Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kanqal — Türkiyə ərazisində yetişdirilən it cinsi. Əsasən qoyun iti və qoruma istiqamətlidir. İt adını Sivasın Kanqal ilçəsindən götürülmüşdür. Dünyada müstəqil it cinsi olaraq tanınmada, Türkiyədə təmiz it cinsi hesab edilir. Üstəlik Türkiyə Kinoloji Federasiyası, o cümlədən Türkiyədə rəsmi Kanqal təşkilatlarının görə Ankara Kangal Dərnəyi itin müstəqil cins olması üçün cəhdlər göstərir.
| Kanqal | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 Kanqal | |||||
| Mənşəyi | |||||
| Ölkə | Türkiyə | ||||
| Xarakteristikaları | |||||
| Boyu |
| ||||
| Çəkisi |
| ||||
| Nömrəsi | [1] | ||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Tarixi
Orta Asiyadan gələn Kanqlı (Kəngər) türk boyunun adı bağlıdır. Orxan Yılmaz "Kangal Köpeği / Tarihi-Tanıtımı-Yetiştirilmesi-Islahı" adlı kitabında "Kanqlı" türk boyunun Orta Asiyadan köç edərkən yanlarında üç şeyi gətirdiyini bildirir: at, it və qoyun. 2003-ci ilin 11 avqust tarixində kanqalla bağlı keçirilən I Beynəlxalq Kanqal Köpəyi Simpoziumunda bu cinsin Türküstandan Anadoluya gətirilməsi təstiqlənir.
Kanqallar XVII əsrdən etibarən Osmanlı sarayında istifadə edilir və samson olarak adlandırıldı. Doğan Kartay həm "Türk Çoban Köpəyi Kanqal" kitabında, həm də I Beynəlxalq Kanqal Köpəyi Simpoziumunda bu itlərin həmcinin Yeniçərilər tərəfindən hərbi məqsədlərlə istifadə edildiyini birdirmişdir. Osmalı dönəmində itin "samson" adlandırılması əsasən Roma ləhcəsində aslan mənasını verməsi ilə əlaqədardır.
Xüsusiyyətləri
Çəkisi: erkəklər 50–63 kq, dişi 41–54 kq, hündürlüyü 65–78 sm. Kanqal iti əsasən qoyun iti istiqamətlidir. Bununla belə onların qoruma xüsusuyyətləri vardır. Sahibinə sədaqətlidir. Üstəlik sahibinin sahibləndiyi hər şeyi qruya bilir. İt döyüşlərində istifadə edilir. Qulaq və quyruq nahiyyəsi çox vaxt kəsilir. Türkiyədə qoyun və ya davarları canavar, çaqqal və ayı kimi vəhşi heyvanlardan qoruyur. Kanqal itləri saatda 50 km (30 mil) qədər sürət yığa bilirlər. Afrika ölkələrinə ixrac edilmişdir. Namibiya və Keniyada kəndlilər tərəfindən keçi otarılmasında istifadə edilir. Effektivliyi ilə seçilir. Heyvanları hətta şirlərdən belə qoruya bilirlər. Bununla belə Afrikada nəslin davamlığını təmin etmək çətindir.
Övliya Çələbi özünün Səyahətnamə əsərində kanqaldan bəhs edir. Bu itlərin "aslan kimi güçlü" və cüssəli olduğunu yazır.
Qidalanma
Kanqal gün ərzində uzun və ya kiçik yürüşə çıxarılmalıdır. Mülayim hava şərlərində çölə buraxılır. Xəz baxımına ehtiycı yoxdur. Həftə ərzində bir dəfə xəzini tumarlamaq yetərlidir.
Kanki
Kanki 2013-cü il FIFA U-20 Dünya Çempionatının rəsmi maskotudur. Adını türkcə "Dost ola bilər" və ya "Qan qardaş" mənasını verən "Kanka" sözündən götürən "Kanki" 1 yaşlı Kanqal balasıdır. İnsan yaşı ilə müqayisədə 14 yaşlı yeniyetmə it olan Kanki Sivasın Kanqal rayonundakı Kanqal damazlıq fermasında doğulub.
Mənbə
- Анатолийский карабаш, стр. 44–45. // Барановская И.Г., Вайткене Л.Д. Собаки. Серия: Большая иллюстрированная энциклопедия. Москва: Издательство "АСТ", 2016, 256 стр. .
- Анатолийская овчарка (анатолийский карабаш), стр. 9. // Собаки. Породы, уход, разведение. Мини-атлас. Выпускающий редактор О.В. Жакова. Санкт-Петербург: Издательский Дом "Кристалл", 2002, 96 стр.
İstinadlar
- Kangal dog 2012-05-20 at the Wayback Machine New Zealand Kennel Club. Erişim:20 Şubat 2012.
- Floyd, Jennifer. "A Viewpoint on the Anatolian Shepherd/ Kangal/ Akbash Debate." Anatolianworld.com. Shahbazin Anatolians, <http://www.anatolianworld.com/Landrace_Viewpoint.htm 2013-05-03 at the Wayback Machine>.
- A Letter to FCI by the President of the Turkish Kennel Club 2011-08-31 at the Wayback Machine Kangal.ca.
- "Official Mascot launched in Istanbul". FIFA. 14 November 2012. 22 January 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 17 January 2021.
