Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Hipodinamiya — hərəki aktivliyin məhdudlaşdırılması zamanı əzələ yığılmasının gücünün azalması ilə orqanizmin funksiyalarının pozulması. Əməyin mexanikləşməsi, avtomatlaşması, kommunikasiya vasitələrinin rolunun yüksəlməsi və urbanizasiya ilə əlaqədar olaraq cəmiyyətdə hipodinamiyanın xüsusi çəkisi artır.
Hipodinamiyanın yaratdığı fəsadlar
İnsan çox vaxtını oturaq və yataq vəziyyətdə keçirir. ETT-nın artması ilə bağlı fiziki yükə ehtiyac olmadığına görə əzələ işləmədiyindən zəifləyir və tədricən atrofiyaya uğrayır. Güc və dözümlülük azalır, sinir-reflektor əlaqələr pozulur, bu da sinir sisteminin fəaliyyətində pozğunluğa gətirib çıxarır (vegetativ damar distoniyası, depressiya, miofasial sindrom inkişaf edir), maddələr mübadiləsi pozulur. Zamanla hipodinamiya nəticəsində dayaq-hərəkət aparatı tərəfindən dəyişikliklər artır: sümük kütləsi proqresiv olaraq azalır (osteoparoz inkişaf edir), periferik oynaqların (osteoartroz) və onurğanın(osteoxondroz) funksiyası əziyyət çəkir. Uzunmüddətli hipodinamiya ürək-damar xəstəliyinə (ürəyin işemik xəstəliyi, arterial hipertoniya), tənəffüsün (ağ ciyərlərin xroniki obstruktiv xəstəliyi) və həzmetmənin pozulmasına gətirib çıxarır.
Hipodinamiya nəticəsində zəncirvari endokrin pozğunluqlar metabolik sindrom (piylənmə, insulinrezistentlik və ateroskleroz riskin artması) şəklində özünü göstərir. Son nəticədə bütün bu dəyişikliklər ömrün qısalmasına gətirib çıxarır. Hipodinamiya ilə şərtlənən xəstəlikləri erkən mərhələdə aşkar etmək üçün laborator və instrumental müayinələrdən keçmək lazımdır. Hipodinamiyanın baş beynin işləməsinə mənfi təsirini qeyd etmək vacibdir. Nəticədə aşağıdakı simptomlar özünü büruzə verir: ümumi zəiflik, əmək qabiliyyətinin azalması, yuxusuzluq, əqli fəallığın zəifləməsi, həddən artıq yorğunluq və s. Hipodinamiya zamanı ağ ciyərlərin tutumu və ventilyasiyası azalır.
Hipodinamiyanın profilaktikası
Əsas profilaktika hərəkət, fiziki yüklənmə və sağlam həyat tərzidir. Düzgün qidalanma və zərərli asılılıqlardan (siqaret çəkmə, alkoqol qəbulu) imtina etmək ağıllı hərəkət rejimi ilə uyğunlaşmalıdır. Gündəlik 30 dəqiqə fiziki yüklənmə və piyada gəzmək (2 km-dən az olmayaraq) məsləhət görülür. Ən yaxşı idman növü kimi adi qaçışdan istifadə edə bilərsiniz.
Reabilitasiya
Kəskin və xroniki xəstəliklərin yaratdığı hipodinamiyanı aradan qaldırmaq üçün tibbi yardıma müraciət etmək lazımdır. Ortopedik və sinir xəstəlikləri klinikalarında hipodinamiya dövründən sonra orqanizmin kompleks bərpası nevroloq, ortoped, dietoloq, masajist və müalicəvi idman instruktoru vasitəsilə həyata keçirilir.
