Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hərbi logistika — Hərbi logistika hərbi qüvvələrin hərəkətini, təchizatını və saxlanmasını planlaşdırmaq və icra etmək intizamıdır. Ən geniş mənada bunlar aşağıdakılarla məşğul olan aspektlər və ya hərbi əməliyyatlardır:
- Materialın dizaynı, inkişafı, əldə edilməsi, saxlanması, paylanması, boşaldılması və atılması.
- Kadrların köçürülməsi.
- Obyektlərin alınması və ya tikintisi, saxlanması, istismarı və ləğvi.
- Xidmətlərin alınması və ya göstərilməsi.
- Tibbi və səhiyyə dəstəyi.
Prinsipləri
Tarixçi James A. Huston hərbi logistika üçün on altı prinsip təklif etdi:
- Ekvivalentlik: Strategiya, taktika və logistika hərbi sənət və elmin ayrılmaz və bir-biri ilə əlaqəli aspektləridir.
- Maddi prioritet: Materialın səfərbər edilməsi şəxsi heyətdən, maddi-texniki təchizat bölmələrinin təminatı isə döyüş bölmələrindən əvvəl olmalıdır.
- İrəli zərbə: Təchizatın hərəkəti arxadan gəlməlidir və döyüş bölmələrinin komandirləri maddi-texniki təfərrüatlarla məşğul olmalı və logistika nəzarətini saxlamamalıdır.
- Mobillik: Logistika əməliyyatları dəstəkləmək üçün həm döyüşçü, həm də logistika bölmələrinin sürətli hərəkətini asanlaşdırmalıdır.
- Dispersiya: Çoxsaylı təchizat mənbələri və kommunikasiya xətləri düşmən müdaxiləsini və nəqliyyat infrastrukturunda tıxacları azaldır.
- İqtisadiyyat: Logistika resursları məhduddur, ona görə də onlar ən yaxşı şəkildə yerləşdirilməlidir.
- Asanlılıq: Logistika imkanları xarici məhdudiyyətlərə məruz qalır.
- Elastiklik: Strateji və əməliyyat planları və prioritetləri dəyişir və maddi-texniki dəstək onlarla birlikdə dəyişməlidir.
- Nisbilik: Logistika zamana və yerə görə dəyişir.
- Davamlılıq: Fövqəladə vəziyyətə cavab vermək üçün əsas dəyişikliklər tələb olunmamalıdır.
- Vaxtlılıq: Logistika tapşırıqları fürsətlərdən tam istifadə edəcək şəkildə yerinə yetirilməlidir.
- Məsuliyyət: Kimsə logistik performans və nəticələr üçün cavabdeh olmalıdır.
- Komandirlər Birliyi: Logistika komanda funksiyasıdır və logistika üçün vahid orqan cavabdeh olmalıdır.
- Məlumat: Effektiv logistik planlaşdırma və dəstək üçün dəqiq və vaxtında məlumat vacibdir.
- Keyfiyyət: Logistika Logistika ciddi keyfiyyət standartları ilə asanlaşdırılır.
- Sadəlik: Sadə həllər daha effektiv və idarəolunandır.
Birləşmiş Ştatların Birləşmiş Qərargah Rəisləri prinsiplərin sayını cəmi yeddiyə endirdi:
- Həssaslıq: Lazım olan zaman və yerdə lazımi dəstəyi təmin etmək.
- Sadəlik: Planlaşdırma və icrada birlik və səmərəliliyi təşviq edir və münaqişənin yaratdığı müharibə dumanını və "sürtünməni" azaldır.
- Elastiklik: dəyişən vəziyyətlərə və tələblərə uyğunlaşmaq və uyğunlaşmaq bacarığı.
- İqtisadiyyat: məqsədə çatmaq üçün lazım olan minimum resurslardan istifadə.
- Mövcudluq: məqbul risk səviyyəsində əməliyyatlara başlamaq üçün adekvat təchizat, dəstək və paylama imkanlarının mövcud olduğu nöqtə.
- Davamlılıq: Məqsədlərə çatmaq üçün lazım olan maddi-texniki dəstəyin səviyyəsini və vaxtını saxlamaq bacarığı.
- Yaşamaq qabiliyyəti: Mənfi təsirlərə baxmayaraq sağ qalmaq qabiliyyəti.
