Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kabarda-Balkar Respublikası (rəsmi), Kabarda-Balkariya (rus. Кабардино-Балкарская Республика, kab.-çərk. Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэ, qaraç.-balk. Къабарты-Малкъар Республика) — Rusiya Federasiyası subyektlərindən biri.
| Kabarda-Balkariya | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэ | |||||
 | |||||
| |||||
|
| |||||
| Ölkə | |||||
| İnzibati mərkəz | Nalçik | ||||
| İcra başçısı | Kazbek Kokov | ||||
| Tarixi və coğrafiyası | |||||
| Yaradılıb | 5 yanvar 1936 | ||||
| Sahəsi |
| ||||
| Saat qurşağı |
| ||||
| Əhalisi | |||||
| Əhalisi |
| ||||
| Rəqəmsal identifikatorlar | |||||
| ISO kodu | RU-KB | ||||
| Avtomobil nömrəsi | 07 | ||||
| Rəsmi sayt | |||||
 | |||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Şimali Qafqazda, Böyük Qafqaz sıra dağlarının şimal ətəklərində, şimalında Rusiya Federasiyası, şərqində Şimali Osetiya, cənubunda Gürcüstan, qərbində Qaraçay-Çərkəz respublikaları yer almaqdadır.
Coğrafiyası
Respublikanın ərazisi 12.5 min kvadrat kilometrdir .
Böyük Qafqaz sıradağlarının ən yüksək təpəsi olan Elbrus dağı Qaraçay-Çərkəz Respublikası ilə hüdud təşkil edir. 5.633 metr yüksəkliyindəki Elbrus dağı ən böyük yüksəklikdir. Bu sıra dağlar 3.000 metrdən sonra buzlarla örtülüdür. Şimala doğru alçalan ərazi orta bölgədə 1000–3000 metr hündürlüyündə yaylalara, daha şimalda Terek çayı və qollarının meydana gətirdiyi geniş düzənliklərə çevrilir. Ən əhəmiyyətli çayı Terek çayıdır. Terek çayı Böyük Qafqaz sıradağlarının buzlaqları ilə bəslənməkdədir. Malkadere, Guzdelendere, Baksav-dərə, Cbeyan dərə, Çerek dərə həmişə bu buzluqlardan qidalanırlar.
Əhalisi
Əhalisi: 859.939 (2010 siyahıyaalınması); 901.494 (2002 siyahıyaalınması); 759.586 (1989 siyahıyaalınması). 2002-ci ildə aparılmış rəsmi siyahıya almaya əsasən respublikanın 901.494 nəfər əhalisi var.
Respublikada Balkarlı Türklər 90 mindən bir qədər artıqdır. Respublikanın paytaxtı Nalçık şəhəridir. Türklər əsasən dağlıq və vadilik bölgələr olan Çerek, Çeğen, Baksan, Malki və Terek ətrafında yaşayırlar.
Öz aralarında Mezengi, Bezingil, Hulamlı, Çezimli, Baksamlı kimi qollara ayrılan Balkarlılar müsəlman olub, Türk dil qrupunun Altay qoluna bağlıdırlar. Özlərinə Dağlı "Tavlu" da deyən Balkarlılar İkinci Dünya müharibəsində Stalinin qanlı sürgününə məruz qalmışlar, sürgün illərində minlərlə şəhid vermişlər, 1950-ci illərdə bağışlanılaraq ölkələrinə dönə bilmişlər.
