Hacı Quluların mülkü — Şuşa şəhərində yerləşən tarix-memarlıq abidəsi. Üç mərtəbəli saray tipli evin inşasına 1849-cu ildə İkinci Gildiya taciri Qulu Məhəmmədəli oğlunun sifarişi əsasında başlanılmışdır. Hacı Qulu sarayı kimi tanınan bu mülk, öz memarlıq üslubu və milli koloriti ilə Şuşada hər kəsdə heyrət doğururdu. Sarayın 46 otağı və iki böyük qonaq zalı var idi.
Hacı Quluların mülkü | |
---|---|
Ölkə | Azərbaycan |
Şəhər | Şuşa |
Yerləşir | Şuşa Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu |
Əsas tarixlər | Əsası qoyulub: 1849 |
Tikilmə tarixi | 1849 |
UNESCO Ehtiyat Siyahısı | |
Tipi | Mədəni |
Kriteriya | i,iv,v,vi |
Təyin edilib | 2001 |
İstinad nöm. | 1574 |
Dövlət | Azərbaycan |
Region | Avropa |
İstinad nöm. | 341 |
Kateqoriya | Saray |
Əhəmiyyəti | Ölkə əhəmiyyətli |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Evin uzadılmış düzbucaqlı formasına malik planı, ara divarı boyunca inşa edilmiş və birinci mərtəbədəki xidməti otaqları ikinci mərtəbədəki yemək və yaşayış otaqları ilə birləşdirən pilləkəni ilə diqqət çəkir. Evin tamamilə parad xarakteri daşıyan üçüncü mərtəbəsi iri zal və onun yanlarında yerləşən qonaq otaqlarından ibarətdir.
Tarixi
Şuşanın Çuxur məhəlləsindəki bu mülk İkinci Gildiya taciri Qulu Məhəmmədəli oğlu tərəfindən 1849-cu ildə inşa etdirilib. Bir zamanlar Cəfərqulu xan Məhəmmədhəsən ağa oğlu Sarıcalı-Cavanşirə xidmət edən Hacı Qulu, daha sonra, ticarətlə məşğul olur. Sonralar Şuşanın varlı tacirlərindən birinə çevrilir və əqli, fərasəti və zirəkliyi sayəsində xeyli var-dövlət toplayır.
Hacı Qulu sarayı kimi tanınan bu mülk, öz memarlıq üslubu və milli koloriti ilə Şuşada hər kəsdə heyrət doğururdu. Sarayın 46 otağı və iki böyük qonaq zalı var idi. 1865-ci ildə Şuşada olmuş rus rəssamı V.V.Vereşşaginin əsərində bu zallardan biri təsvir olunub.
1992-ci ildə Şuşa şəhərinin ermənilər tərəfindən işğalı zamanı Hacı Quluların mülkü top atəşinə tutularaq divarları dağıdılmışdır. Hazırda divarlarının bəzi hissələri qalmaqdadır.
Memarlıq xüsusiyyətləri
Evin uzadılmış düzbucaqlı formasına malik planı, ara divarı boyunca inşa edilmiş və birinci mərtəbədəki xidməti otaqları ikinci mərtəbədəki yemək və yaşayış otaqları ilə birləşdirən pilləkəni ilə diqqət çəkir. Evin tamamilə parad xarakteri daşıyan üçüncü mərtəbəsi iri zal və onun yanlarında yerləşən qonaq otaqlarından ibarətdir. Evin həyətə baxan fasadında üç mərtəbəli açıq veranda yerləşir. Tikilinin yan tərəfində yerləşən açıq daş pilləkən bu verandalara aparır.
Bu evin otaqları, xidmət məqsədinə uyğun olaraq müvafiq formada inşa edilmişdir. Zəngin Şuşa evləri üçün xarakterik olan böyük zal formalı qonaq otağı ilə yanaşı burada yemək və yataq otaqları da istifadə profilinə uyğun memarlıq formalarına malikdir. Birinci mərtəbə ilə əlaqə parad və xidmətçilər üçün nəzərdə tutulmuş iki pilləkən vasitəsiylə həyata keçirilir.
Əksər Şuşa ev və saraylarından fərqli olaraq Hacı Quluların mülkü üçün tikilinin bütün fasadlarında yerləşən çoxlu sayda geniş pəncərələr xarakterikdir. Pəncərələr hamısı şəbəkə ilə işlənmişdir.
Şəkilləri
İstinadlar
- Саламзаде, 1964. səh. 172
- "Hacıqulların malikanəsi". virtualkarabakh.az. 2016-03-16 tarixində . İstifadə tarixi: 22 iyul 2019.
- . armenianvandalism.az. 2016-10-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 iyul 2019.
- Саламзаде, 1964. səh. 173
Ədəbiyyat
- Авалов, Э. В. Архитектура города Шуши и проблемы сохранения его исторического облика. Баку: Элм. 1977.
- Фатуллаев, Ш. С. Памятники Шуши. Баку. 1970.
