Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Henri Martin Liland (16 fevral 1843 – 26 mart 1932, Detroyt, Miçiqan) — ABŞ mühəndisi
| Henri Martin Liland | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | 16 fevral 1843 |
| Vəfat tarixi | 26 mart 1932(89 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | ixtiraçı, mühəndis, iş adamı |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
16 fevral 1843-cü ildə Barton şəhərciyi yaxınlığında (Vermont ştatı, ABŞ) fermer ailəsində anadan olmuşdu. 1857-ci ildə Lilandlar ailəsi Massaçusetsə köçdü. İmkansız ailələrdən olan oğlanların çoxu kimi, gələcək konstruktor da erkən yaşlarından işləməli oldu. Öz işçi karyerasına Liland trikotaj fabrikində başladı. Hər şeylə maraqlanan və hər şeyi tez qavrayan Liland zaman keçdikcə mexanik peşəsinə yiyələndi və bir sıra müəssisələrdə mexanik kimi uğurla işlədi.
Əgər 1861-ci ildə ABŞ-də şimal və cənub ştatları arasında vətəndaş müharibəsi başlamasaydı, bəlkə də, Lilandın taleyi başqa cür olacaqdı. Cəbhəyə silah tələb olunurdu. Silahqayırma müəssisələrində ixtisaslı mexaniklər böyük pullar qazanmaq imkanına malik idilər. Liland "Kolt" fabrikinə işə düzəldi, bu fabrik o vaxtlar detalların standartlaşdırılması və dəqiq ölçülərə uyğun hazırlanması sahəsində lider idi və məşhur "Kolt" tapançasının buraxılışı sayəsində ad qazanmışdı. Bu fabrikdə qazandığı pullar və əldə etdiyi təcrübə Linkolna 1880-ci ildə öz şəriki ilə birlikdə "Liland and Falkoner" şirkətini təsis etmək imkanı verdi. Bu şirkət buxar maşınlarının və gəmi motorlarının hazırlanması üzrə ixtisaslaşmışdı.
1896-cı ildə müəssisə velosiped detalları, sonra isə avtomobil mühərrikləri hazırlamağa başladı. Özü də məhsulların keyfiyyəti o qədər yüksək idi ki, 1901-ci ildə Reysom Olds Lilanda özünün "Oldsmobil"i üçün mühərriklər hazırlamaq barədə sifariş verdi. Sifariş düz vaxtında yerinə yetirildi, özü də mühərriklərin gücü sifariş edildiyi kimi 3 deyil, 3,7 at gücünə bərabər idi. Bu işi ilə Liland yüksək ixtisaslı mütəxəssis kimi nüfuz qazandı və 1902-ci ildə Henri Forddan onun yanında işləmək barədə dəvət aldı. Lakin Fordun baş mühəndis işlədiyi Detroyt avtomobil zavodu məhz həmin dövrdə iflasa uğradı. Lilanddan xahiş olundu ki, zavodun avadanlıqlarını qiymətləndirsin və onu satışa hazırlasın.
Ola bilsin ki, məhz o vaxt Lilandın ağlına müəssisəni yenidən təşkil etmək və orada yüksək səviyyəli avtomobillər hazırlamaq fikri gəldi. Ford və Liland yeni firmanı Luiziananın əfsanəvi qubernatoru və Detroyt şəhərinin banisi markiza de Kadilyakın şərəfinə adlandırmağı qərara aldılar. Beləliklə, 1902-ci ilin avqustunda məşhur "Cadillac Motor Car Company" yarandı. Liland yeni şirkətin direktoru və texniki məsləhətçisi oldu.
Bir müddət sonra müəssisə avtomobillərin seriya ilə buraxılışına başladı. Lilandın vəzifəsi yeni texnologiyaların tətbiqindən və avtomobillərin təkmilləşdirilməsindən ibarət idi. Silahqayırma zavodunda qazandığı təcrübə burada onun işinə yaradı. Liland tapança istehsalında tətbiq edilən prinsipi burada tətbiq etməyi qərara aldı. Tapançalar elə hazırlanırdı ki, bir tapançanın detallarını başqa tapançanın detalları ilə əvəz etmək mümkün idi. İstənilən vaxt onlarla tapançanı sökmək, onların detallarını bir-biri ilə əvəzləmək və sonra silahları yenidən yığmaq olardı. Bu əməliyyatdan sonra bütün tapançalar öz döyüş qabiliyyətini saxlayırdı.
Avtomobilin konstruksiyasını xeyli dərəcədə yaxşılaşdırmağa Lilandın dostu Bayron Karterin ölümü sövq etdi. Zavodun istehsal etdiyi dəstəyin vasitəsilə öz "Cadillac"ını işə salarkən Karter o qədər ciddi xəsarətlər aldı ki, bir neçə saatdan sonra vəfat etdi. Xəsarətlərə səbəb o idi ki, mühərrik işə düşdükdən sonra dəstək sürətlə fırlanmağa başlamışdı. Liland dostunun bu cür ölümündən çox sarsıldı və and içdi ki, onun hazırladığı avtomobillər daha heç kimi öldürməyəcək. Beləliklə, şirkət avtomatik starter hazırlamağa başladı. Bir ildən sonra, 1911-ci ildə "Cadillac" avtomobillərində Çarlz Ketteringin hazırladığı elektrik starterləri peyda oldu. 1912-ci ildən başlayaraq elektrostarter avtomobilin standart avadanlığına çevrildi.
1917-ci ildə Liland General Motors-u tərk etdi və bir müddətdən sonra "Lincoln Motor Company" şirkətini yaratdı. Az sonra məşhurlaşan bu firma 12 silindrli aviasiya mühərriklərinin buraxılışı üzrə ixtisaslaşmışdı. Bu mühərriklər Birinci Dünya müharibəsi illərində Amerika təyyarələrində tətbiq edilirdi. Avtomobilqayırma sahəsindəki xidmətlərinə görə Lilandın adı Detroytda (ABŞ) "Avtomobil sənayesinin şöhrət zalı"nın divarlarına həkk olunaraq əbədiləşdirildi.
İstinadlar
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Short biography page by a relative
- Detroit News retrospective Arxivləşdirilib 2013-01-02 at Archive.today
- Olds history with a bit on Leland Arxivləşdirilib 2013-01-10 at Archive.today
- Historical article
- Another.. 2011-05-14 at the Wayback Machine
- Vermont historical marker 2006-01-15 at the Wayback Machine
- Article about the Lincoln Continental 2008-11-22 at the Wayback Machine
- Henry Martyn Leland // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Henry M. Leland // GeneaStar.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Henri Martin Liland 16 fevral 1843 26 mart 1932 Detroyt Miciqan ABS muhendisiHenri Martin LilandDogum tarixi 16 fevral 1843 1843 02 16 Vefat tarixi 26 mart 1932 1932 03 26 89 yasinda Vefat yeri Detroyt Ueyn dairesi d Miciqan ABSFealiyyeti ixtiraci muhendis is adami Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati16 fevral 1843 cu ilde Barton seherciyi yaxinliginda Vermont stati ABS fermer ailesinde anadan olmusdu 1857 ci ilde Lilandlar ailesi Massacusetse kocdu Imkansiz ailelerden olan oglanlarin coxu kimi gelecek konstruktor da erken yaslarindan islemeli oldu Oz isci karyerasina Liland trikotaj fabrikinde basladi Her seyle maraqlanan ve her seyi tez qavrayan Liland zaman kecdikce mexanik pesesine yiyelendi ve bir sira muessiselerde mexanik kimi ugurla isledi Eger 1861 ci ilde ABS de simal ve cenub statlari arasinda vetendas muharibesi baslamasaydi belke de Lilandin taleyi basqa cur olacaqdi Cebheye silah teleb olunurdu Silahqayirma muessiselerinde ixtisasli mexanikler boyuk pullar qazanmaq imkanina malik idiler Liland Kolt fabrikine ise duzeldi bu fabrik o vaxtlar detallarin standartlasdirilmasi ve deqiq olculere uygun hazirlanmasi sahesinde lider idi ve meshur Kolt tapancasinin buraxilisi sayesinde ad qazanmisdi Bu fabrikde qazandigi pullar ve elde etdiyi tecrube Linkolna 1880 ci ilde oz seriki ile birlikde Liland and Falkoner sirketini tesis etmek imkani verdi Bu sirket buxar masinlarinin ve gemi motorlarinin hazirlanmasi uzre ixtisaslasmisdi 1896 ci ilde muessise velosiped detallari sonra ise avtomobil