Həsən Axund

Məhəmməd Həsən Axund (dəri محمد حسن اخوند; puşt. محمد حسن اخوند; 1945, Pənçvaiyə rayonu^[d], Qəndəhar vilayəti) — əfqan molla, siyasətçi və Taliban lideri, hazırda Əfqanıstanın Baş naziri.

Həsən Axund
puşt. ملا محمد حسن اخوند
Əfqanıstanın Baş naziri
7 sentyabr 2021 – 17 may 2023
Əfqanıstanın Baş naziri
7 sentyabr 2021 – 17 may 2023
Əfqanıstanın Baş naziri
Vəzifədədir
17 iyul 2023-cü ildən
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	1945
Doğum yeri	Pənçvaiyə rayonu^[d], Qəndəhar vilayəti, Əfqanıstan krallığı^[d]
Partiya	Taliban
Fəaliyyəti	siyasətçi
Dini	sünni islam
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

Axund Əfqanıstanın cənubundandır. BMT Təhlükəsizlik Şurasının məlumatlarına görə, o, doğulduğu vaxt Pənçvayi rayonunda olan, lakin Əfqanıstan Krallığının Qəndəhar vilayətinin Zari rayonunda yerləşən Paşmulda anadan olub. BMT onun doğum ilini 1945–1950 və 1955–1958 olmaqla təxmin edir. "Əl-Cəzirə" deyir ki, Axundun puştun nəsli 1747-ci ildə Dürranilər İmperiyasının banisi Əhməd xan Abdalidən gəlir.

Əfqanıstanda müxtəlif islam seminariyalarında təhsil alıb. Bir çox Taliban liderlərindən fərqli olaraq, axund Sovet-Əfqan müharibəsində iştirak etməyib.

Axund İslamla bağlı bir neçə əsərin müəllifidir. "BBC News"-un məlumatına görə, o, hərbi deyil, dini aspektlər tərəfindən Talibanda nüfuza malikdir. Birləşmiş Ştatların Sülh İnstitutunun analitiki onun daha çox siyasi adam olduğunu iddia etdi.

Siyasi fəaliyyəti

Axund Talibanın ən yaşlı üzvlərindən biridir və hərəkatın ilk lideri Məhəmməd Ömərin yaxın silahdaşı olub. Taliban hakimiyyəti dövründə o, 1998-ci ildən 27 oktyabr 1999-cu ilə qədər Əfqanıstanın Xarici İşlər Naziri və hakimiyyəti dövründə də Baş nazirin müavini olub. Bir çox digər yüksək rütbəli Taliban üzvləri kimi, o, terror qruplarına sığınacaq verilməsi ilə bağlı Birləşmiş Millətlər Təşkilatının sanksiyalarına məruz qalır.

Axund 1995-ci ildə Kabilin altı nəfərdən ibarət Müşahidə Şurasının üzvü idi.

Qiyam dövründə Axund fasilələrlə Kvetta Şurasının üzvü olub. 2013-cü ildə o, Taliban komissiyalarının rəhbəri və işə qəbul komissiyasının rəhbəri olub.

2021-ci ildə Talibanın hakimiyyətə qayıdışından sonra Axund müvəqqəti Baş nazir təyin edilib. Onun təyinatı Talibanın mötədil və sərt mövqeli fiqurları arasında kompromis kimi qiymətləndirilib. O, 7 sentyabr 2021-ci ildə vəzifəsinin icrasına başlayıb.

Həmçinin bax

İstinadlar

1. https://www.un.org/securitycouncil/es/sanctions/1988/materials/summaries/individual/mohammad-hassan-akhund.
2. "Arxivlənmiş surət". 2021-11-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-11-01.
3. "Arxivlənmiş surət". 2021-09-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-11-01.
4. "Arxivlənmiş surət". 2021-09-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-11-01.
5. "Arxivlənmiş surət". 2022-09-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-11-01.
6. "Arxivlənmiş surət". 2021-09-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-11-01.

Xarici keçidlər