Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Həsən xan Şamlı (?-1641) — qızılbaş sərkərdəsi, Heratın hakimi, şair, xəttat.
| Həsən xan Şamlı | |
|---|---|
| Həsən xan Hüseyn xan oğlu | |
| 1618 – 1641 | |
| Əvvəlki | Sultan Hüseyn xan Şamlı |
| Sonrakı | Abbasqulu xan Şamlı |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | təq. 1640 |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | xəttat, bəylərbəy[d] |
| Atası | Sultan Hüseyn xan Şamlı |
| Uşaqları | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Həsən xan Hüseyn xan oğlu Təbriz şəhərində anadan olmuşdu. Ailə təlim-tərbiyəsi almışdı. Sonra mədrəsədə oxumuşdu. Şamlı elinin Bəydili oymağına mənsub olan ailəsini səfəvilərlə qohumluq telləri bağlayırdı. Atası Sultan Hüseyn xan 1618-ci ildə vafat etdikdən sonra Heratın hakimi oldu.
Həsən xan dövlət işlərində çalışmaqla yanaşı ədəbiyyatla, incəsənətlə də məşğul olurdu. Şair idi. Xoşxətt xəttat kimi də tanınmışdı.
Məhəmməd Tahir Nəsrabadinin məşhur təzkirəsinə əsaslanan İsmayıl Hikmət dediklərinə nümunə olaraq Səfəvilər dövründə Herat hakimi olmuş Həsən xan Şamlını nümunə gətirir. Alim məlumat verir ki, Həsən xan dövlət işlərində mahir olduğu qədər, ədəbiyyat və xətt sənətində də ustad olmuşdur: "Əvamiri-əşərə" adlı bir əsəri tərifə sığmaz bir dərəcədə gözəl və qiymətli bir nəstəliq xəttiylə və öz qələmiylə yazmışdır. Bu qiymətli əsər bu gün Münhenin Baviyera Dövlət Kitabxanası muzeyində bir mövqe və ehtiram işğal etməkdədir". Bundan başqa, Həsən xanın farsca şeirlər divanının mövcudluğu da göstərilir.
Cövhəri Herat hakimi Həsən xan Şamlının tərifində bir mənsəvi qoşmuşdur. Aşağıdakı şeirlər bu məsnəvidəndir:
Mərhəmətinə şahın layiq Həsən xan,
Allahın kölgəsində o, tapmış aman.
Qəza onun oxilə olar yanaşı,
Qılıncına qədər olmaz heç qarşı.
İsgəndər onunla heç üzləşə bilməz,
Qılınc parıltısında başqa heç görməz.
Cövhəri öz arıq, gücsüz atı haqqında deyir:
Cövhəriyə nəsib olmuşdur bir at.
Büdrəməkdir onda, yoxdur yerimək.
Nə ot, nə arpa, saman o yeməmişdir,
Boynunda bircə tük olmazmış görmək.
Çal quyruğunu əgər düyünləməsəm,
İynə gözündən də olar keçirmək.
Damarları haqqənda bilmək istəsən,
Damardan səvayı onda yox demək.
Ağac kölgəsilə yaş yerdən keçsə.
Cumar, batar torpaq içrə o, su tək.
Baş qaldıra bilməz yazıq zəfindən,
Cilovlu bərk çəkib qaldıranadək
Məkkəyə ayaqla gedim, qurtarım,
Məni candan saldı bu ata minmək.
Həsən xan 1641-ci ildə vəvat edib.
Ailəsi
Həsən xanın Mürtəzaqulu xan, Abbasqulu xan adlı oğlanları vardı.
Mənbə
- Ənvər Çingizoğlu, Şamlı elinin tanınmış simaları, “Soy” dərgisi, 9 (29), Bakı, 2009.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Heratın xəttat hakimi
- http://dx.doi.org.wikipedialibrary.idm.oclc.org/10.1163/1875-9831_isla_SIM_051778.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Hesen xan Samli 1641 qizilbas serkerdesi Heratin hakimi sair xettat Hesen xan SamliHesen xan Huseyn xan ogluHerat beylerbeyliyi1618 1641EvvelkiSultan Huseyn xan SamliSonrakiAbbasqulu xan SamliSexsi melumatlarDogum yeri Tebriz Tebriz sehristani Serqi Azerbaycan ostani IranVefat tarixi teq 1640Vefat yeri HeratFealiyyeti xettat beylerbey d Atasi Sultan Huseyn xan SamliUsaqlari Murtuzaqulu xan Samli Abbasqulu xan Samli Qazaq xan Samli II Eliqulu xan Samli Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiHesen xan Huseyn xan oglu Tebriz seherinde anadan olmusdu Aile telim terbiyesi almisdi Sonra medresede oxumusdu Samli elinin Beydili oymagina mensub olan ailesini sefevilerle qohumluq telleri baglayirdi Atasi Sultan Huseyn xan 1618 ci ilde vafat etdikden sonra Heratin hakimi oldu Hesen xan dovlet islerinde calismaqla yanasi edebiyyatla incesenetle de mesgul olurdu Sair idi Xosxett xettat kimi de taninmisdi Mehemmed Tahir Nesrabadinin meshur tezkiresine esaslanan Ismayil Hikmet dediklerine numune olaraq Sefeviler dovrunde Herat hakimi olmus Hesen xan Samlini numune getirir Alim melumat verir ki Hesen xan dovlet islerinde mahir oldugu qeder edebiyyat ve xett senetinde de ustad olmusdur Evamiri esere adli bir eseri terife sigmaz bir derecede gozel ve qiymetli bir nesteliq xettiyle ve oz qelemiyle yazmisdir Bu qiymetli eser bu gun Munhenin Baviyera Dovlet Kitabxanasi muzeyinde bir movqe ve ehtiram isgal etmekdedir Bundan basqa Hesen xanin farsca seirler divaninin movcudlugu da gosterilir Covheri Herat hakimi Hesen xan Samlinin terifinde bir mensevi qosmusdur Asagidaki seirler bu mesnevidendir Merhemetine sahin layiq Hesen xan Allahin kolgesinde o tapmis aman Qeza onun oxile olar yanasi Qilincina qeder olmaz hec qarsi Isgender onunla hec uzlese bilmez Qilinc pariltisinda basqa hec gormez Covheri oz ariq gucsuz ati haqqinda deyir Covheriye nesib olmusdur bir at Budremekdir onda yoxdur yerimek Ne ot ne arpa saman o yememisdir Boynunda birce tuk olmazmis gormek Cal quyrugunu eger duyunlemesem Iyne gozunden de olar kecirmek Damarlari haqqenda bilmek istesen Damardan sevayi onda yox demek Agac kolgesile yas yerden kecse Cumar batar torpaq icre o su tek Bas qaldira bilmez yaziq zefinden Cilovlu berk cekib qaldiranadek Mekkeye ayaqla gedim qurtarim Meni candan saldi bu ata minmek Hesen xan 1641 ci ilde vevat edib AilesiHesen xanin Murtezaqulu xan Abbasqulu xan adli oglanlari vardi MenbeEnver Cingizoglu Samli elinin taninmis simalari Soy dergisi 9 29 Baki 2009 Hemcinin baxSamli eli Herat beylerbeyliyiXarici kecidlerHeratin xettat hakimihttp dx doi org wikipedialibrary idm oclc org 10 1163 1875 9831 isla SIM 051778