Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kərbəlayi İsrafil Hacıyevin evi — Bakı şəhərində Cəfər Cabbarlı 12 ünvanında yerləşən tarixi bina. Bina 1910-1912-ci illərdə neft milyonçusu, Bakı şəhər dumasının üzvü Kərbəlayı İsrafil Hacıyevin sifarişi ilə İosif Ploşkonun layihəsi əsasında qotik üslubda inşa edilib.
| Kərbəlayi İsrafil Hacıyevin evi | |
|---|---|
 | |
| Ölkə |  Azərbaycan |
| Şəhər |  Bakı |
| Yerləşir | Cəfər Cabbarlı küç.12 |
| Memar | İosif Ploşko |
| Tikilmə tarixi | 1910-1912 |
| Üslubu | qotika |
| Vəziyyəti | yaxşı |
| Kateqoriya | Bina |
| Əhəmiyyəti | Yerli əhəmiyyətli |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarixi
1897-ci ildə İosif Qoslavskinin dəvəti ilə Bakıya gəlmiş, şəhər idarəsində sahə memarı işləmiş və bir müddətdən sonra isə şəhər memarı vəzifəsini tutan İosif Ploşkonun sifarişçiləri məşhur Bakı milyonçuları idilər, onlar tələb edirdilər ki, yaşayış və digər binaların memarlığı onların imiclərinə uyğun olsun. Neft sənayesində olduğu kimi, tikintidə də rəqabət var idi və memarlar öz sahiblərinin sorğularını ödəyirdilər.
İ.Ploşko fransız qotikası üslubunda olan "Murtuza Muxtarovun Sarayı"ndan sonra 1910-cu ildə tanınmış Bakı milyonçusu Kərbəlayi İsrafil Hacıyevdən keçmiş Şamaxı küçəsi, 12-də malikanənin tikinti layihəsi üçün sifariş aldı. Bina adi şəhər tikintisinə daxil edilmişdi, lakin Avropa ölkələri ilə tanış olan iddialı sahibkar öz malikanəsinin memarlığına başqa cür münasibət tələb edirdi.
Memarlıq xüsusiyyətləri
Fasadın ümumi kompozisiyası öz iri hissələrinin modelləşdirilməsi ilə klassik bölünmə ənənələrinin pozulduğunu göstərir. Fasadın tikintisi həcmin işıq-kölgə vasitələri ilə həll olunmuşdur, kompozisiyanın sxemi kifayət qədər dinamikdir və parlaq modernə xas olan cizgilərə malikdir. Fasadın aydın cizgiləri yeni memarlıq formalarının gözəl və mənalı başa düşülməsinə imkan verir. Fasadın kompozisiyası rizalitlərin iki qülləvari ucları ilə, modern üslubunda mərtəbə açırımları və yandan görünüşü, hissələrin zənginliyi ilə xüsusi memarlıq dünyası yaratmışdır. Fasadın orta hissəsində rizalitlərin şaquli olması, bölünmələrin perspektivliyi pəncərələrin tağ açırımlarına çevrilərək, karnizin yumşaq əyrixətli bölünməsi ilə boşluğa keçmiş və yaşıl rəngli dekorativ kərpicdən istifadə olunmuşdur. Bu üsul Telefonnı küçəsi, 10-da da istifadə olunmuş və İ.Ploşko bunu bir daha həvəslə tətbiq etmişdir.
