Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
"Hekayəti Müsyö Jordan həkimi-nəbatat və dərviş Məstəli şah cadükuni məşhur" — Azərbaycan yazıçısı və dramaturqu Mirzə Fətəli Axundovun 1850-ci ildə Azərbaycan dilində yazdığı dörd aktdakı ikinci komediya. Komediyanın orta əsr feodal ideologiyasına, xurafatçılara qarşı yönəldildiyi qeyd olunur. Müəllifin özü tərəfindən rus dilinə tərcümə edilmiş komediya 1851-ci ildə Qafqaz qəzetində çap olunmuşdur. Müəllifin tərcüməsində rus səhnəsindəki ilk əsər həmin il Sankt-Peterburqda baş tutdu, 1852-ci ildə pyes Tiflisdə, 1883-cü ildə isə Naxçıvanda nümayiş olundu.
| Hekayəti Müsyö Jordan Həkimi-Nəbatat və Dərviş Məstəli Şah Cadükuni Məşhur | |
|---|---|
 1906-cı il Paris nəşrinin titul səhifəsi | |
| Janr | komediya |
| Müəllif | Mirzə Fətəli Axundov |
| Orijinal dili | azərbaycan dili |
| Yazılma ili | 1850 |
| Nəşr ili | 1851 |
| Nəşriyyat | Qafqaz |
| Tərcümə | 1851 |
| Elektron versiya | |
 Hekayəti Müsyö Jordan həkimi-nəbatat və dərviş Məstəli şah cadükuni məşhur Vikimənbədə | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Müsyö Jordanın prototipi, o illərdə əslində elmi araşdırmalar üçün Zaqafqaziyaya gəlmiş və xüsusən də komediya janrında fəaliyyət göstərdiyi Qarabağın florasını öyrənən Fransız təbiətşünası Aleksis Jordan (1814–1897) idi. Hətta ehtimal olunur ki, M. F. Axundov fransız alimi ilə şəxsən tanış olmuş və onunla söhbət etmiş, bu da alimin bədii obrazını yaratmasına kömək etmişdir. Qeyd olunur ki, M. F. Axundovun yaradıcılığında Aleksis Jordanın elmi fəaliyyəti və bitkilərin təsnifatına etdiyi düzəlişlər barədə həqiqi məlumatlar verilir.
Süjet
Süjet 1848-ci ildə Qarabağda baş verir. Fransız botanist, Kral Akademiyasının üzvü Müsyö Jordan yerli bitki növlərini öyrənmək üçün buraya gəlir. O burda Təklə-Muğanlı Hətəmxan ağanın mülkündə qalır. Qardaşı oğlu, gənc Şahbaz, Jordanın Parislə bağlı hekayələrini özünə cəlb edir və Jordan ilə birlikdə elm öyrənmək üçün ora getməyə hazırlaşır, amma gəlini Şərafnis və xalası Şahrabanu xanım bunu istəmirlər. Gəzintiyə mane olmaq üçün İrandan gələn məşhur dərviş Məstəlinin köməyinə müraciət edirlər. Mastalinin sadəlövh və xurafatçı qadınların verdiyi yüz "chervonets" (pul vahidi) üçün Fransanın paytaxtını məhv etməyə başlayır. Mastali dəhşətli sehrləri çəkir, şeytanları və şeytanları çağırır və Parisin imicini məhv edəcəyi kimi bir zərbə ilə məhv etmək əmrini verir. Dərviş günahkar bir şəhəri təsvir edən lövhələrə qaçır və güclü bir zərbə ilə onları hamarlayırlar. Birdən qapı güclü döyülür və həyəcanla içəri girən Müsyö Jordan, Parisin məhv edildiyini və dərhal Fransaya getməli olduğunu bildirdi. Qadınlar, Mastalinin sehrli hərəkətlərinin tez bir zamanda icra olunmasından qorxurdular. Hətta dərvişin özü də əməllərindən qorxaraq pərdə arxasında gizlənir ki, heç kim onu tapmasın. Qaçan Hatamxanın sualına: "Parisi kim məhv etdi?", Müsyö Jordan belə cavab verir: "Lənətə gəl! .. Şeytan! .. Şeytanlar! .. Vəlilər! .." Qadınlar Parisin dərviş Məstəlı tərəfindən məhv edildiyinə şübhə etmirlər. Əslində Parisdə bir inqilab baş verir və kral qaçır. Bundan qorxan fransız dərhal Qarabağı tərk edir. Şahbaz isə qalır. Qadınlar zəfər çalırlar.
Televiziyada
1976-cı ildə komediya əsasında "Azərbaycanfilm" kinostudiyasında rejissorlar Şamil Mahmudbəyov və Kamil Rüstəmbəyov "Dərviş Parisi partladır" filmini hazırladılar. Müsyö Jordan obrazını RSFSR-in əməkdar artisti Sergey Yurski, dərviş isə Azərbaycan SSR-nin əməkdar artisti Mirzə Babayev ifa edirdi. Filmdə SSRİ xalq artisti Adil İsgəndərov (Hətəmxan ağa), Azərbaycan SSR xalq artisti Leyla Bədirbəyli (Şəhrabanu-xanım), Həsən Turabov (Rəşid-bəy) və başqaları da rol aldılar.
İstinadlar
- Альгар, Хамид. Āḵūndzāda. I (Encyclopædia Iranica). 1984. 735–740.
- М. Г. Рафили. Ахундов. Жизнь замечательных людей («Молодая гвардия» 25 000 nüs.). М. Под общей редакцией Дж. Джафарова. 1959. səh. 192.
