Birinci Balkan müharibəsi - 7 oktyabr 1912-30 may 1913-cü ildə Bolqarıstan krallığı, Serbiya krallığı, Yunanıstan krallığı və ibarət Balkan İttifaqının Osmanlı dövlətinə qarşı başladığı müharibə. Bu müharibə ilə Balkan dövlətləri, Osmanlı dövlətinin Balkan yarımadasındakı torpaqlarının böyük bir hissəsini ələ keçirmişdir. Bu müharibə nəticəsində Osmanlı dövləti Ədirnə və Qırxlareliyə qədər olan Midye-Enez xəttinin qərbindəki bütün torpaqlarını Balkan dövlətlərinə buraxmağa məcbur qalmışdır.
I. Balkan müharibəsi | |||
---|---|---|---|
Balkan Müharibələri | |||
Tarix | 8 oktyabr 1912 - 30 may 1913 | ||
Yeri | Balkan Yarımadası | ||
Səbəbi | Osmanlını Balkan yarımadasından çıxarma istəyi | ||
Nəticəsi | qazandı ve Osmanlı məğlub oldu, | ||
Ərazi dəyişikliyi | Osmanlı imperiyası Balkanlarda, Egey dənizində olan torpaqlarının çoxundan əl çəkmək məcburiyyətində qaldı. Albaniya müstəqil knyazlıq elan edildi. | ||
Münaqişə tərəfləri | |||
| |||
Komandan(lar) | |||
| |||
Tərəflərin qüvvəsi | |||
| |||
İtkilər | |||
| |||
| |||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Müharibənin başlanması
8 oktyabr 1912-ci ildə Bolqarıstan, Serbiya, Yunanıstan və Çernoqoriyadan ibarət "Balkan ittifaqı" Osmanlı imperiyasına müharibə elan etdi. Beləliklə, tarixdə Birinci Balkan müharibəsi (8 oktyabr 1912-ci il - 30 may 1913-cü il) adlandırılan müharibə başlandı. Müharibənin baaşlamasının səbəbi Bolqarıstan, Serbiya, Yunanıstan və Çernoqoriyanın öz ərazilərini genişləndirməyə can atmaları olmuşdur.
Müharibənin gedişatı
Müharibənin birinci mərhələsi (oktyabr-dekabr 1912-ci il) Balkan ittifaqı qoşunlarının hücumları ilə səciyyələnirdi. Müharibəyə hazır olmayan Osmanlı qoşunları elə ilk günlərdən Frakiyanı tərk edərək Çatalcaya doğru geri çəkilmək məcburiyyətində qaldı. Serblər , yunanlar isə Salonikdə türkləri məğlub etdilər. Müvəqqəti barışıq zamanı Osmanlı, Serbiya və Bolqarıstan hərbi əməliyyatları dayandırsalar da, Yunanıstan və Çernoqoriya müharibəni davam etdirirdilər. Müharibənin ikinci mərhələsi (fevral-may 1913-cü il) Ədirnəyə hücüm istisna olmaqla, mövqe müharibəsi ilə fərqlənirdi.