Mərkəzdən və rizalitlərdən qurulmuş ümumi memarlıq kompozisiyası düzgün profil verilmiş qüllə üzərində bölünür. İ.Ploşko bu konteksdə də öz modern motivlərini müəyyənləşdirir. Onun bütün üsul istiqamətlərində öz dəst-xətti vardır. Mərtəbənin planına uyğun olaraq sol rizalitdə sahibin kabineti yerləşir və nəhəng tağ açırımlarının şaquli şəkildə üç hissəyə bölünməsi ilə çıxış edir. Qəbul olunmuş üsul anbar mərtəbəsinə qədər onun öz qərarıdır. Fasadda tağ açırımları yastı camaxatanlar ilə müqayisədə işıq-kölgə sayəsində canlanır. Kabinetdən balkona çıxış eninə qədər dinamik daş kronşteynlərlə saxlanır. Fasad tağları altında naxışlı kəmərlə müşayiət olunur, lakin tağlar üç növdən ibarətdir. Formasına görə memara məxsus müstəqilliyə, gözəl müxtəlifliyə malik olan rizalit tağları fasadın giriş zalının mərkəzində isə yarımdairəvidir. Tağ haşiyələri tək-tək kəsmə naxış motivləri almışlar. Memar hətta böyük olmayan açırımlara da dinamika daxil etmiş, tağların yuxarısını təmiz saxlayır və fasad üzərindəki hissələrdə təzadlı əlaqələr iştirak edir
Ön giriş qapısı heraldika embleminə malik mürəkkəb nəfis kəsmə ilə portal kompozisiyasıdır. Bakı varlıları avropalıları yamsılayaraq öz monoqramlarını təşkil etmişlər və buna bir çox evlərdə rast gəlmək mümkündür. Portal üzərində kronşteynli balkonlarla divar açırımları ibarəli tağ ilə, təmiz divarlardan sonra şarlı dekorativ piramidalar ilə işlənmişdir. İ.Ploşko onları budaq şəklində modern üslubda naxışlarla bəzəmişdir. Onların üstündə isə refle edilmiş piramida şəkilli çadır yüksəlir.
Tağların, timpanların, ayrı-ayrı memarlıq detallarının daş üzərində motivlərin dərin qabarıq oyma ilə əla işlənməsi Bakı moderninin beton və suvaqdan ibarət Moskva və Peterburq modernlərindən fərqləndirir. Fasadın plastikası pərvaz xəttində möhkəm açırımların və divarların modern memarlıq detalları ilə həll edilməsi ilə davam edir.
Mərmər giriş pilləkənləri, pərvazların zərif səciyyəli cizgiləri və vitrinli qapıları olan interyerlər az təsiredici deyildir. Xüsusilə kabinetin bəzəkli tavanı diqqəti cəlb edir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Şamil Fətullayev. Bakı memarları XIX əsrin sonu - XX əsrin əvvəlində (PDF). Bakı: Şərq-Qərb nəşriyyatı. 2013. səh. 254-256. ISBN .
- Şamil Fətullayev. "Плошко Иосиф Касперович - архитектор" (rus. ). ourbaku.com. 4 sentyabr 2019 tarixində .
- Ruqiyyə Mustafayeva. "Современное использование особняков Баку XIX-XX-веков" (rus. ). vzglyad.az. 20 noyabr 2015. 4 sentyabr 2019 tarixində .
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kerbelayi Israfil Haciyevin evi Baki seherinde Cefer Cabbarli 12 unvaninda yerlesen tarixi bina Bina 1910 1912 ci illerde neft milyoncusu Baki seher dumasinin uzvu Kerbelayi Israfil Haciyevin sifarisi ile Iosif Ploskonun layihesi esasinda qotik uslubda insa edilib Kerbelayi Israfil Haciyevin eviOlke AzerbaycanSeher Baki BakiYerlesir Cefer Cabbarli kuc 12Memar Iosif PloskoTikilme tarixi 1910 1912Uslubu qotikaVeziyyeti yaxsiAzerbaycandaki tarixi abidelerin milli qeydiyyatiKateqoriyaBinaEhemiyyetiYerli ehemiyyetliKerbelayi Israfil Haciyevin evi Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixi1897 ci ilde Iosif Qoslavskinin deveti ile Bakiya gelmis seher idaresinde sahe memari islemis ve bir muddetden sonra ise seher memari vezifesini tutan Iosif Ploskonun sifariscileri meshur Baki milyonculari idiler onlar teleb edirdiler ki yasayis ve diger binalarin memarligi onlarin imiclerine uygun olsun Neft senayesinde oldugu kimi tikintide de reqabet var idi ve memarlar oz sahiblerinin sorgularini odeyirdiler I Plosko fransiz qotikasi uslubunda olan Murtuza Muxtarovun Sarayi ndan sonra 1910 cu ilde taninmis Baki milyoncusu