- Н. Мамедов. Реализм М.Ф. Ахундова (Маариф). Б. 1982. səh. 286.
- // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890–1907.
- История Азербайджана. II (Издательство Академии наук Азербайджанской ССР). Б. 1960. səh. 408.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Hekayeti Musyo Jordan hekimi nebatat ve dervis Mesteli sah cadukuni meshur Azerbaycan yazicisi ve dramaturqu Mirze Feteli Axundovun 1850 ci ilde Azerbaycan dilinde yazdigi dord aktdaki ikinci komediya Komediyanin orta esr feodal ideologiyasina xurafatcilara qarsi yoneldildiyi qeyd olunur Muellifin ozu terefinden rus diline tercume edilmis komediya 1851 ci ilde Qafqaz qezetinde cap olunmusdur Muellifin tercumesinde rus sehnesindeki ilk eser hemin il Sankt Peterburqda bas tutdu 1852 ci ilde pyes Tiflisde 1883 cu ilde ise Naxcivanda numayis olundu Hekayeti Musyo Jordan Hekimi Nebatat ve Dervis Mesteli Sah Cadukuni Meshur1906 ci il Paris nesrinin titul sehifesiJanr komediyaMuellif Mirze Feteli AxundovOrijinal dili azerbaycan diliYazilma ili 1850Nesr ili 1851Nesriyyat QafqazTercume 1851Elektron versiyaHekayeti Musyo Jordan hekimi nebatat ve dervis Mesteli sah cadukuni meshur Vikimenbede Vikianbarda elaqeli mediafayllar Musyo Jordanin prototipi o illerde eslinde elmi arasdirmalar ucun Zaqafqaziyaya gelmis ve xususen de komediya janrinda fealiyyet gosterdiyi Qarabagin florasini oyrenen Fransiz tebietsunasi Aleksis Jordan 1814 1897 idi Hetta ehtimal olunur ki M F Axundov fransiz alimi ile sexsen tanis olmus ve onunla sohbet etmis bu da alimin bedii obrazini yaratmasina komek etmisdir Qeyd olunur ki M F Axundovun yaradiciliginda Aleksis Jordanin elmi fealiyyeti ve bitkilerin tesnifatina etdiyi duzelisler barede heqiqi melumatlar verilir SujetSujet 1848 ci ilde Qarabagda bas verir Fransiz botanist Kral Akademiyasinin uzvu Musyo Jordan yerli bitki novlerini oyrenmek ucun buraya gelir O burda Tekle Muganli Hetemxan aganin mulkunde qalir Qardasi oglu genc Sahbaz Jordanin Parisle bagli hekayelerini ozune celb edir ve Jordan ile birlikde elm oyrenmek ucun ora getmeye hazirlasir amma gelini Serafnis ve xalasi Sahrabanu xanim bunu istemirler Gezintiye mane olmaq ucun Irandan gelen meshur dervis Mestelinin komeyine muraciet edirler Mastalinin sadelovh ve xurafatci qadinlarin verdiyi yuz chervonets pul vahidi ucun Fransanin paytaxtini mehv etmeye baslayir Mastali dehsetli sehrleri cekir seytanlari ve seytanlari cagirir ve Parisin imicini mehv edeceyi kimi bir zerbe ile mehv etmek emrini verir Dervis gunahkar bir seheri tesvir eden lovhelere qacir ve guclu bir zerbe ile onlari hamarlayirlar Birden qapi guclu doyulur ve heyecanla iceri giren Musyo Jordan Parisin mehv edildiyini ve derhal Fransaya getmeli oldugunu bildirdi Qadinlar Mastalinin sehrli hereketlerinin tez bir zamanda icra olunmasindan qorxurdular Hetta dervisin ozu de emellerinden qorxaraq perde arxasinda gizlenir ki hec kim onu tapmasin Qacan Hatamxanin sualina Parisi kim mehv etdi Musyo Jordan bele cavab verir Lenete gel Seytan Seytanlar Veliler Qadinlar Parisin dervis Mesteli terefinden mehv edildiyine subhe etmirler Eslinde Parisde bir inqilab bas verir ve kral qacir Bundan qorxan fransiz derhal Qarabagi terk edir Sahbaz ise qalir Qadinlar zefer calirlar Televiziyada1976 ci ilde komediya esasinda Azerbaycanfilm kinostudiyasinda rejissorlar Samil Mahmudbeyov ve Kamil Rustembeyov Dervis Parisi partladir filmini hazirladilar Musyo Jordan obrazini RSFSR in emekdar artisti Sergey Yurski dervis ise Azerbaycan SSR nin emekdar artisti Mirze Babayev ifa edirdi Filmde SSRI xalq artisti Adil Isgenderov Hetemxan aga Azerbaycan SSR xalq artisti Leyla Bedirbeyli Sehrabanu xanim Hesen Turabov Resid bey ve basqalari da rol aldilar IstinadlarAlgar Hamid Aḵundzada I Encyclopaedia Iranica 1984 735 740 M G Rafili Ahundov Zhizn zamechatelnyh lyudej Molodaya gvardiya 25 000 nus M Pod obshej redakciej Dzh Dzhafarova 1959 seh 192 N Mamedov Realizm M F Ahundova Maarif B 1982 seh 286 Hekayeti Musyo Jordan hekimi nebatat ve dervis Mesteli sah cadukuni meshur Enciklopedicheskij slovar Brokgauza i Efrona V 86 tomah 82 t i 4 dop SPb 1890 1907 Istoriya Azerbajdzhana II Izdatelstvo Akademii nauk Azerbajdzhanskoj SSR B 1960 seh 408