Təchizat variantları
Sahəda materialların alınması Ordunun ən əsas tələbləri yemək və sudur. Yem axtarışı tarlada heyvanlar üçün yem və yem toplamaqdan ibarət idi. Onların mövcudluğu mövsümi xarakter daşıyır və əkinçilik sahələrində məhsul yığımı zamanı daha çox bolluq müşahidə olunur. Coğrafiyadan da asılılıq var, çünki səhra ekspedisiyalarında yerli yemək, su və ya yem olmaya bilər. Sahədə ləvazimat əldə etməyin başqa bir yolu yağma idi. Düşməndən və ya düşmən xalqından təchizat ələ keçirmək olar. Başqa bir alternativ satın alma üsuludur; Bu üsulla ordu nağd pulla tarlada təchizat alır. Nağd pul, həmçinin yerdə zorakılıq təhlükəsi ilə dəstəklənən yerli vergitutma yolu ilə əldə edilə bilər. Yerli təchizat mənbələrindən istifadənin əsas çatışmazlığı ondan ibarətdir ki, ordu bir yerdə çox qalarsa tükənə bilər, ona görə də asılı qüvvə daim hərəkətdə olmalıdır.
Sahədə resurslardan geniş istifadə əks logistikaya gətirib çıxarır; Beləliklə, torpaqların dağıdılması və qida mənbələrinin aradan qaldırılması və ya məhv edilməsi ilə ehtiyatlar düşməndən qorunur. Profilaktik satınalma iqtisadi müharibənin bir forması kimi istifadə edilə bilər. Mühasirəyə alan qüvvə qarnizonu ac saxlamağa və ya qarnizona hücum etmək və məhv etmək kimi daha baha başa gələn əməliyyata cəhd etməkdənsə, ətraf ərazini məhv etməklə qarnizonu qaçmağa təşviq edə bilər, lakin qarnizon yerli təchizatdan asılıdırsa, mühasirəyə alan qüvvə ac qala bilər. Hətta yorğunluqdan ölmə halları belə qaçınılmazdır.
Ordu ilə təchizat daşınması İkinci üsul, ordunun ehtiyac duyduğu şeyi gəmilər, heyvanlar, maşınlar və ya əsgərlər vasitəsilə öz arxalarında daşımaq idi. Qədim dövrlərdən bəri əsgərlər silah, zireh, yemək qabları və yataq dəstləri kimi ləvazimat və şəxsi ləvazimatları daşıyırdılar. Heyvanlar ordunu müşayiət etmək üçün sürülə və ətləri üçün istehlak edilə bilərdi. Yollar təkərli nəqliyyat vasitələrinin hərəkətini asanlaşdırır və çay və ya dəniz yolu ilə səyahət böyük həcmdə materialların daşınmasına imkan verir. Bu, ordunun bir qədər özünü təmin etməsinə imkan verdi və 19-cu əsrdə daha sürətli atəş silahları inkişaf etdirilənə qədər bir əsgərin bütün bir kampaniya üçün lazım olan sursatının çoxu öz üzərində və ya onu müşayiət edən arabalarda aparıla bilərdi. Lakin bu üsul ordunun irəliləyişini ləngidə bilən böyük baqaj qatarı ilə nəticələndi.
Materialları arxadan göndərilməsi Çöldə ləvazimat əldə etmək və ordu ilə təchizat daşımaq 19-cu əsrə qədər əsas tədarük vasitəsi olaraq qaldı, lakin hətta 17-ci əsrdə dövrün daha böyük orduları ərzaq ehtiyatlarının anbarlarda toplanmasından və onların göndərilməsindən çox asılı idi. Sənaye İnqilabı ilə başlayan yeni texnoloji, texniki və inzibati inkişaflar, tədarüklərin əvvəllər heç vaxt mümkün olmayan sürətlə və məsafələrdə daşınmasına imkan verdi. Eyni zamanda, sursata tələbatın artması, güllə və bombaların çəkisi orduların öz ehtiyaclarını daşımasını çətinləşdirdi və ordular tezliklə anbarlardan müntəzəm sursatın doldurulmasından asılı vəziyyətə düşdülər. Eyni zamanda, heyvanların avtonəqliyyat vasitələri ilə əvəzlənməsi mexanizasiya yanacağa və ehtiyat hissələrinə tələbat yaratdı ki, onların heç biri yerli-dibli əldə oluna bilmədi. Bu, 20-ci əsrdə başlayan və müasir orduların imkanlarını əhəmiyyətli dərəcədə təkmilləşdirən və onları bu üsuldan çox asılı vəziyyətə gətirən "logistik inqilaba" gətirib çıxardı.