Vacib statistika
- Mənbə: Rusiya Federal Dövlət Statistika Xidməti 2008-04-12 at the Wayback Machine
| Əhali (x 1000) | Doğum | Ölüm | Təbii artım | Doğum səviyyəsi (hər 1000 nəfərə) | Ölüm səviyyəsi (hər 1000 nəfərə) | Təbii artım səviyyəsi (hər 1000 nəfərə) | Hər qadına düşən doğuş | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1970 | 592 | 11.683 | 3.913 | 7.770 | 19.7 | 6.6 | 13.1 | |
| 1975 | 634 | 12.315 | 4.717 | 7.598 | 19.4 | 7.4 | 12.0 | |
| 1980 | 680 | 14.098 | 5.457 | 8.641 | 20.7 | 8.0 | 12.7 | |
| 1985 | 725 | 15.941 | 5.854 | 10.087 | 22.0 | 8.1 | 13.9 | |
| 1990 | 772 | 15.412 | 6.573 | 8.839 | 20.0 | 8.5 | 11.5 | 2,45 |
| 1991 | 788 | 14.952 | 6.995 | 7.957 | 19.0 | 8.9 | 10.1 | 2,35 |
| 1992 | 799 | 13.728 | 7.093 | 6.635 | 17.2 | 8.9 | 8.3 | 2,16 |
| 1993 | 807 | 11.781 | 7.864 | 3.917 | 14.6 | 9.7 | 4.9 | 1,86 |
| 1994 | 816 | 11.407 | 8.052 | 3.355 | 14.0 | 9.9 | 4.1 | 1,79 |
| 1995 | 828 | 10.844 | 8.236 | 2.608 | 13.1 | 9.9 | 3.2 | 1,67 |
| 1996 | 840 | 10.293 | 8.199 | 2.094 | 12.2 | 9.8 | 2.5 | 1,56 |
| 1997 | 853 | 10.016 | 7.985 | 2.031 | 11.7 | 9.4 | 2.4 | 1,47 |
| 1998 | 866 | 9.997 | 8.201 | 1.796 | 11.5 | 9.5 | 2.1 | 1,44 |
| 1999 | 875 | 9.221 | 8.292 | 929 | 10.5 | 9.5 | 1.1 | 1.30 |
| 2000 | 883 | 9.207 | 8.792 | 415 | 10.4 | 10.0 | 0.5 | 1,26 |
| 2001 | 891 | 8.892 | 8.778 | 114 | 10.0 | 9.9 | 0.1 | 1,19 |
| 2002 | 897 | 9.119 | 8.954 | 165 | 10.2 | 10.0 | 0.2 | 1,20 |
| 2003 | 896 | 9.294 | 9.202 | 92 | 10.4 | 10.3 | 0.1 | 1,20 |
| 2004 | 889 | 9.414 | 8.695 | 719 | 10.6 | 9.8 | 0.8 | 1,22 |
| 2005 | 882 | 8.991 | 9.034 | - 43 | 10.2 | 10.2 | −0.0 | 1,13 |
| 2006 | 875 | 9.308 | 8.764 | 544 | 10.6 | 10.0 | 0.6 | 1,16 |
| 2007 | 870 | 11.397 | 8.441 | 2.956 | 13.1 | 9.7 | 3.4 | 1,41 |
| 2008 | 866 | 12.052 | 8.095 | 3.957 | 13.9 | 9.3 | 4.6 | 1,49 |
| 2009 | 863 | 12.143 | 8.406 | 3.737 | 14.1 | 9.7 | 4.3 | 1,62 |
| 2010 | 860 | 12.576 | 8.080 | 4.496 | 14.6 | 9.4 | 5.2 | 1,66 |
| 2011 | 860 | 12.848 | 8.136 | 4.712 | 14.9 | 9.4 | 5.5 | 1,70 |
| 2012 | 859 | 13.786 | 7.709 | 6.077 | 16.0 | 9.0 | 7.0 | 1,83 |
| 2013 | 859 | 13.365 | 7.712 | 5.653 | 15.6 | 9.0 | 6.6 | 1,80 |
| 2014 | 860 | 13.397 | 7.571 | 5.826 | 15.6 | 8.8 | 6.8 | 1,83 |
| 2015 | 861 | 12.627 | 7.582 | 5.045 | 14.6 | 8.8 | 5.8 | 1,75 |