Kerbelayi Israfil Haciyevden kecmis Samaxi kucesi 12 de malikanenin tikinti layihesi ucun sifaris aldi Bina adi seher tikintisine daxil edilmisdi lakin Avropa olkeleri ile tanis olan iddiali sahibkar oz malikanesinin memarligina basqa cur munasibet teleb edirdi Memarliq xususiyyetleriFasadin umumi kompozisiyasi oz iri hisselerinin modellesdirilmesi ile klassik bolunme enenelerinin pozuldugunu gosterir Fasadin tikintisi hecmin isiq kolge vasiteleri ile hell olunmusdur kompozisiyanin sxemi kifayet qeder dinamikdir ve parlaq moderne xas olan cizgilere malikdir Fasadin aydin cizgileri yeni memarliq formalarinin gozel ve menali basa dusulmesine imkan verir Fasadin kompozisiyasi rizalitlerin iki qullevari uclari ile modern uslubunda mertebe acirimlari ve yandan gorunusu hisselerin zenginliyi ile xususi memarliq dunyasi yaratmisdir Fasadin orta hissesinde rizalitlerin saquli olmasi bolunmelerin perspektivliyi pencerelerin tag acirimlarina cevrilerek karnizin yumsaq eyrixetli bolunmesi ile bosluga kecmis ve yasil rengli dekorativ kerpicden istifade olunmusdur Bu usul Telefonni kucesi 10 da da istifade olunmus ve I Plosko bunu bir daha hevesle tetbiq etmisdir Binanin giris qapisindaki heraldika Merkezden ve rizalitlerden qurulmus umumi memarliq kompozisiyasi duzgun profil verilmis qulle uzerinde bolunur I Plosko bu konteksde de oz modern motivlerini mueyyenlesdirir Onun butun usul istiqametlerinde oz dest xetti vardir Mertebenin planina uygun olaraq sol rizalitde sahibin kabineti yerlesir ve neheng tag acirimlarinin saquli sekilde uc hisseye bolunmesi ile cixis edir Qebul olunmus usul anbar mertebesine qeder onun oz qeraridir Fasadda tag acirimlari yasti camaxatanlar ile muqayisede isiq kolge sayesinde canlanir Kabinetden balkona cixis enine qeder dinamik das kronsteynlerle saxlanir Fasad taglari altinda naxisli kemerle musayiet olunur lakin taglar uc novden ibaretdir Formasina gore memara mexsus musteqilliye gozel muxtelifliye malik olan rizalit taglari fasadin giris zalinin merkezinde ise yarimdairevidir Tag hasiyeleri tek tek kesme naxis motivleri almislar Memar hetta boyuk olmayan acirimlara da dinamika daxil etmis taglarin yuxarisini temiz saxlayir ve fasad uzerindeki hisselerde tezadli elaqeler istirak edir On giris qapisi heraldika emblemine malik murekkeb nefis kesme ile portal kompozisiyasidir Baki varlilari avropalilari yamsilayaraq oz monoqramlarini teskil etmisler ve buna bir cox evlerde rast gelmek mumkundur Portal uzerinde kronsteynli balkonlarla divar acirimlari ibareli tag ile temiz divarlardan sonra sarli dekorativ piramidalar ile islenmisdir I Plosko onlari budaq seklinde modern uslubda naxislarla bezemisdir Onlarin ustunde ise refle edilmis piramida sekilli cadir yukselir Taglarin timpanlarin ayri ayri memarliq detallarinin das uzerinde motivlerin derin qabariq oyma ile ela islenmesi Baki moderninin beton ve suvaqdan ibaret Moskva ve Peterburq modernlerinden ferqlendirir Fasadin plastikasi pervaz xettinde mohkem acirimlarin ve divarlarin modern memarliq detallari ile hell edilmesi ile davam edir Mermer giris pillekenleri pervazlarin zerif seciyyeli cizgileri ve vitrinli qapilari olan interyerler az tesiredici deyildir Xususile kabinetin bezekli tavani diqqeti celb edir Hemcinin baxAtlantli ev Seadet Sarayi Ismailiyye SarayiIstinadlarSamil Fetullayev Baki memarlari XIX esrin sonu XX esrin evvelinde PDF Baki Serq Qerb nesriyyati 2013 seh 254 256 ISBN 978 9952 32 020 6 Samil Fetullayev Ploshko Iosif Kasperovich arhitektor rus ourbaku com 4 sentyabr 2019 tarixinde Ruqiyye Mustafayeva Sovremennoe ispolzovanie osobnyakov Baku XIX XX vekov rus vzglyad az 20 noyabr 2015 4 sentyabr 2019 tarixinde Xarici kecidler