muherrikleri hazirlamaga basladi Ozu de mehsullarin keyfiyyeti o qeder yuksek idi ki 1901 ci ilde Reysom Olds Lilanda ozunun Oldsmobil i ucun muherrikler hazirlamaq barede sifaris verdi Sifaris duz vaxtinda yerine yetirildi ozu de muherriklerin gucu sifaris edildiyi kimi 3 deyil 3 7 at gucune beraber idi Bu isi ile Liland yuksek ixtisasli mutexessis kimi nufuz qazandi ve 1902 ci ilde Henri Forddan onun yaninda islemek barede devet aldi Lakin Fordun bas muhendis islediyi Detroyt avtomobil zavodu mehz hemin dovrde iflasa ugradi Lilanddan xahis olundu ki zavodun avadanliqlarini qiymetlendirsin ve onu satisa hazirlasin Ola bilsin ki mehz o vaxt Lilandin aglina muessiseni yeniden teskil etmek ve orada yuksek seviyyeli avtomobiller hazirlamaq fikri geldi Ford ve Liland yeni firmani Luiziananin efsanevi qubernatoru ve Detroyt seherinin banisi markiza de Kadilyakin serefine adlandirmagi qerara aldilar Belelikle 1902 ci ilin avqustunda meshur Cadillac Motor Car Company yarandi Liland yeni sirketin direktoru ve texniki meslehetcisi oldu Bir muddet sonra muessise avtomobillerin seriya ile buraxilisina basladi Lilandin vezifesi yeni texnologiyalarin tetbiqinden ve avtomobillerin tekmillesdirilmesinden ibaret idi Silahqayirma zavodunda qazandigi tecrube burada onun isine yaradi Liland tapanca istehsalinda tetbiq edilen prinsipi burada tetbiq etmeyi qerara aldi Tapancalar ele hazirlanirdi ki bir tapancanin detallarini basqa tapancanin detallari ile evez etmek mumkun idi Istenilen vaxt onlarla tapancani sokmek onlarin detallarini bir biri ile evezlemek ve sonra silahlari yeniden yigmaq olardi Bu emeliyyatdan sonra butun tapancalar oz doyus qabiliyyetini saxlayirdi Avtomobilin konstruksiyasini xeyli derecede yaxsilasdirmaga Lilandin dostu Bayron Karterin olumu sovq etdi Zavodun istehsal etdiyi desteyin vasitesile oz Cadillac ini ise salarken Karter o qeder ciddi xesaretler aldi ki bir nece saatdan sonra vefat etdi Xesaretlere sebeb o idi ki muherrik ise dusdukden sonra destek suretle firlanmaga baslamisdi Liland dostunun bu cur olumunden cox sarsildi ve and icdi ki onun hazirladigi avtomobiller daha hec kimi oldurmeyecek Belelikle sirket avtomatik starter hazirlamaga basladi Bir ilden sonra 1911 ci ilde Cadillac avtomobillerinde Carlz Ketteringin hazirladigi elektrik starterleri peyda oldu 1912 ci ilden baslayaraq elektrostarter avtomobilin standart avadanligina cevrildi 1917 ci ilde Liland General Motors u terk etdi ve bir muddetden sonra Lincoln Motor Company sirketini yaratdi Az sonra meshurlasan bu firma 12 silindrli aviasiya muherriklerinin buraxilisi uzre ixtisaslasmisdi Bu muherrikler Birinci Dunya muharibesi illerinde Amerika teyyarelerinde tetbiq edilirdi Avtomobilqayirma sahesindeki xidmetlerine gore Lilandin adi Detroytda ABS Avtomobil senayesinin sohret zali nin divarlarina hekk olunaraq ebedilesdirildi IstinadlarHemcinin baxLinkolnXarici kecidlerShort biography page by a relative Detroit News retrospective Arxivlesdirilib 2013 01 02 at Archive today Olds history with a bit on Leland Arxivlesdirilib 2013 01 10 at Archive today Historical article Another 2011 05 14 at the Wayback Machine Vermont historical marker 2006 01 15 at the Wayback Machine Article about the Lincoln Continental 2008 11 22 at the Wayback MachineHenry Martyn Leland Encyclopaedia Britannica ing Henry M Leland GeneaStar