| 2016 | 863 | 12.191 | 7.386 | 4.805 | 14.1 | 8.5 | 5.6 | 1,73(e) |
| 2017 | 865 | 11.092 | 7.391 | 3.701 | 12.8 | 8.5 | 4.3 | |
| 2018 | 867 | 10.786 | 6.778 | 4.008 | 12.4 | 7.8 | 4.6 |
Etnik qruplar
| Etnik qrup | 1926 siyahıyaalınması | 1939 siyahıyaalınması | 1959 siyahıyaalınması | 1970 siyahıyaalınması | 1979 siyahıyaalınması | 1989 siyahıyaalınması | 2002 siyahıyaalınması | 2010 siyahıyaalınması1 | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Sayı | % | Sayı | % | Sayı | % | Sayı | % | Sayı | % | Sayı | % | Sayı | % | Sayı | % | |
| Kabardinlər | 122.237 | 54.2% | 152.237 | 42.4% | 190.284 | 45.3% | 264.675 | 45.0% | 303.604 | 45.5% | 364.494 | 48.2% | 498.7022 | 55.3% | 490.453 | 57.2% |
| Balkarlar | 33.197 | 14.7% | 40.747 | 11.3% | 34.088 | 8.1% | 51.356 | 8.7% | 59.710 | 9.0% | 70.793 | 9.4% | 104.951 | 11.6% | 108.577 | 12.7% |
| Ruslar | 32.622 | 14.5% | 129.067 | 35.9% | 162.586 | 38.7% | 218.595 | 37.2% | 234.137 | 35.1% | 240.750 | 31.9% | 226.620 | 25.1% | 193.155 | 22.5% |
| Osetinlər | 3.839 | 1.7% | 4.608 | 1.3% | 6.442 | 1.5% | 9.167 | 1.6% | 9.710 | 1.5% | 9.996 | 1.3% | 9.845 | 1.1% | 9.129 | 1.1% |
| Ukraynalılar | 24.723 | 11.0% | 11.142 | 3.1% | 8.400 | 2.0% | 10.620 | 1.8% | 12.139 | 1.8% | 12.826 | 1.7% | 7.592 | 0.8% | 4.800 | 0.6% |
| Digərləri | 8.803 | 3.9% | 21.328 | 5.9% | 18.315 | 4.4% | 33.790 | 5.7% | 47.246 | 7.1% | 55.672 | 7.4% | 53.784 | 6.0% | 51.556 | 6.0% |
| 1 1926-cı ildəki siyahıyaalınması Kabarda-Balkariya MV və Terek rayonunun bir hissəsi olan bu əraziyə aiddir. Sonuncu ərazidə əsasən ruslar və [ukraynalılar] yaşayırdı. 21989-cu il və 2010-cu il sayımının nəticələrinə nəzərən Kabardinlərin sayı 2002-ci ildə qeyri-adi çox görünür. 3İdarə məlumat bazalarından qeydiyyatdan keçən 2626 nəfər etnik mənsubiyyətini elan edə bilmədi. Bu qrupdakı etnik qrupların nisbəti bəyan edilən qruplarla eyni olduğu təxmin edilir. | ||||||||||||||||
Tarixi
Qızıl Orda və Krım xanlıqlarının suverenliyi altında qaldıqdan sonra. XV əsrin sonlarında Krım xanlığı ilə birlikdə Osmanlılara birləşən Balkarlar 1827-ci ildə rusların suverenliyinə girdilər. 1917-ci il Oktyabr sosialist inqilabından sonra, Karaçaylarla birlikdə Şimali Qafqaz Müstəqil Respublikasında birləşdilər. 1921-ci ildə də Kabartay muxtar vilayətinə qoşuldular.
