaxinliqlarina ve leksik ferqliliklerine gore bu dillerin dordu de qohum hesab olunsa da uc esas qrupa ayrilirlar simali kartvel qrupu svan dili zan qrupu meqrel ve laz dilleri ve cenubi kartvel qrupu gurcu dili Gurcu dili onlarla lehceye ve yuzlerle siveye sahibdir Zan qrupu bezen bir dil lazca ve meqrelce ise onun lehceleri hesab edilirler Simali kartvel qrupunu teskil eden svan dili ozluyunde dord lehceni ehtiva edir yuxaribal asagibal lasx ve lentex lehceleri hazirki Gurcustan Respublikasinin simalinda dagliq bolgede dar erazide Inqura ve Tsxenis Tsxali yukseklikleri arasinda yayilmisdir butun lehceleri bir birinden xeyli olcude ferqlenir Yalniz gurcu dilinin yazisi vardir Kartvel dil ailesine aid dillerin en qedim yazi numunesi V esrde Qudsde insa edilmis kilsenin uzerinde tapilmisdir Bu yazi qedim gurcu dilinde yazilmisdir Bu dilde olan yazilara V XI esrlerde insa edilmis abidelerin uzerinde tesaduf edilir Fonoloji sisteminde 6 7 sait ve 28 30 samit fonemin oldugu gosterilir SSRI de 1970 ci il siyahiyaalinmasi zamani kartvel dillerinde danisan butun ehali gurcu adiyla siyahiya alinmisdi qeyde alinmis 3 245 300 nefer etnik gurcu den 3 193 491 neferi oz milletinin dilini ana dili olaraq gostermisdi Kartvel dilleri Areal TesnifatKateqoriya Qafqaz dilleri d Kartvel dilleri dd Terkib Dil qrupunun kodlariISO 639 2 ISO 639 5 ccsXarici kecidlerPodrobnaya harakteristika kartvelskih yazykov Vnutrennyaya klassifikaciya kartvelskih yazykovIstinadlarObshaya harakteristika kartvelskih yazykov vvedenie 2022 01 25 at the Wayback Machine I Introduction 3 Langues dans le Caucasie de l Asie centrale sovietique et de la Siberie 3 1 Liste des langues page 52 2023 07 24 at the Wayback Machine Composition linguistique des nations du monde 5 L Europe et l URSS Directeurs de l edition Heinz Kloss et Grant D McConnell Centre international de recherches sur le bilinguisme Quebec Les Presses de l Universite Laval 1984 862 pages ISBN 9782763770444 Dil ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin