I Anastasi Dikor (Qədim Yunanca: Ἀναστάσιος, romanlaşdırılmış: Anastásios; 430, Durres – 9 iyul 518, Konstantinopol) — 491–518-ci illərdə Roma imperatoru olmuşdur. Sələfi Zenonun həyat yoldaşı Ariadne tərəfindən seçildikdən sonra 61 yaşında taxta çıxdı. Onun hakimiyyəti imperiyanın hökumətində, maliyyəsində, iqtisadiyyatında və bürokratiyasında islahatlar və təkmilləşdirmələrlə xarakterizə olunurdu. Bunun nəticəsində yaranan sabit hökumət, iqtisaddiyyatı canlandırdı və böyük büdcə artığı imperiyaya onun varisləri, xüsusilə də I Yustinian dövründə daha iddialı siyasət yürütməyə imkan verdi. Anastasinin bir çox islahatları uzunmüddətli olduğu üçün onun imperiya üzərində təsiri əsrlər boyu davam etdi.
I Anastasi Dikor | |
---|---|
yun. Ἀναστάσιος A΄ lat. Flavius Anastasius | |
![]() | |
Bizans imperatoru[d] | |
11 aprel 491 – 9 iyul 518 | |
Sonrakı | I Yustin |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 430 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 9 iyul 518 |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri | |
Fəaliyyəti | siyasətçi, monarx |
Həyat yoldaşı | Ariadne (İmperatriçə) |
Dini | Monofizit |
![]() |
Erkən həyatı və ailəsi
Anastasi Dyrrachium`da anadan olub, dəqiq tarixi məlum deyil, lakin 431-ci ildən sonra olmadığı güman edilir. O, İlliro-Roma ailəsində anadan olub. Anastasinin bir qara gözü və bir mavi gözü (heteroxromiya) var idi və bu səbəbdən ona Dikor ləqəbi verildi (qədim yunanca: Δίκορος, romanca: Díkoros, "iki göz bəbəkli"). İmperator olmamışdan əvvəl Anastasi silentiari (bəzi saray əyanlarına verilən titul) idi. Anastasi bir miafizit xristianı idi və onun şəxsi dini meylləri imperiyada hökmranlığı boyunca getdikcə dini xətlər üzrə bölünməyə başlayan gərginliklərə səbəb oldu.
Anastasi 52–53 yaşlarında ömrünün əsas hissəsini keçirdiyi paytaxtda bacarıqlı bir investor kimi tanınırdı. Dininə çox ehtiram göstərirdi və söhbətlərində Monofizit fikirlər müəyyən edən Yepiskop Euphemius tərəfindən qadağan edilənə qədər boş vaxtlarının çoxunu Müqəddəs Sofia Kilsəsində xütbə verərək keçirmişdi. Ruhani sinfinə qatılmaq istəmişdi və Antiokheia Yepiskopluğu üçün namizəd göstərilmişdi. Anastasi yüksək dərəcə düzgün bir yaşayışa sahib, təhsilli, çalışqan, yaxşı qəlbli və ədalətli biri olaraq tanınırdı. İmperatorluğun bənövşəyi xələti ilə xalqın qarşısına ilk dəfə çıxanda insanlar "Ölkəni yaşadığın kimi idarə et!" deyə qışqırdılar. Ona qarşı yönəldilən tənqidlərin ilki, Monofizit düşüncə sisteminə yaxın olması, ikincisi isə kütlənin Zenon kimi əyləncə düşkünü imperatordan sonra ciddi və qaydalara riayət edən saray əyanlarını yadırğaması idi. Anastasinin Gladiatorların vəhşi heyvanlarla boğuşmasını və seksuallığı ön planda saxlayan rəqsləri qadağan etməsi xoş qarşılanmadı.
