Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
II Nadir şah Əfşar —(d. ? -ö. 1805) Əfşarlar İmperiyasının 5-ci və sonuncu şahənşahı (1796–1805).
Nadir şah Qırxlı-Avşar | |
---|---|
Nadir şah Şahrux şah oğlu Qırxlı-Avşar | |
1796 – 1805 | |
Əvvəlki | Şahrux şah Əfşar |
1796 – 1805 | |
Əvvəlki | Ağaməhəmməd şah Qacar |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum yeri | Cənubi Azərbaycan, Əfşarlar dövləti |
Vəfat tarixi | |
Vəfat yeri | Tehran, Qacarlar dövləti |
Fəaliyyəti | qubernator |
Atası | Şahrux şah Qırxlı-Avşar |
Uşaqları | 10 oğul, 3 qız |
Ailəsi | Əfşarlar sülaləsi |
Dini | islam |
Həyatı
Şahrux şahın üçüncü oğlu Nadir mirzə Məşhəd şəhərində dünyaya gəlmişdi. Saray təlim-tərbiyəsi, təhsili almışdı. Ağaməhəmməd xan Xorasana hücum edərkən əfqanların yanına qaçmışdı. Şahın ölümündən sonra Xorasana qayıdıb, ətrafına adamlar yığmağa başladı. Azərbaycanda baş verən qarışıqlıq və qardaşı Hüseynqulu xanın iğtişaşı Fətəli şahın başını qatmışdı. Nadir mirzə gücünü artırıb səltənətə yiyələnmək istədi.
Fətəli şah şəxsən özü qoşun çəkib, Xorasana gəldi. Məşhədi mühasirə etdi. Ətraf kəndlərin taxıl-tərnəsi, suyu məhv edildi. Şəhərdə qəhətlik başladı. Şəhər böyükləri və seyidləri Nadir mirzədən tələb etdilər ki, özünə görə milləti bada verməsin. Şaha da xəbər göndərdilər ki, məzhəb qüdsiyyətini pozub, xalqa zərər verməsin. Nadir mirzə şaha bildirdi ki, qızlarından birini onun oğluna vermək istəyir. Sədr əzəm Mirzə Məhəmmədşəfi Mazandaraninin elçiliyi ilə Nadir mirzənin qızını Fətəli şahın oğlu Hüseynəli mirzəyə aldı. Şah Nadir mirzəni əfv etdi. Bu əfv uzun çəkmədi. Fətəli şahın göstərişi ilə 1805-ci ildə onu tutub, Tеhrana apardılar. Başqa bir mənbədə Nadir mirzənin üsyanı ilə əlaqədər olaraq göstərilir: "Onun Fətəli şahla qaşıdurmasının başlanğıcında aralarında saziş olduğuna görə Nadir mirzə öz qardaşı Abbas mirzəni girov kimi yeni şahın göndərdi, amma Xorasanın başçı və böyükləri Nadirlə şahın arasında birlik yaranmasına mane oldular. Qrant Vatsonun yazdığına görə, Məşhədin mühasirəsi zamanı Nadir mirzə qoşunun xərcini təmin etmək və şəhəri qorumaq üçün İmam Rza meydanına getdi və imamın şəninə rövzəxanlıq etdiyi zaman zərihi geri çəkib onun daxilindəki pulları götürdü. Bu addım fanatik insanların üsyanına, onların əsgərlərlə qarşıdurmasına səbəb oldu. Bir gün sonra o, şəhərin böyük ruhanisi Seyid Mehdinin evinə gedib, namaz qıldığı yerdə onu döyüş təbərzini ilə öldürüdü. Onun bu əməlinə görə camaat şəhər darvazalarını şah qoşunlarının üzünə açdı. Nadir mirzə qaçdı, ancaq onu Məşhədin dörd fərsəngliyində tutaraq zəncirləyib, Tеhrana - şahın yanına göndərdilər və o burada öldürüldü". Belə ki, Nadir mirzənin dili, əlləri Fətəli şahın əmri ilə kəsildi və o bu əzabdan öldü.
