Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Karbohidratlar - tərkibi Cn(H2O)m ümumi formulu ilə ifadə olunan üzvi maddələrdir (əsasən: n=m≥4, lakin n və m bir-birindən fərqlidə ola bilər). Karbohidrat sulu karbon deməkdir.
Karbohidrat - qlükoza, nişasta kimi mürəkkəb üzvi birləşmələrin ümumi adıdır. Karbohidratlar sadə və mürəkkəb olmaqla 2 cür olur. Sadə karbohidratlar Monosaxarid, mürəkkəb karbohidratlar isə Polimerlərdir. İki karbohidrat Disaxarid, daha çox karbohidratlar isə Polisaxaridlər adlanır.
Monosaxaridlər - hidrolizə uğramayan karbohidratlardır. Monosaxaridlər suda asan həll olur və şirin dada malikdirlər.Təbiətdə ən çox yayılan monosaxaridlər qlükoza ,fruktoza ,qalaktoza, həmçinin nuklein turşuları və ATF-in tərkibinə daxil olan dezoksiriboza və ribozadır.
Monosaxaridlərin ikisi birləşdikdə disaxaridlər əmələ gəlir. Disaxaridlər xassələrinə görə monosaxaridlərə oxşar olub suda asan həll olur və şirin dada malikdir.Disaxaridlərə çuğundur və ya qamış şəkəri(saxaroza) və süd şəkəri (laktoza),səməni şəkəri(maltoza),göbələk və yosunların şəkəri(treqaloza) aiddir.
Polisaxaridlər - çoxsaylı monosaxarid halqalarından təşkil olunmuşdur. Polisaxaridlərdə monomer halqaların sayı artdıqca onların suda həll olma qabiliyyəti azalır və şirin dadı itir. Polisaxaridlərə bitki hüceyrəsində üstünlük təşkil edən nişasta, sellüloza, heyvan hüceyrəsində olan qlükogen, həşəratların xarici skeletini təşkil edən xitin vardır.
Funksiyaları
Energetik - karbohidratlar orqanizm üçün əsas enerji mənbələrindən biridir (təqribən - 60%). Beynin, qan hüceyrələrinin, böyrək və böyrəküstü vəzinin beyin maddəsinin fəaliyyəti üçün tələb olunan bütün enerji qlükozanın oksidləşməsi nəticəsində təmin olunur. 1 q karbohidratın oksidləşməsi nəticəsində təqribən 17.6kC enerji ayrılır.
Plastik - onlar hüceyrə və subhüceyrə törəmələrinin qılafının tərkibinə daxildirlər, orqanizm üçün mühüm olan bir çox maddələrin (nukleotidlər, lipidlər, fermentlər və s.) sintezində iştirak edirlər.
Mühafizə- karbohidratlar bitki toxumlarının qılafının əsas komponentlərindəndir, cücülərin və xərçəngvarilərin xarici skeletlərinin qurulmasında, bakteriyaların hüceyrə divarlarının və bütün canlı orqanizmlərin hüceyrə membranlarının əmələ gəlməsində (xülallarla kompleks şəklində) iştirak edirdilər.
Dayaq - sellüloza və bitki hüceyrələrinin qılafının digər polisaxaridləri hüceyrələri nəinki xarici təsirlərdən mühafizə edirlər, onlar həm də bitkinin möhkəm gövdəsini, onun mexaniki və dayaq toxumlarını yaradırlar.
Ehtiyat qida maddələri- onlar orqanizmdə qlikogen (insanlarda və heyvanlarda), nişasta (bitkilərdə) şəklində toplanmağa qadirdirlər.
Karbohidratların növləri
- Monosaxarid - qlükoza, fruktoza, qalaktoza, dezoksiriboza, riboza və s.
- Disaxarid - saxaroza, laktoza,maltoza və s.
- Polisaxarid - qlikogen, nişasta, sellüloza, xitin, pektin və s.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Karbohidratlar terkibi Cn H2O m umumi formulu ile ifade olunan uzvi maddelerdir esasen n m 4 lakin n ve m bir birinden ferqlide ola biler Karbohidrat sulu karbon demekdir Sudun terkibinde olan laktozanin struktur formulu Karbohidrat qlukoza nisasta kimi murekkeb uzvi birlesmelerin umumi adidir Karbohidratlar sade ve murekkeb olmaqla 2 cur olur Sade karbohidratlar Monosaxarid murekkeb karbohidratlar ise Polimerlerdir Iki karbohidrat Disaxarid daha cox karbohidratlar ise Polisaxaridler adlanir Monosaxaridler hidrolize ugramayan karbohidratlardir Monosaxaridler suda asan hell olur ve sirin dada malikdirler Tebietde en cox yayilan monosaxaridler qlukoza fruktoza qalaktoza hemcinin nuklein tursulari ve ATF in terkibine daxil olan dezoksiriboza ve ribozadir Monosaxaridlerin ikisi birlesdikde disaxaridler emele gelir Disaxaridler xasselerine gore monosaxaridlere oxsar olub suda asan hell olur ve sirin dada malikdir Disaxaridlere cugundur ve ya qamis sekeri saxaroza ve sud sekeri laktoza semeni sekeri maltoza gobelek ve yosunlarin sekeri treqaloza aiddir Polisaxaridler coxsayli monosaxarid halqalarindan teskil olunmusdur Polisaxaridlerde monomer halqalarin sayi artdiqca onlarin suda hell olma qabiliyyeti azalir ve sirin dadi itir Polisaxaridlere bitki huceyresinde ustunluk teskil eden nisasta selluloza heyvan huceyresinde olan qlukogen heseratlarin xarici skeletini teskil eden xitin vardir FunksiyalariEnergetik karbohidratlar orqanizm ucun esas enerji menbelerinden biridir teqriben 60 Beynin qan huceyrelerinin boyrek ve boyrekustu vezinin beyin maddesinin fealiyyeti ucun teleb olunan butun enerji qlukozanin oksidlesmesi neticesinde temin olunur 1 q karbohidratin oksidlesmesi neticesinde teqriben 17 6kC enerji ayrilir Plastik onlar huceyre ve subhuceyre toremelerinin qilafinin terkibine daxildirler orqanizm ucun muhum olan bir cox maddelerin nukleotidler lipidler fermentler ve s sintezinde istirak edirler Muhafize karbohidratlar bitki toxumlarinin qilafinin esas komponentlerindendir cuculerin ve xercengvarilerin xarici skeletlerinin qurulmasinda bakteriyalarin huceyre divarlarinin ve butun canli orqanizmlerin huceyre membranlarinin emele gelmesinde xulallarla kompleks seklinde istirak edirdiler Dayaq selluloza ve bitki huceyrelerinin qilafinin diger polisaxaridleri huceyreleri neinki xarici tesirlerden muhafize edirler onlar hem de bitkinin mohkem govdesini onun mexaniki ve dayaq toxumlarini yaradirlar Ehtiyat qida maddeleri onlar orqanizmde qlikogen insanlarda ve heyvanlarda nisasta bitkilerde seklinde toplanmaga qadirdirler Karbohidratlarin novleriMonosaxarid qlukoza fruktoza qalaktoza dezoksiriboza riboza ve s Disaxarid saxaroza laktoza maltoza ve s Polisaxarid qlikogen nisasta selluloza xitin pektin ve s