![image](https://www.wikimedia.az-az.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraW1lZGlhLmF6LWF6Lm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTgxTHpVM0wxTnZiR2xrZFhOZlFXNWhjM1JoYzJsMWN5NXFjR2N2TWpJd2NIZ3RVMjlzYVdSMWMxOUJibUZ6ZEdGemFYVnpMbXB3Wnc9PS5qcGc=.jpg)
İmperiya Anastasinin rəhbərliyində qəsbkar Longinusa qarşı İsauriya müharibəsinə və Sasanilərə qarşı isə Anastasiya müharibəsinə girişdi.
Anastasi 9 iyul 518-ci ildə Konstantinopolda uşağı olmadan öldü. Con Malalas (təq. 491–578) və Chronicon Paschale (təq. 630) salnamələrinə görə onun 90 il yarım yaşı var idi. 6-cı əsrin əvvəllərində yaşamış tarixçi Viktor Tunnuna deyir ki, o, 88 yaşında vəfat edib, bu rəqəm müasir tarixçilərin əksəriyyəti tərəfindən qəbul edilir.
O, ölümündən sonra divus kimi təqdis olunan sonuncu imperator oldu. Anastasi İmperator xəzinəsini 23.000.000 solidi, yəni 320.000 funt qızıl və ya 420 long ton (430 t) ilə tərk etdi. Ondan sonra Yustin növbəti imperator oldu.
![image](https://www.wikimedia.az-az.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraW1lZGlhLmF6LWF6Lm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTh6THpOa0x6Y3pNRFkxTkY5QlRrRlRWRUZUU1ZWVFgwbGZSMjlzWkY5VWNtVnRhWE56YVhNdWFuQm5MekkwT1hCNExUY3pNRFkxTkY5QlRrRlRWRUZUU1ZWVFgwbGZSMjlzWkY5VWNtVnRhWE56YVhNdWFuQm4uanBn.jpg)
İnzibati islahatlar və yeni sikkələrin tətbiqi
Anastasi inzibati səmərəliliyə və iqtisadiyyata aid məsələlərə qeyri-adi maraq göstərməsi ilə məşhurdur. Mümkün olduğu vaxt, O, hökumət tranzaksiyalarında ödəniş üsulunu əmtəədən sabit valyutaya dəyişdi. Bu təcrübənin tətbiqi yeyintini və malların daşınmasına və saxlanmasına olan ehtiyacı azaltdı. Bu, həmçinin mühasibat uçotu məsələlərini asanlaşdırdı. O, bu təcrübəni vergilərə də tətbiq edərək, vergilərin mallarla deyil, nağd pulla ödənilməsini əmr etdi.
İstinadlar
- Anastasi I // Gran Enciclopèdia Catalana (kat.). Grup Enciclopèdia, 1968.
- Anastàsio I (imperatore d'Oriente) // Sapere Encyclopedia (it.). De Agostini Editore, 2001.
- Anastasius I // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Croke, Brian (1 January 2009). Haarer, F. K. (ed.). "Anastasius I". The Classical Review. 59 (1): 208–210. doi:10.1017/s0009840x08002540. JSTOR 20482729. S2CID 154777266.
- Treadgold, Warren (2001). A Concise History of Byzantium. Houndmills, Hampshire: Palgrave. pp. 57. ISBN 978-0-333-71830-8.
- Weitzmann, Kurt, redaktorAge of Spirituality: Late Antique and Early Christian Art, Third to Seventh Century. New York: The Metropolitan Museum of Art. 1979. səh. 97. ISBN .
- Focanti, Lorenzo (1988). The fragments of late antique patria (PDF) (Thesis). University of Gottingen. p. 214.
Christodorus' flourishing is dated to the reign of Anastasius I Dicorus (491–518 AD). Born circa 431 AD, the Illyrian soldier rose to the throne thanks to his marriage to Ariadne, the widow of the preceding ruler Zeno.
- Croke, Brian (2001). Count Marcellinus and his chronicle. Oxford University Press. p. 89. ISBN 978-0-19-815001-5. Retrieved 12 October 2010.
