Karniol skopoliyası (lat. Scopolia carniolica) - skopoliya cinsinə aid bitki növü.
Karniol skopoliyası | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: ???: Karniol skopoliyası | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
|
Botaniki xarakteristikası
Çoxillik ot bitkisi olub, horizontal, şişman, lətli, zəif gövdəli kökümsovu vardır. Gövdənin hündürlüyü 80 sm, açıq-yaşıl, demək olar ki, əsası bənövşəyi rənglidir. Yarpaqları yaşıl, saplaqlı, uzunsov-yumurtaşəkilli, zirvəsi itiuclu, bütövkənarlı və ya zirvəsi 1-2 dişlidir. Çiçəkləri başı aşağı əyilmiş, tək, uzunluğu 2-2,5sm, çiçək saplağı uzun, zənğşəkilli, 5 dişli, tacın xarici hissəsi tünd qırmızı-bənövşəyi, daxili isə sarımtıl-qonur rənglidir. Meyvələri dairəvi olub, açılandır.
Kökümsovlarını erkən yazda, yayın sonunda toplamaq lazımdır. Kökümsovlarını kürək və çəngəllə torpaqdan çıxararaq yumaq və qurutmaq lazımdir. Xammal toplandıqdan 10-15 il ərzində biosenoz bərpa edilir. Toplanılan xammal açıq, lakin kölgəli, yaxşı ventiliyasiyalı naveslərdə, çardaxda 1-2 sm qalınlığında sərilməli, qutucuqları günəş altında və ya 40ОС temperaturda quruducu şkafda qurudulmalıdır.
Zəif iyə və məlum olmayan dada malikdir(!).
Tərkibi və təsiri
Bütün orqanlarında 0,9% (tropan sırası), hiosçiamin və skopolamin alkaloidləritapılmışdır. Kökümsovlarının tərkibində 0,4% hiosçiamin toplanmışdır. Qutucuğun tərkibində 0,55%, toxumlarının tərkibində isə 0,31% skopolamin alkaloidi toplanmışdır.
Yabanı ot bitkisi olan skopolianın kökümsovu keyfiyyətli xammal və dərman hesab edilir. Kökümsovlarının tərkibində çoxlu miqdarda skopolamin vardır.
Kökündən atropin sulfat, hiosçiamin, kamfora, skopolamin hidro-bromid, skopolamin kamfora alınır. Skopolamin sinir-psixi praktikada kamfora, hiosçiamin və skopolamin “aeron” həbinin hazırlanmasında istifadə edilir ki, bu da dəniz xəstəliklərində istifadə edilir.
İstinadlar
- Nurəddin Əliyev. Azərbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı, Elm, 1998.
- Elşad Qurbanov. Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009.
- S.C.İbadullayeva, M.C.Qəhrəmanova Bitkilərin Sirli Dünyası (Ot Bitkiləri) Bakı 2016 s.333
- S.C.İbadullayeva, M.C.Qəhrəmanova Bitkilərin Sirli Dünyası (Ot Bitkiləri) Bakı 2016 s.333
- S.C.İbadullayeva, M.C.Qəhrəmanova Bitkilərin Sirli Dünyası (Ot Bitkiləri) Bakı 2016 s.333
- S.C.İbadullayeva, M.C.Qəhrəmanova Bitkilərin Sirli Dünyası (Ot Bitkiləri) Bakı 2016 s.333
- S.C.İbadullayeva, M.C.Qəhrəmanova Bitkilərin Sirli Dünyası (Ot Bitkiləri) Bakı 2016 s.333
İkiləpəlilər ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Karniol skopoliyasi lat Scopolia carniolica skopoliya cinsine aid bitki novu Karniol skopoliyasiElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad AsteridsKlad Deste QusuzumuciceklilerFesile QusuzumukimilerYarimfesile Triba Cins Skopoliya Karniol skopoliyasiBeynelxalq elmi adiScopolia carniolica Jacq Sekil axtarisiITIS 505090NCBI 258457EOL 485031Botaniki xarakteristikasiCoxillik ot bitkisi olub horizontal sisman letli zeif govdeli kokumsovu vardir Govdenin hundurluyu 80 sm aciq yasil demek olar ki esasi benovseyi renglidir Yarpaqlari yasil saplaqli uzunsov yumurtasekilli zirvesi itiuclu butovkenarli ve ya zirvesi 1 2 dislidir Cicekleri basi asagi eyilmis tek uzunlugu 2 2 5sm cicek saplagi uzun zengsekilli 5 disli tacin xarici hissesi tund qirmizi benovseyi daxili ise sarimtil qonur renglidir Meyveleri dairevi olub acilandir Kokumsovlarini erken yazda yayin sonunda toplamaq lazimdir Kokumsovlarini kurek ve cengelle torpaqdan cixararaq yumaq ve qurutmaq lazimdir Xammal toplandiqdan 10 15 il erzinde biosenoz berpa edilir Toplanilan xammal aciq lakin kolgeli yaxsi ventiliyasiyali naveslerde cardaxda 1 2 sm qalinliginda serilmeli qutucuqlari gunes altinda ve ya 40OS temperaturda quruducu skafda qurudulmalidir Zeif iye ve melum olmayan dada malikdir Terkibi ve tesiriButun orqanlarinda 0 9 tropan sirasi hiosciamin ve skopolamin alkaloidleritapilmisdir Kokumsovlarinin terkibinde 0 4 hiosciamin toplanmisdir Qutucugun terkibinde 0 55 toxumlarinin terkibinde ise 0 31 skopolamin alkaloidi toplanmisdir Yabani ot bitkisi olan skopolianin kokumsovu keyfiyyetli xammal ve derman hesab edilir Kokumsovlarinin terkibinde coxlu miqdarda skopolamin vardir Kokunden atropin sulfat hiosciamin kamfora skopolamin hidro bromid skopolamin kamfora alinir Skopolamin sinir psixi praktikada kamfora hiosciamin ve skopolamin aeron hebinin hazirlanmasinda istifade edilir ki bu da deniz xesteliklerinde istifade edilir IstinadlarNureddin Eliyev Azerbaycanin derman bitkileri ve fitoterapiya Baki Elm 1998 Elsad Qurbanov Ali bitkilerin sistematikasi Baki 2009 S C Ibadullayeva M C Qehremanova Bitkilerin Sirli Dunyasi Ot Bitkileri Baki 2016 s 333 S C Ibadullayeva M C Qehremanova Bitkilerin Sirli Dunyasi Ot Bitkileri Baki 2016 s 333 S C Ibadullayeva M C Qehremanova Bitkilerin Sirli Dunyasi Ot Bitkileri Baki 2016 s 333 S C Ibadullayeva M C Qehremanova Bitkilerin Sirli Dunyasi Ot Bitkileri Baki 2016 s 333 S C Ibadullayeva M C Qehremanova Bitkilerin Sirli Dunyasi Ot Bitkileri Baki 2016 s 333 Ikilepeliler ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin