I Vasiley (yun. Βασίλειος Α΄) və ya Makedoniyalı Vasiley (yun. Βασίλειος ὁ Μακεδών) (811, Ədirnə, Akrotiri və Dekeliya – 29 avqust 886, Konstantinopol) — Bizans imperatoru. Makedoniya sülaləsinin banisidir.
I Vasiley | |
---|---|
yun. Βασίλειος Α΄ο Μακεδών erm. Բարսեղ Ա Մակեդոնացի | |
24 sentyabr 867 – 29 avqust 886 | |
Əvvəlki | III Mixail |
Sonrakı | VI Leo |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 811 |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | 29 avqust 886 |
Vəfat yeri | |
Vəfat səbəbi | qızdırma |
Fəaliyyəti | suveren[d] |
Uşaqları | Leo |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Makedoniya əyalətində kasıb kəndli ailəsində dünyaya gəlmişdir. Daha sonra Bizans imperatoru III Mixailin qohumlarından birinin xidmətinə alındı və beləcə, sarayda əlaqə qurdu. Daha sonra sarayda yüksəldi və imperatorun məşuqələrindən biriylə evləndirildi. Evlənməsinə baxmayaraq xanımının imperatorla olan sevgi macəralarına göz yumdu və bu vasitəylə sarayda gücləndi. Hətta bu vəziyyət o qədər ağırlaşdı ki, bu xanımın dünyaya gətirdiyi ilk övladı və daha sonra taxta çıxacaq olan VI Leonun atasının kim olduğu hələ də bilinmir.
Çox keçmədən sezar titulu aldı və mühüm rəqiblərini aradan qaldırdı. İmperatora yaxınlaşan Vasiley 866-cı ildə özünü ortaq imperator elan etdirdi. Cəmi bir il sonra imperator sui-qəsdlə öldürüldü və I Vasiley taxta çıxarıldı.
Hakimiyyət illəri Bizans imperiyasının çiçəklənmə dövrü olaraq qəbul edilir. 869-cu ildə oğulları Konstantini, 870-ci ildə Leonu, 879-cu ildə isə ı ortaq imperator elan edərək ailəsinin taxt iddialarını gücləndirdi. Onun səltənətində Konstantinopolda güclü memarlıq işləri görüldü. Nea Eklezya kilsəsi məhz onun sifarişiylə inşa edilmişdir.
Ölümünün ardından oğlu və ya oğulluğu VI Leo hakimiyyətə gəldi.
Mənbə
- Živković, Tibor (2013). "On the Baptism of the Serbs and Croats in the Time of Basil I (867–886)" (PDF). Studia Slavica et Balcanica Petropolitana (1): 33–53
- Treadgold, Warren T. (1997). A History of the Byzantine State and Society. Stanford, CA: Stanford University Press.
- Tougher, S. (1997). The Reign of Leo VI (886–912): Politics and People. Leiden: Brill Publishers.
- Tobias, Norman (2007). Basil I, Founder of the Macedonian Dynasty: A Study of the Political and Military History of the Byzantine Empire in the Ninth Century. Lewiston, NY: The Edwin Mellen Press.
- Mango, Cyril (1986). The Art of the Byzantine Empire 312–1453: Sources and Documents. University of Toronto Press.
- Kazhdan, Alexander; Cutler, Anthony (1991). "Vita Basilii". In Kazhdan, Alexander (ed.). The Oxford Dictionary of Byzantium. Oxford and New York: Oxford University Press. pp. 2180–2181.
- Jenkins, Romilly (1987). Byzantium: The Imperial Centuries, AD 610–1071. Toronto, Ontario: University of Toronto Press.
- Brubaker, Leslie (1999). Vision and Meaning in Ninth-Century Byzantium: Image as Exegesis in the Homilies of Gregory of Nazianzus. Cambridge University Press.
İstinadlar
- Martindale, J.R. (2001). Prosopography of the Byzantine Empire.
- Vasiliev, Alexander Alexandrovich (1928–1935). History of the Byzantine Empire. Madison, Wisconsin: The University of Wisconsin Press.
