Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Həmdanilər (ərəb. حمدانيون) — Yəmənin Həmdan qəbiləsinə mənsub olan sülalə. Şiəliyi qəbul etmişdilər.
Tarixi
Sülaləni Həmdan ibn Həmdun yaratmışdı. O, Mardinin valisi təyin edilmişdi.
IX əsrin sonlarında bu tayfa Həmdan ibn Həmdanın başçılığı ilə xaricilər tərəfindən vuruşduğu halda,X əsrin əvvəllərində Həmdanın oğlu Hüseynin rəhbərliyi altında xilafətə tərəf keçib xaricilər hərəkatının yatırılmasına kömək etdi.
905-ci ildə xəlifə əl-Müktəfi Hüseynin qardaşı, anası kürd olan Əbu əl-Haycə ibn Həmdanı Mosulun hakimi təyin etdi (33,52). Beləliklə Mosul vilayəti həmdanilər (Həmdan ibn Həmdanın adını daşımaqla) sülələsinin irsi hakimiyyəti altına keçdi.
Həmdanilər əmirliyinin çiçəklənmə dövrü Əbu əl-Haycənin iki oğlunun hakimiyyətinə təsadüf edir. Qardaşlarından biri Həsən irsi əmir tituluna yiyələnərək müstəqil hakimiyyətə başladı. Həsənin arvadı Fatimə kürd Əhməd ibn əl-Kürdinin qızı idi. 941-ci ildə Bağdad sarayı (xilafətin mərkəzi burda yerləşirdi) Həsənə Nəsir əd-Dövlə titulu verdi və beləliklə o, Mosul vilaytətində öz hakimiyyətini gücləndirdi.
Əbu əl-Haycə ibn Həmdan Mosula hakim təyin olunan gündən qədim zamanlardan burada yaşayan və bu torpaqların qorunması uğrunda sərlər boyu canından və qanından keçmiş kürdlərin ciddi narazılığına səbəb oldu. Hərçənd ki, onun anası kürd idi. Əbu əl-Haycə ibn Həmdana qarşı ilk kürd üsyanı Məhəmməd ibn Bilalın rəhbərliyi altında başladı. Əvvəlcə Ninəva (Mosul şəhəri yaxınlığında yerləşən qədim şəhər) şəhərinə hücum edən üsyançılar onun böyük hissəsini ələ keçirməyə nail oldular. Əbu əl-Haycə ibn Həmdan üsyanı yatırtmağa çalışsa da heç bir nəticə əldə edə bilmədi.
906-cı ildə Xəlifədən kömək alan Haycə ibn Həmdan kürdlərin üzərinə qoşun göndərdi. Kürdlər Şəhruzura doğru hərəkət edib burada möhkəmləndilər. Kürdlərin başçısı Məhəmməd ibn Bilal hiyləgər gediş edərək, öz tərəfdarlarının Azərbaycan ərazisinə keçməsi üçün vaxt qazanmaq məqsədi ilə Ibn Həmdanla danışıqlar aparmaq qərarına gəldi.
Hökmdarların sülaləsi
- Həmdan ben Hamdûn (ərəb. حمدان بن حمدون التغلبي) (Hamdān ben Hamdūn at-taḡlibyī) Hanedanin kurucusu ilk Abbasi emiri (868–874)
- Husayn bin Həmdan (ərəb. الحسين بن حمدان) (El-ḥusayn ben Hamdān)
Mosul Həmdaniləri
- Abu al-Xacə' `Abd Allah ben Həmdan (ərəb. أبو الهيجاء عبد الله بن حمدان) (Abū al-hayjaʾ ʿabd allah ben ḥamdān) ve ve emiri (905–923). Sonra El Cezire ve Diyarbakır emiri (923-929).
- Nâsir-ad-Dövlə el-Hasan, (ərəb. أبو محمد "ناصر الدولة" الحسن بن أبي الهيجا عبد الله) (Abū muḥammad "nāṣir ad-dawla" al-ḥasan ben abī al-hayjāʾʿabd allah) Musul emiri (929-969).
- `Adid-ad-Dawla Abû Taghlib (ərəb. أبو تغلب الغضنفر "عضد الدولة" فضل الله بن الحسن) (Abū taḡlib al-ḡaḍanfar "ʿaḍud ad-dawla" faḍl allah ben al-ḥasan) Musul emiri (969-979).
- Ibrâhîm Husayin (ərəb. أبو طاهر إبراهيم بن الحسن) (Abū ṭāhir ibrāhīm ben al-ḥasan) Musul emiri (981–991).
- Huseyin bin Hasan (ərəb. أبو عبد الله الحسين بن الحسن) (Abū ʿabd allah ḥusayn ben al-ḥasan)
Hələb Həmdaniləri
- (ərəb. ابو الحسن "سيف الدولة" علي بن أبي الهيجا عبد الله) (abū al-ḥasan "sayf ad-dawla" ʿalī ben abī al-hayjāʾ ʿabd allah), Halep emiri (944–967).
- Sa`d ad-Dawla Charîf I (ərəb. أبو المعالي "سعد الدولة" شريف بن أبي الحسن علي) (abū al-maʿālī saʿd ad-dawla šarīf ben abī al-ḥasan ʿalī), Halep emiri (967-991).
- Sa`îd ad-Dawla Sa`îd (ərəb. أبو الفضائل "سعيد الدولة" سعيد بن أبي المعالي) (abū al-faḍāʾīl "saʿīd ad-dawla" saʿīd ben abī al-maʿālī) Halep emiri (991-1002).
- Ebu Hasan Alî (ərəb. أبو الحسن علي بن أبي الفضائل سعيد) (abū al-ḥasan ʿalī ben abī al-faḍāʾīl saʿīd), Halep emiri (1102-1004).
- Ebu Ma'ali Serîf II (ərəb. أبو المعالي شريف بن أبي الفضائل سعيد) (abū al-maʿālī šarīf ben abī al-faḍāʾīl saʿīd), Halep emiri (1004).
İstinadlar
Xarici keçidlər
- Все монархи мира. Мусульманский Восток VII—XV вв.[ölü keçid]
- Hukam (Arabic)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Hemdaniler ereb حمدانيون Yemenin Hemdan qebilesine mensub olan sulale Sieliyi qebul etmisdiler Hemdaniler ciceklenme dovrundeTarixiSulaleni Hemdan ibn Hemdun yaratmisdi O Mardinin valisi teyin edilmisdi IX esrin sonlarinda bu tayfa Hemdan ibn Hemdanin basciligi ile xariciler terefinden vurusdugu halda X esrin evvellerinde Hemdanin oglu Huseynin rehberliyi altinda xilafete teref kecib xariciler herekatinin yatirilmasina komek etdi 905 ci ilde xelife el Muktefi Huseynin qardasi anasi kurd olan Ebu el Hayce ibn Hemdani Mosulun hakimi teyin etdi 33 52 Belelikle Mosul vilayeti hemdaniler Hemdan ibn Hemdanin adini dasimaqla sulelesinin irsi hakimiyyeti altina kecdi Hemdaniler emirliyinin ciceklenme dovru Ebu el Haycenin iki oglunun hakimiyyetine tesaduf edir Qardaslarindan biri Hesen irsi emir tituluna yiyelenerek musteqil hakimiyyete basladi Hesenin arvadi Fatime kurd Ehmed ibn el Kurdinin qizi idi 941 ci ilde Bagdad sarayi xilafetin merkezi burda yerlesirdi Hesene Nesir ed Dovle titulu verdi ve belelikle o Mosul vilaytetinde oz hakimiyyetini guclendirdi Ebu el Hayce ibn Hemdan Mosula hakim teyin olunan gunden qedim zamanlardan burada yasayan ve bu torpaqlarin qorunmasi ugrunda serler boyu canindan ve qanindan kecmis kurdlerin ciddi naraziligina sebeb oldu Hercend ki onun anasi kurd idi Ebu el Hayce ibn Hemdana qarsi ilk kurd usyani Mehemmed ibn Bilalin rehberliyi altinda basladi Evvelce Nineva Mosul seheri yaxinliginda yerlesen qedim seher seherine hucum eden usyancilar onun boyuk hissesini ele kecirmeye nail oldular Ebu el Hayce ibn Hemdan usyani yatirtmaga calissa da hec bir netice elde ede bilmedi 906 ci ilde Xelifeden komek alan Hayce ibn Hemdan kurdlerin uzerine qosun gonderdi Kurdler Sehruzura dogru hereket edib burada mohkemlendiler Kurdlerin bascisi Mehemmed ibn Bilal hiyleger gedis ederek oz terefdarlarinin Azerbaycan erazisine kecmesi ucun vaxt qazanmaq meqsedi ile Ibn Hemdanla danisiqlar aparmaq qerarina geldi Hokmdarlarin sulalesiHemdan ben Hamdun ereb حمدان بن حمدون التغلبي Hamdan ben Hamdun at taḡlibyi Hanedanin kurucusu ilk Abbasi emiri 868 874 Husayn bin Hemdan ereb الحسين بن حمدان El ḥusayn ben Hamdan Mosul Hemdanileri Abu al Xace Abd Allah ben Hemdan ereb أبو الهيجاء عبد الله بن حمدان Abu al hayjaʾ ʿabd allah ben ḥamdan ve ve emiri 905 923 Sonra El Cezire ve Diyarbakir emiri 923 929 Nasir ad Dovle el Hasan ereb أبو محمد ناصر الدولة الحسن بن أبي الهيجا عبد الله Abu muḥammad naṣir ad dawla al ḥasan ben abi al hayjaʾʿabd allah Musul emiri 929 969 Adid ad Dawla Abu Taghlib ereb أبو تغلب الغضنفر عضد الدولة فضل الله بن الحسن Abu taḡlib al ḡaḍanfar ʿaḍud ad dawla faḍl allah ben al ḥasan Musul emiri 969 979 Ibrahim Husayin ereb أبو طاهر إبراهيم بن الحسن Abu ṭahir ibrahim ben al ḥasan Musul emiri 981 991 Huseyin bin Hasan ereb أبو عبد الله الحسين بن الحسن Abu ʿabd allah ḥusayn ben al ḥasan Heleb Hemdanileri ereb ابو الحسن سيف الدولة علي بن أبي الهيجا عبد الله abu al ḥasan sayf ad dawla ʿali ben abi al hayjaʾ ʿabd allah Halep emiri 944 967 Sa d ad Dawla Charif I ereb أبو المعالي سعد الدولة شريف بن أبي الحسن علي abu al maʿali saʿd ad dawla sarif ben abi al ḥasan ʿali Halep emiri 967 991 Sa id ad Dawla Sa id ereb أبو الفضائل سعيد الدولة سعيد بن أبي المعالي abu al faḍaʾil saʿid ad dawla saʿid ben abi al maʿali Halep emiri 991 1002 Ebu Hasan Ali ereb أبو الحسن علي بن أبي الفضائل سعيد abu al ḥasan ʿali ben abi al faḍaʾil saʿid Halep emiri 1102 1004 Ebu Ma ali Serif II ereb أبو المعالي شريف بن أبي الفضائل سعيد abu al maʿali sarif ben abi al faḍaʾil saʿid Halep emiri 1004 IstinadlarXarici kecidlerVse monarhi mira Musulmanskij Vostok VII XV vv olu kecid Hukam Arabic