"Hacı Murad" - Lev Tolstoy tərəfindən 1896-1904-cü illərdə dram janrında yazılmış qısa roman. İlk dəfə 1912-ci ildə, Tolstoyun ölümündən iki il sonra nəşr edilib, kitab şəklində isə 1917-ci ildə oxuculara təqdim olunub. Tolstoyun axırıncı romanıdır. Kitab baş qəhrəman avar Hacı Muradın şəxsi ədavətinə görə hər zaman döyüşdüyü ruslarla əlbirlik etməyindən bəhs edir.
Hacı Murad | |
---|---|
ing. Hadji Murat | |
Müəllif | Lev Tolstoy |
Janr | Tarixi |
Orijinalın dili | Rus dili |
Ölkələr | Rusiya |
Orijinalın nəşr ili | (1912) |
Tərcüməçi | Mustafa Əfəndiyev |
Nəşriyyat | "Qanun" nəşriyyatı |
Nəşr | 2015 |
Səhifə | 192 |
Növ | kitab |
ISBN | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Məzmun
Çar Rusiyası Qafqazı ilhaq etsə də, bölgə xalqları işğalçılarla mübarizəni davam etdirir. Ruslara qarşı döyüşən Hacı Muradla Şeyx Şamil arasında düşmənçilik yaranır və həqiqi düşmən bu ixtilafdan yararlanmaq istəyir. Son nəticədə Hacı Murad işğalçıların tərəfinə keçir.
Yazılması haqqında
Qardaşı Serqeyə yazdığı məktublardan aydın olur ki, Tolstoy ilk dəfə Hacı Murad haqqında Qafqazda xidmət edərkən eşidib. Romanın əvvəlində təsvir olunan qanqal əslində Tolstoyun qaldığı yerin yanında yetişir və Tolstoy bunu görərkən Hacı Muradı xatırlayır və onun haqqında yazmağı fikirləşir. Romanı yazarkən Tolstoyun yaşlı illəri olduğundan sağlığı xeyli zəifləmişdi. Məktublarında da bunu qeyd edirdi. Roman üzərində işləyərkən isə bir qədər özünü canlı hiss etdiyini vurğulayırdı və sadəcə onu tamamlamaq haqqında düşünürdü, nəşr etdirmək fikri isə yox idi.
Tarixi faktlar
Tolstoyun romanı 19-cu əsrin ortalarında Qafqazı əhatə edir. İmperiyanın işğalı zamanında Çeçen və Rus militantları arasında qarşıdurmalar baş verir. Rus qüvvələrinin ən böyük məqsədi o idir ki, imperiyalarının ərazisini böyütsünlər. Hacı Murad haqqında yazdığı romanda Tolstoy əsgərlikdə olan vaxtında gördüklərini təsvir edir, hətta 1851-ci ildə qardaşına yazdığı məktubda deyirdi: "Əgər xəbərlərlə lovğalanmaq istəyirsənsə, o zaman bil ki, Hacı Murad bir neçə gün öncə Rusiya Hökumətinə təslim oldu. Onda əsil şeytan cəsarəti var və o, bütün çeçenlərin qəhrəmanıdır, lakin pis əməllərə eləməyə məcbur edilmişdir."
Romanın hadisələrin baş verməsindən təxminən əlli il sonra yazılmasına baxmayaraq, Tolstoy Rusiya sivilizasiyasnını həmin dönəmlərini təsvir edir və tənəzzülə uğrayan bürokratiya ilə sağlam bir dağlının həyatını göstərir.
Obrazlar
- Hacı Murad — Romanın əsas baş qəhrəmanıdır. O anasını, xanımlarını və uşaqlarını tutan Şamili məğlub etmək üçün ruslarla əlbir olur.
- Şeyx Şamil — Ruslara qarşı döyüşən Qafqaz Xalqlarının lideridir.
- Yusif - Hacı Muradın ən böyük oğlu. Şeyx Şamil onu əsir tutub ölümlə hədələyəndə Yusif özünü öldürməyə cəhd etdi, amma buna nail ola bilmədi
- Eldar - Hacı Muradın müridi. Ölənə qədər Hacı Muradla birlikdə döyüşür.
- Hənəfi - Hacı Muradın müridi. Ölənə qədər Hacı Muradla birlikdə döyüşür.
- Xan-Mağoma -
- Sado - Hacı Muradın tərəfdarlarından biri. Ölüm təhdidlərinə baxmayaraq Hacı Muradı evindən qonaq saxlayır. Daha sonralar Sadonun kəndi və evi rus əsgərləri tərəfindən yandırıldı və dağıdıldı
- Sadonun atası - Qonaqları olan Hacı Muradı mehribanlıqla salamlayır və ona böyük hörmət duyur
- Sadonun oğlu -
- Mixail Vorontsov — Rusların ən vacib komandirlərindən biridir. Hacı Murad yalnız ona təslim olub danışmaq istəyir.
- Petruxa Avdeyev — Gənc rus əsgəri. Kiçik atışmada yaralanaraq həyatını itirir.
- I Nikolay — Çar.
- Mariya Dimitreyevna — Romanda Hacı Muradla dostlaşırlar.
