ABŞ tədqiqatçısı Charles K. Hofling 1966-cı ildə tabe olma prosesini əyani əks etdirən eksperiment aparmışdır. Təcrübə metodu ilə, Amerika xəstəxanalarından birində aparılmışdır.
Təcrübənin şərtləri
Təcrübənin şərtləri xəstəxana administrasiyası ilə razılaşdırılmışdı. Bu şərtlərə görə doktor telefon vasitəsilə tibb bacısına əmr verməli idi ki, o, pasientə "Astroten" adlı dərmandan 20 mg versin. Bu dərmanın adı uydurma idi və xəstələr üçün nəzərdə tutulmuş dərman siyahısında bu ad yox idi, lakin həmin adda dərman şüşəsi eksperimentator tərəfindən əvvəlcədən dərman otağında qoyulmuşdu. Dərman şüşəsinin üstündə aydın şəkildə qeyd edilmişdi ki, maksimal doza 10 mg-dır. Bundan başqa əmr verən doktoru tibb bacısı tanımırdı. Səhiyyə sisteminin qaydaları sadalanmış şərtlərdə xəstəyə təyin edilmiş dərmanın verilməsini qadağan edir.
Təcrübədən əvvəl Hofling bir qrup tibb bacısına və bu sahədə təhsil alan tələbələrə şərtləri izah edir və onların həmin situasiyada nə edəcəklərini soruşur. Sorğuya cavab verən on iki nəfərdən onu bildirdi ki, onlar belə əmri yerinə yetirməzdilər. Onlardan biri cavab verdi ki, tanış olmayan dərmanı, həm də iki dəfə yüksək doza ilə pasientə vermək xəstəxana qaydalarına və onun şəxsi etik normalarına uyğun olmadığı üçün o bu əmrə tabe olmazdı.
Təcrübənin aparılması
Hofling xəstəxananın 22 tibb bacısı ilə bu təcrübəni apardı. Hər bir tibb bacısı telefonla, tanımadıqları doktordan, xəstəyə yüksək doza ilə qeydiyyatda olmayan dərman verilməsi əmrini aldı. Tibb bacılarından 21-i əmri alan kimi onu yerinə yetirməyə yollandı. Onlar pasientin otağının qarşısında saxlanıldılar. Ancaq bir tibb bacısı telefonla verilən əmrə tabe olmadı.
Süni şəkildə yaradılmış bu situasiyada xəstəxana qaydalarına uyğun gəlməyən ən azı dörd məsələ var idi ki, tibb bacıları onlara diqqət yetirməli idilər: 1) göstəriş telefon vasitəsilə verilmişdi; 2) dərman qeydiyyatdan keçməmişdi və ümumi siyahıda onun adı yox idi; 3) təyin edilən doza maksimal normanı iki dəfə aşırdı; 4) telefonla göstəriş verən şəxslə tibb bacılarının heç biri tanış deyildi.
Təcrübə göstərdi ki, düşünmədən avtoritetin verdiyi əmrə böyük və təhlükəli səhvlərə gətirib çıxara bilər.
Qeydlər
- Майерс, Д. (2005). Социальная психология. Питер. ст. 257
- Чалдини, Р. (2003). Психология влияния. Питер. Санкт-Петербург. ст. 209
Həmçinin bax
Mənbə
- Майерс, Д. (2005). Социальная психология. Питер. Санкт-Петербург
- Hofling, C. K. et al. (1966) "An Experimental Study of Nurse-Physician Relationships". Journal of Nervous and Mental Disease 141:171–180.
- Чалдини, Р. (2003). Психология влияния. Питер. Санкт-Петербург
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
ABS tedqiqatcisi Charles K Hofling 1966 ci ilde tabe olma prosesini eyani eks etdiren eksperiment aparmisdir Tecrube metodu ile Amerika xestexanalarindan birinde aparilmisdir Tecrubenin sertleriTecrubenin sertleri xestexana administrasiyasi ile razilasdirilmisdi Bu sertlere gore doktor telefon vasitesile tibb bacisina emr vermeli idi ki o pasiente Astroten adli dermandan 20 mg versin Bu dermanin adi uydurma idi ve xesteler ucun nezerde tutulmus derman siyahisinda bu ad yox idi lakin hemin adda derman susesi eksperimentator terefinden evvelceden derman otaginda qoyulmusdu Derman susesinin ustunde aydin sekilde qeyd edilmisdi ki maksimal doza 10 mg dir Bundan basqa emr veren doktoru tibb bacisi tanimirdi Sehiyye sisteminin qaydalari sadalanmis sertlerde xesteye teyin edilmis dermanin verilmesini qadagan edir Tecrubeden evvel Hofling bir qrup tibb bacisina ve bu sahede tehsil alan telebelere sertleri izah edir ve onlarin hemin situasiyada ne edeceklerini sorusur Sorguya cavab veren on iki neferden onu bildirdi ki onlar bele emri yerine yetirmezdiler Onlardan biri cavab verdi ki tanis olmayan dermani hem de iki defe yuksek doza ile pasiente vermek xestexana qaydalarina ve onun sexsi etik normalarina uygun olmadigi ucun o bu emre tabe olmazdi Tecrubenin aparilmasiHofling xestexananin 22 tibb bacisi ile bu tecrubeni apardi Her bir tibb bacisi telefonla tanimadiqlari doktordan xesteye yuksek doza ile qeydiyyatda olmayan derman verilmesi emrini aldi Tibb bacilarindan 21 i emri alan kimi onu yerine yetirmeye yollandi Onlar pasientin otaginin qarsisinda saxlanildilar Ancaq bir tibb bacisi telefonla verilen emre tabe olmadi Suni sekilde yaradilmis bu situasiyada xestexana qaydalarina uygun gelmeyen en azi dord mesele var idi ki tibb bacilari onlara diqqet yetirmeli idiler 1 gosteris telefon vasitesile verilmisdi 2 derman qeydiyyatdan kecmemisdi ve umumi siyahida onun adi yox idi 3 teyin edilen doza maksimal normani iki defe asirdi 4 telefonla gosteris veren sexsle tibb bacilarinin hec biri tanis deyildi Tecrube gosterdi ki dusunmeden avtoritetin verdiyi emre boyuk ve tehlukeli sehvlere getirib cixara biler Qeydler Majers D 2005 Socialnaya psihologiya Piter st 257 Chaldini R 2003 Psihologiya vliyaniya Piter Sankt Peterburg st 209Hemcinin baxMilgram eksperimentiMenbeMajers D 2005 Socialnaya psihologiya Piter Sankt Peterburg Hofling C K et al 1966 An Experimental Study of Nurse Physician Relationships Journal of Nervous and Mental Disease 141 171 180 Chaldini R 2003 Psihologiya vliyaniya Piter Sankt Peterburg