Balkarlar II Dünya müharibəsi zamanı faşist Almaniyası ilə əməkdaşlıq etdikləri üçün 1944-cü ildə Stalin tərəfindən sürgün edildilər. Bu sürgündən (bu soyqırım zamanı xalqın böyük bir qismi aclıq və səfalətdən ölmüş, bir qismi yurdlarına geri dönə bilməmişdir. 1957-ci ildə də Xruşşov Balkarlara haqqlarını geri qaytarmışdır) sonra balkarların da yaşadığı Kabardey-Balkar Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının adından "Balkar" kəlməsi çıxarıldı. Bu bölgə 1957-ci ilə qədər Kabardin Muxtar Sovet Sosialist Respublikası olaraq adlandırıldı. Bu tarixdə balkarların dönməsinə icazə verildikdən sonra. bölgə yenidən köhnə adını aldı. Balkarlar Sovetlər İttifaqının dağılmasının ardından, eyni respublikada yaşadıqları Kabardeylərlə müxtəlif anlaşılmazlıqlar yaşadılar. Rusiya Federal Qanunlarına əsasən. parlamentdə əksəriyyətə sahib olan Kabardeylər yerli qanunlar çıxararaq. Balkar kəndlilərinin torpaqlarını əllərindən almağa çalışır, Balkarları sıxışdırır və bu səbəbdən də bölgədə gərginliklərin yaşanmasına səbəb olurlar. Kabardeylərin bucür davranışları Balkarları özlərinə müstəqil bir respublika qurmağa məcbur edir. Bununla belə, indiki vaxtda Balkarlar Kabardeylərlə birlikdə eyni respublika içində yaşayırlar.
İqtisadiyyatı
Kabardin-Balkariya inkişaf etmiş çox sahəli sənaye və yüksək intensivli kənd təsərrüfatı respublikasıdır. Sənayesi dağ-mədən əlvan metallurgiya, maşınqayırma və metal emalı, kimya, yüngül, yeyinti, tikinti materialları, ağac emalı sahələrindən ibarətdir. Əlvan metallurgiya sənayesi volfram-molibden filizi yataqları əsasında yaradılmışdır. Ən böyük müəssisə Tırnıauz dağ-metallurgiya kombinatı və Nalçik metalurgiya zavodudur. Maşınqayırma sənayesi elekrotexnika aparatları, dəzgahqayırma, cihazqayırma müəssisələrindən ibarətdir. Mərkəzləri Nalçik, Terek, və şəhərləridir. lak-boya və şin təmiri müəssisələri təşkil edir. Respublika kənd təsərrüfatının aparıcı sahələri taxılçılıq və heyvandarlıqdır. Əkin sahəsinin yarıdan çoxunda dənli bitkilər ən çox buğda və qarğıdalı beçərilir. Əkinçiliyin digər sahələrindən texniki bitkilər tərəvəz bostan bitkiləri, kartof və yem bitkiləri əkinləri üstünlük təşkil edir. Meyvəçiliyin və üzümçülüyün inkişafı üçün əlverişli şərait var. Heyvandarlığın əsas istiqaməti südlük və südlük-ətlikdir. Atçılıq, arıçılıq və baramaçılıq əhalinin qədimdən məşgul olduqları təsərrüfat sahələridir. Avtomobil nəqliyyatı, nəqliyyat növləri içərisində ən inkişaf etmiş sahəsidir. Dəmiryol nəqliyyatı inkişaf etməkdədir.
Şəhərlər
- Nalçik – 274.974 nəfər (2002-ci il siyahıya almasına əsasən)
Xarici keçidlər
- Портал правительства Кабардино-Балкарии 2015-06-05 at the Wayback Machine
İstinadlar
- Kabardin-Balkar Respublikası hökumətinin rəsmi veb portalı (rusca) [ölü keçid]
- . 2006-11-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-06-16.
- "Arxivlənmiş surət". 2013-10-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-03-15.
- . 2018-12-25 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-03-15.
- "Kabardin-Balkar". 2021-10-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2012-01-30.
