Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
IV Vilhelm və ya IV Uillyam ((ing. William IV, alm. Wilhelm IV); 21 avqust 1765[…], Vestminster borosu, Böyük London – 20 iyun 1837[…], Vindzor sarayı) — 1830–1837-ci illərdə Britaniya və Hannover kralı. III Georqun oğlu, IV Georqun qardaşıdır.
| IV Vilhelm | |
|---|---|
| ing. William IV alm. Wilhelm IV | |
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 21 avqust 1765[…] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 20 iyun 1837[…](71 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | ürək tutması |
| Dəfn yeri |
|
| Atası | III Georq |
| Hərbi xidmət | |
| Qoşun növü | Krallıq donanması |
| | |
| Təltifləri |      |
| Monoqram |  |
| İmzası |  |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
İlk illəri
IV Vilhelm III Georq və Şarlottanın Georq-kiçik və Fredirikdən sonra dünyaya gələn 3-cü övladları idi. Qaydalara əsasən də Vilhelm ən kiçik olduğuna görə vəliəhd ola bilməyəcəkdi. Uşaqlığını Riçmondda keçirən Vilhelm Krallıq Donanmasına miçman olaraq qəbul olur. Şahzadə bu zaman digər miçmanlardan fərqləndirilmir və eyni dərəcədə iş görürdü.
Amerikanın Istiqlal müharibəsi davam edən dövrdə Vilhelm Nyu-Yorkda idi. Hətta Inqilabçılar bir müddət onu əsir almaq planlarını qururdular. Lakin bu hazırlıqdan xəbər tutan ingilislər Vilhelmin ələ keçirilməsinin qarşısını ala bilirlər.
Vilhelm 1785-ci ildə leytinant rütbəsi ilə "Peqasus",1788-ci ildə "Andromeda" freqatlarının (hərbi dəniz gəmisi) kapitanı təyin edilir. Kontr-admiral rütbəsini aldıqdan sonra isə "Valiant" yelkənli xətt gəmisinin komandiri təyin edilir.
Vilhelm qardaşları kimi hersoq olmaq istəyirdi. Hersoq kimi o Lordlar palatasına daxil ola bilərdi. Bu istəyi atası tərəfindən yaxşı qarşılanmır. Beləki III Georq onun parlamentdə müxalifəti dəstəkləyə biləcəyindən çəkinirdi. Belə olacağı təqdirdə Vilhelm Icmalar palatasına seçiləcəyini bildirir. Icmalar palatası lordlar palatasından daha böyük səlahiyyətlərə malik idi. Bu palatada çoxluq qazanan partiya iqtidara gəlirdi. Nəhayət III Georq məcbur qalıb Vilhelmi 1789-cu ilin 16 mayında Klarens və Sent Endryus və erl-Munster hersoqu titulunu verir. III Georqun gözlədiyi kimi Vilhelm parlamentdə kralın dəstəklədiyi Viqlər partiyasını deyil, müxalifət qüvvələrini dəstəkləyir.
1890-cı ildə Vilhelm donanmadan ayrılır. 3 il sonra başlayan Britaniya-Fransa müharibəsi başlayanda isə Vilhelm yenidən hərbiyə qayıtmaq istəsədə bunun qarşısı hər cəhdlə alınır və ona gəmi verilmir. Bu hal hətta 1798-ci ildə onun admiral (demək olar formal xarakterli) rütbəsi almasına baxmayaraq davam edir. Yalnız 1813-cü ildə Vilhelm müharibənin gedişini canlı izləmə fürsətini qazanır.
Hakimiyyəti
III Georq 51 il (davamiyyətinə görə monarxlar arasında 3-cü) Britaniya taxtında əyləşir. Lakin artıq 1789-cu ildə onda porifiriya xəstəliyi yaranır. Vaxt getdikcə kralın vəziyyəti ağırlaşır. Ölkənin bir çox işlərini böyük oğul Georq görür. Georq-kiçik 1811-ci ildə şahzadə-reqent təyin edilir. 1820-ci ildə isə III Georqun ölümündən sonra kral taxt-tacına sahib olur. Ortancıl uşaq Frederik vəliəhd seçilir. Lakin onun 1827-ci ildə ölümündən sonra bu titul Vilhelmə keçdi. Daha 3 il sonra IV Georq vəfat etdi. Bununla da 65 yaşlı Vilhelm hakimiyyətə gəldi.
IV Vilhelmin 7 illik hakimiyyəti dövründə bütün Britaniya kolonyalarında quldarlıq ləğv edildi, uşaq əməyi məhdudlaşdırıldı, bundan sonra parlamentə deputatlar yalnız böyük sənaye şəhərlərindən seçilə bilərdi. Yüklərin və sərnişinlərin rahat hərəkəti üçün böyük dəmiryolu sistemləri yaradıldı.
IV Vilhelmin övladı olmadığında (hər iki qızı vəfat etmişdi) ölümündən sonra hakimiyyətə 1820-ci ildə vəfat etmiş kiçik qardaşı Eduardın qızı Viktoriya gəldi. Onun ölümü ilə Britaniya və Hannoverin birliyi dağıldı. Hannoverin yeni kralı III Georqun digər bir oğlu Ernst Avqust oldu.
Ədəbiyyat
- Allen, W. Gore. King William IV. — London: Cresset Press, 1960. — 255 s.
İstinadlar
- William IV // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Lundy D. R. William IV Hanover, King of the United Kingdom // The Peerage (ing.).
- http://www.independent.co.uk/voices/comment/a-political-life-even-with-the-tories-in-disarray-dont-expect-boris-to-waltz-in-just-like-that-8139869.html.
