Hoşyar Qadınəfəndi (ö. 21 iyun 1886) — Osmanlıların Misir və Sudan hakimi Kavalalı İbrahim Paşanın xanımı, ilk Misir xədivi İsmayıl Paşanın anası, Misirin Validə Paşası.
Hoşyar Qadınəfəndi | |
---|---|
18 yanvar 1863 – 26 iyun 1879 | |
Əvvəlki | Bamba Qadınəfəndi |
Sonrakı | Şəfəqnur xanım |
Şəxsi məlumatlar | |
Vəfat tarixi | |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri | Əl-Rifai məscidi, Qahirə, Misir əyaləti |
Həyat yoldaşı | Kavalalı İbrahim Paşa |
Uşağı | İsmayıl Paşa |
Ailəsi | Kavalalı ailəsi |
Dini | Sünni, İslam |
Həyatı
İlk illəri
Əslən çərkəz olub, bacısıyla birlikdə Osmanlı sarayında təlim-tərbiyə almışdır. Bacısı Pərtəvniyal xanım Sultan Mahmudun hərəminə, Hoşyar xanım isə Misir hakimi Kavalalı Mehmed Əli Paşanın böyük oğlu İbrahim bəylə evləndirilib Qahirəyə göndərildi. Yeganə övladı olan İsmayıl bəyi 31 dekabr 1830-cu ildə dünyaya gətirdi. Həmin ilin fevralında bacısı Pərtəvniyal Sultanın da bir oğlu dünyaya gəlmiş, Əbdüləziz adlı bu oğul gələcəkdə Osmanlı sultanı olaraq Kavalalılarla yaxın əlaqələr quracaqdır. 18 yanvar 1863-cü ildə Səid Paşanın vəfatı ilə oğlu İsmayıl Paşa Misir hakimi təyin edildi və Hoşyar xanım Validə Paşa ünvanı aldı.
Validə Paşa illəri
Hoşyar xanım hər kəs tərəfindən sevilən və atdığı hər addım söz-söhbətə səbəb olan bir qadın idi. Oğlu üzərində və dövlət idarəsindəki nüfuzu o qədər güclü idi ki, Osmanlı sultanı Sultan Əbdüləzizin Misir səyahəti əsnasında Osmaniyə nişanı ilə təltif edildi. Qəsr-əl-Ali sarayında dəbdəbəli həyat yaşayan Hoşyar xanım xədiv olan oğlunun etimad etdiyi sayılı insanlardan biri idi. Buna baxmayaraq siyasətdə gözlər önündə olmadı. Bunun yerinə bəzi ailə üzvləri və hərəm ağası olan Xəlil ağa kimi xidmətçiləri vasitəsilə işləri uzaqdan yürüdürdü. Xəlil ağanın 1880-ci ildə ölümündən sonra vəzifə İbrahim Əthəm ağaya tapşırıldı.
İsmayıl Paşa Misir hakimiyyətini ələ aldıqdan dərhal sonra ənənəyə sadiq qalaraq, bağlılığını bildirmək məqsədilə İstanbula yola düşdü (fevral 1863). Burada xalası Validə Pərtəvniyal Sultanın tərtibiylə Sultan Əbdüləzizin qəbulunda oldu. Həmin ilin yayında Hoşyar xanım da oğlunun istəyilə İstanbula səyahət etdi. Onun və oğlunun səyləri nəticəsində, Misirdə vərasət sistemi dəyişdirildi və İsmayıl Paşanın oğlu Tofiq bəy Misir xədivinin varisi elan olundu (28 may 1866). 1867-ci ilin yayında Hoşyar xanım ikinci dəfə İstanbula səyahət etdi və bacısı Pərtəvniyal Sultanın şərəfinə öz sahil sarayında ziyafət tərtib etdi. Möhtəşəm ziyafətin ardından buna bənzər mərasim Dolmabağça sarayında Hoşyar xanımın şərəfinə keçirildi.