İstinadlar
- "Logistika". 2008-05-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-07-31.
- "19-cu əsr". 2023-07-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-07-31.
- "Logistik inqilab". 2023-03-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-07-31.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Herbi logistika Herbi logistika herbi quvvelerin hereketini techizatini ve saxlanmasini planlasdirmaq ve icra etmek intizamidir En genis menada bunlar asagidakilarla mesgul olan aspektler ve ya herbi emeliyyatlardir Materialin dizayni inkisafi elde edilmesi saxlanmasi paylanmasi bosaldilmasi ve atilmasi Kadrlarin kocurulmesi Obyektlerin alinmasi ve ya tikintisi saxlanmasi istismari ve legvi Xidmetlerin alinmasi ve ya gosterilmesi Tibbi ve sehiyye desteyi PrinsipleriTarixci James A Huston herbi logistika ucun on alti prinsip teklif etdi Ekvivalentlik Strategiya taktika ve logistika herbi senet ve elmin ayrilmaz ve bir biri ile elaqeli aspektleridir Maddi prioritet Materialin seferber edilmesi sexsi heyetden maddi texniki techizat bolmelerinin teminati ise doyus bolmelerinden evvel olmalidir Ireli zerbe Techizatin hereketi arxadan gelmelidir ve doyus bolmelerinin komandirleri maddi texniki teferruatlarla mesgul olmali ve logistika nezaretini saxlamamalidir Mobillik Logistika emeliyyatlari desteklemek ucun hem doyuscu hem de logistika bolmelerinin suretli hereketini asanlasdirmalidir Dispersiya Coxsayli techizat menbeleri ve kommunikasiya xetleri dusmen mudaxilesini ve neqliyyat infrastrukturunda tixaclari azaldir Iqtisadiyyat Logistika resurslari mehduddur ona gore de onlar en yaxsi sekilde yerlesdirilmelidir Asanliliq Logistika imkanlari xarici mehdudiyyetlere meruz qalir Elastiklik Strateji ve emeliyyat planlari ve prioritetleri deyisir ve maddi texniki destek onlarla birlikde deyismelidir Nisbilik Logistika zamana ve yere gore deyisir Davamliliq Fovqelade veziyyete cavab vermek ucun esas deyisiklikler teleb olunmamalidir Vaxtliliq Logistika tapsiriqlari fursetlerden tam istifade edecek sekilde yerine yetirilmelidir Mesuliyyet Kimse logistik performans ve neticeler ucun cavabdeh olmalidir Komandirler Birliyi Logistika komanda funksiyasidir ve logistika ucun vahid orqan cavabdeh olmalidir Melumat Effektiv logistik planlasdirma ve destek ucun deqiq ve vaxtinda melumat vacibdir Keyfiyyet Logistika Logistika ciddi keyfiyyet standartlari ile asanlasdirilir Sadelik Sade heller daha effektiv ve idareolunandir Birlesmis Statlarin Birlesmis Qerargah Reisleri prinsiplerin sayini cemi yeddiye endirdi Hessasliq Lazim olan zaman ve yerde lazimi desteyi temin etmek Sadelik Planlasdirma ve icrada birlik ve semereliliyi tesviq edir ve munaqisenin yaratdigi muharibe dumanini ve surtunmeni azaldir Elastiklik deyisen veziyyetlere ve teleblere uygunlasmaq ve uygunlasmaq bacarigi Iqtisadiyyat meqsede catmaq ucun lazim olan minimum resurslardan istifade Movcudluq meqbul risk seviyyesinde emeliyyatlara baslamaq ucun adekvat techizat destek ve paylama imkanlarinin movcud oldugu noqte Davamliliq Meqsedlere catmaq ucun lazim olan maddi texniki desteyin seviyyesini ve vaxtini saxlamaq bacarigi Yasamaq qabiliyyeti Menfi tesirlere baxmayaraq sag qalmaq qabiliyyeti Techizat variantlariSaheda materiallarin alinmasi Ordunun en esas telebleri yemek ve sudur Yem axtarisi tarlada heyvanlar ucun yem ve yem toplamaqdan ibaret idi Onlarin