Gülnabad döyüşü — 1722-ci il mart ayının 8-i İsfahanın Gülnabad kəndi yaxınlığında əfqan qiyamçıları ilə Səfəvi ordusu arasında baş verən döyüş.
Gülnabad döyüşü | |||
---|---|---|---|
Tarix | 8 mart 1722 | ||
Yeri | Gülnabad kəndi, İsfahan | ||
Nəticəsi | Əfqan qələbəsi | ||
Ərazi dəyişikliyi | Əfqanların irəlləməsi və Fərahabada çatması | ||
Münaqişə tərəfləri | |||
| |||
Komandan(lar) | |||
| |||
Tərəflərin qüvvəsi | |||
| |||
İtkilər | |||
| |||
Zəmin
Səfəvi dövlətinin iqtisadi-siyasi böhranda olmasından istifadə edən Qəndaharın əfqan hakimi Mir Mahmud Hotaki zəifləmiş İranı işğal etmək qərarına gəlir. Bu zaman Səfəvilər dövlətinin xəzinəsi boşaldığından dövlət ordunu ixtisar etməyə məcbur olmuşdu. Bundan istifadə edən Mir Mahmud on minlik qoşunla ilk yürüşünə başlayır. O irəliləyərək Yəzd və Kirman şəhərlərini tutur. Lakin o, Şah Sultan Hüseynin bacarıqlı sərkərdəsi Lütfəli xan tərəfindən geri çəkilməyə məcbur edilir. Mir Mahmud Qəndəhara geri çəkilir və burada qoşun yığmağa başlayır. Mir mamud daha bir yürüşə başlayır və yenə də Yəzd və Kirman şəhərlərini tutur. Mir Mahmudun bu dəfə işi onda gətirirki, bu zaman Lütfəli xan həbs edilmişdi. O bu şəhərləri qarət edib, İsfahana doğru irəliləyir. Şah Sultan Hüseyn İsfahanda təcili qoşun yığmağı əmr edir oğlu Təhmasibi isə (gələcək Şah II Təhmasib) şimala ordu yığmaq üçün göndərir. Bu zaman İsfahanda təcili olaraq ordu yığılır və Şah Sultan Hüseyn bu ordunun başında İsfahana qədər gəlib çatmış Mir Mahmudu qarşılamağa gedir. Səhər açılanda iki ordu üzləşir.
Döyüş
Səfəvi ordusu sağ cinah, sol cinah və mərkəz olaraq üç hissəyə ayrılmışdı. Cinahlarda sayları 30 min olan süvarilər toplanmışdı. Sağ cinaha Rüstəm xan, sol cinaha isə Məhəmmədqulu xan Şamlı başçılıq edirdi. Mərkəzdə piyadalar və topçular dururdu. Ərəb hakimi həm də ərəb atlılarına başçılıq edirdi. Əfqan ordusu 4 dəstə şəklində ən güclü döyüşçülər mərkəzdə olmaqla düzülmüşdü. Sağ cinahda İmanullah xanın, sol cinahda isə zərdüşti əsgərləri düzülmüşdü. Arxa tərəfdə zənburəklər yerləşdirilmişdi.
Döyüş Səfəvi ordusunun sağ cinahının əfqanlara qarşı uğurlu hücumu ilə başladı. Bundan ruhlanan ərəb hakimi sol cinahdan əfqan ordusuna doğru irəllədi. Əfqanların sol cinahı əzildi və ərəb hakiminin dəstəsi əfqan qərargahına çatdı. Lakin əsgərlər sıraları pozdular və qənimət toplamaqla məşğul oldular. Əfqanlar dağılmış süvariləri görüb onlara hücum etdilər və Səfəvi topçuları zərərsizləşdirildi. Bundan sonra əfqan topçuları Səfəvi piyadalarını top atəşinə tutdular. Top atəşi ilə Səfəvi ordusu geri çəkildi. Əfqanlar qələbə qazandılar.
Nəticə
Nəticədə əfqanlar Səfəvilərin içərilərinə doğru irəllədilər və İsfahana yaxınlaşdılar. Səfəvi əyanları Sultan Hüseynə İsfahandan çıxmağı məsləhət gördülər, lakin şah bu təklifi qəbul etmədi.