İstinadlar
Mənbə
- Ənvər Çingizoğlu, Aydın Avşar, Avşarlar, Bakı, "Şuşa", 2008, səh. 181–211.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
II Nadir şah Əfşar Vəfat: aprel 1805 | ||
Hakimiyyət titulları | ||
---|---|---|
Sələfləri Şahrux şah Əfşar | Əfşarlar imperiyası Şahı 1796- 1805 | Xələfləri yoxdur |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin II Nadir sah Efsar d o 1805 Efsarlar Imperiyasinin 5 ci ve sonuncu sahensahi 1796 1805 Nadir sah Qirxli AvsarNadir sah Sahrux sah oglu Qirxli AvsarEfsarlar imperiyasinin V sahensahi1796 1805EvvelkiSahrux sah EfsarXorasan hakimi Efsarlar dovletinin bir hissesi kimi 1796 1805EvvelkiAgamehemmed sah QacarSexsi melumatlarDogum yeri Cenubi Azerbaycan Efsarlar dovletiVefat tarixi aprel 1805Vefat yeri Tehran Qacarlar dovletiFealiyyeti qubernatorAtasi Sahrux sah Qirxli AvsarUsaqlari 10 ogul 3 qizAilesi Efsarlar sulalesiDini islamHeyatiSahrux sahin ucuncu oglu Nadir mirze Meshed seherinde dunyaya gelmisdi Saray telim terbiyesi tehsili almisdi Agamehemmed xan Xorasana hucum ederken efqanlarin yanina qacmisdi Sahin olumunden sonra Xorasana qayidib etrafina adamlar yigmaga basladi Azerbaycanda bas veren qarisiqliq ve qardasi Huseynqulu xanin igtisasi Feteli sahin basini qatmisdi Nadir mirze gucunu artirib seltenete yiyelenmek istedi Feteli sah sexsen ozu qosun cekib Xorasana geldi Meshedi muhasire etdi Etraf kendlerin taxil ternesi suyu mehv edildi Seherde qehetlik basladi Seher boyukleri ve seyidleri Nadir mirzeden teleb etdiler ki ozune gore milleti bada vermesin Saha da xeber gonderdiler ki mezheb qudsiyyetini pozub xalqa zerer vermesin Nadir mirze saha bildirdi ki qizlarindan birini onun ogluna vermek isteyir Sedr ezem Mirze Mehemmedsefi Mazandaraninin elciliyi ile Nadir mirzenin qizini Feteli sahin oglu Huseyneli mirzeye aldi Sah Nadir mirzeni efv etdi Bu efv uzun cekmedi Feteli sahin gosterisi ile 1805 ci ilde onu tutub Tehrana apardilar Basqa bir menbede Nadir mirzenin usyani ile elaqeder olaraq gosterilir Onun Feteli sahla qasidurmasinin baslangicinda aralarinda sazis olduguna gore Nadir mirze oz qardasi Abbas mirzeni girov kimi yeni sahin gonderdi amma Xorasanin basci ve boyukleri Nadirle sahin arasinda birlik yaranmasina mane oldular Qrant Vatsonun yazdigina gore Meshedin muhasiresi zamani Nadir mirze qosunun xercini temin etmek ve seheri qorumaq ucun Imam Rza meydanina getdi ve imamin senine rovzexanliq etdiyi zaman zerihi geri cekib onun daxilindeki pullari goturdu Bu addim fanatik insanlarin usyanina onlarin esgerlerle qarsidurmasina sebeb oldu Bir gun sonra o seherin boyuk ruhanisi Seyid Mehdinin evine gedib namaz qildigi yerde onu doyus teberzini ile oldurudu Onun bu emeline gore camaat seher darvazalarini sah qosunlarinin uzune acdi Nadir mirze qacdi ancaq onu Meshedin dord fersengliyinde tutaraq zencirleyib Tehrana sahin yanina gonderdiler ve o burada olduruldu Bele ki Nadir mirzenin dili elleri Feteli sahin emri ile kesildi ve o bu ezabdan oldu IstinadlarMenbeEnver Cingizoglu Aydin Avsar Avsarlar Baki Susa 2008 seh 181 211 Hemcinin baxAvsar eli Avsarlar sulalesiXarici kecidlerII Nadir sah EfsarEfsar boyuVefat aprel 1805Hakimiyyet titullariSelefleri Sahrux sah Efsar Efsarlar imperiyasi Sahi 1796 1805 Xelefleri yoxdur