Həmçinin bax
İstinadlar
- 'Hacı Murad', The New York Times
- "'Hacı Murad', The Wall Street Journal". 2022-01-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-02-26.
- "'Hacı Murad', The Guardian". 2022-03-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-02-26.
- "'Hacı Murad', Goodreads". 2019-12-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-02-26.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Haci Murad Lev Tolstoy terefinden 1896 1904 cu illerde dram janrinda yazilmis qisa roman Ilk defe 1912 ci ilde Tolstoyun olumunden iki il sonra nesr edilib kitab seklinde ise 1917 ci ilde oxuculara teqdim olunub Tolstoyun axirinci romanidir Kitab bas qehreman avar Haci Muradin sexsi edavetine gore her zaman doyusduyu ruslarla elbirlik etmeyinden behs edir Haci Murading Hadji MuratMuellif Lev TolstoyJanr TarixiOrijinalin dili Rus diliOlkeler RusiyaOrijinalin nesr ili 1912 Tercumeci Mustafa EfendiyevNesriyyat Qanun nesriyyatiNesr 2015Sehife 192Nov kitabISBN ISBN 978 9952 26 955 0 Vikianbarda elaqeli mediafayllarMezmunCar Rusiyasi Qafqazi ilhaq etse de bolge xalqlari isgalcilarla mubarizeni davam etdirir Ruslara qarsi doyusen Haci Muradla Seyx Samil arasinda dusmencilik yaranir ve heqiqi dusmen bu ixtilafdan yararlanmaq isteyir Son neticede Haci Murad isgalcilarin terefine kecir Yazilmasi haqqindaQardasi Serqeye yazdigi mektublardan aydin olur ki Tolstoy ilk defe Haci Murad haqqinda Qafqazda xidmet ederken esidib Romanin evvelinde tesvir olunan qanqal eslinde Tolstoyun qaldigi yerin yaninda yetisir ve Tolstoy bunu gorerken Haci Muradi xatirlayir ve onun haqqinda yazmagi fikirlesir Romani yazarken Tolstoyun yasli illeri oldugundan sagligi xeyli zeiflemisdi Mektublarinda da bunu qeyd edirdi Roman uzerinde isleyerken ise bir qeder ozunu canli hiss etdiyini vurgulayirdi ve sadece onu tamamlamaq haqqinda dusunurdu nesr etdirmek fikri ise yox idi Tarixi faktlarTolstoyun romani 19 cu esrin ortalarinda Qafqazi ehate edir Imperiyanin isgali zamaninda Cecen ve Rus militantlari arasinda qarsidurmalar bas verir Rus quvvelerinin en boyuk meqsedi o idir ki imperiyalarinin erazisini boyutsunler Haci Murad haqqinda yazdigi romanda Tolstoy esgerlikde olan vaxtinda gorduklerini tesvir edir hetta 1851 ci ilde qardasina yazdigi mektubda deyirdi Eger xeberlerle lovgalanmaq isteyirsense o zaman bil ki Haci Murad bir nece gun once Rusiya Hokumetine teslim oldu Onda esil seytan cesareti var ve o butun cecenlerin qehremanidir lakin pis emellere elemeye mecbur edilmisdir Romanin hadiselerin bas vermesinden texminen elli il sonra yazilmasina baxmayaraq Tolstoy Rusiya sivilizasiyasnini hemin donemlerini tesvir edir ve tenezzule ugrayan burokratiya ile saglam bir daglinin heyatini gosterir ObrazlarHaci Murad Romanin esas bas qehremanidir O anasini xanimlarini ve usaqlarini tutan Samili meglub etmek ucun ruslarla elbir olur Seyx Samil Ruslara qarsi doyusen Qafqaz Xalqlarinin lideridir Yusif Haci Muradin en boyuk oglu Seyx Samil onu esir tutub olumle hedeleyende Yusif ozunu oldurmeye cehd etdi amma buna nail ola bilmedi Eldar Haci Muradin muridi Olene qeder Haci Muradla birlikde doyusur Henefi Haci Muradin muridi Olene qeder Haci Muradla birlikde doyusur Xan Magoma Sado Haci Muradin terefdarlarindan biri Olum tehdidlerine baxmayaraq Haci Muradi evinden qonaq saxlayir Daha sonralar Sadonun kendi ve evi rus esgerleri terefinden yandirildi ve dagidildi Sadonun atasi Qonaqlari olan Haci Muradi mehribanliqla salamlayir ve ona boyuk hormet duyur Sadonun oglu Mixail Vorontsov Ruslarin en vacib komandirlerinden biridir Haci Murad yalniz ona teslim olub danismaq isteyir Petruxa Avdeyev Genc rus esgeri Kicik atismada yaralanaraq heyatini itirir I Nikolay Car Mariya Dimitreyevna Romanda Haci Muradla dostlasirlar Hemcinin baxLev Tolstoy Haci MuradIstinadlar Haci Murad The New York Times Haci Murad The Wall Street Journal 2022 01 05 tarixinde Istifade tarixi 2017 02 26 Haci Murad The Guardian 2022 03 02 tarixinde Istifade tarixi 2017 02 26 Haci Murad Goodreads 2019 12 04 tarixinde Istifade tarixi 2017 02 26