Hicaz vilayəti (ərəb. ولاية الحجاز; türk. Hicaz vilayeti) — Osmanlı İmperiyasında 1872-ci ildə Məkkə şərifliyini ləğv edərək təsis etiyi vilayət. 1899-cu ilə əsasən vilayətin sahəsi 250 000 km2 olduğu ehtimal olunur. Hicaz vilayətinin şimalında , cənubunda vardı. Vilayətin inzibati mərkəzi əvvəllər Məkkə şəhəri idi. Sonradan mərkəz Taifə köçürülmüşdür.
Hicaz vilayəti | |
---|---|
Ölkə | |
İnzibati mərkəz | Məkkə, Taif |
Tarixi və coğrafiyası | |
Yaradılıb | 1872 |
Ləğv edilib | 10 yanvar 1919 |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
1517-ci ildə Osmanlı sultanı I Səlimin Misir Məmlük Sultanlığını məğlub edərək Ərəbistan yarımadasında Məkkə və Mədinə bölgələrini ələ keçirdi. Bu tarixdən etibarən Məkkə və Mədinə bölgəsində hökmranlıq edən Məkkə şərifliyi Osmanlılardan vassal asılılıqda idi.
1750-ci ildə bölgəni vəhhabilər tamamilə öz hakimiyyəti altına salmaq istəyirdilər. XIX əsrin əvvəllərində Misir vilayətinin əlinə keçdi və osmanlılar adına bölgəni idarə etməyə başladı. 1811-ci ildə bölgəni vəhhabilər işğal etsə də Qavalalı Mehmed Əli Paşa təkrar bölgəni geri aldı
1872-ci ildə Məkkə şərifliyi ləğv edildi. Onun əhatə etdiyi torpaqlarda Hicaz vilayəti yaradıldı. I Dünya müharibəsi zamanı 1916-cı il iyul ayında ərəblər tərəfindən ələ keçirildikdən sonra vilayət ləğv edilərək müstəqil Hicaz krallığı yaradıldı.
Əhalisi
1885-ci ildə Osmanlı imperiyasının Hicaz vilayəti üzrə əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, vilayət əhalisinin ümumi sayı 3.5 milyon nəfərdir. Vilyam L. Oçsenvaldın sözlərinə görə, XIX əsrdə Asır və Hicazın faktiki əhalisi 400 000-dən 800 000 diapazonundadır. Əhalinin əksər hissəsi heyvandarlıqla məşğul olan oturaqlar və yarımsəhra köçəriləridir. Vilayətdə bədəvi tayfaları üstünlük təşkil edirdi. Onların üzərindəki Osmanlı nəzarəti formal idi. Bədəvi tayfalarından əsasən Mədinə və Ciddə sancaqlıqlarına valilər təyin edilirdi.
Sancaqlıqlar
Hicaz vilayətinə bağlı olan sancaqlıqlar aşağıdakılardır:
- — Sancaqlığın mərkəzi Məkkə şəhəri idi.
- — Sancaqlığın mərkəzi Mədinə şəhəridir. Bu sancaqlığa Əl-Vəç, Səvarix, Yənbə ul-Bahr qəzaları və Xaybar, Emlac, Ala və Akabe nahiyələri tabe idi.
- — Sancaqlığın mərkəzi Ciddə qəzası idi. Bu sancaqlığına Mamurətulhəmid qəzası və Rabiğ nahiyəsi tabe idi.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Asia by A. H. Keane, page 459. İstifadə tarixi:2015–11-19
- Numan 2005, p. 33.
- Gábor Ágoston; Bruce Alan Masters (2009–01-01). Encyclopedia of the Ottoman Empire 2022-05-06 at the Wayback Machine. Infobase Publishing. p. 253.
- Numan 2005, p. 71.
- Numan 2005, p. 42.
- "Ceziretül Arab – Hicaz ve Yemen Vilayetleri | Tarih ve Medeniyet". 2014-09-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-11-19.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Hicaz vilayeti ereb ولاية الحجاز turk Hicaz vilayeti Osmanli Imperiyasinda 1872 ci ilde Mekke serifliyini legv ederek tesis etiyi vilayet 1899 cu ile esasen vilayetin sahesi 250 000 km2 oldugu ehtimal olunur Hicaz vilayetinin simalinda cenubunda vardi Vilayetin inzibati merkezi evveller Mekke seheri idi Sonradan merkez Taife kocurulmusdur Hicaz vilayetiOlke Osmanli imperiyasiInzibati merkez Mekke TaifTarixi ve cografiyasiYaradilib 1872Legv edilib 10 yanvar 1919 Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixi1517 ci ilde Osmanli sultani I Selimin Misir Memluk Sultanligini meglub ederek Erebistan yarimadasinda Mekke ve Medine bolgelerini ele kecirdi Bu tarixden etibaren Mekke ve Medine bolgesinde hokmranliq eden Mekke serifliyi Osmanlilardan vassal asililiqda idi 1750 ci ilde bolgeni vehhabiler tamamile oz hakimiyyeti altina salmaq isteyirdiler XIX esrin evvellerinde Misir vilayetinin eline kecdi ve osmanlilar adina bolgeni idare etmeye basladi 1811 ci ilde bolgeni vehhabiler isgal etse de Qavalali Mehmed Eli Pasa tekrar bolgeni geri aldi 1872 ci ilde Mekke serifliyi legv edildi Onun ehate etdiyi torpaqlarda Hicaz vilayeti yaradildi I Dunya muharibesi zamani 1916 ci il iyul ayinda erebler terefinden ele kecirildikden sonra vilayet legv edilerek musteqil Hicaz kralligi yaradildi Ehalisi1885 ci ilde Osmanli imperiyasinin Hicaz vilayeti uzre ehalinin siyahiya alinmasina esasen vilayet ehalisinin umumi sayi 3 5 milyon neferdir Vilyam L Ocsenvaldin sozlerine gore XIX esrde Asir ve Hicazin faktiki ehalisi 400 000 den 800 000 diapazonundadir Ehalinin ekser hissesi heyvandarliqla mesgul olan oturaqlar ve yarimsehra kocerileridir Vilayetde bedevi tayfalari ustunluk teskil edirdi Onlarin uzerindeki Osmanli nezareti formal idi Bedevi tayfalarindan esasen Medine ve Cidde sancaqliqlarina valiler teyin edilirdi SancaqliqlarHicaz vilayetine bagli olan sancaqliqlar asagidakilardir Sancaqligin merkezi Mekke seheri idi Sancaqligin merkezi Medine seheridir Bu sancaqliga El Vec Sevarix Yenbe ul Bahr qezalari ve Xaybar Emlac Ala ve Akabe nahiyeleri tabe idi Sancaqligin merkezi Cidde qezasi idi Bu sancaqligina Mamuretulhemid qezasi ve Rabig nahiyesi tabe idi Hemcinin baxMekke Serifliyi Hicaz kralligiIstinadlarAsia by A H Keane page 459 Istifade tarixi 2015 11 19 Numan 2005 p 33 Gabor Agoston Bruce Alan Masters 2009 01 01 Encyclopedia of the Ottoman Empire 2022 05 06 at the Wayback Machine Infobase Publishing p 253 Numan 2005 p 71 Numan 2005 p 42 Ceziretul Arab Hicaz ve Yemen Vilayetleri Tarih ve Medeniyet 2014 09 28 tarixinde Istifade tarixi 2015 11 19