Nəticə
Osmanlının məğlubiyyətini gözləməyən Avropa dövlətləri təşvişə düşərək 1913-cü il 3 mayda tərəflər arasında barışıq sazişi imzalatmağa nail oldular. Elə həmin il 30 mayda isə Londonda sülh müqaviləsi bağlandı. Bu müqavilənin şərtlərinə görə Osmanlı imperiyası Balkanlarda, Egey dənizində olan torpaqlarının çoxundan əl çəkmək məcburiyyətində qaldı. Albaniya müstəqil knyazlıq elan edildi.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Yeni tarix. X sinif üçün dərslik. Bakı,2002.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Birinci Balkan muharibesi 7 oktyabr 1912 30 may 1913 cu ilde Bolqaristan kralligi Serbiya kralligi Yunanistan kralligi ve ibaret Balkan Ittifaqinin Osmanli dovletine qarsi basladigi muharibe Bu muharibe ile Balkan dovletleri Osmanli dovletinin Balkan yarimadasindaki torpaqlarinin boyuk bir hissesini ele kecirmisdir Bu muharibe neticesinde Osmanli dovleti Edirne ve Qirxlareliye qeder olan Midye Enez xettinin qerbindeki butun torpaqlarini Balkan dovletlerine buraxmaga mecbur qalmisdir I Balkan muharibesiBalkan Muharibeleri1913 de BalkanlarTarix 8 oktyabr 1912 30 may 1913Yeri Balkan YarimadasiSebebi Osmanlini Balkan yarimadasindan cixarma isteyiNeticesi qazandi ve Osmanli meglub oldu Erazi deyisikliyi Osmanli imperiyasi Balkanlarda Egey denizinde olan torpaqlarinin coxundan el cekmek mecburiyyetinde qaldi Albaniya musteqil knyazliq elan edildi Munaqise terefleriOsmanli Imperiyasi Balkan ittifaqi Bolqaristan carligi Yunanistan Kralligi Monteneqro KralligiKomandan lar Nazim Pasa Zeki Pasa Abdullah Pasa Ali Riza Pasa Hasan Tahsin Pasa Mihail Savov Ivan Fichev Vasil Kutincev Nikola Ivanov Radko Dimitriev Georgi Todorov Radomir Putnik Petar Bojovic Stepa Stepanovic Bozidar Jankovic I Konstantin Panagiotis Danglis Pavlos Kountouriotis I Nikola Danilo Petrovic Mitar Martinovic Janko VukoticTereflerin quvvesi350 000 Bolqaristan 366 000 600 000 Serbiya 190 000 366 000 Yunanistan 115 000 190 000 Cernoqoriya 35 000 Umumi 706 000ItkilerOsmanli Imperiyasi 50 000 olu 100 000 yarali 115 000 esir 75 000 xestelikden oldu Umumi 340 000 olu yarali ya da esir Bolqaristan 14 000 olu 50 000 yarali 19 000 xestelikden oldu Yunanistan 2 360 olu 23 502 yarali 1 550 xestelikden oldu Serbiya 5 000 olu 18 000 yarali Monteneqro 2 836 oldurulmus veya hastaliktan oldu 6 602 yarali Umumi 145 000 olu ya da yarali Vikianbarda elaqeli mediafayllarMuharibenin baslanmasi8 oktyabr 1912 ci ilde Bolqaristan Serbiya Yunanistan ve Cernoqoriyadan ibaret Balkan ittifaqi Osmanli imperiyasina muharibe elan etdi Belelikle tarixde Birinci Balkan muharibesi 8 oktyabr 1912 ci il 30 may 1913 cu il adlandirilan muharibe baslandi Muharibenin baaslamasinin sebebi Bolqaristan Serbiya Yunanistan ve Cernoqoriyanin oz erazilerini genislendirmeye can atmalari olmusdur Muharibenin gedisatiMuharibenin birinci merhelesi oktyabr dekabr 1912 ci il Balkan ittifaqi qosunlarinin hucumlari ile seciyyelenirdi Muharibeye hazir olmayan Osmanli qosunlari ele ilk gunlerden Frakiyani terk ederek Catalcaya dogru geri cekilmek mecburiyyetinde qaldi Serbler yunanlar ise Salonikde turkleri meglub etdiler Muveqqeti barisiq zamani Osmanli Serbiya ve Bolqaristan herbi emeliyyatlari dayandirsalar da Yunanistan ve Cernoqoriya muharibeni davam etdirirdiler Muharibenin ikinci merhelesi fevral may 1913 cu il Edirneye hucum istisna olmaqla movqe muharibesi ile ferqlenirdi NeticeOsmanlinin meglubiyyetini gozlemeyen Avropa dovletleri tesvise duserek 1913 cu il 3 mayda terefler arasinda barisiq sazisi imzalatmaga nail oldular Ele hemin il 30 mayda ise Londonda sulh muqavilesi baglandi Bu muqavilenin sertlerine gore Osmanli imperiyasi Balkanlarda Egey denizinde olan torpaqlarinin coxundan el cekmek mecburiyyetinde qaldi Albaniya musteqil knyazliq elan edildi Hemcinin baxBalkan muharibeleri Ikinci Balkan muharibesiIstinadlarYeni tarix X sinif ucun derslik Baki 2002