- Саламзаде, А. В. Архитектура Азербайджана XVI-XIX вв. Баку. 1964.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Haci Qulularin mulku Susa seherinde yerlesen tarix memarliq abidesi Uc mertebeli saray tipli evin insasina 1849 cu ilde Ikinci Gildiya taciri Qulu Mehemmedeli oglunun sifarisi esasinda baslanilmisdir Haci Qulu sarayi kimi taninan bu mulk oz memarliq uslubu ve milli koloriti ile Susada her kesde heyret dogururdu Sarayin 46 otagi ve iki boyuk qonaq zali var idi Haci Qulularin mulkuSusanin isgalindan sonra dagidilmis sarayin xarabliqlariOlke AzerbaycanSeher SusaYerlesir Susa Dovlet Tarix Memarliq QoruguEsas tarixler Esasi qoyulub 1849Tikilme tarixi 1849UNESCO Ehtiyat SiyahisiTipiMedeniKriteriyai iv v viTeyin edilib2001Istinad nom 1574DovletAzerbaycanRegionAvropaAzerbaycandaki tarixi abidelerin milli qeydiyyatiIstinad nom 341KateqoriyaSarayEhemiyyetiOlke ehemiyyetliEvin birinci ikinci ve ucuncu mertebesinin soldan saga plani Vikianbarda elaqeli mediafayllar Evin uzadilmis duzbucaqli formasina malik plani ara divari boyunca insa edilmis ve birinci mertebedeki xidmeti otaqlari ikinci mertebedeki yemek ve yasayis otaqlari ile birlesdiren pillekeni ile diqqet cekir Evin tamamile parad xarakteri dasiyan ucuncu mertebesi iri zal ve onun yanlarinda yerlesen qonaq otaqlarindan ibaretdir TarixiSarayin sebeke pencereli qonaq otaqlarindan birinin interyeri Vasili Veresaginin 1865 ci ile aid tesvirinde Susanin Cuxur mehellesindeki bu mulk Ikinci Gildiya taciri Qulu Mehemmedeli oglu terefinden 1849 cu ilde insa etdirilib Bir zamanlar Ceferqulu xan Mehemmedhesen aga oglu Saricali Cavansire xidmet eden Haci Qulu daha sonra ticaretle mesgul olur Sonralar Susanin varli tacirlerinden birine cevrilir ve eqli feraseti ve zirekliyi sayesinde xeyli var dovlet toplayir Haci Qulu sarayi kimi taninan bu mulk oz memarliq uslubu ve milli koloriti ile Susada her kesde heyret dogururdu Sarayin 46 otagi ve iki boyuk qonaq zali var idi 1865 ci ilde Susada olmus rus ressami V V Veressaginin eserinde bu zallardan biri tesvir olunub 1992 ci ilde Susa seherinin ermeniler terefinden isgali zamani Haci Qulularin mulku top atesine tutularaq divarlari dagidilmisdir Hazirda divarlarinin bezi hisseleri qalmaqdadir Memarliq xususiyyetleriUcuncu mertebeye ve verandalara aparan aciq das pillekenin sutunlari tacli ve qanadli ilan oymalari ile bezedilmis sutunlara malikdir Evin uzadilmis duzbucaqli formasina malik plani ara divari boyunca insa edilmis ve birinci mertebedeki xidmeti otaqlari ikinci mertebedeki yemek ve yasayis otaqlari ile birlesdiren pillekeni ile diqqet cekir Evin tamamile parad xarakteri dasiyan ucuncu mertebesi iri zal ve onun yanlarinda yerlesen qonaq otaqlarindan ibaretdir Evin heyete baxan fasadinda uc mertebeli aciq veranda yerlesir Tikilinin yan terefinde yerlesen aciq das pilleken bu verandalara aparir Bu evin otaqlari xidmet meqsedine uygun olaraq muvafiq formada insa edilmisdir Zengin Susa evleri ucun xarakterik olan boyuk zal formali qonaq otagi ile yanasi burada yemek ve yataq otaqlari da istifade profiline uygun memarliq formalarina malikdir Birinci mertebe ile elaqe parad ve xidmetciler ucun nezerde tutulmus iki pilleken vasitesiyle heyata kecirilir Ekser Susa ev ve saraylarindan ferqli olaraq Haci Qulularin mulku ucun tikilinin butun fasadlarinda yerlesen coxlu sayda genis pencereler xarakterikdir Pencereler hamisi sebeke ile islenmisdir SekilleriIstinadlarSalamzade 1964 seh 172 Haciqullarin malikanesi virtualkarabakh az 2016 03 16 tarixinde Istifade tarixi 22 iyul 2019 armenianvandalism az 2016 10 19 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 22 iyul 2019 Salamzade 1964 seh 173EdebiyyatAvalov E V Arhitektura goroda Shushi i problemy sohraneniya ego istoricheskogo oblika Baku Elm 1977 Fatullaev Sh S Pamyatniki Shushi Baku 1970 Salamzade A V Arhitektura Azerbajdzhana XVI XIX vv Baku 1964 Hemcinin baxSusa Dovlet Tarix Memarliq Qorugu