Xarici keçidlər
- Kangal Köpəyii
- kangal dog breed information
- The Kangal Dog Club of America
- The Kangal Dog of Turkey — breed information in English 2013-06-11 at the Wayback Machine
- Sivas Kangalsite of Croatia/Information about history 2016-03-23 at the Wayback Machine
- Viewpoint on the Anatolian, Kangal and Akbash breed debate
- Kangal Dogs in Canada
- Center for Preservation of Indigenous Breeds
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kanqal Turkiye erazisinde yetisdirilen it cinsi Esasen qoyun iti ve qoruma istiqametlidir It adini Sivasin Kanqal ilcesinden goturulmusdur Dunyada musteqil it cinsi olaraq taninmada Turkiyede temiz it cinsi hesab edilir Ustelik Turkiye Kinoloji Federasiyasi o cumleden Turkiyede resmi Kanqal teskilatlarinin gore Ankara Kangal Derneyi itin musteqil cins olmasi ucun cehdler gosterir KanqalKanqalMenseyiOlke TurkiyeXarakteristikalariBoyu erkekler65 78 smCekisi erkekler50 63 kqdisiler41 54 kqNomresi 1 Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiOrta Asiyadan gelen Kanqli Kenger turk boyunun adi baglidir Orxan Yilmaz Kangal Kopegi Tarihi Tanitimi Yetistirilmesi Islahi adli kitabinda Kanqli turk boyunun Orta Asiyadan koc ederken yanlarinda uc seyi getirdiyini bildirir at it ve qoyun 2003 ci ilin 11 avqust tarixinde kanqalla bagli kecirilen I Beynelxalq Kanqal Kopeyi Simpoziumunda bu cinsin Turkustandan Anadoluya getirilmesi testiqlenir Kanqallar XVII esrden etibaren Osmanli sarayinda istifade edilir ve samson olarak adlandirildi Dogan Kartay hem Turk Coban Kopeyi Kanqal kitabinda hem de I Beynelxalq Kanqal Kopeyi Simpoziumunda bu itlerin hemcinin Yeniceriler terefinden herbi meqsedlerle istifade edildiyini birdirmisdir Osmali doneminde itin samson adlandirilmasi esasen Roma lehcesinde aslan menasini vermesi ile elaqedardir XususiyyetleriKanqal kopeyi Cekisi erkekler 50 63 kq disi 41 54 kq hundurluyu 65 78 sm Kanqal iti esasen qoyun iti istiqametlidir Bununla bele onlarin qoruma xususuyyetleri vardir Sahibine sedaqetlidir Ustelik sahibinin sahiblendiyi her seyi qruya bilir It doyuslerinde istifade edilir Qulaq ve quyruq nahiyyesi cox vaxt kesilir Turkiyede qoyun ve ya davarlari canavar caqqal ve ayi kimi vehsi heyvanlardan qoruyur Kanqal itleri saatda 50 km 30 mil qeder suret yiga bilirler Afrika olkelerine ixrac edilmisdir Namibiya ve Keniyada kendliler terefinden keci otarilmasinda istifade edilir Effektivliyi ile secilir Heyvanlari hetta sirlerden bele qoruya bilirler Bununla bele Afrikada neslin davamligini temin etmek cetindir Ovliya Celebi ozunun Seyahetname eserinde kanqaldan behs edir Bu itlerin aslan kimi guclu ve cusseli oldugunu yazir QidalanmaKanqal gun erzinde uzun ve ya kicik yuruse cixarilmalidir Mulayim hava serlerinde cole buraxilir Xez baximina ehtiyci yoxdur Hefte erzinde bir defe xezini tumarlamaq yeterlidir KankiKanki 2013 cu il FIFA U 20 Dunya Cempionatinin resmi maskotudur Adini turkce Dost ola biler ve ya Qan qardas menasini veren Kanka sozunden goturen Kanki 1 yasli Kanqal balasidir Insan yasi ile muqayisede 14 yasli yeniyetme it olan Kanki Sivasin Kanqal rayonundaki Kanqal damazliq fermasinda dogulub MenbeAnatolijskij karabash str 44 45 Baranovskaya I G Vajtkene L D Sobaki Seriya Bolshaya illyustrirovannaya enciklopediya Moskva Izdatelstvo AST 2016 256 str ISBN 9785170954148 Anatolijskaya ovcharka anatolijskij karabash str 9 Sobaki Porody uhod razvedenie Mini atlas Vypuskayushij redaktor O V Zhakova Sankt Peterburg Izdatelskij Dom Kristall 2002 96 str IstinadlarKangal dog 2012 05 20 at the Wayback Machine New Zealand Kennel Club Erisim 20 Subat 2012 Floyd Jennifer A Viewpoint on the Anatolian Shepherd Kangal Akbash Debate Anatolianworld com Shahbazin Anatolians lt http www anatolianworld com Landrace Viewpoint htm 2013 05 03 at the Wayback Machine gt A Letter to FCI by the President of the Turkish Kennel Club 2011 08 31 at the Wayback Machine Kangal ca Official Mascot launched in Istanbul FIFA 14 November 2012 22 January 2021 tarixinde Istifade tarixi 17 January 2021 Xarici kecidlerKangal Kopeyii kangal dog breed information The Kangal Dog Club of America The Kangal Dog of Turkey breed information in English 2013 06 11 at the Wayback Machine Sivas Kangalsite of Croatia Information about history 2016 03 23 at the Wayback Machine Viewpoint on the Anatolian Kangal and Akbash breed debate Kangal Dogs in Canada Center for Preservation of Indigenous Breeds