Qahirədəki Qəsr-əl-Ali sarayında xədivin xanımlarından daha dəbdəbəli həyat sürən Hoşyar xanımın yaşadığı mühit tamamilə Osmanlı mədəniyyəti ilə çevrəli idi. Onun İstanbuldan gətirtdiyi və hərəm cariyələrindən ibarət musiqiçi qrupu var idi və oğlunun şərəfinə verilən ziyafətlərdə bu musiqiçilər mütləq iştirak edirdi. Oğluyla adətən türk dilində danışan Hoşyar xanım, 1869-cu ildə Misiri ziyarət edən Uels şahzadəsi Eduard və xanımı ilə tanış oldu. Gələcəyin İngiltərə kraliçası Hoşyar xanım və xədivin xanımlarıyla birlikdə saray hərəmxanasında axşam yeməyi yedi.
Son illəri
1879-cu ildə oğlu Misirdə tüğyan edən iqtisadi böhran və xarici ölkələrin təzyiqi ilə vəzifədən alındı. Nəvəsi Tofiq Paşa Misir xədivi təyin edilən Hoşyar xanım Validə Paşa olmadığı halda, əvvəlki dəbdəbəli həyatını davam etdirdi. Ancaq ömrünün geri qalanını sürgündə keçirən oğlu İsmayıl Paşanı bir daha görə bilmədi. Hoşyar xanım 21 iyun 1886-cı ildə yaşadığı Qəsr-əl-Ali sarayında vəfat etdi və cənazəsi öz əmriylə inşa etdirilən Əl-Rifai məscidindəki Xədiv türbəsinə dəfn edildi.
Mənbə
- Cuno, Kenneth M. (April 1, 2015). Modernizing Marriage: Family, Ideology, and Law in Nineteenth- and Early Twentieth-Century Egypt. Syracuse University Press. p. 34. ISBN 978-0-815-65316-5
- Tugay, Emine Foat (1963). Three Centuries: Family Chronicles of Turkey and Egypt. Oxford University Press. p. 133.
- Hassan, Hassan (2000). In the House of Muhammad Ali: A Family Album, 1805-1952. American Univ in Cairo Press. p. 65.
- Grey, Maria Georgina Shirreff (1870). Journal of a Visit to Egypt, Constantinople, the Crimea, Greece, &c:In the Suite of the Prince and Princess of Wales. Harper. pp. 32–33.
- Cherry, Debrah; Halland, Janice (2006). Local/global: Women Artists in the Nineteenth Century. Ashgate Publishing, Ltd. p. 79.
- Roberts, Mary (November 19, 2007). Intimate Outsiders: The Harem in Ottoman and Orientalist Art and Travel Literature. Duke University Press. p. 171.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Hosyar Qadinefendi o 21 iyun 1886 Osmanlilarin Misir ve Sudan hakimi Kavalali Ibrahim Pasanin xanimi ilk Misir xedivi Ismayil Pasanin anasi Misirin Valide Pasasi Hosyar QadinefendiMisirin Valide Pasasi18 yanvar 1863 26 iyun 1879EvvelkiBamba QadinefendiSonrakiSefeqnur xanimSexsi melumatlarVefat tarixi 21 iyun 1886Vefat yeri Qahire Misir xidivliyiDefn yeri El Rifai mescidi Qahire Misir eyaletiHeyat yoldasi Kavalali Ibrahim PasaUsagi Ismayil PasaAilesi Kavalali ailesiDini Sunni IslamHeyatiIlk illeri Eslen cerkez olub bacisiyla birlikde Osmanli sarayinda telim terbiye almisdir Bacisi Pertevniyal xanim Sultan Mahmudun heremine Hosyar xanim ise Misir hakimi Kavalali Mehmed Eli Pasanin boyuk oglu Ibrahim beyle evlendirilib Qahireye gonderildi Yegane ovladi olan Ismayil beyi 31 dekabr 1830 cu ilde dunyaya getirdi Hemin ilin fevralinda bacisi Pertevniyal Sultanin da bir oglu dunyaya gelmis Ebduleziz adli bu ogul gelecekde Osmanli sultani olaraq Kavalalilarla yaxin elaqeler quracaqdir 18 yanvar 1863 cu ilde Seid Pasanin vefati ile oglu Ismayil Pasa Misir hakimi teyin edildi ve Hosyar xanim Valide Pasa unvani aldi Valide Pasa illeri Hosyar xanim her kes terefinden sevilen ve atdigi her addim soz sohbete