- "RussiaOutdoors - Путешествия по России". 2022-03-31 tarixində . İstifadə tarixi: 2009-06-13.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kabarda Balkar Respublikasi resmi Kabarda Balkariya rus Kabardino Balkarskaya Respublika kab cerk Keberdej Balker Respublike qarac balk Kabarty Malkar Respublika Rusiya Federasiyasi subyektlerinden biri Kabarda BalkariyaKeberdej Balker RespublikeBayraq Gerb d 43 35 sm e 43 24 s u Olke RusiyaInzibati merkez NalcikIcra bascisi Kazbek KokovTarixi ve cografiyasiYaradilib 5 yanvar 1936Sahesi 12 500 km Saat qursagi Moskva vaxti d EhalisiEhalisi 869 191 nef 1 yanvar 2021 Reqemsal identifikatorlarISO kodu RU KBAvtomobil nomresi 07Resmi sayt Vikianbarda elaqeli mediafayllar Simali Qafqazda Boyuk Qafqaz sira daglarinin simal eteklerinde simalinda Rusiya Federasiyasi serqinde Simali Osetiya cenubunda Gurcustan qerbinde Qaracay Cerkez respublikalari yer almaqdadir CografiyasiRespublikanin erazisi 12 5 min kvadrat kilometrdir Boyuk Qafqaz siradaglarinin en yuksek tepesi olan Elbrus dagi Qaracay Cerkez Respublikasi ile hudud teskil edir 5 633 metr yuksekliyindeki Elbrus dagi en boyuk yukseklikdir Bu sira daglar 3 000 metrden sonra buzlarla ortuludur Simala dogru alcalan erazi orta bolgede 1000 3000 metr hundurluyunde yaylalara daha simalda Terek cayi ve qollarinin meydana getirdiyi genis duzenliklere cevrilir En ehemiyyetli cayi Terek cayidir Terek cayi Boyuk Qafqaz siradaglarinin buzlaqlari ile beslenmekdedir Malkadere Guzdelendere Baksav dere Cbeyan dere Cerek dere hemise bu buzluqlardan qidalanirlar EhalisiEsas meqale Kabardin Balkariya ehalisi Ehalisi 859 939 2010 siyahiyaalinmasi 901 494 2002 siyahiyaalinmasi 759 586 1989 siyahiyaalinmasi 2002 ci ilde aparilmis resmi siyahiya almaya esasen respublikanin 901 494 nefer ehalisi var Respublikada Balkarli Turkler 90 minden bir qeder artiqdir Respublikanin paytaxti Nalcik seheridir Turkler esasen dagliq ve vadilik bolgeler olan Cerek Cegen Baksan Malki ve Terek etrafinda yasayirlar Oz aralarinda Mezengi Bezingil Hulamli Cezimli Baksamli kimi qollara ayrilan Balkarlilar muselman olub Turk dil qrupunun Altay qoluna baglidirlar Ozlerine Dagli Tavlu da deyen Balkarlilar Ikinci Dunya muharibesinde Stalinin qanli surgunune meruz qalmislar surgun illerinde minlerle sehid vermisler 1950 ci illerde bagislanilaraq olkelerine done bilmisler Vacib statistika Menbe Rusiya Federal Dovlet Statistika Xidmeti 2008 04 12 at the Wayback MachineEhali x 1000 Dogum Olum Tebii artim Dogum seviyyesi her 1000 nefere Olum seviyyesi her 1000 nefere Tebii artim seviyyesi her 1000 nefere Her qadina dusen dogus1970 592 11 683 3 913 7 770 19 7 6 6 13 11975 634 12 315 4 717 7 598 19 4 7 4 12 01980 680 14 098 5 457 8 641 20 7 8 0 12 71985 725 15 941 5 854 10 087 22 0 8 1 13 91990 772 15 412 6 573 8 839 20 0 8 5 11 5 2 451991 788 14 952 6 995 7 957 19 0 8 9 10 1 2 351992 799 13 728 7 093 6 635 17 2 8 9 8 3 2 161993 807 11 781 7 864 3 917 14 