movcudlugu movsumi xarakter dasiyir ve ekincilik sahelerinde mehsul yigimi zamani daha cox bolluq musahide olunur Cografiyadan da asililiq var cunki sehra ekspedisiyalarinda yerli yemek su ve ya yem olmaya biler Sahede levazimat elde etmeyin basqa bir yolu yagma idi Dusmenden ve ya dusmen xalqindan techizat ele kecirmek olar Basqa bir alternativ satin alma usuludur Bu usulla ordu nagd pulla tarlada techizat alir Nagd pul hemcinin yerde zorakiliq tehlukesi ile desteklenen yerli vergitutma yolu ile elde edile biler Yerli techizat menbelerinden istifadenin esas catismazligi ondan ibaretdir ki ordu bir yerde cox qalarsa tukene biler ona gore de asili quvve daim hereketde olmalidir Sahede resurslardan genis istifade eks logistikaya getirib cixarir Belelikle torpaqlarin dagidilmasi ve qida menbelerinin aradan qaldirilmasi ve ya mehv edilmesi ile ehtiyatlar dusmenden qorunur Profilaktik satinalma iqtisadi muharibenin bir formasi kimi istifade edile biler Muhasireye alan quvve qarnizonu ac saxlamaga ve ya qarnizona hucum etmek ve mehv etmek kimi daha baha basa gelen emeliyyata cehd etmekdense etraf erazini mehv etmekle qarnizonu qacmaga tesviq ede biler lakin qarnizon yerli techizatdan asilidirsa muhasireye alan quvve ac qala biler Hetta yorgunluqdan olme hallari bele qacinilmazdir Ordu ile techizat dasinmasi Ikinci usul ordunun ehtiyac duydugu seyi gemiler heyvanlar masinlar ve ya esgerler vasitesile oz arxalarinda dasimaq idi Qedim dovrlerden beri esgerler silah zireh yemek qablari ve yataq destleri kimi levazimat ve sexsi levazimatlari dasiyirdilar Heyvanlar ordunu musayiet etmek ucun surule ve etleri ucun istehlak edile bilerdi Yollar tekerli neqliyyat vasitelerinin hereketini asanlasdirir ve cay ve ya deniz yolu ile seyahet boyuk hecmde materiallarin dasinmasina imkan verir Bu ordunun bir qeder ozunu temin etmesine imkan verdi ve 19 cu esrde daha suretli ates silahlari inkisaf etdirilene qeder bir esgerin butun bir kampaniya ucun lazim olan sursatinin coxu oz uzerinde ve ya onu musayiet eden arabalarda aparila bilerdi Lakin bu usul ordunun irelileyisini lengide bilen boyuk baqaj qatari ile neticelendi Materiallari arxadan gonderilmesi Colde levazimat elde etmek ve ordu ile techizat dasimaq 19 cu esre qeder esas tedaruk vasitesi olaraq qaldi lakin hetta 17 ci esrde dovrun daha boyuk ordulari erzaq ehtiyatlarinin anbarlarda toplanmasindan ve onlarin gonderilmesinden cox asili idi Senaye Inqilabi ile baslayan yeni texnoloji texniki ve inzibati inkisaflar tedaruklerin evveller hec vaxt mumkun olmayan suretle ve mesafelerde dasinmasina imkan verdi Eyni zamanda sursata telebatin artmasi gulle ve bombalarin cekisi ordularin oz ehtiyaclarini dasimasini cetinlesdirdi ve ordular tezlikle anbarlardan muntezem sursatin doldurulmasindan asili veziyyete dusduler Eyni zamanda heyvanlarin avtoneqliyyat vasiteleri ile evezlenmesi mexanizasiya yanacaga ve ehtiyat hisselerine telebat yaratdi ki onlarin hec biri yerli dibli elde oluna bilmedi Bu 20 ci esrde baslayan ve muasir ordularin imkanlarini ehemiyyetli derecede tekmillesdiren ve onlari bu usuldan cox asili veziyyete getiren logistik inqilaba getirib cixardi Istinadlar Logistika 2008 05 16 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 07 31 19 cu esr 2023 07 31 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 07 31 Logistik inqilab 2023 03 24 tarixinde Istifade tarixi 2023 07 31