- Anastasius (AD 491–518) Archived 24 August 2006 at the Wayback Machine Hugh Elton – Florida International University – An Online Encyclopedia of Roman Emperors
- Martindale 1980, p. 78
- Ostrogorski, Georgije (1969). History of the Byzantine State. New Brunswick, NJ.: Rutgers University Press. p. 59. OCLC 812752850.
- Bryan Ward-Perkins; Michael Whitby (2000). The Cambridge ancient history. 14. Late antiquity: empire and successors, A. D. 425–600. Cambridge University Press. pp. 51–52. ISBN 978-0-521-32591-2.
- Justo L. González (2010). A History of Christian Thought Volume II: From Augustine to the Eve of the Reformation. Abingdon Press. pp. 79–82. ISBN 978-1-4267-2191-5.
- Charles Oman, "Karanlık Çağ Tarihi", Say Yayınları,2022, səh.54
- Ostrogorsky 1957, p. 60.
- Zacharias of Mytilene, Syriac Chronicle, Book VII, Chapter VI
- Marcellinus Comes 518: "The emperor Anastasius died suddenly, aged more than eighty. He reigned for twenty-seven years, two months and twenty-nine days [inclusive]."
- Zacharias Rhetor VII, xiv: "Anastasius died on the ninth of July."
- Theophanes Confessor 518: "On 9 April of the ninth indiction Anastasios the impious emperor died after ruling for 27 years and 7 months." (partially inaccurate)
- Chronicon Paschale 518: "Anastasius fell sick… gave up the spirit, aged 90 years and five months. [Justin] became emperor in the consulship of Magnus, in the month Panemus, which is also July, on the 9th."
- John Malalas XVI, 22. "He was terrified and breathed his last, at the age of 90 years and five months."
- Victor of Tunnuna, s.a. 518. "anno viae suae III." [In his 88th year of life, i.e. born in 431]
- Martindale 1980, p. 78.
- Norwich 1988, pp. 188–9.
- Durant 1950, p. 104.
- Treadgold, Warren (2001). A Concise History of Byzantium. Houndmills, Hampshire: Palgrave. pp. 56. ISBN 978-0-333-71830-8.
- Treadgold, Warren (2001). A Concise History of Byzantium. Houndmills, Hampshire: Palgrave. pp. 57. ISBN 978-0-333-71830-8.
- Treadgold, Warren (2001). A Concise History of Byzantium. Houndmills, Hampshire: Palgrave. pp. 57. ISBN 978-0-333-71830-8.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
I Anastasi Dikor Qedim Yunanca Ἀnastasios romanlasdirilmis Anastasios 430 Durres 9 iyul 518 Konstantinopol 491 518 ci illerde Roma imperatoru olmusdur Selefi Zenonun heyat yoldasi Ariadne terefinden secildikden sonra 61 yasinda taxta cixdi Onun hakimiyyeti imperiyanin hokumetinde maliyyesinde iqtisadiyyatinda ve burokratiyasinda islahatlar ve tekmillesdirmelerle xarakterize olunurdu Bunun neticesinde yaranan sabit hokumet iqtisaddiyyati canlandirdi ve boyuk budce artigi imperiyaya onun varisleri xususile de I Yustinian dovrunde daha iddiali siyaset yurutmeye imkan verdi Anastasinin bir cox islahatlari uzunmuddetli oldugu ucun onun imperiya uzerinde tesiri esrler boyu davam etdi I Anastasi Dikoryun Ἀnastasios A lat Flavius AnastasiusBizans imperatoru d 11 aprel 491 9 iyul 518SonrakiI YustinSexsi melumatlarDogum tarixi 430Dogum yeri Durres AlbaniyaVefat tarixi 9 iyul 518 0518 07 09 Vefat yeri Konstantinopol Bizans imperiyasiDefn