6 9 7 4 9 1 861994 816 11 407 8 052 3 355 14 0 9 9 4 1 1 791995 828 10 844 8 236 2 608 13 1 9 9 3 2 1 671996 840 10 293 8 199 2 094 12 2 9 8 2 5 1 561997 853 10 016 7 985 2 031 11 7 9 4 2 4 1 471998 866 9 997 8 201 1 796 11 5 9 5 2 1 1 441999 875 9 221 8 292 929 10 5 9 5 1 1 1 302000 883 9 207 8 792 415 10 4 10 0 0 5 1 262001 891 8 892 8 778 114 10 0 9 9 0 1 1 192002 897 9 119 8 954 165 10 2 10 0 0 2 1 202003 896 9 294 9 202 92 10 4 10 3 0 1 1 202004 889 9 414 8 695 719 10 6 9 8 0 8 1 222005 882 8 991 9 034 43 10 2 10 2 0 0 1 132006 875 9 308 8 764 544 10 6 10 0 0 6 1 162007 870 11 397 8 441 2 956 13 1 9 7 3 4 1 412008 866 12 052 8 095 3 957 13 9 9 3 4 6 1 492009 863 12 143 8 406 3 737 14 1 9 7 4 3 1 622010 860 12 576 8 080 4 496 14 6 9 4 5 2 1 662011 860 12 848 8 136 4 712 14 9 9 4 5 5 1 702012 859 13 786 7 709 6 077 16 0 9 0 7 0 1 832013 859 13 365 7 712 5 653 15 6 9 0 6 6 1 802014 860 13 397 7 571 5 826 15 6 8 8 6 8 1 832015 861 12 627 7 582 5 045 14 6 8 8 5 8 1 752016 863 12 191 7 386 4 805 14 1 8 5 5 6 1 73 e 2017 865 11 092 7 391 3 701 12 8 8 5 4 32018 867 10 786 6 778 4 008 12 4 7 8 4 6Etnik qruplar Etnik qrup 1926 siyahiyaalinmasi 1939 siyahiyaalinmasi 1959 siyahiyaalinmasi 1970 siyahiyaalinmasi 1979 siyahiyaalinmasi 1989 siyahiyaalinmasi 2002 siyahiyaalinmasi 2010 siyahiyaalinmasi1Sayi Sayi Sayi Sayi Sayi Sayi Sayi Sayi Kabardinler 122 237 54 2 152 237 42 4 190 284 45 3 264 675 45 0 303 604 45 5 364 494 48 2 498 7022 55 3 490 453 57 2 Balkarlar 33 197 14 7 40 747 11 3 34 088 8 1 51 356 8 7 59 710 9 0 70 793 9 4 104 951 11 6 108 577 12 7 Ruslar 32 622 14 5 129 067 35 9 162 586 38 7 218 595 37 2 234 137 35 1 240 750 31 9 226 620 25 1 193 155 22 5 Osetinler 3 839 1 7 4 608 1 3 6 442 1 5 9 167 1 6 9 710 1 5 9 996 1 3 9 845 1 1 9 129 1 1 Ukraynalilar 24 723 11 0 11 142 3 1 8 400 2 0 10 620 1 8 12 139 1 8 12 826 1 7 7 592 0 8 4 800 0 6 Digerleri 8 803 3 9 21 328 5 9 18 315 4 4 33 790 5 7 47 246 7 1 55 672 7 4 53 784 6 0 51 556 6 0 11926 ci ildeki siyahiyaalinmasi Kabarda Balkariya MV ve Terek rayonunun bir hissesi olan bu eraziye aiddir Sonuncu erazide esasen ruslar ve ukraynalilar yasayirdi 21989 cu il ve 2010 cu il sayiminin neticelerine nezeren Kabardinlerin sayi 2002 ci ilde qeyri adi cox gorunur 3Idare melumat bazalarindan qeydiyyatdan kecen 2626 nefer etnik mensubiyyetini elan ede bilmedi Bu qrupdaki etnik qruplarin nisbeti beyan edilen qruplarla eyni oldugu texmin edilir TarixiQizil Orda ve Krim xanliqlarinin suverenliyi altinda qaldiqdan sonra XV esrin sonlarinda Krim xanligi ile birlikde Osmanlilara birlesen Balkarlar 1827 ci ilde ruslarin suverenliyine girdiler 1917 ci il Oktyabr sosialist inqilabindan sonra Karacaylarla birlikde Simali Qafqaz Musteqil Respublikasinda birlesdiler 1921 ci ilde de Kabartay muxtar vilayetine qosuldular Balkarlar II Dunya muharibesi zamani fasist Almaniyasi ile emekdasliq etdikleri ucun 1944 cu ilde Stalin terefinden surgun edildiler Bu surgunden