Hil (lat. Amomum) — bitkilər aləminin zəncəfilçiçəklilər dəstəsinin zəncəfilkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
Hil | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Hil | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
|
Arealı
Vətəni Hindistandır. Ancaq Hindistanla yanaşı, Şri-Lankada, Çində, Afrikada və Amerikada da becərilir. Hilin istifadə edilən əsas hissəsi onun toxumudur.
Botaniki xarakteristikası
Hilin gövdəsinin uzunluğu 4-5 metr, meyvəsinin uzunluğu isə 1-4 santimetrdir. Qabığının rəngi sarımtıl yaşıl, toxumunun rəngi qırmızımtıl-qəhvəyidir. İyi kəskin, dadı yandırıcıdır. Qurudulmuş meyvənin 20-53 %-ni qabığı, 47-80 %-ni toxumu təşkil edir. Hilin toxumları qabığından ayrıldıqdan sonra ətrini tez itirdiyi üçün qabığı ilə bir yerdə yığılır. Hilin toxumunda olan efir yağlarının əsasını alfa terpineol, delta limonen, sineol, terpenilasetat təşkil edir. Hil meyvəsinin qabığında efir yağı az (təqribən 0,1-0,7 %), sellüloza isə çoxdur (təqribən 28-31 %). Üyüdülmüş toxumundan həm yeyinti sənayesində, həm də tibbdə geniş istifadə olunur. Hil həm də zəfəran və vanildən sonra üçüncü ən qiymətli ədviyyatdır.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Hil lat Amomum bitkiler aleminin zencefilcicekliler destesinin zencefilkimiler fesilesine aid bitki cinsi HilElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad BirlepelilerKlad Deste ZencefilciceklilerFesile ZencefilkimilerYarimfesile Triba Cins HilBeynelxalq elmi adiAmomum Roxb 1820Sekil axtarisiITIS 500773NCBI 188482EOL 107389ArealiVeteni Hindistandir Ancaq Hindistanla yanasi Sri Lankada Cinde Afrikada ve Amerikada da becerilir Hilin istifade edilen esas hissesi onun toxumudur Botaniki xarakteristikasiHilin govdesinin uzunlugu 4 5 metr meyvesinin uzunlugu ise 1 4 santimetrdir Qabiginin rengi sarimtil yasil toxumunun rengi qirmizimtil qehveyidir Iyi keskin dadi yandiricidir Qurudulmus meyvenin 20 53 ni qabigi 47 80 ni toxumu teskil edir Hilin toxumlari qabigindan ayrildiqdan sonra etrini tez itirdiyi ucun qabigi ile bir yerde yigilir Hilin toxumunda olan efir yaglarinin esasini alfa terpineol delta limonen sineol terpenilasetat teskil edir Hil meyvesinin qabiginda efir yagi az teqriben 0 1 0 7 selluloza ise coxdur teqriben 28 31 Uyudulmus toxumundan hem yeyinti senayesinde hem de tibbde genis istifade olunur Hil hem de zeferan ve vanilden sonra ucuncu en qiymetli edviyyatdir IstinadlarLinney K Genera plantarum eorumque characteres naturales secundum numerum figuram situm amp proportionem omnium fructificationis partium 5 Stokholm 1754 S 1 doi 10 5962 BHL TITLE 746Hemcinin bax