- Kindred Britain.
Xarici keçidlər
- William IV Britaniya monarxiyasının rəsmi veb-saytı.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
IV Vilhelm ve ya IV Uillyam ing William IV alm Wilhelm IV 21 avqust 1765 Vestminster borosu Boyuk London 20 iyun 1837 Vindzor sarayi 1830 1837 ci illerde Britaniya ve Hannover krali III Georqun oglu IV Georqun qardasidir IV Vilhelming William IV alm Wilhelm IV Sexsi melumatlarDogum tarixi 21 avqust 1765 1765 08 21 Dogum yeri Vestminster borosu Boyuk London Ingiltere Boyuk Britaniya kralligiVefat tarixi 20 iyun 1837 1837 06 20 71 yasinda Vefat yeri Vindzor sarayi Birlesmis KralliqVefat sebebi urek tutmasiDefn yeri Muqeddes Corc kilsesi d Atasi III GeorqHerbi xidmetQosun novu Kralliq donanmasiTeltifleriMonoqramImzasi Vikianbarda elaqeli mediafayllarIlk illeriIV Vilhelm III Georq ve Sarlottanin Georq kicik ve Fredirikden sonra dunyaya gelen 3 cu ovladlari idi Qaydalara esasen de Vilhelm en kicik olduguna gore veliehd ola bilmeyecekdi Usaqligini Ricmondda keciren Vilhelm Kralliq Donanmasina micman olaraq qebul olur Sahzade bu zaman diger micmanlardan ferqlendirilmir ve eyni derecede is gorurdu Amerikanin Istiqlal muharibesi davam eden dovrde Vilhelm Nyu Yorkda idi Hetta Inqilabcilar bir muddet onu esir almaq planlarini qururdular Lakin bu hazirliqdan xeber tutan ingilisler Vilhelmin ele kecirilmesinin qarsisini ala bilirler Vilhelm 1785 ci ilde leytinant rutbesi ile Peqasus 1788 ci ilde Andromeda freqatlarinin herbi deniz gemisi kapitani teyin edilir Kontr admiral rutbesini aldiqdan sonra ise Valiant yelkenli xett gemisinin komandiri teyin edilir Vilhelm qardaslari kimi hersoq olmaq isteyirdi Hersoq kimi o Lordlar palatasina daxil ola bilerdi Bu isteyi atasi terefinden yaxsi qarsilanmir Beleki III Georq onun parlamentde muxalifeti destekleye bileceyinden cekinirdi Bele olacagi teqdirde Vilhelm Icmalar palatasina secileceyini bildirir Icmalar palatasi lordlar palatasindan daha boyuk selahiyyetlere malik idi Bu palatada coxluq qazanan partiya iqtidara gelirdi Nehayet III Georq mecbur qalib Vilhelmi 1789 cu ilin 16 mayinda Klarens ve Sent Endryus ve erl Munster hersoqu titulunu verir III Georqun gozlediyi kimi Vilhelm parlamentde kralin desteklediyi Viqler partiyasini deyil muxalifet quvvelerini destekleyir 1890 ci ilde Vilhelm donanmadan ayrilir 3 il sonra baslayan Britaniya Fransa muharibesi baslayanda ise Vilhelm yeniden herbiye qayitmaq istesede bunun qarsisi her cehdle alinir ve ona gemi verilmir Bu hal hetta 1798 ci ilde onun admiral demek olar formal xarakterli rutbesi almasina baxmayaraq davam edir Yalniz 1813 cu ilde Vilhelm muharibenin gedisini canli izleme fursetini qazanir HakimiyyetiIII Georq 51 il davamiyyetine gore monarxlar arasinda 3 cu Britaniya taxtinda eylesir Lakin artiq 1789 cu ilde onda porifiriya xesteliyi yaranir Vaxt getdikce kralin veziyyeti agirlasir Olkenin bir cox islerini boyuk ogul Georq gorur Georq kicik 1811 ci ilde sahzade reqent teyin edilir 1820 ci ilde ise III Georqun olumunden sonra kral taxt tacina sahib olur Ortancil usaq Frederik veliehd secilir Lakin onun 1827 ci ilde olumunden sonra bu titul Vilhelme kecdi Daha 3 il sonra IV Georq vefat etdi Bununla da 65 yasli Vilhelm hakimiyyete geldi IV Vilhelmin 7 illik hakimiyyeti dovrunde butun Britaniya kolonyalarinda quldarliq legv edildi usaq emeyi mehdudlasdirildi bundan sonra parlamente deputatlar yalniz boyuk senaye seherlerinden secile bilerdi Yuklerin ve sernisinlerin rahat hereketi ucun boyuk demiryolu sistemleri yaradildi IV Vilhelmin ovladi olmadiginda her iki qizi vefat etmisdi olumunden sonra hakimiyyete 1820 ci ilde vefat etmis kicik qardasi Eduardin qizi Viktoriya geldi Onun olumu ile Britaniya ve Hannoverin birliyi dagildi Hannoverin yeni krali III Georqun diger bir oglu Ernst Avqust oldu EdebiyyatAllen W Gore King William IV London Cresset Press 1960 255 s IstinadlarWilliam IV Encyclopaedia Britannica ing Lundy D R William IV Hanover King of the United Kingdom The Peerage ing http www independent co uk voices comment a political life even with the tories in disarray dont expect boris to waltz in just like that 8139869 html Kindred Britain Xarici kecidlerWilliam IV Britaniya monarxiyasinin resmi veb sayti