Həsən Urəngi

Həsən Urəngi və ya Həsən Orəngi — siyasətçi, ictimai xadim. Azərbaycan Milli Hökuməti dövründə səhiyyə naziri.

Həsən Urəngi
Azərbaycan Milli Hökumətinin Səhiyyə naziri
12 dekabr 1945 – 12 dekabr 1946
Şəxsi məlumatlar
Fəaliyyəti	siyasətçi

Azərbaycan Milli Hökuməti dağıldıqdan sonra həbs olunub. Sonrakı həyatı haqda məlumat yoxdur.

Haqqında

1945-ci ilin may ayında Azərbaycanda sovet hakimiyyətinin qurulmasının 25 illiyi münasibətilə Cənubi Azərbaycandan Bakıya dəvət olunmuş nümayəndə heyətinin üzvlərindən biri olub.

1945-ci il dekabrın 12-də Azərbaycan Milli Hökuməti qurulub. Həsən Urəngi qurulmuş hökumətdə Səhiyyə naziri təyin olunub.

Səhiyyə naziri olduğu dövrdə 35 xəstəxana, poliklinika, ambulatoriya tikildi. Kəndlərdə 38 tibb məntəqəsi yaradıldı. Xəstəxana çarpayılarının sayı 800-ə, həkimlərin sayı isə 200-ə çatdırıldı. Tibb bacıları hazırlamaq üçün Təbrizdə üç illik Tibb texnikumu açılıb. Orta tibb işçiləri hazırlamaq üçün 5–6 aylıq kurslar açılıb. Milli Hökumət dağılana qədər bu kursları 120 tibb işçisi bitirmişdi. İran hökuməti 1945-ci ildə Azərbaycan səhiyyəsi üçün 32 min tümən ayırmışdırsa, Azərbaycan Milli Hökuməti dövründə səhiyyəyə 5 milyon tüməndən çox vəsait ayrıldı.

1946-cı il dekabrın 13-də ABŞ və Böyük Britaniya tərəfindən dəstəklənən İran ordusu Təbrizə daxil oldu. Bununla da Azərbaycan Milli Hökuməti süqut etdi. 1947-ci il yanvarın 16-da şah qoşunları tərəfindən həbs olunub. Sonrakı həyatı haqda məlumat yoxdur.

Mənbə

İstinadlar

1. Vəkilov, 1991. səh. 62
2. Ağayeva, 2004. səh. 21
3. Həsənli, 1998. səh. 163
4. İbrahimov, 1948. səh. 32
5. Ağayeva, 2004. səh. 27
6. Çeşmazər, 1986. səh. 65
7. "تاریخ شفاهی :: فرقة دموکرات آذربایجان از زبان ابراهیم ناصحی". www.oral-history.ir. İstifadə tarixi: 2025-02-14.
8. Həsənov, 2004. səh. 174
9. McEvoy, Joanne; O'Leary, Brendan. Power Sharing in Deeply Divided Places. Filadelfiya: University of Pennsylvania Press. 2013. 191. ISBN .
10. George Lenczowski. "United States' Support for Iran's Independence and Integrity, 1945–1959", Annals of the American Academy of Political and Social Science, Vol. 401, America and the Middle East. (may, 1972), s. 49
11. Mərəndli, 2017. səh. 155

Ədəbiyyat

• Ağayeva, Gözəl. Təbriz ədəbi mühiti (az.). Bakı: Nurlar NPM. 2004. səh. 168. ISBN .
• Çeşmazər, Mirqasım. Azərbaycan Demokrat Partiyasının yaranması və fəaliyyəti (PDF) (az.). Bakı: Elm nəşriyyatı. 1986. səh. 121. Archived from the original on 2023-05-02. İstifadə tarixi: 2024-11-29.
• Həsənli, Cəmil. Güney Azərbaycan:Tehran - Bakı - Moskva arasında (PDF) (az.). Bakı: Diplomat nəşriyyatı. 1998. səh. 324. 2024-12-04 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2024-11-28.
• İbrahimov, Mirzə. O демократическом движении в Южном Азербайджане (rus). Bakı: Elm nəşriyyatı. 1948. səh. 48.
• Mərəndli, Barış. "21 Azər" soyqırımı: 1946-1947-ci illərdə Cənubi Azərbaycanda kütləvi qırğınlar (az.). Bakı: Elm və təhsil nəşriyyatı. 2017. səh. 376. ISBN . 2024-12-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-12-03.
• Vəkilov, Cavanşir. Azərbaycan Respublikası və İran: 40-cı illər (az.). Bakı: Elm nəşriyyatı. 1991. səh. 136. ISBN .