İstinadlar
- Yılmaz Karadeniz — İran Tarihi
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Gulnabad doyusu 1722 ci il mart ayinin 8 i Isfahanin Gulnabad kendi yaxinliginda efqan qiyamcilari ile Sefevi ordusu arasinda bas veren doyus Gulnabad doyusuTarix 8 mart 1722Yeri Gulnabad kendi IsfahanNeticesi Efqan qelebesiErazi deyisikliyi Efqanlarin irellemesi ve Ferahabada catmasiMunaqise terefleriSefeviler HotakiKomandan lar Mehemmedqulu xan Samli Mir Mahmud Hotaki Imanullah xanTereflerin quvvesi30 min suvari 20 min piyada ve topcu 24 top 20 min doyuscu 100Itkiler10 min doyuscu BilinmirZeminSefevi dovletinin iqtisadi siyasi bohranda olmasindan istifade eden Qendaharin efqan hakimi Mir Mahmud Hotaki zeiflemis Irani isgal etmek qerarina gelir Bu zaman Sefeviler dovletinin xezinesi bosaldigindan dovlet ordunu ixtisar etmeye mecbur olmusdu Bundan istifade eden Mir Mahmud on minlik qosunla ilk yurusune baslayir O irelileyerek Yezd ve Kirman seherlerini tutur Lakin o Sah Sultan Huseynin bacariqli serkerdesi Lutfeli xan terefinden geri cekilmeye mecbur edilir Mir Mahmud Qendehara geri cekilir ve burada qosun yigmaga baslayir Mir mamud daha bir yuruse baslayir ve yene de Yezd ve Kirman seherlerini tutur Mir Mahmudun bu defe isi onda getirirki bu zaman Lutfeli xan hebs edilmisdi O bu seherleri qaret edib Isfahana dogru irelileyir Sah Sultan Huseyn Isfahanda tecili qosun yigmagi emr edir oglu Tehmasibi ise gelecek Sah II Tehmasib simala ordu yigmaq ucun gonderir Bu zaman Isfahanda tecili olaraq ordu yigilir ve Sah Sultan Huseyn bu ordunun basinda Isfahana qeder gelib catmis Mir Mahmudu qarsilamaga gedir Seher acilanda iki ordu uzlesir DoyusSefevi ordusu sag cinah sol cinah ve merkez olaraq uc hisseye ayrilmisdi Cinahlarda saylari 30 min olan suvariler toplanmisdi Sag cinaha Rustem xan sol cinaha ise Mehemmedqulu xan Samli basciliq edirdi Merkezde piyadalar ve topcular dururdu Ereb hakimi hem de ereb atlilarina basciliq edirdi Efqan ordusu 4 deste seklinde en guclu doyusculer merkezde olmaqla duzulmusdu Sag cinahda Imanullah xanin sol cinahda ise zerdusti esgerleri duzulmusdu Arxa terefde zenburekler yerlesdirilmisdi Doyus Sefevi ordusunun sag cinahinin efqanlara qarsi ugurlu hucumu ile basladi Bundan ruhlanan ereb hakimi sol cinahdan efqan ordusuna dogru irelledi Efqanlarin sol cinahi ezildi ve ereb hakiminin destesi efqan qerargahina catdi Lakin esgerler siralari pozdular ve qenimet toplamaqla mesgul oldular Efqanlar dagilmis suvarileri gorub onlara hucum etdiler ve Sefevi topculari zerersizlesdirildi Bundan sonra efqan topculari Sefevi piyadalarini top atesine tutdular Top atesi ile Sefevi ordusu geri cekildi Efqanlar qelebe qazandilar NeticeNeticede efqanlar Sefevilerin icerilerine dogru irellediler ve Isfahana yaxinlasdilar Sefevi eyanlari Sultan Huseyne Isfahandan cixmagi meslehet gorduler lakin sah bu teklifi qebul etmedi IstinadlarYilmaz Karadeniz Iran Tarihi