sebeb olan bir qadin idi Oglu uzerinde ve dovlet idaresindeki nufuzu o qeder guclu idi ki Osmanli sultani Sultan Ebdulezizin Misir seyaheti esnasinda Osmaniye nisani ile teltif edildi Qesr el Ali sarayinda debdebeli heyat yasayan Hosyar xanim xediv olan oglunun etimad etdiyi sayili insanlardan biri idi Buna baxmayaraq siyasetde gozler onunde olmadi Bunun yerine bezi aile uzvleri ve herem agasi olan Xelil aga kimi xidmetcileri vasitesile isleri uzaqdan yurudurdu Xelil aganin 1880 ci ilde olumunden sonra vezife Ibrahim Ethem agaya tapsirildi Ismayil Pasa Misir hakimiyyetini ele aldiqdan derhal sonra eneneye sadiq qalaraq bagliligini bildirmek meqsedile Istanbula yola dusdu fevral 1863 Burada xalasi Valide Pertevniyal Sultanin tertibiyle Sultan Ebdulezizin qebulunda oldu Hemin ilin yayinda Hosyar xanim da oglunun isteyile Istanbula seyahet etdi Onun ve oglunun seyleri neticesinde Misirde veraset sistemi deyisdirildi ve Ismayil Pasanin oglu Tofiq bey Misir xedivinin varisi elan olundu 28 may 1866 1867 ci ilin yayinda Hosyar xanim ikinci defe Istanbula seyahet etdi ve bacisi Pertevniyal Sultanin serefine oz sahil sarayinda ziyafet tertib etdi Mohtesem ziyafetin ardindan buna benzer merasim Dolmabagca sarayinda Hosyar xanimin serefine kecirildi Hosyar xanimin mezari Qahiredeki Qesr el Ali sarayinda xedivin xanimlarindan daha debdebeli heyat suren Hosyar xanimin yasadigi muhit tamamile Osmanli medeniyyeti ile cevreli idi Onun Istanbuldan getirtdiyi ve herem cariyelerinden ibaret musiqici qrupu var idi ve oglunun serefine verilen ziyafetlerde bu musiqiciler mutleq istirak edirdi Ogluyla adeten turk dilinde danisan Hosyar xanim 1869 cu ilde Misiri ziyaret eden Uels sahzadesi Eduard ve xanimi ile tanis oldu Geleceyin Ingiltere kralicasi Hosyar xanim ve xedivin xanimlariyla birlikde saray heremxanasinda axsam yemeyi yedi Son illeri 1879 cu ilde oglu Misirde tugyan eden iqtisadi bohran ve xarici olkelerin tezyiqi ile vezifeden alindi Nevesi Tofiq Pasa Misir xedivi teyin edilen Hosyar xanim Valide Pasa olmadigi halda evvelki debdebeli heyatini davam etdirdi Ancaq omrunun geri qalanini surgunde keciren oglu Ismayil Pasani bir daha gore bilmedi Hosyar xanim 21 iyun 1886 ci ilde yasadigi Qesr el Ali sarayinda vefat etdi ve cenazesi oz emriyle insa etdirilen El Rifai mescidindeki Xediv turbesine defn edildi MenbeCuno Kenneth M April 1 2015 Modernizing Marriage Family Ideology and Law in Nineteenth and Early Twentieth Century Egypt Syracuse University Press p 34 ISBN 978 0 815 65316 5 Tugay Emine Foat 1963 Three Centuries Family Chronicles of Turkey and Egypt Oxford University Press p 133 Hassan Hassan 2000 In the House of Muhammad Ali A Family Album 1805 1952 American Univ in Cairo Press p 65 ISBN 978 9 774 24554 1 Grey Maria Georgina Shirreff 1870 Journal of a Visit to Egypt Constantinople the Crimea Greece amp c In the Suite of the Prince and Princess of Wales Harper pp 32 33 Cherry Debrah Halland Janice 2006 Local global Women Artists in the Nineteenth Century Ashgate Publishing Ltd p 79 ISBN 978 0 754 63197 2 Roberts Mary November 19 2007 Intimate Outsiders The Harem in Ottoman and Orientalist Art and Travel Literature Duke University Press p 171 ISBN 978 0 822 39045 9