bu soyqirim zamani xalqin boyuk bir qismi acliq ve sefaletden olmus bir qismi yurdlarina geri done bilmemisdir 1957 ci ilde de Xrussov Balkarlara haqqlarini geri qaytarmisdir sonra balkarlarin da yasadigi Kabardey Balkar Muxtar Sovet Sosialist Respublikasinin adindan Balkar kelmesi cixarildi Bu bolge 1957 ci ile qeder Kabardin Muxtar Sovet Sosialist Respublikasi olaraq adlandirildi Bu tarixde balkarlarin donmesine icaze verildikden sonra bolge yeniden kohne adini aldi Balkarlar Sovetler Ittifaqinin dagilmasinin ardindan eyni respublikada yasadiqlari Kabardeylerle muxtelif anlasilmazliqlar yasadilar Rusiya Federal Qanunlarina esasen parlamentde ekseriyyete sahib olan Kabardeyler yerli qanunlar cixararaq Balkar kendlilerinin torpaqlarini ellerinden almaga calisir Balkarlari sixisdirir ve bu sebebden de bolgede gerginliklerin yasanmasina sebeb olurlar Kabardeylerin bucur davranislari Balkarlari ozlerine musteqil bir respublika qurmaga mecbur edir Bununla bele indiki vaxtda Balkarlar Kabardeylerle birlikde eyni respublika icinde yasayirlar IqtisadiyyatiKabardin Balkariya inkisaf etmis cox saheli senaye ve yuksek intensivli kend teserrufati respublikasidir Senayesi dag meden elvan metallurgiya masinqayirma ve metal emali kimya yungul yeyinti tikinti materiallari agac emali sahelerinden ibaretdir Elvan metallurgiya senayesi volfram molibden filizi yataqlari esasinda yaradilmisdir En boyuk muessise Tirniauz dag metallurgiya kombinati ve Nalcik metalurgiya zavodudur Masinqayirma senayesi elekrotexnika aparatlari dezgahqayirma cihazqayirma muessiselerinden ibaretdir Merkezleri Nalcik Terek ve seherleridir lak boya ve sin temiri muessiseleri teskil edir Respublika kend teserrufatinin aparici saheleri taxilciliq ve heyvandarliqdir Ekin sahesinin yaridan coxunda denli bitkiler en cox bugda ve qargidali becerilir Ekinciliyin diger sahelerinden texniki bitkiler terevez bostan bitkileri kartof ve yem bitkileri ekinleri ustunluk teskil edir Meyveciliyin ve uzumculuyun inkisafi ucun elverisli serait var Heyvandarligin esas istiqameti sudluk ve sudluk etlikdir Atciliq ariciliq ve baramaciliq ehalinin qedimden mesgul olduqlari teserrufat saheleridir Avtomobil neqliyyati neqliyyat novleri icerisinde en inkisaf etmis sahesidir Demiryol neqliyyati inkisaf etmekdedir SeherlerNalcik 274 974 nefer 2002 ci il siyahiya almasina esasen Xarici kecidlerPortal pravitelstva Kabardino Balkarii 2015 06 05 at the Wayback MachineIstinadlarKabardin Balkar Respublikasi hokumetinin resmi veb portali rusca olu kecid 2006 11 04 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2009 06 16 Arxivlenmis suret 2013 10 21 tarixinde Istifade tarixi 2019 03 15 2018 12 25 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 03 15 Kabardin Balkar 2021 10 19 tarixinde Istifade tarixi 2012 01 30 RussiaOutdoors Puteshestviya po Rossii 2022 03 31 tarixinde Istifade tarixi 2009 06 13 Vikianbarda Kabarda Balkariya ile elaqeli mediafayllar var