- Gregory, Timothy E. (2010). A History of Byzantium. Malden, Massachusetts; West Sussex, England: Wiley-Blackwell.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
I Vasiley yun Basileios A ve ya Makedoniyali Vasiley yun Basileios ὁ Makedwn 811 Edirne Akrotiri ve Dekeliya 29 avqust 886 Konstantinopol Bizans imperatoru Makedoniya sulalesinin banisidir I Vasileyyun Basileios A o Makedwn erm Բարսեղ Ա ՄակեդոնացիBizans imperatoru24 sentyabr 867 29 avqust 886EvvelkiIII MixailSonrakiVI LeoSexsi melumatlarDogum tarixi 811Dogum yeri Edirne Frakiya d Bizans imperiyasi Kipr Akrotiri ve Dekeliya Birlesmis KralliqVefat tarixi 29 avqust 886Vefat yeri KonstantinopolVefat sebebi qizdirmaFealiyyeti suveren d Usaqlari Leo Vikianbarda elaqeli mediafayllar Makedoniya eyaletinde kasib kendli ailesinde dunyaya gelmisdir Daha sonra Bizans imperatoru III Mixailin qohumlarindan birinin xidmetine alindi ve belece sarayda elaqe qurdu Daha sonra sarayda yukseldi ve imperatorun mesuqelerinden biriyle evlendirildi Evlenmesine baxmayaraq xaniminin imperatorla olan sevgi maceralarina goz yumdu ve bu vasiteyle sarayda guclendi Hetta bu veziyyet o qeder agirlasdi ki bu xanimin dunyaya getirdiyi ilk ovladi ve daha sonra taxta cixacaq olan VI Leonun atasinin kim oldugu hele de bilinmir Cox kecmeden sezar titulu aldi ve muhum reqiblerini aradan qaldirdi Imperatora yaxinlasan Vasiley 866 ci ilde ozunu ortaq imperator elan etdirdi Cemi bir il sonra imperator sui qesdle olduruldu ve I Vasiley taxta cixarildi Hakimiyyet illeri Bizans imperiyasinin ciceklenme dovru olaraq qebul edilir 869 cu ilde ogullari Konstantini 870 ci ilde Leonu 879 cu ilde ise i ortaq imperator elan ederek ailesinin taxt iddialarini guclendirdi Onun seltenetinde Konstantinopolda guclu memarliq isleri goruldu Nea Eklezya kilsesi mehz onun sifarisiyle insa edilmisdir Olumunun ardindan oglu ve ya ogullugu VI Leo hakimiyyete geldi MenbeZivkovic Tibor 2013 On the Baptism of the Serbs and Croats in the Time of Basil I 867 886 PDF Studia Slavica et Balcanica Petropolitana 1 33 53 Treadgold Warren T 1997 A History of the Byzantine State and Society Stanford CA Stanford University Press ISBN 9780804726306 Tougher S 1997 The Reign of Leo VI 886 912 Politics and People Leiden Brill Publishers ISBN 9004108114 Tobias Norman 2007 Basil I Founder of the Macedonian Dynasty A Study of the Political and Military History of the Byzantine Empire in the Ninth Century Lewiston NY The Edwin Mellen Press ISBN 978 0 7734 5405 7 Mango Cyril 1986 The Art of the Byzantine Empire 312 1453 Sources and Documents University of Toronto Press ISBN 978 0 8020 6627 5 Kazhdan Alexander Cutler Anthony 1991 Vita Basilii In Kazhdan Alexander ed The Oxford Dictionary of Byzantium Oxford and New York Oxford University Press pp 2180 2181 ISBN 0 19 504652 8 Jenkins Romilly 1987 Byzantium The Imperial Centuries AD 610 1071 Toronto Ontario University of Toronto Press ISBN 0 8020 6667 4 Brubaker Leslie 1999 Vision and Meaning in Ninth Century Byzantium Image as Exegesis in the Homilies of Gregory of Nazianzus Cambridge University Press ISBN 9780521621533IstinadlarMartindale J R 2001 Prosopography of the Byzantine Empire ISBN 978 1 897747 32 2 Vasiliev Alexander Alexandrovich 1928 1935 History of the Byzantine Empire Madison Wisconsin The University of Wisconsin Press ISBN 0 299 80925 0 Gregory Timothy E 2010 A History of Byzantium Malden Massachusetts West Sussex England Wiley Blackwell ISBN 978 1 4051 8471 7