Hiksoslar Yaxın Şərqin köçəri maldar tayfaları. E.ə. XVII əsrdə Qədim Misiri istila edərək hökmranlığı ələ keçirmiş və e.ə. 1650-ci ildə öz hökmdar sülalələrini yaratmışlar. Tayfanın adı Qədim Misir dillərindəki Manefonun tərcüməsində Hqa xAstwt ( yun. ὑκσώς, ὑξώς - yadelli hökmdar/yadelli ölkə hökmdarı) "çoban hökmdarlar" və ya "çoban tayfaları"dır. Azərbaycan Türkü əsilli Türk yazıçısı Murad Bahadır Ağqoyunlu hiksos sözünün Oğuz sözünün təhrif olunmuş versiyası hesab edir. Hiksosların hökmranlıq dövrü Misirin ikinci orta dövrü adlandırılır. 18-ci sülalənin əsasını qoymuş I Ahmos hiksosları ölkədən qovaraq onların hökmranlığına son qoymuşdur. Təxminən e.ə. 1750-ci ildə Misir Qərbi Asiya mənşəli qarışıq tayfa olan hiksoslar yaxud "yadelli torpaqların hökmdarları" tərəfindən işğal edlidi. Onların hərbi qələbələri bir qayda olaraq atlara və cəng arabalarına sahib olmaları faktı ilə əlaqələndirilir, lakin şübəhsiz ki, Misir xalqı arasındakı ixtilaf onların qələbəsini asanlaşdırıb. Onların hakimiyyəti Misir tarixinə əsaslı şəkildə təsir etmişdi. Hiksoslar misirliləri sadəcə yeni döyüş üsulları ilə tanış etməmişdilər, həmçinin yadelli tiran timsalında misirlilərin qəzəbinə səbəb olmaqla, onların aralarındakı fikir ayrılıqlarını unudaraq yenidən birləşmələrinə səbəb olmuşdular. Təxminən e.ə. 17-ci əsrin sonlarında Cənubi (Yuxarı) Misirin hökmdarları hiksoslara qarşı üsyan başlatdı və sonradan bu üsyana bütün Misir qoşuldu. Təxminən e.ə. 1560-cı ilədək öldürülməmiş və qula çevrilməmiş sonuncu istilaçılar da ölkədən qovuldu.
Misir heroqliflərində Hiksoslar | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Yunan | 'Ύκουσσώς' | |||||||
Heroqlif |
| |||||||
Unikodu | Ḥq3-ḫ3st / Ḥq3-ḫ3swt | |||||||
Transkripsiyası | Heka-xaset / Heka-xasut | |||||||
Mənası | "yadelli hökmdar/yadelli ölkə hökmdarı" | |||||||
və ya |
| |||||||
I Ahmos hiksoslara qarşı döyüşərkən | ||||||||
İstinadlar
- Rainer Hannig: Großes Handwörterbuch Ägyptisch-Deutsch : (2800-950 v. Chr.). von Zabern, Mainz 2006, , S. 606 und 628–629.
Ədəbiyyat
Western Civilizations - Robert E. Lerner, Standish Meacham, Edward McNall Burns
Xarici keçidlər
- Hiksoslar haqqında ədəbiyyat (rus dilində)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Hiksoslar Yaxin Serqin koceri maldar tayfalari E e XVII esrde Qedim Misiri istila ederek hokmranligi ele kecirmis ve e e 1650 ci ilde oz hokmdar sulalelerini yaratmislar Tayfanin adi Qedim Misir dillerindeki Manefonun tercumesinde Hqa xAstwt yun ὑksws ὑ3ws yadelli hokmdar yadelli olke hokmdari coban hokmdarlar ve ya coban tayfalari dir Azerbaycan Turku esilli Turk yazicisi Murad Bahadir Agqoyunlu hiksos sozunun Oguz sozunun tehrif olunmus versiyasi hesab edir Hiksoslarin hokmranliq dovru Misirin ikinci orta dovru adlandirilir 18 ci sulalenin esasini qoymus I Ahmos hiksoslari olkeden qovaraq onlarin hokmranligina son qoymusdur Texminen e e 1750 ci ilde Misir Qerbi Asiya menseli qarisiq tayfa olan hiksoslar yaxud yadelli torpaqlarin hokmdarlari terefinden isgal edlidi Onlarin herbi qelebeleri bir qayda olaraq atlara ve ceng arabalarina sahib olmalari fakti ile elaqelendirilir lakin subehsiz ki Misir xalqi arasindaki ixtilaf onlarin qelebesini asanlasdirib Onlarin hakimiyyeti Misir tarixine esasli sekilde tesir etmisdi Hiksoslar misirlileri sadece yeni doyus usullari ile tanis etmemisdiler hemcinin yadelli tiran timsalinda misirlilerin qezebine sebeb olmaqla onlarin aralarindaki fikir ayriliqlarini unudaraq yeniden birlesmelerine sebeb olmusdular Texminen e e 17 ci esrin sonlarinda Cenubi Yuxari Misirin hokmdarlari hiksoslara qarsi usyan baslatdi ve sonradan bu usyana butun Misir qosuldu Texminen e e 1560 ci iledek oldurulmemis ve qula cevrilmemis sonuncu istilacilar da olkeden qovuldu Misir heroqliflerinde HiksoslarYunan Ykoyssws HeroqlifUnikodu Ḥq3 ḫ3st Ḥq3 ḫ3swtTranskripsiyasi Heka xaset Heka xasutMenasi yadelli hokmdar yadelli olke hokmdari ve yaI Ahmos hiksoslara qarsi doyuserken I Ahmos hiksoslara qarsi doyuserkenbaxredakteIstinadlarRainer Hannig Grosses Handworterbuch Agyptisch Deutsch 2800 950 v Chr von Zabern Mainz 2006 ISBN 3 8053 1771 9 S 606 und 628 629 EdebiyyatWestern Civilizations Robert E Lerner Standish Meacham Edward McNall BurnsXarici kecidlerHiksoslar haqqinda edebiyyat rus dilinde