yeri Muqeddes Hevariler kilsesiFealiyyeti siyasetci monarxHeyat yoldasi Ariadne Imperatrice Dini Monofizit Vikianbarda elaqeli mediafayllarI Anastasi ortada heyat yoldasi Imperatrice Ariadne ile sagda nevesi Sabinianus Anastasiusun 517 ci il konsulluq diptix inde Ucuncu fiqur konsul Agapitus da ola biler Erken heyati ve ailesiAnastasi Dyrrachium da anadan olub deqiq tarixi melum deyil lakin 431 ci ilden sonra olmadigi guman edilir O Illiro Roma ailesinde anadan olub Anastasinin bir qara gozu ve bir mavi gozu heteroxromiya var idi ve bu sebebden ona Dikor leqebi verildi qedim yunanca Dikoros romanca Dikoros iki goz bebekli Imperator olmamisdan evvel Anastasi silentiari bezi saray eyanlarina verilen titul idi Anastasi bir miafizit xristiani idi ve onun sexsi dini meylleri imperiyada hokmranligi boyunca getdikce dini xetler uzre bolunmeye baslayan gerginliklere sebeb oldu Anastasi 52 53 yaslarinda omrunun esas hissesini kecirdiyi paytaxtda bacariqli bir investor kimi taninirdi Dinine cox ehtiram gosterirdi ve sohbetlerinde Monofizit fikirler mueyyen eden Yepiskop Euphemius terefinden qadagan edilene qeder bos vaxtlarinin coxunu Muqeddes Sofia Kilsesinde xutbe vererek kecirmisdi Ruhani sinfine qatilmaq istemisdi ve Antiokheia Yepiskoplugu ucun namized gosterilmisdi Anastasi yuksek derece duzgun bir yasayisa sahib tehsilli calisqan yaxsi qelbli ve edaletli biri olaraq taninirdi Imperatorlugun benovseyi xeleti ile xalqin qarsisina ilk defe cixanda insanlar Olkeni yasadigin kimi idare et deye qisqirdilar Ona qarsi yoneldilen tenqidlerin ilki Monofizit dusunce sistemine yaxin olmasi ikincisi ise kutlenin Zenon kimi eylence duskunu imperatordan sonra ciddi ve qaydalara riayet eden saray eyanlarini yadirgamasi idi Anastasinin Gladiatorlarin vehsi heyvanlarla bogusmasini ve seksualligi on planda saxlayan reqsleri qadagan etmesi xos qarsilanmadi I Anastasi nin qizil solid i Imperiya Anastasinin rehberliyinde qesbkar Longinusa qarsi Isauriya muharibesine ve Sasanilere qarsi ise Anastasiya muharibesine girisdi Anastasi 9 iyul 518 ci ilde Konstantinopolda usagi olmadan oldu Con Malalas teq 491 578 ve Chronicon Paschale teq 630 salnamelerine gore onun 90 il yarim yasi var idi 6 ci esrin evvellerinde yasamis tarixci Viktor Tunnuna deyir ki o 88 yasinda vefat edib bu reqem muasir tarixcilerin ekseriyyeti terefinden qebul edilir O olumunden sonra divus kimi teqdis olunan sonuncu imperator oldu Anastasi Imperator xezinesini 23 000 000 solidi yeni 320 000 funt qizil ve ya 420 long ton 430 t ile terk etdi Ondan sonra Yustin novbeti imperator oldu I Anastasinin qizil tremissisi solidin ucde biri Inzibati islahatlar ve yeni sikkelerin tetbiqiAnastasi inzibati semereliliye ve iqtisadiyyata aid meselelere qeyri adi maraq gostermesi ile meshurdur Mumkun oldugu vaxt O hokumet tranzaksiyalarinda odenis usulunu emteeden sabit valyutaya deyisdi Bu tecrubenin tetbiqi yeyintini ve mallarin dasinmasina ve saxlanmasina olan ehtiyaci azaltdi Bu hemcinin muhasibat ucotu meselelerini asanlasdirdi O bu tecrubeni vergilere de tetbiq ederek vergilerin mallarla deyil nagd pulla odenilmesini