Ədəbiyyat
- Ağayeva E. N. "Oturaq həyat tərzi — sivilizasiyanın xəstəliyidir" probleminə ontogenetik yanaşma
- Ağayeva E. N. Ətraf mühitin ekstremal faktoru olan hipokineziyanın inkişaf edən orqanizmin sağlamlıq göstəricilərinə təsirinin eksperimental tədqiqi
İstinadlar
- Коваленко Е.А., Гуровский Н.Н Гипокинезия.Москва,1980.стр.320
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Hipodinamiya hereki aktivliyin mehdudlasdirilmasi zamani ezele yigilmasinin gucunun azalmasi ile orqanizmin funksiyalarinin pozulmasi Emeyin mexaniklesmesi avtomatlasmasi kommunikasiya vasitelerinin rolunun yukselmesi ve urbanizasiya ile elaqedar olaraq cemiyyetde hipodinamiyanin xususi cekisi artir Hipodinamiyanin yaratdigi fesadlarInsan cox vaxtini oturaq ve yataq veziyyetde kecirir ETT nin artmasi ile bagli fiziki yuke ehtiyac olmadigina gore ezele islemediyinden zeifleyir ve tedricen atrofiyaya ugrayir Guc ve dozumluluk azalir sinir reflektor elaqeler pozulur bu da sinir sisteminin fealiyyetinde pozgunluga getirib cixarir vegetativ damar distoniyasi depressiya miofasial sindrom inkisaf edir maddeler mubadilesi pozulur Zamanla hipodinamiya neticesinde dayaq hereket aparati terefinden deyisiklikler artir sumuk kutlesi proqresiv olaraq azalir osteoparoz inkisaf edir periferik oynaqlarin osteoartroz ve onurganin osteoxondroz funksiyasi eziyyet cekir Uzunmuddetli hipodinamiya urek damar xesteliyine ureyin isemik xesteliyi arterial hipertoniya teneffusun ag ciyerlerin xroniki obstruktiv xesteliyi ve hezmetmenin pozulmasina getirib cixarir Hipodinamiya neticesinde zencirvari endokrin pozgunluqlar metabolik sindrom piylenme insulinrezistentlik ve ateroskleroz riskin artmasi seklinde ozunu gosterir Son neticede butun bu deyisiklikler omrun qisalmasina getirib cixarir Hipodinamiya ile sertlenen xestelikleri erken merhelede askar etmek ucun laborator ve instrumental muayinelerden kecmek lazimdir Hipodinamiyanin bas beynin islemesine menfi tesirini qeyd etmek vacibdir Neticede asagidaki simptomlar ozunu buruze verir umumi zeiflik emek qabiliyyetinin azalmasi yuxusuzluq eqli fealligin zeiflemesi hedden artiq yorgunluq ve s Hipodinamiya zamani ag ciyerlerin tutumu ve ventilyasiyasi azalir Hipodinamiyanin profilaktikasiEsas profilaktika hereket fiziki yuklenme ve saglam heyat terzidir Duzgun qidalanma ve zererli asililiqlardan siqaret cekme alkoqol qebulu imtina etmek agilli hereket rejimi ile uygunlasmalidir Gundelik 30 deqiqe fiziki yuklenme ve piyada gezmek 2 km den az olmayaraq meslehet gorulur En yaxsi idman novu kimi adi qacisdan istifade ede bilersiniz ReabilitasiyaKeskin ve xroniki xesteliklerin yaratdigi hipodinamiyani aradan qaldirmaq ucun tibbi yardima muraciet etmek lazimdir Ortopedik ve sinir xestelikleri klinikalarinda hipodinamiya dovrunden sonra orqanizmin kompleks berpasi nevroloq ortoped dietoloq masajist ve mualicevi idman instruktoru vasitesile heyata kecirilir EdebiyyatAgayeva E N Oturaq heyat terzi sivilizasiyanin xesteliyidir problemine ontogenetik yanasma Agayeva E N Etraf muhitin ekstremal faktoru olan hipokineziyanin inkisaf eden orqanizmin saglamliq gostericilerine tesirinin eksperimental tedqiqiIstinadlarKovalenko E A Gurovskij N N Gipokineziya Moskva 1980 str 320