emr etdi Barberini fil sumuyu Anastasi ve ya I Justiniani temsil eden 6 ci esre aid fil sumuyu diptixIstinadlarAnastasi I Gran Enciclopedia Catalana kat Grup Enciclopedia 1968 Anastasio I imperatore d Oriente Sapere Encyclopedia it De Agostini Editore 2001 Anastasius I Encyclopaedia Britannica ing Croke Brian 1 January 2009 Haarer F K ed Anastasius I The Classical Review 59 1 208 210 doi 10 1017 s0009840x08002540 JSTOR 20482729 S2CID 154777266 Treadgold Warren 2001 A Concise History of Byzantium Houndmills Hampshire Palgrave pp 57 ISBN 978 0 333 71830 8 Weitzmann Kurt redaktorAge of Spirituality Late Antique and Early Christian Art Third to Seventh Century New York The Metropolitan Museum of Art 1979 seh 97 ISBN 9780870991790 Focanti Lorenzo 1988 The fragments of late antique patria PDF Thesis University of Gottingen p 214 Christodorus flourishing is dated to the reign of Anastasius I Dicorus 491 518 AD Born circa 431 AD the Illyrian soldier rose to the throne thanks to his marriage to Ariadne the widow of the preceding ruler Zeno Croke Brian 2001 Count Marcellinus and his chronicle Oxford University Press p 89 ISBN 978 0 19 815001 5 Retrieved 12 October 2010 Anastasius AD 491 518 Archived 24 August 2006 at the Wayback Machine Hugh Elton Florida International University An Online Encyclopedia of Roman Emperors Martindale 1980 p 78 Ostrogorski Georgije 1969 History of the Byzantine State New Brunswick NJ Rutgers University Press p 59 OCLC 812752850 Bryan Ward Perkins Michael Whitby 2000 The Cambridge ancient history 14 Late antiquity empire and successors A D 425 600 Cambridge University Press pp 51 52 ISBN 978 0 521 32591 2 Justo L Gonzalez 2010 A History of Christian Thought Volume II From Augustine to the Eve of the Reformation Abingdon Press pp 79 82 ISBN 978 1 4267 2191 5 Charles Oman Karanlik Cag Tarihi Say Yayinlari 2022 seh 54 Ostrogorsky 1957 p 60 Zacharias of Mytilene Syriac Chronicle Book VII Chapter VI Marcellinus Comes 518 The emperor Anastasius died suddenly aged more than eighty He reigned for twenty seven years two months and twenty nine days inclusive Zacharias Rhetor VII xiv Anastasius died on the ninth of July Theophanes Confessor 518 On 9 April of the ninth indiction Anastasios the impious emperor died after ruling for 27 years and 7 months partially inaccurate Chronicon Paschale 518 Anastasius fell sick gave up the spirit aged 90 years and five months Justin became emperor in the consulship of Magnus in the month Panemus which is also July on the 9th John Malalas XVI 22 He was terrified and breathed his last at the age of 90 years and five months Victor of Tunnuna s a 518 anno viae suae III In his 88th year of life i e born in 431 Martindale 1980 p 78 Norwich 1988 pp 188 9 Durant 1950 p 104 Treadgold Warren 2001 A Concise History of Byzantium Houndmills Hampshire Palgrave pp 56 ISBN 978 0 333 71830 8 Treadgold Warren 2001 A Concise History of Byzantium Houndmills Hampshire Palgrave pp 57 ISBN 978 0 333 71830 8 Treadgold Warren 2001 A Concise History of Byzantium Houndmills Hampshire Palgrave pp 57 ISBN 978 0 333 71830 8